Ο παράδεισος έπεσε στη Γη
του Elia Suleiman. Με τους Elia Suleiman, Tarik Copti, Kareem Ghneim, George Khleifi, Vincent Maraval, Claire Dumas, Antoine Cholet, Gael García Bernal.
«Όλα είναι ωραία στον Παράδεισο»!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Είναι και η εκκωφαντική σιωπή μια απάντηση
Αυτή είναι μόλις η πέμπτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του γεννημένου στις 28 Ιουλίου του 1960 στη Ναζαρέτ Παλαιστίνιου σκηνοθέτη. Οι προηγούμενες ταινίες του είναι οι εξής: «Το χρονικό μιας εξαφάνισης» (Chronicle of a Disappearance, 1996), «Cyber Palestine» (1999, με μοναδική προβολή σε ένα φεστιβάλ της Ιαπωνίας το 2005!!!), «Θεϊκή παρέμβαση» (Yadon ilaheyya/ Divine Intervention, 2002) και «Ο χρόνος που απομένει» (The Time That Remains, 2009). Και στις πέντε του ταινίες υπογράφει και το σενάριο ενώ είναι και ο πρωταγωνιστής.
Η ταινία Ο παράδεισος έπεσε στη Γη (It Must Be Heaven) έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περσινό φεστιβάλ των Καννών, όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα. Κέρδισε μάλιστα το βραβείο των κριτικών της FIPRESCI και μια Ειδική Μνεία. Είναι η τρίτη ταινία του Suleiman που προβάλλεται στις Κάννες. Η «Θεϊκή παρέμβαση» είχε κερδίσει επίσης το βραβείο της FIPRESCI συμμετέχοντας στο διαγωνιστικό τμήμα ενώ κέρδισε και το Βραβείο της Επιτροπής. Το «Ο χρόνος που απομένει» είχε συμμετάσχει επίσης στο διαγωνιστικό των Καννών. Τέλος, η πρώτη ταινία του Suleiman είχε λάβει μέρος στο φεστιβάλ της Βενετίας, κερδίζοντας το βραβείο Luigi De Laurentiis ως καλύτερο ντεμπούτο από όλες τις διαγωνιζόμενες ταινίες. Το «Ο παράδεισος έπεσε στη Γη» έκανε την πανελλήνια πρεμιέρα του πέρσι τον Νοέμβριο, λαμβάνοντας μέρος στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. Και ήταν η επίσημη πρόταση της Παλαιστίνης για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας πέρυσι.
Η υπόθεση: Ο Ε.Σ. εγκαταλείπει την Παλαιστίνη σε αναζήτηση εναλλακτικής πατρίδας. Αλλά και σε αναζήτηση παραγωγού για τη νέα του ταινία. Ανακαλύπτει, όμως, ότι η Παλαιστίνη τον ακολουθεί όπου κι αν πάει. Μια εκκλησία στη Ναζαρέτ με μια πόρτα που δεν λέει να ανοίξει, ένα έρημο από κόσμο Παρίσι, ένα σουπερμάρκετ στη Νέα Υόρκη, όπου τα προϊόντα είναι όσα και τα όπλα που έχουν πάνω τους οι πελάτες: η υπόσχεση για μια νέα ζωή μετατρέπεται σε κωμωδία παρεξηγήσεων και ο Ε.Σ. θα καταλάβει ότι, όσο μακριά κι αν ταξιδέψει, από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη, πάντα κάτι του θυμίζει την πατρίδα.
Η άποψή μας: Υπάρχουν σκηνοθέτες τους οποίους αναγνωρίζεις αρκεί να δεις μία και μόνο σκηνή μιας ταινίας, ίσως κι ένα πλάνο αρκεί. Πχ ο Roy Andersson. Πχ ο Jacques Tati. Πχ ο Pedro Almodóvar. Πχ ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Πχ ο Emir Kusturica. Στη μικρή παρέα μπορούμε να τοποθετήσουμε με άνεση και τον Elia Suleiman. Όλοι τους είναι αναγνωρίσιμοι από ελάχιστα πλάνα σκηνοθέτες. Κι όλοι τους θαρρείς πως πάντοτε γυρίζουν την ίδια ταινία (κάτι που λέγεται για όλους τους σκηνοθέτες βεβαίως, αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα.
Η υπόθεση: Ο Ε.Σ. εγκαταλείπει την Παλαιστίνη σε αναζήτηση εναλλακτικής πατρίδας. Αλλά και σε αναζήτηση παραγωγού για τη νέα του ταινία. Ανακαλύπτει, όμως, ότι η Παλαιστίνη τον ακολουθεί όπου κι αν πάει. Μια εκκλησία στη Ναζαρέτ με μια πόρτα που δεν λέει να ανοίξει, ένα έρημο από κόσμο Παρίσι, ένα σουπερμάρκετ στη Νέα Υόρκη, όπου τα προϊόντα είναι όσα και τα όπλα που έχουν πάνω τους οι πελάτες: η υπόσχεση για μια νέα ζωή μετατρέπεται σε κωμωδία παρεξηγήσεων και ο Ε.Σ. θα καταλάβει ότι, όσο μακριά κι αν ταξιδέψει, από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη, πάντα κάτι του θυμίζει την πατρίδα.
