Το Πάρτι Του Αποχαιρετισμού
των Tal Granit, Sharon Maymon. Με τους Ze'ev Revach, Aliza Rosen, Raffi Tavor, Levana Finkelstein, Ilan Dar
Με αξιοπρέπεια...
Δεν πιστεύω πως έχει να κάνει τόσο με τον πόνο, η οδυνηρή εκείνη παράκληση στον Ύψιστο, για ταχύτερη ανάληψη της ψυχής προς την αιωνιότητα. Το ανθρώπινο σώμα άλλωστε από την φύση του δύναται να αντέξει ακόμη και το πιο αβάσταχτο μαρτύριο, προκειμένου να διατηρηθεί στην ζωή για μια και μόνο ημέρα ακόμη. Έχει όμως άμεση σχέση με την αξιοπρέπεια και την ολοκληρωτική απώλεια της, ενόσω ο σημαδεμένος από την μοίρα του μελλοθάνατος, έχει χάσει κάθε δυνατότητα δράσης και απλώς παραμένει ένα κουφάρι που συντηρείται, στις λιγότερες των περιπτώσεων μέσα στην θερμή αγκάλη των αγαπημένων του, που δεν το βάζουν κάτω, σε συντριπτικό όμως ποσοστό, σαν απόρριμα των μηχανικών και χωρίς ίχνος αισθήματος κινήσεων της "αποκλειστικής". Ξεπερνώντας τα ηθικά διλήμματα, δεν στεκόμαστε σε μια εναλλακτική περίπτωση αυτοχειρίας, αλλά στο δικαίωμα του πονεμένου να βάλει τέλος, όποτε ο ίδιος αποφασίσει, σε μια δίχως νόημα, από καιρό τερματισμένη ζωή...
Για πολλές δεκαετίες ο ηλικιωμένος πια Γιεχέσκελ, κάνει πράξη τις εφευρετικές του ιδέες, με σύμμαχο το καλάι και τα μηχανικά υλικά που έχει μαζέψει στο μικρό του εργαστήρι. Ένα λιτό δωματιάκι, που ακόμη και τώρα διατηρεί στο διαμέρισμα του μπλοκ κατοικιών για συνταξιούχους, εκεί που ζει με την λατρεμένη σύζυγό του Λεβάνα. Γνωρίζοντας καλά τις ικανότητες του στην κατασκευή συσκευών, η στενή και συνομήλικη του ομήγυρη, θα ζητήσει την αρωγή του στην δημιουργίας ενός μηχανισμού ευθανασίας, που θα βοηθήσει τον παλιόφιλο του Μαξ, να αποδημήσει μια ώρα αρχύτερα εις Κύριον, από το να περνάει ώρες δύσκολες και δυσβάσταχτες στο κρεβάτι του πόνου, όντας στο τελευταίο στάδιο της φονικής αρρώστιας.
Οι αναστολές του προβληματισμένου Γιεχέσκελ, εύκολα ή δύσκολα θα καμφθούν, μπροστά στα παρακάλια της γυναίκας του ασθενή, για λύτρωση κι έτσι το μηχάνημα που θα μοιράσει στις φλέβες του ετοιμοθάνατου τον θανατηφόρο ορό, δεν θα αργήσει να φτιαχτεί. Όταν, όμως, η ένεση πάρει την ζωή του ταλαιπωρημένου Μαξ, όσοι υποψιαστούν την δράση της γηραλέας ομάδας, θα ζητήσουν κι εκείνοι την αρωγή της, για να βοηθήσει τους επίσης σε δεινή θέση αγαπημένους τους. Κι ενώ το βαλιτσάκι "σωτηρίας" θα αρχίσει να ταξιδεύει όλο και πιο πολύ στα δωμάτια των ασθενών, τα μαντάτα που θα λάβει ο φουκαράς Ιεροσολυμίτης, για την πορεία της υγείας της συμβίας του, θα είναι δυσάρεστα, καθώς η άνοια από την οποία πάσχει, έχει φτάσει σε πολύ προχωρημένο επίπεδο.
Δεν αφορά φυσικά φαντασία επιστημονική, η ύπαρξη μιας τέτοιας μηχανής αυτοδιαθετικής ως προς τον θάνατο δράσης, αφού είναι γνωστά σε όλον τον κόσμο τα κατορθώματα του περίφημου Δόκτορα Κεβορκιάν, που πρώτος την έθεσε σε λειτουργία, απαλλάσσοντας τους ασθενείς τους από τον οξύτατο πόνο. Είναι όμως μια πολύ πιο ανθρώπινη προσέγγιση, στο πως αντιλαμβάνεται ο περίγυρος του αρρώστου το ολοκληρωτικό διώξιμο του πόνου από το κορμί του. Να μην βασανιστεί, λένε όλοι με σκυμμένο το κεφάλι. Κι αυτό που στην πραγματικότητα εννοούν, είναι να φύγει με το κεφάλι ψηλά, να μην εκμηδενιστεί στην θωριά τους, να μην ισοπεδωθεί περήφανη μέχρι πρότινος προσωπικότητα του, να μην κατακερματιστεί η αξία αυτού που μεγάλωσαν, συνυπήρξαν, έζησαν παρέα.
