Movies Ltd

γράφει ο zerVo (@moviesltd)

Το ημερολόγιο έδειχνε 26 Απριλίου του 1981, όταν ένας νέος άνεμος αισιοδοξίας και ελπίδας φυσούσε στην Ευρώπη, καθώς οι Προεδρικές εκλογές σε έναν από τους σημαντικότερους πόλους της Γηραιάς, αναδείκνυαν για πρώτη φορά νικήτρια την Αριστερά και τον ηγέτη της Φρανσουά Μιτεράν. Τάση που σαν ντόμινο παρέσυρε όχι και λίγες ακόμη χώρες της ηπείρου προς την ίδια κατεύθυνση, με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός προοδευτικού πολιτικά τόξου, που δημιούργησε τις συνθήκες εκείνες της ανανέωσης και της ευημερίας, καιρό μετά το πέρας του Δευτέρου μεγάλου πολέμου, όπου επικράτησε η λογική της συντηρητικής σταθεροποίησης. Αυτή ακριβώς η ιστορική νύχτα, ορίζει και την απαρχή της ιστορίας που μας αφηγείται ο, μάλλον εμμονικός σε μπόλικες κονσερβαρισμένες πατέντες, Mikhael Hers.

Μπορεί ένα πνεύμα ενθουσιασμού να έχει σαρώσει από άκρου εις άκρο το λαμπερό Παρίσι, μετά τον θρίαμβο των Σοσιαλιστών στις Προεδρικές εκλογές, για την μεσήλικη Ελίζαμπεθ, τα πάντα μοιάζουν θλιμμένα και σκοτεινά στην καθημερινότητα της. Έχοντας πολύ πρόσφατα βιώσει την εγκατάλειψη του ανδρός της και παλεύοντας να ξεπεράσει τον καρκίνο που εμφανίστηκε στο στήθος της, η πενηντάχρονη γυναίκα, βρίσκεται μισό βήμα μακριά από την κατάθλιψη. Αναγκασμένη πλέον να βγει στην αγορά εργασίας, προκειμένου να βγάλει τα προς το ζην για να θρέψει τα δυο εφηβικής ηλικίας παιδιά της, θα βρει δουλειά ως βοηθός παραγωγής, σε μια από τις πιο δημοφιλείς εκπομπές ραδιοφωνικής επικοινωνίας, τους Νυχτερινούς Επισκέπτες που παρουσιάζει η δημοφιλής Βάντα Ντορβάλ!

Κι ενώ τα πάντα πλέον μοιάζουν να μπαίνουν σε μια τάξη στην ζωή της Ελίζαμπεθ, ώστε σταδιακά να νιώθει πως η μελαγχολία την εγκαταλείπει, εντελώς αναπάντεχα θα γνωρίσει την περιθωριακών αντιλήψεων Ταλούλα, μια νεαρή τζάνκη άγνωστου και αμφίβολου παρελθόντος, που περιφέρεται άστεγη στους δρόμους της μεγαλούπολης. Και για να την προστατέψει, θα δεχτεί να την φιλοξενήσει στο μπόλικων περισσευούμενων τετραγωνικών διαμέρισμα της, ελπίζοντας πως θα την βοηθήσει να ξεπεράσει τους εφιάλτες που την βασανίζουν. Μια παρουσία στο σπιτικό, που δεν θα περάσει απαρατήρητη, από τον χαμηλών τόνων γιο της, Ματιάς, που στο στάδιο της προενηλικίωσης, αναζητά διακαώς τον έρωτα.

Αρχικά να διασαφηνίσουμε πως θα θέλαμε πολύ να μας τα πει σωστά τα κάλαντα ο δημιουργός, που δεν έχει διακριθεί στην καριέρα τους και για τίποτα σπουδαίες κινηματογραφικές εργασίες (Amanda, Ce Centiment De L'Ete). Τόσο για τον λόγο πως μεταφέρει την δράση σε μια εποχή που αμέτρητοι, σαν και του λόγου μου, την θεωρούν ως την σημαντικότερη ποτέ, αλλά και για να ρίξει ένα κάποιο φως στις ακανθώδεις συνθήκες που επικρατούσαν τω καιρώ εκείνω, για το όχι ακόμη ισοδύναμο του αρσενικού, ωραίο φύλο. Κι ο μεσίε, δεν πραγματοποιεί τίποτα από τα δύο. Αφού ούτε μια σωστή αναπαράσταση της εποχής πραγματοποιεί, επιμένοντας σε πλάνα εξωτερικά ντοκιμαντερίσια, που δεν παίρνουμε και όρκο πως είναι όλα τους ορίτζιναλ του τότε, ενώ στο κομμάτι της σεξουαλικής ανάλυσης μάλλον μοιάζει να τα έχει μπερδεμένα.

