Movies Ltd

του gaRis (@takisgaris)

Είναι 1983. Πολωνία, στρατιωτικός νόμος, στρατηγός Γιαρουζέλσκι και στην αντίσταση το Συνδικάτο Αλληλεγγύη του συντρόφου Λεχ Βαλέσα. Σκληρές καταστάσεις, το σταλινικό τοτέμ του υπαρκτού σοσιαλισμού στο βδελυρό του λυκόφως. Στην Ελλάδα είχαμε τότενες Αλλαγή και θα τον μεθύσουμε τον ήλιο (σίγουρα, ναι), με αδιάφορα σφυρίγματα για τα τοιαύτα και κολεγιές με Καντάφι και Αραφάτ.

Ο Jan P Matuszyński με μικρή προϋπηρεσία σε μυθοπλασία (The Last Family, 2016) αλλά και στο ντοκυμαντέρ (Deep Love, 2013), θέτει τη βελόνα κάπου στη μέση για να εξιστορήσει τα πραγματικά γεγονότα γύρω από τη δολοφονία ενός 18χρονου (Mateusz Gorski) δυο εβδομάδες πριν την έναρξη της φοιτητικής του ζωής από δυο αστυνομικούς, άνευ λόγου και σοβαρής αφορμής. Ο κολλητός του δολοφονηθέντος (Tomasz Ziętek), ο οποίος παρεμπί τρέφει μιαν ιδιαίτερη εκτίμηση στην ποιήτρια – ακτιβίστρια χαροκαμένη μάνα (Sandra Korzeniak), τυγχάνουσα μέλος της Αλληλεγγύης, ως κύριος αυτόπτης μάρτυρας της εγκληματικής ενέργειας, παρουσιάζεται έτοιμος να καταθέσει ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη, χωρίς να λογαριάζει τον ξενοδόχο που εδώ είναι το Καθεστώς. 

Το στυγερό, ανελεύθερο, φασιστικό Καθεστώς που θα επιστρατεύει δόλια μέσα για να εκβιάσει τους γονείς του, καίτοι φίλιοι πολιτικά έναντί του. Θα στήσει δυο τραυματιοφορείς, αποσπώντας ομολογία φόνου για την περίπτωση που η μάνα δεν ενδώσει να αποσύρει τις κατηγορίες, καθώς η ίδια απειλείται με γαργαλιστικά σκανδαλώδεις αποκαλύψεις από το κρυφό της παρελθόν. Κοριοί, στενές παρακολουθήσεις, εννοείται πως δεν απορείς φίλος, αυτά συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες (βλ. Δημοκρατικά καθεστώτα - όνομα και μη χωριό). 

Ο Ματουζίνσκι τώρα, ενώ ως άποψη και σκηνοθετική ενορχήστρωση το πάει στρωτά το πράμα, πέφτει εύκολα μάλλον στη λούμπα της ακριβοθιγούς αναπαράστασης, σε ένα μαραθώνιο 160 λεπτών, που άνετα η μία ώρα λιγότερη θα έντυνε με σιδερογροθιά την αγωνιστική του θωριά. Για τον σημερινό 20άρη αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι τούτο το ντοκουντράμα ενδείκνυται για υποχρεωτική παρακολούθηση, πολλώ δε μάλλον απευθυνόμενο σε φοιτητές πολιτικών επιστημών αλλά, η τηλεοπτικίζουσα προσέγγιση της ευθέως γραμμικής αφήγησης συντείνει σε μια πλαδαρή παρακολούθηση. 

Οι ερμηνείες ποικίλλουν κι ως εκ τούτου ασυνταίριαστα τρέπουν το ύφος της ταινίας από τα χωρικά ύδατα του σινεμά των Κώστα Γαβρά και Άλαν Πάκουλα ως τα χωράφια της άκομψης σάτιρας (όπως όταν η εισαγγελέας έδρας Aleksandra Konieczna στη δίκη ρωτά πως σφάδαζε ο φονευθείς, αναπαράγοντας άναρθρες κραυγές για να αποπροσανατολίσει το νεαρό βασικό μάρτυρα). Το Leave No Traces, τιτλοφορούμενο από την εντολή του αρχηγού των μπάτσων - δολοφόνων του νεαρού να τον χτυπούν στο στομάχι, εκεί όπου δεν αφήνει σημάδι, δυστυχώς τηρεί τούτη την εντολή, άνευρα όμως και χάνοντας την ευκαιρία να αφήσει μνήμη και οργή ανεξίτηλη στο θεατή, σε μια ντροπιαστικά τραγική ιστορία καθεστωτικής δολοφονίας που παρέμεινε ιστορικά ατιμώρητη.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 10 Νοεμβρίου 2022 από την Cinobo!