Movies Ltd

Μια πιτσιρίκα μεγαλώνει

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Zitti E Buoni...

Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο 40χρονος Σικελός σκηνοθέτης Paolo Licata. Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ της Catena Fiorello – μαζί της συνυπογράφουν το σενάριο. Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ της Ταορμίνα (στη Σικελία) τον Ιούλιο του 2019. Εκεί, τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου, από μια κριτική επιτροπή, πρόεδρος της οποίας ήταν ο πολύς Oliver Stone, ο οποίος είχε να πει τα καλύτερα για την ταινία.

Τα γυρίσματα της ταινίας Picciridda - Con i piedi nella sabbia έγιναν στα νησιά Αιγάδι (Φαβινιάνα και Λεβάντσο), το όνομα των οποίων προέρχεται από την αρχαιοελληνική τους ρίζα ως “νησιά των κατσικιών”. Κι ολόκληρο το καστ της ταινίας προέρχεται από την Σικελία. Τέλος, να σημειώσουμε πως η η Ileana Rigano, που υποδύεται τη θεία Πίνα στην ταινία, πέθανε στις 31 Μαΐου του 2020 στη Ρώμη, σε ηλικία 73 ετών.

Η υπόθεση: Τέλη της δεκαετίας του 1960, Σικελία. Οι γονείς της 11χρονης Λουτσίας μεταναστεύουν στη Γαλλία προς αναζήτηση εργασίας κι ενός καλύτερου μέλλοντος για όλη την οικογένεια. Μαζί τους πηγαίνει και ο μικρότερος αδελφός της. Η Λουτσία αναγκάζεται να μείνει μαζί με τη γιαγιά της, τη Μαρία, μια κυριαρχική, δυναμική γυναίκα, που δεν θέλει πολλά πάρε δώσε με τους συγχωριανούς της και ιδιαίτερα με την αδελφή της, την Πίνα. Κάτι έγινε στο παρελθόν ανάμεσα στις δύο γυναίκες, που δεν το γνωρίζει κανείς εκτός από τις δυο τους. Για πολλούς η γιαγιά Μαρία είναι Δόνα, μιας που κανείς δεν τη συναγωνίζεται στην περιποίηση των νεκρών πριν οδηγηθούν στην τελευταία τους κατοικία. 

Για άλλους, η γιαγιά Μαρία είναι «στρατηγός», μιας που είναι αυστηρή και επιδιώκει να γίνεται πάντοτε το δικό της, χωρίς να συγχωρεί. Η συνύπαρξη της Λουτσίας με τη γιαγιά της δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Εντέλει, θα βρει τα πατήματά της: ναι, ακολουθεί τις επιταγές της γιαγιάς της παραμένοντας παράλληλα ανεξάρτητη. Καθώς η Λουτσία οδηγείται στο να αποχαιρετιστεί την ανήλικη ζωή, η παιδική της αθωότητα χάνεται υπό το βάρος ενός αποτρόπαιου οικογενειακού μυστικού, για το οποίο η νεαρή κοπέλα θα πληρώσει βαρύ τίμημα.

Η άποψή μας: Πολύ θα ήθελε φαντάζομαι να πλασαριστεί ως ο νέος Tornatore ο φιλόδοξος πρωτάρης σκηνοθέτης τούτης της ταινίας. Μάλιστα, σε συνέντευξή του δήλωσε πως πολύ θα ήθελε η ταινία του να ήταν η πρόταση της Ιταλίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ το 2020! Πάντα υποστηρίζω πως το να έχεις υψηλές βλέψεις δεν είναι καθόλου άσχημο, ίσα ίσα μπορεί να σε βοηθήσει τα μάλα, καλό όμως είναι να υπάρχει και το ανάλογο γνώθι σαυτόν, έτσι; Τούτη η ταινία λοιπόν κουβαλάει επάνω της όλο εκείνο το φολκλόρ εξαιτίας του οποίου θα μπορούσε μια χαρά να καταναλωθεί στις ΗΠΑ... κατά τη δεκαετία του '90. Για τη σημερινή εποχή μοιάζει ελαφρώς παράταιρη. Επ' ουδενί δεν μιλάμε για κακή ταινία, να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. 

Απλά είναι εντελώς γυρισμένη by the book, μη αιφνιδιάζοντας τον θεατή της σε κανένα σημείο της. Πλάνα γεμάτα λυρισμό, άλλα νοσταλγικά, όμορφη συνοδευτική μουσική και κυρίως αξιοπρεπέστατες ερμηνείες. Η πιτσιρίκα (χα, οι Ιταλοί χρησιμοποιούν τη λέξη piccirida με το ίδιο ακριβώς νόημα) που υποδύεται την Λουτσία όσο είναι ανήλικη, είναι ταλαντούχα και καθόλου δεν παίζει ως παιδί. Και η ερμηνεία της Lucia Sardo, που υποδύεται την Δόνα Μαρία, είναι άψογη. Η Δόνα Μαρία προσπαθεί να προστατέψει την μικρή Λουτσία από την πατριαρχία και τις άθλιες εκφάνσεις της. Κάνει ό,τι μπορεί. 

Έλα όμως που καμιά φορά η ξεροκεφαλιά και η άγνοια κινδύνου αλλά και η πεποίθηση πως ούσα νέα, δεν χρειάζεται να ακούει κανέναν, πόσο μάλλον τη γιαγιά της, δεν θα βγει σε καλό στην Λουτσία. Μια ένσταση εδώ (μικρή, μεγάλη, θα αποφασίσετε κι εσείς αφού και εφόσον δείτε την ταινία): δεν ξέρω ρε παιδί μου αν τόσο πολύ μας έχει επηρεάσει όλη η φιλολογία πάνω στο κίνημα metoo, αλλά μερικές φορές τα πλάνα με τα οποία παρουσιάζει την Λουτσία ο σκηνοθέτης, είναι θαρρείς ανάρμοστα αισθησιακά. Γιατί να μας τη δείξει την μικρή με το βρακί της από πίσω; Ίσως να υπερβάλλω αλλά δεν μου φάνηκε αθώο αυτό. Όπως και το ξεκούδουνο βάδισμα της ξαδέλφης της Λουτσίας, όπως τη γέννησε η μάνα της προς τον γκρεμό, δεν δείχνει να έχει κάποια δραματουργική σημασία, καθώς μετά από αυτήν τη σκηνή, δεν την ξαναβλέπουμε. Βέβαια, μπορεί να λειτουργεί ως προοικονομία του τι θα ακολουθήσει σχετικά με την Λουτσία, αλλά και πάλι, μπορεί κανείς να πει ότι λειτουργεί ως οφθαλμόλουτρο και τίποτε παραπάνω. 

Εν κατακλείδι, αυτή είναι μια ταινία που με πιο γνωστούς ηθοποιούς και καλύτερο σκηνοθέτη (όχι απλώς ικανό διεκπεραιωτή) θα μπορούσε να αφορά μεγάλη μερίδα κοινού λίγες δεκαετίες πριν. Λαϊκό μελόδραμα, που δεν θα σε «χαλάσει», και ίσως αν το πετύχαινες στην τηλεόραση να του έδινες μια ευκαιρία, χαζεύοντάς το.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Οκτωβρίου 2021 από την Enorama!