Movies Ltd

γράφει ο zerVo (@moviesltd)

Το μυθιστόρημα του Σουηδού συγγραφέα Fredrik Backman, En Man Soμ Heter Ove, έφτασε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων για πρώτη φορά στις αρχές του 2012. Ο εμπορικός θρίαμβος που ακολούθησε της κυκλοφορίας του, εντός των σκανδιναβικών συνόρων, ήταν τόσο μεγάλος, ώστε πάρα πολύ σύντομα το πόνημα να μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες του πλανήτη, γινόμενο έτσι ένα παγκόσμιο μπεστ σέλλερ που κόσμησε τους πίνακες πωλήσεων των New York Times, για περισσότερες από πενήντα εβδομάδες. Η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου, επιχειρήθηκε στην μητρική του γλώσσα, από τον σκηνοθέτη Hannes Holm, μια προσπάθεια που έφτασε ίσαμε τις Οσκαρικές υποψηφιότητες (καλύτερης μη αγγλόφωνης ταινίας και καλύτερων κομμώσεων και μέικ απ). Στην πορεία δεν ήσαν λίγοι εκείνοι, που είχαν υποστηρίξει πως κάποια στιγμή θα ασχοληθεί με την περίπτωση του, ο σημαντικότερος αμερικάνος ηθοποιός των πρόσφατων τριάντα χρόνων. Όπερ και εγένετο!

Πλέον με την πάρτη του, στην πάλαι ποτέ πρότυπη, μα που εδώ και καιρό έχει χάσει την εμπορική της αξία, γειτονιά του φιλήσυχου Πίτσμπεργκ, δεν ασχολείται κανείς σοβαρά και οι περισσότεροι κάτοικοι τον θεωρούν λίγο πολύ ως γραφικό. Η διαρκής γκρίνια και η ακατάπαυστη μιζέρια του για το κάθετι περιβάλλει το πρωτοποριακής σχεδίασης, μια φορά κι έναν καιρό, αστικό μπλοκ, έχει οδηγήσει τους γειτόνους, να γυρίσουν την πλάτη του στον ηλικιωμένο Κύριο Όττο Άντερσον, εκτιμώντας πως του έχει σαλέψει από τον καιρό που έχασε την λατρεμένη του σύζυγο, από την κακιά αρρώστια. 

Και ίσως να μην έχουν και άδικο, καθώς ο διαρκώς μουρτζούφλης και πανέτοιμος να προσβάλλει τον οποιονδήποτε με τις αγενείς παρατηρήσεις του, Όττο, μοιάζει να έχει απωλέσει την παραμικρή διάθεση για ζωή, επιδιώκοντας, ανά τακτά διαστήματα, να την θέσει σε τέλος, υποθέτοντας πως έτσι θα συναντήσει σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, την αγαπημένη του Σόνυα. Η άφιξη στον συνοικισμό μια τετραμελούς οικογένειας, φυσικά και δεν θα ιδωθεί από εκείνον με καλό μάτι. Η ανοιχτής καρδιάς, πολυλογού και εξωστρεφής συμπεριφορά της Μεξικάνικης καταγωγής Μαρισόλ, σύντομα θα τον κάνει να κοιτάξει με έναν άλλο, διαφορετικό τρόπο την συμβίωση με τους τριγύρω.

Τι θυμήθηκα τώρα? Μια φορά προ πολλών ετών, ο ογδοντάχρονος, τότε, τώρα Θεός σχωρέστον, κυριούλης από απέναντι, μου χτυπούσε με μανία το κουδούνι, για να μετακινήσω το αυτοκίνητο, που για δυο πόντους και ούτε, του έκλεινε, λέει, το πάρκιν. "Είναι ένα Citroen που μου φράζει τελείως τον διάδρομο, θέλω να βγω επειγόντως και δεν μπορώ, ξέρεις ποιανού είναι?" Είκοσι χρόνια, πέντε μέτρα απόσταση είχαν τα σπίτια μας. Και άνετα έβγαινε και δεν ήθελε να πάει πουθενά και εννοείται ήξερε τον ιδιοκτήτη. Αλλά, να, είναι εκείνη η ριμάδα η τάση προς την μίρλα, όταν πλέον έχεις απενεργοποιηθεί από πολίτης, οι απώλειες μετράνε πια, σχεδόν καθημερινές και τα κανονάκια τα δικά σου, τελεύουν στο σακούλι.

