Movies Ltd

Μισογύνηδες όλου του κόσμου, γαμηθείτε!

γράφει ο Θόδωρος Γιαχουστίδης(@PAOK1969)

"And the spiderman is always hungry"...

Ο Ali Abbasi γεννήθηκε το 1981 στην Τεχεράνη. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της ιρανικής πρωτεύουσας μέχρι το 2002, οπότε αποφάσισε να μετακομίσει στη Στοκχόλμη, όπου σπούδασε Αρχιτεκτονική. Το 2007 άρχισε να σπουδάζει σκηνοθεσία στην Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας, αποφοιτώντας με τη μικρού μήκους ταινία του «M For Markus» το 2011. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία ήταν το (ακυκλοφόρητο στην Ελλάδα) «Shelley» (2016), το οποίο έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Berlinale, στο τμήμα «Πανόραμα». Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του ήταν το «Σύνορα» (Gräns, 2018), που έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στις Κάννες, στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα», κερδίζοντας το βραβείο καλύτερης ταινίας του τμήματος, ενώ τσίμπησε και υποψηφιότητα για Όσκαρ μέικ απ και κόμμωσης, όντας και η επίσημη πρόταση της Σουηδίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

Τούτη η ταινία είναι η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία της φιλμογραφίας του Ιρανού σκηνοθέτη, ο οποίος συνεχίζει να έχει ιρανικό διαβατήριο, αλλά ζει πλέον μόνιμα στην Κοπεγχάγη. Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας έλαβε χώρα στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών, όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα, κερδίζοντας το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για την Zar Amir Ebrahimi. Αποτελεί την επίσημη πρόταση της Δανίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ, κατορθώνοντας να «προκριθεί» στην βραχεία λίστα των 15 ταινιών της κατηγορίας από όπου θα προκύψουν τελικά οι πέντε υποψήφιες για το βραβείο της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Η υπόθεση: Η Ραχίμι είναι μια νέα γυναίκα και μαχητική δημοσιογράφος. Η εφημερίδα της την στέλνει από την Τεχεράνη στην ιερή πόλη Μασάντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράν, προκειμένου να καλύψει μια υπόθεση που αφορά τη δράση ενός κατά συρροή δολοφόνου. Έχοντας λάβει το παρατσούκλι «Spider Killer» από τα media, ο δολοφόνος «ψαρεύει» ιερόδουλες, τις οποίες αργότερα δολοφονεί, ακολουθώντας συγκεκριμένο τρόπο και μεθοδολογία, ενώ κατόπιν παρατάει τα πτώματα σε συγκεκριμένα μέρη, ενημερώνοντας για το πού μπορούν να εντοπιστούν, έτσι ώστε η κοινή γνώμη να έχει πλήρη γνώση για όλα όσα κάνει. 

Τα κίνητρά του είναι θρησκευτικά: θεωρεί ότι επιτελεί θεάρεστο έργο και πως μέσω των συνεχόμενων πνιγμών του, «καθαρίζει» από την αμαρτία τους δρόμους της Μασάντ. Η Ραχίμι είναι αποφασισμένη να βρει και ν’ αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητα του δολοφόνου, έχοντας ως μοναδικό σύμμαχο έναν τοπικό δημοσιογράφο, εναντίον της ένα ολόκληρο σύστημα πατριαρχίας και φτάνοντας στο σημείο να θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια της τη ζωή...

Η άποψή μας: Αν για κάτι δεν μπορείς να κατηγορήσεις τον Ali Abbasi είναι για ατολμία. Τόλμησε να γυρίσει την μέγιστη... τρολιά (με την κακή έννοια), το «Σύνορα» (μια από τις ελάχιστες ταινίες, που έχω «θάψει» με τόσο ζήλο και αυταπάρνηση). Και τολμάει να γυρίσει τούτη εδώ την ταινία, που δείχνει πως στο Ιράν υπάρχουν πόρνες, υπάρχουν χρήστες ναρκωτικών, υπάρχουν serial killers! Τολμάει να δείξει σε ταινία που διαδραματίζεται στο θεοκρατικό Ιράν, σκηνή σεξ, τσιμπούκι και τα γυμνά στήθη μιας γυναίκας! 

Αν τολμούσε να γυρίσει την ταινία στο Ιράν, θα υπέγραφε απλά την θανατική του καταδίκη!!! Εντέλει, το Αμμάν της Ιορδανίας μασκάρεται ως Μασάντ και πάλι όμως υπήρξαν πάμπολλες αντιδράσεις στην γενέθλια χώρα του κατά της ταινίας. Και η πρωταγωνίστριά της, η εξαιρετική Zar Amir Ebrahimi, έχει δεχτεί 200 μηνύματα με απειλές για τη ζωή της! Σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες ταινίες του, που ήταν μεν θρίλερ αλλά έμπλεκαν τα μάλα με το φαντασιακό και το φανταστικό, τούτη η ταινία είναι θρίλερ κανονικό, ρεαλιστικό, σκληρό και αδυσώπητο. 

