Movies Ltd

γράφει ο zerVo (@moviesltd)

Πολύ μου αρέσουν αυτές οι κοινωνικές συγκρίσεις, του τύπου πριν και μετά. Από την μια μεριά η ακτινογραφία στο εκράν, σκιτσάρει την κατάσταση που επικρατούσε μια φορά κι έναν καιρό, από την απέναντι, στην γνώση πια, ζωγραφίζεται το τωρινό στάτους, ούτως ώστε να υπάρχει ένα άμεσο κοντράστ, που οριοθετεί το αν και κατά πόσο έχει προοδεύσει / εξελιχθεί / βελτιωθεί ο κόσμος μας. Πατάμε δηλαδή ένα κουμπί και μας ταξιδεύει μονομιάς εκατό ακριβώς χρόνια πριν, για να μάθουμε πατ κιουτ, ποια θα μπορούσε να ήταν η θέση της γυναίκας σε οποιαδήποτε σοσιολογική διαβάθμιση. Στην πάντα σε κάθε περίπτωση το θήλυ, τα προνόμια θα άλλαζαν μονάχα, αν μιλούσαμε για αριστοκρατία ή πλέμπα ενίοτε. Mothering Sunday το λοιπόν...

Βρετανική επαρχία, ελάχιστα μετά το πέρας του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου. Στην πολυτελή τους έπαυλη, οι εύποροι Νίβενς, από νωρίς μοιάζουν έτοιμοι να περάσουν μια ακόμη ανέμελη Κυριακή, την οικογενειακής σύναξης της Μητέρας, με την καλή συντροφιά φίλων, από το πλούσιο πρωινό, στο μεσημεριανό γεύμα, ίσαμε το απογευματινό τσάι. Σήμαντρο αργίας όμως και για το υπηρετικό προσωπικό, όπως ορίζει η άτυπη συμφωνία, καθώς πρόκειται για την ημέρα που δίνεται η ευκαιρία στους εργαζόμενους στην δούλεψη των αρχόντων, για να επισκεφτούν και να συναντήσουν τους γονείς τους.

Από τα 14 της χρόνια η μελαγχολική Τζέιν εργάζεται ως οικιακή βοηθός στους Νίβενς, που δεν έχουν το παραμικρό παράπονο από την συμπεριφορά και την αφοσίωση της. Ορφανή από νεαρή ηλικία όμως, δεν έχει κάποιον γνωστό ή συγγενή να την καρτερεί, αλήθεια που κρατά κρυφή από τα αφεντικά της αναχωρώντας αδειούχα από την βίλα, για να ανταμώσει την υποτιθέμενη φαμίλια της. Στην πραγματικότητα, η όμορφη καμαριέρα, δεν θα εκδράμει παρά μόνο ελάχιστα μίλια παραπέρα, στην οικία του γοητευτικού τζέντλεμαν Πολ Σέρινγχαμ, μοναδικού εναπομείναντα στην ζωή γιου της φημισμένης φατρίας, αλλά και κληρονόμου της μεγάλης περιουσίας, καθώς τα δύο τους αδέλφια έπεσαν θύματα στα φλογισμένα πεδία των μαχών.

Κι εκεί πίσω από τους βαριούς τοίχους, με τις θεόρατες βιβλιοθήκες και τα γιγάντια σκαλιστά παραθύρια θα εξελιχθεί το ερωτικό πάθος της παραδουλεύτρας για τον πλούσιο δανδή, μια σχέση που είναι αδιανόητο να δημοσιοποιηθεί και να γίνει ευρύτερα γνωστή, εφόσον θα ξεσηκώσει τεράστιο σκάνδαλο. Ένας μυστικός δεσμός που βιώνει ένα εκρηκτικό σήμερα, μα που οι πιθανότητες του να επισημοποιηθεί όπως του πρέπει είναι μηδαμινές, αφού δεν νοείται να ενωθούν ποτέ σε σώμα ένα, δημοσίως, ένας εκπρόσωπος της χάι σοσάιτι και μια ασήμαντης προέλευσης πληβεία. Κι όμως. Όσο εκείνη τον λατρεύει, γνωρίζοντας πως δεν πρόκειται ποτέ να ξημερώσει ημέρα λύτρωσης της αγάπης της, άλλο τόση θέρμη παίρνει πίσω από εκείνον, που εκτιμά πως η ζωή του κυλάει σαν πάνω σε ράγες, προκαθορισμένη και τυποποιημένη από το πρωτόκολλο.

