Υπόθεση Κολλίνι
του Marco Kreuzpaintner. Με τους Elyas M'Barek, Alexandra Maria Lara, Franco Nero, Heiner Lauterbach, Manfred Zapatka, Jannis Niewöhner, Rainer Bock, Pia Stutzenstein, Peter Prager.
Καλός ναζί ο νεκρός ναζί
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Όταν η Γερμανία συνειδητά έδινε άλλοθι στους φασίστες
Αυτή είναι η έβδομη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο γεννημένος στις 11 Μαρτίου του 1977 στη Βαυαρία Marco Kreuzpaintner και η πρώτη του που βλέπουμε στη χώρα μας. Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στις 18 Απριλίου του 2019, βγαίνοντας στις κινηματογραφικές αίθουσες Γερμανίας και Αυστρίας.
Το σενάριο της ταινίας Υπόθεση Κολλίνι (Der Fall Collini / The Collini Case) βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ του (δικηγόρου κατά βάση) Ferdinand von Schirach από το 2011. Ο παππούς του συγγραφέα, Baldur von Schirach, ήταν ναζιστής, επικεφαλής της Νεολαίας του Χίτλερ, ο οποίος στη Δίκη της Νυρεμβέργης καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλακή για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο δε προπάππους του, Heinrich Hoffmann, ήταν ο επίσημος φωτογράφος του Χίτλερ.
Η υπόθεση: Βερολίνο, 2001. Ο Ιταλός μετανάστης Φαμπρίτζιο Κολλίνι, που επί χρόνια εργάζεται στη Στουτγάρδη, σε εργοστάσιο της Μερσέντες, συστήνεται ως δημοσιογράφος στον Γερμανό μεγαλοεπιχειρηματία Χανς Μάγιερ, τον οποίο και δολοφονεί σε μια σουίτα του πολυτελούς ξενοδοχείου Adlon. Ο Κάσπαρ Λάινεν έχει πάρει μόλις το πτυχίο της Νομικής και το κράτος του αναθέτει την υπεράσπιση του Κολλίνι. Ο Κάσπαρ, παιδί χωρισμένων γονέων με πατέρα Γερμανό και μητέρα Τουρκάλα, θα διαπιστώσει ότι ο Μάγιερ που δολοφονήθηκε ήταν ο ευεργέτης του: του είχε φερθεί ως πατέρας όσο ζούσε και εξαιτίας του σπούδασε Νομική. Μάλιστα, με την κόρη του Μάγιερ, την Γιοχάνα, είχαν ένα φλερτ.
Η υπόθεση: Βερολίνο, 2001. Ο Ιταλός μετανάστης Φαμπρίτζιο Κολλίνι, που επί χρόνια εργάζεται στη Στουτγάρδη, σε εργοστάσιο της Μερσέντες, συστήνεται ως δημοσιογράφος στον Γερμανό μεγαλοεπιχειρηματία Χανς Μάγιερ, τον οποίο και δολοφονεί σε μια σουίτα του πολυτελούς ξενοδοχείου Adlon. Ο Κάσπαρ Λάινεν έχει πάρει μόλις το πτυχίο της Νομικής και το κράτος του αναθέτει την υπεράσπιση του Κολλίνι. Ο Κάσπαρ, παιδί χωρισμένων γονέων με πατέρα Γερμανό και μητέρα Τουρκάλα, θα διαπιστώσει ότι ο Μάγιερ που δολοφονήθηκε ήταν ο ευεργέτης του: του είχε φερθεί ως πατέρας όσο ζούσε και εξαιτίας του σπούδασε Νομική. Μάλιστα, με την κόρη του Μάγιερ, την Γιοχάνα, είχαν ένα φλερτ.