Ο Abbasi ξεδιπλώνει το σενάριο του γραμμικά, χωρίς αχρείαστα μπρος πίσω, καθώς δεν θέλει να μπερδέψει άνευ λόγου και αιτίας τους θεατές της ταινίας του. Επίσης, η ταινία του δεν είναι ένα πήχτρα στο σασπένς «whodunnit». Από πολύ νωρίς αποκαλύπτεται στους θεατές η ταυτότητα του δολοφόνου. Τον βλέπουμε εν ώρα εργασίας. Τον βλέπουμε με τις παρέες του. Τον βλέπουμε με την οικογένειά του, με την όμορφη γυναίκα του και τα δύο ανήλικα παιδιά του. Και τον βλέπουμε και επί το δολοφονικό του έργο. Εννοείται πως δεν τον δικαιώνει αλλά δεν τον δαιμονοποιεί επίσης. Περισσότερο τον ενδιαφέρει αυτό: να τον περιγράψει ως απότοκο μιας στρεβλής κοινωνίας. 

Η ιρανική κοινωνία είναι στο στόχαστρο. Ή μάλλον όχι. Η πατριαρχία είναι στο στόχαστρο. Απανταχού της γης. Ο μισογυνισμός είναι στο στόχαστρο. Δεν γκλαμουροποιεί τον δολοφόνο, δεν μας επιδεικνύει 100 και 1 διαφορετικούς τρόπους δράσης ενός serial killer, δεν τον ενδιαφέρει καθόλου κάτι τέτοιο. Επίσης, επιλέγοντας να ξεκινήσει την ταινία παρουσιάζοντας την τελευταία νύχτα ενός από τα θύματα, ο σκηνοθέτης θέλει ακριβώς να αντιστρέψει την συνήθη απανθρωποποίηση. Η γυναίκα αυτή, η «επάγγελμα πόρνη», είναι μητέρα, έχει να μεγαλώσει το παιδί της, έχει την προσωπικότητά της, έχει την αξιοπρέπειά της, δεν είναι αγία, είναι κανονικός άνθρωπος και σίγουρα δεν την αξίζει ο θάνατος. 

Η ταινία του Abbasi βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα: ο Σαΐντ Χανάι, στις αρχές του 21ου αιώνα, δολοφόνησε στην πόλη Μασάντ 16 ιερόδουλες. Μόνο η Ραχίμι δεν είναι υπαρκτό πρόσωπο, αλλά σεναριακό δημιούργημα, απαραίτητο εργαλείο, που επινοήθηκε ακριβώς για να είναι ακόμα πιο δυνατή η επίγευση της ταινίας. Η Ραχίμι, μια μορφωμένη γυναίκα, βιώνει πολλαπλά την πατριαρχία. Επομένως, μας λέει ο σκηνοθέτης, ο μισογυνισμός δεν αφορά μόνον τις ιερόδουλες: αφορά όλες τις γυναίκες. 

Η ταινία λειτουργεί μια χαρά (και) σε πρώτο επίπεδο, ως απλό θρίλερ και θα ικανοποιούσε τα μάλα ακόμα κι εκείνους τους θεατές που έλκονται από το σασπένς και μόνο. Αν η ταινία ολοκληρωνόταν με τη σύλληψη του serial killer κανείς δεν θα είχε παράπονο. Όμως, ο σκηνοθέτης δεν αρκείται σε αυτό. Προχωράει παραπάνω. Προχωράει στην κοινωνία – serial killer. Ο πεσιμισμός του είναι εντονότατος: απλώς δεν υπάρχει διέξοδος και γιατρειά. Μα, γυναίκες να δικαιολογούν τη δράση του serial killer και να λένε για τα θύματα «καλά τους έκανε»; Μα, ο γιος να λέει με περηφάνια πως ο πατέρας του είναι ήρωας και πως όταν μεγαλώσει θα συνεχίσει το έργο του; Μα, σκοτεινές δυνάμεις, ενώ επισήμως αποκηρύσσουν τη δράση του δολοφόνου, ουσιαστικά να χαίρονται για το «έργο» που προσφέρει; Μα, η αστυνομία να προσπαθεί να πιάσει τον δολοφόνο, ενώ ανώτερα στελέχη της έχουν την ίδια μισογύνικη συμπεριφορά με εκείνη του δολοφόνου; 

Μην πάτε μακριά: αυτές τις μέρες η «πολιτισμένη» Μεγάλη Βρετανία, που δεν έχει καμία σχέση με το θεοκρατικό Ιράν, είναι σοκαρισμένη από την δράση του David Carrick, ενός αστυνομικού, που ομολόγησε πως έχει διαπράξει 49 εγκλήματα, ανάμεσα στα οποία και 24 βιασμούς!!! Ω, ναι. Τι όμορφος κόσμος μπαμπά, ε; Γι' αυτό, τελειώνει η ταινία κι έχεις μείνει παγωτό. Το κακό λοιπόν με αυτήν την αράχνη, ιερή – ξεϊερή, είναι πως, κατά πως φαίνεται, δεν θα είναι η τελευταία. Σοκαριστική ταινία, δυνατή εμπειρία η παρακολούθησή της.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 19 Ιανουαρίου 2023 από την Cinobo!