Η άποψή μας: Υπάρχουν σκηνοθέτες τους οποίους αναγνωρίζεις αρκεί να δεις μία και μόνο σκηνή μιας ταινίας, ίσως κι ένα πλάνο αρκεί. Πχ ο Roy Andersson. Πχ ο Jacques Tati. Πχ ο Pedro Almodóvar. Πχ ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Πχ ο Emir Kusturica. Στη μικρή παρέα μπορούμε να τοποθετήσουμε με άνεση και τον Elia Suleiman. Όλοι τους είναι αναγνωρίσιμοι από ελάχιστα πλάνα σκηνοθέτες. Κι όλοι τους θαρρείς πως πάντοτε γυρίζουν την ίδια ταινία (κάτι που λέγεται για όλους τους σκηνοθέτες βεβαίως, αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα.
Πάντως, ο Suleiman πιο πολύ συγγενεύει με τον Tati. Όχι για κανέναν άλλο λόγο αισθητικής φύσεως αλλά επειδή και οι δυο τους έχουν γυρίσει πέντε ταινίες μυθοπλασίας στην καριέρα τους (ο Tati εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να γυρίσει άλλη) και στις ταινίες αυτές υπέγραφαν το σενάριο και πρωταγωνιστούσαν. Οπότε, αναγνωρίσιμο το σινεμά του Suleiman για τους κριτικούς κινηματογράφου και τους φανατικούς κινηματογράφου. Είναι όμως προσβάσιμο; Χμ.
Τούτη η ταινία του είναι η πιο... επεισοδιακή και η πιο αδύναμη από όσες δικές του έχω δει (ναι, δεν έχω δει τη δεύτερη). Η επιλογή του να μην διαθέτει πολύ λόγο στην ταινία (η περσόνα που ερμηνεύει, ο εαυτός του ουσιαστικά, είναι ένας ρόλος πρακτικά βουβός) δεν είναι απαραίτητα κακός οιωνός. Πόσο μάλλον όταν μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που διατέθηκαν για να γυριστεί η ταινία έχουν δοθεί από Γαλλία μεριά κι όλοι γνωρίζουμε πόσο πολύ αρέσει στους Γάλλους να μιλάνε ακατάπαυστα στις ταινίες τους! Αυτό που είναι... ανθρωποδιώκτης για το μεγάλο κοινό είναι η χαλαρή μετάβαση από ένα «επεισόδιο» σε ένα άλλο, χωρίς φανερή σύνδεση, χωρίς «λογική» εξήγηση, χωρίς δραματουργική εξέλιξη.
Ξεκινάει πολύ δυνατά και όμορφα η ταινία με τη σκηνή με τους παπάδες. Από εκεί και πέρα, όμως, όντως, απορούσα με κάποιες σκηνές: γιατί να υπάρχουν σε οποιαδήποτε ταινία και γιατί να υπάρχουν στη συγκεκριμένη ταινία! Θέλω να πω, χαριτωμένο το σπουργίτι που δεν αφήνει τον Suleiman να γράψει στο λάπτοπ του, αλλά οι μπάτσοι με τα αυτοκινούμενα ρόλερς, τι φάση; Και γιατί τόσα λεπτά στο Παρίσι με τις γυναίκες και το «I put a spell on you»; Αμ ο τύπος με το τατουάζ στο μετρό; Και ο Gael García Bernal στον πολύ μικρό ρόλο του; Λειτουργεί ως κράχτης;
Αυτή είναι από εκείνες τις ταινίες που, προ πανδημίας, σε προβολή τους σε κάποιο από τα μεγάλα εγχώρια φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Αθήνας, θα ήταν sold out και με κατάσταση λίγο πατείς με πατώ σε (όπως κι έγινε στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου), όταν όμως βγαίνουν στο εμπορικό κύκλωμα συναντούν μια χλιαρή προσέλευση. Πόσο μάλλον τώρα, με την πανδημία. Επ' ουδενί δεν μιλάμε για κακή ταινία. Υπάρχουν όμορφες σκηνές (τα λεμόνια). Υπάρχουν αστείες σκηνές (στο αεροπλάνο). Και υπάρχει και αυτή η αίσθηση του «όπου πάω, η Παλαιστίνη με πληγώνει». Καλή η παρατήρηση της ανθρώπινης κατάστασης, κόλλημα η μανιέρα και... προσεχώς καλύτερα.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 8 Οκτωβρίου 2020 από την Rosebud.21!
