Movies Ltd

Αγάπη ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεση

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Ό,τι κρατάει ο καθένας, βοήθειά του

Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετούν τα δίδυμα αδέλφια Nasser, Παλαιστίνιοι γεννημένοι στη Γάζα. Και ναι, τον έναν, στο μικρό του όνομα, τον λένε... Ταρζάν! Η πρώτη τους μεγάλου μήκους ταινία ήταν το «Dégradé» (2015), που είχε κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ των Καννών, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα για την «Εβδομάδα της Κριτικής».

Η παγκόσμια πρεμιέρα της δεύτερης ταινίας τους έγινε στο φεστιβάλ Βενετίας του 2020, όπου συμμετείχε στο τμήμα «Ορίζοντες». Την πανελλήνια πρεμιέρα της η ταινία την έκανε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 2020, όπου συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα. Και η ταινία αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Παλαιστίνης για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

Η υπόθεση: Ο Ίσα είναι ένας 65άρης Παλαιστίνιος ψαράς, ένα γεροντοπαλίκαρο, που ζει στη Γάζα και πάνω από όλα θέλει την ησυχία του. Μια μέρα, θα δει στην αγορά της πόλης την Σιχάμ, μια συνομήλική του (εντάξει, λίγο μικρότερη σε ηλικία) γυναίκα, χήρα, η οποία διατηρεί μαζί με την ενήλικη κόρη της ένα ραφτάδικο εκεί. Ίσως για πρώτη μα σίγουρα για τελευταία φορά στη ζωή του, ο Ίσα θα ερωτευθεί. Όμως, δεν βρίσκει το θάρρος να εξομολογηθεί τα αισθήματά του στην Σιχάμ. 

Μια νύχτα που πηγαίνει για ψάρεμα, βρίσκει στα δίχτυα του ένα φαλλικό άγαλμα του θεού Απόλλωνα. Μάλιστα, από λάθος... χειρισμό, του μένει του Ίσα ο φαλλός (του αγάλματος) στο χέρι! Ο Ίσα σκέφτεται να κρύψει το άγαλμα. Εκείνο, όμως, θα τον βάλει σε μπελάδες: η Χαμάς, μαθαίνοντας την ύπαρξή του, επιθυμεί να το αποκτήσει οπωσδήποτε κι επειδή ο Ίσα δεν ενδίδει σε κανενός είδους πίεση, από όπου κι αν προέρχεται, θα μπει φυλακή! Όμως, ο θεός Απόλλωνας θα τον βοηθήσει κιόλας, καθώς φαίνεται να του δίνει το απαραίτητο κουράγιο για να ζητήσει την Σιχάμ σε γάμο...

Η άποψή μας: Κουλό σενάριο, έτσι; Και να σκεφτεί κανείς πως η υπόθεση είναι εμπνευσμένη από πραγματική ιστορία που έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 2013. Τότε, ένας νεαρός ψαράς, ο Abu Ghurab «ψάρεψε», ένα άγαλμα του θεού Απόλλωνα από τη θάλασσα κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο. Απλά, οι δημιουργοί της ταινίας αποφάσισαν στη θέση του νεαρού ψαρά να βάλουν έναν κάθε άλλο παρά νεαρό Ίσα. 

Συμπαθέστατη, μικρό το δέμας, κομεντί θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τούτη η ταινία, που δεν «παίζει» σχεδόν καθόλου με την πολιτική και την ισραηλινή κατοχή – μόνο νύξεις κάνει και στο τέλος βγάζει κι έναν κυνισμό και μια πίκρα: «πωπω, έχουμε τον δικό μας μοναδικό πύραυλο»! Τι να σου κάνει ένας πύραυλος αδελφέ; Κι άλλες αιχμές: τα μόνο τρία μίλια θάλασσας στα οποία μπορούν να ψαρέψουν οι Παλαιστίνιοι, η ατελείωτη γραφειοκρατία, η αδυναμία να συντηρήσεις μια δική σου επιχείρηση, η αναγκαστική φυγή στο εξωτερικό... 

Οι δύο σκηνοθέτες καταφέρνουν να παρουσιάσουν φέτες ζωής και να αποτυπώσουν ακριβώς το τι σημαίνει να είσαι Παλαιστίνιος και να ζεις την σήμερον ημέρα στην πολύπαθη Γάζα. Απλά, ίσως θα έπρεπε να προσέξουν λίγο περισσότερο το πού θέτουν το κέντρο βάρους της ταινίας: είναι η αισθηματική ιστορία μέσα στην γκρίζα πραγματικότητα ή είναι η γκρίζα πραγματικότητα μέσα στην οποία μπορεί να προκύψει μια αισθηματική ιστορία εκεί που δεν το περιμένεις; 

Οι πιο αστείες σκηνές είναι εκείνες με τον ανακριτή, αλλά κι εκείνες με τον Ίσα να προσπαθεί να προσεγγίσει την Σιχάμ κι όλο να της πηγαίνει ρούχα για επιδιόρθωση, αλλά κι εκείνες των προξενιών, από τη μικρότερη αδελφή του Ίσα, που προσπαθεί να τον... αποκαταστήσει. Γενικώς, η ταινία είναι χαλαρή στους ρυθμούς της – ίσως περισσότερο χαλαρή από όσο θα χρειαζόταν. Λίγο ιταλικός νεορεαλισμός εδώ, λίγος Elia Suleiman εκεί και η ταινία σε κάνει να τη βλέπεις, να περνάς καλά αλλά όχι κάτι παραπάνω. 

Η Hiam Abbass είναι πάντα ένας καλός λόγος για να δεις μια ταινία – εσείς οι σειράκηδες θα την έχετε γνωρίσει πια από την έντονη παρουσία της στο υπέροχο «Succession» (παίζει κυρίως στην πρώτη σεζόν). Εδώ, είναι σταθερά καλή. Εκείνος, όμως, που κλέβει την παράσταση είναι ο Salim Dau, ο οποίος είχε κι έναν βασικό ρόλο στο (κατά τη γνώμη μας, πιο απολαυστικό και καίριο) «Το σενάριο που άναψε φωτιές». Ως Ίσα δεν μπορείς να του αντισταθείς. Κι ας βάζει ένα κιλό άρωμα στην καθισιά του. Το φινάλε μας τονίζει για πολλοστή φορά πως «έρως ανίκατε μάχαν». Και πως στον έρωτα δεν υπάρχουν όρια. Ούτε περιορισμοί 3, 10 ή χιλίων μιλίων...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 20 Ιανουαρίου 2022 από την Cinobo!