Είναι μια από εκείνες τις κινηματογραφικές στιγμές που θα ήθελα όσο τίποτα άλλο, να έχω μελετήσει την ορίτζιναλ νουβέλα, πάνω στην οποία στηρίζει την θεματική της, για να έχω μια πληρέστερη και πιο σφαιρική άποψη του τι ακριβώς είχε κατά νου ο ποιητής την ώρα της συγγραφής. Διότι είναι προφανέστατο πως δεν έχουμε εμπρός μας μια τυπική περίπτωση BBCιάρικης ρομαντζαδούρας που λαμβάνει χώρα στα περίχωρα της Λόνδρας εν καιρώ μεσοπολέμου, αλλά για κάτι πιο βαθύ, πιο περίπλοκο. 

Το πρόβλημα στην φιλμική μεταφορά του πονήματος του Graham Swift, είναι που δεν καταφέρνει να πιάσει αυτή ακριβώς την πολλά υποσχόμενη έκφανση, που θα δραπετεύσει το σύνολο από το τυποποιημένο ερωτικό δράμα, ώστε να μοιράσει φιλοσοφικούς προβληματισμούς στην πλατεία. Ειδικά όταν το αύριο για αμφότερους τους εραστές διακρίνεται θολό, μουντό και συννεφιασμένο. Εκείνη ονειρεύεται να ακολουθήσει καριέρα λογοτέχνη, κάτι που είναι αδύνατον να προκύψει, εφόσον δεν ανήκει στο αφάν γκατέ, ούτε έχει από πίσω της τον χορηγό που θα σπρώξει την καριέρα της. Από την μεριά του ο μορφονιός, φαντάζει εξίσου παγιδευμένος σε μια ζωή που ούτε επέλεξε, ούτε τον ενδιαφέρει, υποχρεωμένος να παίξει τον ρόλο του υποκατάστατου των αδικοχαμένων αδελφών του. Αρχής γενομένης από την επερχόμενη παντρειά του με την γυναίκα που αρχικά είχε οριστεί ως νύφη του, προτού πάρει τις αποφάσεις του ο πόλεμος. Μια ακόμη μοιραία στιγμή θα ανατρέψει τα πάντα. Και η απώλεια θα ματώσει την ψυχή όσων απομείνουν πίσω, χαρακωμένοι και μαραζωμένοι, αδύναμοι να την επεξεργαστούν.

Η ματιά της Γαλλίδας Eva Husson στην τρίτη σκηνοθετική της προσπάθεια, είναι ψύχραιμη και περιγραφική, χωρίς να οδηγείται σε μελοδραματισμούς ή πομπώδεις εντυπώσεις. Είναι κομματάκι άκομψο το άλμα τριπλούν που επιχειρεί στην αφηγηματική απεικόνιση της εξέλιξης της υπηρέτριας σε διανοούμενη αρχικά, αλλά και σε βραβευμένη βετεράνα συγγραφέα στο φινάλε. Έστω και ημιτελής αυτή η παράλληλης τροχιάς μετατόπιση διαθέτει ενδιαφέρουσες ιδέες, όπως την γυμνή περιφορά της πρωταγωνίστριας Odessa Young στο πολυτελές τρίπατο και στο ρούφηγμα ενός τρόπου ζωής που δεν πρόκειται ποτέ να γίνει δικός της. Συγκινητικό λες το ξετύλιγμα της ιστορίας, ένα συναίσθημα που ποτέ όμως δεν φτάνει ολοκληρωμένο στην πλατεία, σαν κάποιος να το συγκράτησε, να το φρέναρε να μην το άφησε να ξεσπάσει και να τυλίξει τον θεατή που το περίμενε με ανοιχτή αγκάλη. Και δίχως σαφή λόγο αφού τον κρατά σε απόσταση, δεν θα αργήσει να λησμονηθεί...