Κάπως έτσι λοιπόν αισθάνεται και ο συντηρητικός, υπέρ το δέον παρατηρητικός, εμμονικός στην παραμικρή λεπτομέρεια, πρώην διαχειριστής, εφόσον τον καθαιρεσαν, της μικρής κοινωνίας αυτού του οικισμού, που κάποτε υπήρξε μετά δόξης και τιμής καινοτόμος σε κτίσιμο, σύνθεση και οργάνωση. Και πλέον έχει ξεπέσει η αξία του, οι κάτοικοι δεν δείχνουν τον ίδιο ζήλο με παλιότερα για να διατηρήσουν τις συνθήκες στα επίπεδα της εποχής που φτιάχτηκε, ενώ σε μεγάλο ποσοστό δεν τηρούνται και οι κανόνες διαβίωσης, που μέσα στην αυστηρότητα τους, δημιουργούσαν μια ειδική συνθήκη, αποστειρωμένης ασφαλείας γειτνίασης. Όπου κι όπως κάνει κέφι ο καθείς παρκάρει, μανουβράρει, προσπερνά τα απαγορευτικά δίφρακτα, κάνει φασαρία, εμποδίζει, σουλατσάρει και εννοείται εκνευρίζει ολοένα και πιότερο τον μοναχικό Μίστερ Όττο. Όχι ότι χρειάζεται και ειδικό τσίγκλισμα για να το πετύχει κανείς δηλαδή...

Μια γλυκόπικρη απεικόνιση του πρώτου χρονικά σταδίου της ανθρώπινης απόσυρσης, της απομαχικότητας, της συνταξιοδότησης, που η μετοχή της πλέον στο χρηματιστήριο των αξιών δεν κοστίζει παραπάνω από ένα κουόρτερ, είναι αυτή η δεύτερη φιλμική διασκευή του έργου του Backman. Σχεδιασμένη επί χάρτου από τον σεναριογράφο του Life Of Pi, David Magee, κάτω από την διεύθυνση του ντιρέκτορα Marc Forster, του μελοδραματικού Finding Neverland, του εντυπωσιακού World War Z, αλλά και της μεγαλύτερης τραγωδίας στα χρονικά του διασημότερου κινηματογραφικού ήρωα, η αμερικάνικη εκδοχή του Ove, ακολουθεί πιστά την θεματική βάση, προσθέτοντας κάποιες πρόσθετες πινελιές, ώστε να ταιριάξει περισσότερο με την γιάνκικη αισθητική. 

Μια ιδιότροπη μαύρη κωμωδία, που σε βάζει στο δύσκολο πόστο θέασης της προετοιμασίας ενός απογοητευμένου άντρα, για να στήσει το τέλειο απονενοημένο διάβημα. Tην αγορά του σκοινιού, την δέση της θηλιάς, την στήριξη στο ταβάνι, το ντύσιμο με το καλύτερο κοστούμι, την συρραφή των ύστατων σκέψεων, ωσότου σκάσει ο από μηχανής Θεός (συνήθως η αλέγκρα Μεχικάνα, με την μόστρα της πάρα πολύ καλής στο σαπόρτ, Mariana Trevino) για να αποτρέψει το μοιραίο, ακριβώς την τελευταία στιγμή. Ο Forster δεν αφήνει ποτέ το πράγμα να εκτραχυνθεί, να παραασχημήνει, αφού η φαμίλια της διπλανής πόρτας, με την χιουμοριστική της ζεστασιά, ορίζει τον καταλύτη εκείνο που ζητάει το ψυχολογικό δράμα για να μεταβληθεί σε ένα ευχάριστο εικονογράφημα.

Μπόλικοι είναι οι χαρακτήρες που περιφέρονται αλάργα στο κάθε μέρα του κυκλοθυμικού Κυρίου Άντερσον, οι περισσότεροι λειτουργώντας αποφασιστικά στην οριστική μετάλλαξη του από στριφνός σε αγαπησιάρης. Τα χρονικά πέρα δώθε εργάζονται πιο πολύ ως πληροφοριακά, για να μας κτίσουν τους λόγους - όχι πάντα ολοκληρωμένα - της μόνιμης γκρίνιας στο πρόσωπο του, αλλά και για να θέσουν τα θεμέλια της ενδόμυχης καλοσύνης, που σταδιακά θα βγει στην επιφάνεια για να αναπνεύσει. Σπουδαία ερμηνευτική δουλειά, από τον όπως πάντα άψογο Hanks, που παίζει στα πέντε δάκτυλα έναν ρόλο, που για το μέγεθος του φαντάζει πανεύκολος. Ειδικά στα στάδια της μεταμόρφωσης του, από ευερέθιστος ρεπάμπλικαν με την γκριζωπή καρδιά, σε γλυκύτατο και εύθραυστο παπούδι, ο 66χρονος πλέον Tom πείθει χωρίς να πέφτει σε παγίδες υπερβολής ή ακρότητας. Φυσικά και δεν μιλάμε για ρόλο καριέρας, άλλωστε από τέτοιους ο "Έλληνας" έχει παραπάνω από μια ντουζίνα να επιδείξει. Ακριβώς ότι περίμενα συνολικά, από την αγγλόφωνη βερσιόν μιας ιστορίας, που δεν είχε βέβαια το στοιχείο της έκπληξης όπως την πρώτη φορά, αλλά που μια χαρά αλάφρυνε την σινεφίλ ψυχή μου, στην συγκινητική της θέαση.