Movies Ltd

Τρικυμία...

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Ένα μιούζικαλ των Sparks χωρίς... σπίθες

Αυτή είναι μόλις η έκτη μεγάλου μήκους ταινία του γεννημένου στις 22 Νοεμβρίου του 1960 στην πόλη Suresnes στα περίχωρα των Παρισίων, δημιουργού. Η φιλμογραφία του έχει ως εξής: «Boy Meets Girl» (1984), «Η δική μας νύχτα» (Mauvais sang, 1986), «Οι εραστές της γέφυρας» (Les Amants du Pont-Neuf, 1991), «Pola X» (1999) και «Holy Motors» (2012). Πέρασαν δηλαδή εννιά ολόκληρα χρόνια από την προβολή της προηγούμενης ταινίας του μέχρι την έξοδο της τελευταίας του. Τούτη η ταινία αποτελεί την πρώτη του στην οποία κυρίαρχη γλώσσα είναι τα αγγλικά και η δεύτερη στην οποία δεν πρωταγωνιστεί ο Denis Lavant. Α, και η πρώτη στην οποία το υλικό πάνω στο οποίο βασίζεται, δεν είναι δικό του...

Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών, που λόγω της πανδημίας του κορωναϊου, διεξήχθη τον περασμένο Ιούλιο. Η προβολή του «Annette» σήμανε την επίσημη έναρξη του φεστιβάλ. Και όντας μία από τις ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος, τιμήθηκε τελικά με το βραβείο σκηνοθεσίας. Αρχικά, το «Annette» το συνέλαβαν οι αδελφοί Mael, οι Sparks δηλαδή, ως μουσικό άλμπουμ, ως μια όπερα, την οποία θα παρουσίαζαν live κατά τη διάρκεια περιοδείας ανά τον κόσμο. Ο Leos Carax είχε χρησιμοποιήσει τραγούδι των Sparks στο «Holy Motors» κι όταν τους συνάντησε στις Κάννες το 2012, αποφάσισαν πως κάποια στιγμή το όραμα των Sparks θα γινόταν κινηματογραφική ταινία. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2019 και η ταινία υπολογιζόταν να είναι έτοιμη για το φεστιβάλ των Καννών του 2020. Εντέλει, ενέσκηψε η πανδημία και μια σειρά από αναποδιές, για να φτάσει να κάνει πρεμιέρα πριν δύο μήνες.

Η υπόθεση: Ο Henry McHenry είναι ένας πολύ πετυχημένος stand-up κωμικός. Οι παραστάσεις του δίνονται μπροστά σε γεμάτες αίθουσες, με το κοινό ολοφάνερα να τον λατρεύει. Ο Henry είναι προβοκάτορας και τα σόου του συχνά παίζουν με τις προσδοκίες και τα συναισθήματα του κοινού. Θέλει να κάνει το κοινό να γελάει: είναι ο μοναδικός τρόπος για να του παραδοθούν οι θεατές. Δίνοντας παραστάσεις στο Λος Άντζελες, ο Henry γνωρίζει κι ερωτεύεται την Ann Desfranoux, μια διάσημη τραγουδίστρια όπερας. Κι εκείνη με τη σειρά της γεμίζει τα θέατρα όπου εμφανίζεται και με τη φωνή της μαγεύει τους πάντες. Οι δυο τους είναι βαθύτατα ερωτευμένοι. 

Πολύ σύντομα παντρεύονται και ο καρπός του έρωτά τους είναι η Annette, ένα κοριτσάκι που φαίνεται σαν μαριονέτα φτιαγμένη από ξύλο, όλοι όμως της συμπεριφέρονται ως κανονικό παιδί. Η πατρότητα φοβίζει τον Henry: νιώθει πως κάτι δεν πηγαίνει καλά. Και η Ann, ενώ είναι πολύ ερωτευμένη μαζί του, νιώθει πως δεν τον γνωρίζει όσο θα έπρεπε. Κατά τη διάρκεια μιας ακόμα προβοκατόρικης εμφάνισής του, ο Henry λέει κάτι, που θα το μετανιώσει πικρά. Η καριέρα του θα πάρει την κάτω βόλτα την ίδια ώρα που η καριέρα της Ann φτάνει στον κολοφώνα της. Μια βόλτα με γιοτ που υποτίθεται πως θα βελτίωνε τα πράγματα ανάμεσά τους, παίρνει μια τραγική τροπή εν μέσω καταιγίδας. Και η Annette θα κληθεί να ακολουθήσει το ξεχωριστό της πεπρωμένο...

Η άποψή μας: Καλές οι πρωτοπορίες αλλά επιτρέπεται, κάτι, που κουβαλάει αμά τη εμφανίσει τη σφραγίδα του αριστουργήματος, να μην σου αρέσει. Τόσο απλά. Κι όχι, δεν είναι μομφή αυτή σου η αντίδραση απέναντι σε όσους θα λατρέψουν την ταινία. Ούτε προβοκατόρικα πας κόντρα στο ρεύμα, γιατί έτσι ή γιατί μπορείς. Όχι. Live and let die. Όλα καλά. Προσωπικά, με τον Leos Carax δεν μπορώ να πω πως ταιριάζουν τα χνώτα μας. Εντάξει, λατρεύω τους «Εραστές της γέφυρας» αλλά με το «Holy Motors» δεν συντονίστηκα: μόνο η σκηνή με τα ακορντεόν μου είπε κάτι, με ξεσήκωσε, με μάγεψε. Μια σκηνή όπου η αισθητική, η ενορχήστρωση και η εκτέλεση, είχαν κάποιο νόημα. 