Η αλήθεια είναι πως ίσως να μην χρειαζόταν στην σημερινή εποχή, η αναψηλάφηση των δεδομένων που διατηρούνταν σε ισχύ στις αρχές των 80s, εφόσον αυτές οι ανισότητες έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί και οι γυναίκες, ορθότατα έχουν πάρει την θέση που τους αξίζει στις μοντέρνες κοινωνίες. Μου είναι εντελώς απίθανο να πιστέψω δηλαδή πως μπορεί μια κυρία, με περασμένα τα πενήντα της χρόνια, χωρίς την παραμικρή εμπειρία στην χρήση υπολογιστών, τηλεφωνικού κέντρου και μικροφώνου, να γίνεται μονομιάς και χωρίς αν διαγωνισμό, αποδεκτή, στο πρόγραμμα του πιο δημοφιλή ραδιοφωνικού σταθμού της πόλης. Και σιγά την εξωστρεφή μορφονιά, με την μόστρα της θυγατέρας Gainsbourg, που ακατάπαυτα μέσα στην σκοτεινιά και στην μουντάδα - λογικό, με όσα την έχουν βρει - είναι...

Ομοίως το πράγμα μοσχομυρίζει μπαγιάτικη μαγιά, ενόσω το σενάριο βομβαρδίζεται από πλάνα ταινιών που σίγουρα έχουν μαγέψει τον Hers, υπογραφής τοτινών ντιρεκτόρων όπως ο Rivette, ο Rohmer και η Duras, με συνέπεια το προζύμι να μην έχει ίχνος ανανεωτικής χροιάς, σαν κολλημένο με λόγκο στιγμής, στις τελευταίες αναλαμπές της νουβέλ βαγκ. Οι επιμέρους ιστορίες, που τυλίγουν την κεντρική και φυσικά πιο δραματική της ταλαιπωρημένης ψυχή τε και σώματι, εργαζόμενης κυρίας, δεν δένουν με σοβαρότητα, ούτε δημιουργούν συνθήκες συνέχειας, όταν η αφήγηση αποφασίζει να ρίξει ένα σάλτο για να μεταφερθεί δυο ολυμπιάδες περίπου κατοπινά.

Τότε δηλαδή που σύμφωνα με τους Les Passagers De La Nuit, το κάθε θήλυ έχει πραγματοποιήσει την μετάβαση και από ρούκι της Αλλαγής, μπορεί πλέον να πάρει την κατάσταση στα ανεξάρτητα χέρια του. Μα τώρα τα πιστεύουμε αυτά τα πράγματα? Ή θα πρέπει να ακολουθήσουμε την λογική του χωριού, όπου ισχύει ακόμη πως ο άντρας είναι ο κύρης, ο μοναδικός κι ο νοικοκύρης? Οι γυναίκες όλα όσα πέτυχαν σε βάθος αιώνων, τα κατάφεραν με την αστείρευτη αξία τους και την ικανότητα τους, δεν περίμεναν τις πολιτικές εξελίξεις για να αναδείξουν τα χαρίσματα τους. Οι ίδιες οι κοινωνίες, οι κανονικές όχι οι τριτοκοσμικές, είναι που τους απέδωσαν όσα τους έπρεπε κι όχι οι κάλπες ή τα νομοσχέδια. Αυτά είναι απόρροιες των εξελίξεων. Ένιγουέη...

Δεν το πολυκατάλαβα το που ήθελε να μας οδηγήσει με το πόνημα του ο ρετζίστας, που ούτε το σάουντρακ του φρόντισε με προσοχή, ούτε τα σκηνικά του έστησε μεθοδικά, μπας και μας επαναφέρει στην λατρεμένη 80τίλα. Ίσως να επιθυμούσε να μας δείξει πως με την άφιξη της Αριστεράς, όλοι οι χαρισματικοί νέοι μπορούν πια να ακολουθήσουν το όραμα τους και να ακολουθήσουν το διανοούμενο μονοπάτι, όλοι οι απόκληροι δύνανται να ορθοποδήσουν και να ξεπεράσουν πάθη και κακές συνήθειες, αλλά και όλες οι κυρίες πιστεύουν πως θα καταφέρουν να πάρουν τα ίσα τους, αν το στεφάνι τους τις εγκαταλείψει για τα μάτια μιας πιτσιρίκας με τα μισά τους χρόνια. Ιδεολογίες πολύ, πολύ μακρινής εποχής, αφού το πράγμα έχει, ευτυχώς για όλους, πάρει στροφή δεκάδων μοιρών και όλα τούτα ανήκουν σε ένα πολύ μακρινό χθες. Η ταινία ανοίγει κουβέντες, αλλά με τέτοιο επίπεδο τρόπο, που αδικεί τον εαυτό της, σφραγίζοντας τους διαλόγους μονομιάς. Non!