Ο Κάσπαρ είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την υπόθεση: από τη μια, ενώ κανείς δεν γνωρίζει το κίνητρο για τη δολοφονία, ο Κολλίνι δεν του το αποκαλύπτει, και από την άλλη νιώθει πως υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων εξαιτίας της σχέσης του με τον δολοφονημένο. Μια λεπτομέρεια θα οδηγήσει τον Κάσπαρ να συνεχίσει το ψάξιμο. Αυτό που θα συναντήσει θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα νομικά σκάνδαλα στη γερμανική ιστορία και μια αλήθεια που κανείς δεν θέλει να αντιμετωπίσει...
Η άποψή μας: Αυτή είναι μια κανονική, εμπορική ταινία, που στοχεύει στο μεγάλο κοινό. Και το μεγάλο κοινό θα περάσει εξαιρετικά επιλέγοντας να την παρακολουθήσει. Κι αυτό επειδή διαθέτει μπόλικα πράγματα να δουλεύουν υπέρ της. Αρχικά, και σε πρώτο επίπεδο, η ταινία λειτουργεί μια χαρά ως δικαστικό δράμα. Μάλιστα, διαθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα διαφοροποίηση από την πλειοψηφία. Στα περισσότερα δικαστικά δράματα ο θεατής καλείται να «ετυμηγορίσει» σχετικά με την αθωότητα ή την ενοχή ενός ανθρώπου που δικάζεται. Εκεί παίζεται όλο το σασπένς. Στη συγκεκριμένη ταινία, ξέρουμε ότι ο Κολλίνι σκότωσε τον Μάγιερ.
Η άποψή μας: Αυτή είναι μια κανονική, εμπορική ταινία, που στοχεύει στο μεγάλο κοινό. Και το μεγάλο κοινό θα περάσει εξαιρετικά επιλέγοντας να την παρακολουθήσει. Κι αυτό επειδή διαθέτει μπόλικα πράγματα να δουλεύουν υπέρ της. Αρχικά, και σε πρώτο επίπεδο, η ταινία λειτουργεί μια χαρά ως δικαστικό δράμα. Μάλιστα, διαθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα διαφοροποίηση από την πλειοψηφία. Στα περισσότερα δικαστικά δράματα ο θεατής καλείται να «ετυμηγορίσει» σχετικά με την αθωότητα ή την ενοχή ενός ανθρώπου που δικάζεται. Εκεί παίζεται όλο το σασπένς. Στη συγκεκριμένη ταινία, ξέρουμε ότι ο Κολλίνι σκότωσε τον Μάγιερ.
Δεν είναι κόλπο, δεν πάει να κάνει κάποια ανατροπή σχετικά με την ταυτότητα του δολοφόνου ο σκηνοθέτης. Όχι. Αυτό που ιντριγκάρει λοιπόν είναι το γιατί. Γιατί ένας μετανάστης, που δεν είχε δώσει δικαιώματα, να σκοτώσει έναν μεγιστάνα, ο οποίος πέρα όλων των άλλων, ήταν καλός άνθρωπος κατά πως φαίνεται, βοηθώντας συν τοις άλλοις ένα φτωχαδάκι, παιδί χωρισμένων γονέων, με τούρκικες ρίζες, να σπουδάσει Νομική; Και να του δώσει τα κλειδιά της Μερσεντές του (χα!); Εδώ σε θέλω. Σε δεύτερο επίπεδο, η ταινία κριτικάρει ευθέως το σύγχρονο γερμανικό κράτος. Μπορεί η πλειοψηφία των Γερμανών σήμερα να νιώθει ενοχές για το χιτλερικό παρελθόν και ντροπή για τους ναζί, το κράτος όμως που αναδύθηκε από τις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου δεν κινήθηκε ευθύς εξαρχής τιμωρητικά απέναντι σε όλους όσοι συμμετείχαν στη ναζιστική θηριωδία.