Η πενταμελής φράξια, δεν επιδιώκει να παίξει ρόλο Θεού, να αποφασίσει δηλαδή εκείνη για την ημερομηνία λήξης του συνανθρώπου της. Εξήγηση βασική για να ξεπερνιούνται οι όποιες φονταμενταλιστικής παρόρμησης διαφωνίες, καθώς οι απανταχού εκκλησίες ορίζουν το φαινόμενο σαν στυγερή και προσχεδιασμένη δολοφονία. Και μέσα από κάποια καλοστημένα σεναριακά ευρήματα, ο ψυχισμός των ηλικιωμένων λειτουργών μαλακώνει και οι όποιες Ερινύες απομακρύνονται, αφού τα δεινά από την μη δράση τους, θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο σκληρά και με πικρότερη έκβαση.
Κι ενώ σε κάθε πλάνο του The Farewell Party, υπάρχει μια έντονη μυρωδιά θανάτου, εντούτοις η χροιά που επέλεξαν να δώσουν οι Εβραίοι δημιουργοί Granit και Maymon στο πόνημα τους, δεν είναι απόλυτα τραγική και δακρύβρεχτη. Το αντίθετο μάλιστα, αφού με την χρήση μαύρου χιούμορ, από το εισαγωγικό κιόλας πλάνο της Θεικής επικοινωνίας, καθιστούν σαφή την επιδίωξη τους, να αφήσουν μια πιο αισιόδοξη νότα, όσο η απώλεια το επιτρέπει, στην αφήγηση τους. Οι δύο βασικοί θεματικοί πυλώνες, οι ευθανασίες και το Αλτσχάιμερ, κινούνται ταυτόχρονα, εναλλάσσοντας βαρύτητα πλάνο με το πλάνο, με το φινάλε να έρχεται προβλεπτά κι αναμενόμενα για τον θεατή, με ίσως όμως λιγότερη συγκινησιακή φόρτιση από εκείνη που ίσως ανέμενε. Δίνοντας συνάμα, όπως το συνηθίζουν όλες, μηδεμιάς εξαιρουμένης, οι ταινίες Ισραηλινής κοπής, αμέτρητα ιδεολογικά στοιχεία, για τον τρόπο ανάπτυξης αυτής της ιδιαίτερης, αποκομμένης, θεοκρατικής και λανθασμένα παρεξηγημένης (κατά την γνώμη μου) Εβραϊκής κοινωνίας.
Ρεαλιστική η φωτογραφία των κλειστών κατά κύριο λόγο περιοχών που λαμβάνει χώρα η δράση, βοηθά σημαντικά στην αληθοφάνεια των λεγομένων, εκεί που το φιλμ διαπρέπει όμως, είναι στην τύπου Cocoon διανομή των ρόλων, σε ηθοποιούς έξοχα στημένους και με ερμηνευτικό κύρος, που δίνουν την εντύπωση πως αποδίδουν τους ίδιους τους τους εαυτούς. Με κορύφωση την ευαίσθητη στιγμή του παιδιάστικου πάρτυ, ο εφευρέτης (ένας καταπληκτικός Zeev Revach, βραβείο Ισραηλινής Ακαδημίας Σινεμά), η κυρά του, η τρελιάρα φίλη τους και το κρυφογκέι (όχι και πολύ επιτυχημένο εύρημα) ζεύγος των γιατρών, το κουιντέτο πείθει ακόμη και την πιο απαιτητική ματιά, για την αξία του.
Για πες: Παρότι ισορροπεί διαρκώς ανάμεσα στο δράμα και την γλυκόπικρη κομεντί, το προερχόμενο από μια εκ των πλέον ανερχόμενων κινηματογραφικών σχολών, φιλμ ασχολείται με ζήτημα υπαρκτό, δείχνοντας σεβασμό σε όσους το βιώνουν και επιθυμούν η τελική απόφαση για την ζωή τους, να είναι αποκλειστικά δική τους. Ακόμη ένα δείγμα υψηλής αξίας του σινεμά από το Ισραήλ, που βαδίζει ολόσωστα, εξού και οι συνεχείς διεθνείς διακρίσεις των φιλμς που το εκπροσωπούν.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 20 Αυγούστου 2015 από την Feelgood Ent.