Η τελευταία ταινία Carax δεν είναι ένα ερμητικά κλειστό γριφώδες σύμπαν. Ίσα – ίσα, αν έλειπαν κάποιες «παραξενιές» θα μιλούσαμε για μια από τις πιο βατές του ταινίες. Ένα μιούζικαλ, που αφηγείται κυρίως μια ιστορία απόλυτης αγάπης ενώ παράλληλα καταπιάνεται με τον κόσμο του θεάματος, τη χειραγώγηση του κοινού, την έννοια της φήμης και της δόξας, τον υπέρμετρο εγωισμό ανθρώπων της σόου μπίζνες, την εκμετάλλευση, το parenting, κτλ κτλ. Οι στίχοι των τραγουδιών είναι απλοί, στο όριο του απλοϊκού και του corny και η μουσική των Sparks αξίζει μεν τον κόπο (και είναι σαφώς εκτιμητέα, ιδίως από τους οπαδούς του ντουέτου, που παράγει μουσική και τραγούδια εδώ και 50 χρόνια, μιας που το πρώτο τους άλμπουμ κυκλοφόρησε το 1971!!!) αλλά ηχεί λίγο παράξενα για μιούζικαλ. 

Οι ηθοποιοί λένε τα λόγια τους και σε πρόζα και άδοντας και εν πάση περιπτώσει, αν μη τι άλλο, ο θεατής δεν ξύνει το κεφάλι του από αμηχανία επειδή δεν μπορεί να «ερμηνεύσει» τα όσα διαδραματίζονται επί της μεγάλης οθόνης. Απλά, στην περίπτωσή μου τουλάχιστον, δεν με συνεπήρε το θέαμα, τα θέματα, η ταινία. Η αισθητική χτυπάει υψηλές επιδόσεις. Να τα λέμε κι αυτά. Η έξοδος της Cotillard από το «πραγματικό» σε ένα δάσος, είναι μαγική. Ολόκληρο το τμήμα της ταινίας που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της τρικυμίας είναι εντυπωσιακό στο μάτι – από εκεί και η υπέροχη πραγματικά αφίσα της ταινίας. Και υπάρχουν και οι εμμονές του Carax: το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα, το λεοσκαραξί, ποτίζει από την ρόμπα του Driver μέχρι την αυλαία. Η Cotillard, όσο εμφανίζεται στην ταινία, έχει δίπλα της ένα κόκκινο μήλο – άλλοτε δαγκωμένο κι άλλοτε όχι – σαν μια άλλη Εύα, που οδηγεί τον Henry στο Προπατορικό Αμάρτημα (;). 

Γιατί, ναι, αυτή η ταινία μπορεί να βαφτίστηκε Annette αλλά είναι μια ταινία για τον Henry. Κι ευτυχώς για την ταινία που υπάρχει αυτός ο ερμηνευτικός οδοστρωτήρας με το όνομα Adam Driver και δίνει νόημα για την ύπαρξή της ακόμα και για εκείνους που όλο το υπόλοιπο δεν τους αγγίζει με οποιονδήποτε τρόπο. Ο Driver δίνεται με όλο του το είναι, ψυχί τε και σώματι, στην ερμηνεία του και πετυχαίνει ερμηνευτικό άθλο, σε έναν ρόλο παρ' όλα αυτά μονοδιάστατο και κλισαρισμένο. Και, δυστυχώς, η «χημεία» του με την Cotillard δεν πείθει, ακόμα κι αν επιδίδονται σε μια σκηνή αιδιολειχίας, βγαλμένης θαρρείς από τις «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» - απλά, τραγουδιστά. 

Κι έχει κι άλλες, μπόλικες αστοχίες η ταινία. Ανάμεσά του πχ θα μπορούσαμε να παραθέσουμε την αναφορά στο κίνημα metoo, που γίνεται εντελώς επιδερμικά και ξεκούδουνα. Ή τις κακοσκηνοθετημένες σκηνές του «κοινού». Ή τη σκηνή που η Annette κατηγορεί τον πατέρα της – και την κοινωνία – ως ένας άλλος Βασιλάκης Καϊλας. Ή το γεγονός ότι άλλες σκηνές τραβάνε σε μήκος (όλες οι περφόρμανς του Henry) κι άλλες κρατάνε τόσο λίγο. Ή ότι ο ενδιαφέρον ρόλος του Conductor εντέλει μένει ανεκμετάλλευτος. Αλλά και τι να λέει; Μεγαλεπήβολο και φανφαρόνικο το «Annette» μπορεί να κάνει γκελ σε μια μερίδα φανατικών σινεφίλ, δύσκολα όμως νομίζω πως θα αγαπηθεί από οποιονδήποτε – κι ας το προσπαθεί τόσο μα τόσο πολύ.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 2 Σεπτεμβρίου 2021 από την Weird Wave!