Ίσα ίσα, όσοι μεγαλόσχημοι δεν τιμωρήθηκαν στη Νυρεμβέργη κι όσοι έμειναν στη Γερμανία, χωρίς να αναζητήσουν ασφάλεια σε κάποια χώρα της Λατινικής Αμερικής, έτυχαν ευνοϊκής αντιμετώπισης! Η νεόδμητη Δυτική Γερμανία δημιούργησε νόμους, οι οποίοι λειτούργησαν ως κολυμπήθρα του Σιλωάμ για χιλιάδες ναζιστές, που ωσάν αθώες περιστερές απαλλάχτηκαν για πάντα (;) από τις νομικές συνέπειες των πράξεών τους κατά τη διάρκεια του Β'Π.Π. Αίσχος! Ντροπή!
Για να λέμε και του στραβού το δίκιο, μιας που είναι πρόσφατο το γεγονός, η ψωροκώσταινα, χώνοντας στη φυλακή του φασίστες της Χρυσής Αυγής, έδειξε τον δρόμο τον σωστό. Ε, πείτε ότι στη Γερμανία μετά τον Πόλεμο, οι νομικοί (και οι κυβερνήσεις) λειτουργούσαν όπως η εισαγγελέας στη δίκη της Χ.Α. - όχι όπως η Πρόεδρος. Και θα καταλάβετε τι παιζόταν. Και τι παίζεται ακόμα, μέχρι και σήμερα. Πόσες συγκαλύψεις, πόσες παραχαράξεις της Ιστορίας, πόσα κρυμμένα μυστικά και ψέματα. Πρόσφατα βγήκε στη φόρα το ναζιστικό παρελθόν του Alfred Bauer, του πρώτου διευθυντή του κινηματογραφικού φεστιβάλ Βερολίνου! Μάλιστα, η Berlinale έδινε βραβείο που είχε το όνομά του! Και πότε έγινε η αποκάλυψη; Εν έτη 2020! 75 ολόκληρα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου! Αυτά και για το δεύτερο επίπεδο.
Τα στάνταρ παραγωγής της ταινίας είναι υψηλότατα, τα πάντα είναι προσεγμένα και στην εντέλεια, οι αποκαλύψεις έρχονται οργανικά κι όχι βίαια και ο θεατής ψυχαγωγείται καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας. Να πω την αμαρτία μου, υπάρχουν δύο χτυπητά φάουλ – που προφανώς μεταφέρθηκαν στο σενάριο έτσι όπως υπήρχαν στο βιβλίο. Από τη μια, το πιο χοντρό: πώς είναι δυνατόν να μην γνωρίζει πριν αναλάβει την υπόθεση ο Κάσπαρ ότι ο δολοφονημένος ήταν ο μέντοράς του; Και το δεύτερο, λιγότερο χοντρό αυτό: πώς μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά την υπόθεση ο (αποξενωμένος εξαιτίας του Κάσπαρ) πατέρας του δικηγόρου; Εντάξει, διαβάζει γρήγορα και διαγώνια επειδή είναι βιβλιοπώλης (!!!), ας το καταπιούμε αυτό, αλλά πώς μπορεί να ξέρει τι είναι σημαντικό μέσα στα πολυσέλιδα έγγραφα που καλείται να διαβάσει;
Anyway, μικρό το κακό. Και καθόλου δεν επηρεάζει την απόλαυση της θέασης της ταινίας. Που και στον τομέα «υποκριτική» τα πηγαίνει περίφημα, με τον Franco Nero να είναι τρομερός, παίζοντας με τις σιωπές και τα υπέροχα, εκφραστικά του μάτια. Από ένα σημείο και μετά η συναισθηματική φόρτιση που προκαλεί η ταινία χτυπάει κόκκινο. Και η αποφόρτιση δίνεται με ένα φινάλε τόσο απλό σε σύλληψη κι όμως τόσο πλούσιο, που ανταμείβει ολοκληρωτικά τον θεατή. Είναι η μόνη στιγμή που ο σκηνοθέτης αφήνει να μπει στη σκληρή πραγματικότητα μια νότα υπερβατικού. Δεν έχει χαθεί η μπάλα κύριοι, ίσα ίσα. Ωραιότατο φιλμ.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 29 Οκτωβρίου 2020 από την Danaos Films!
