Μουλάν
της Niki Caro. Με τους Yifei Liu, Donnie Yen, Tzi Ma, Jason Scott Lee, Gong Li, Yoson An, Ron Yuan, Rosalind Chao, Nelson Lee, Cheng Pei-Pei, Jet Li.
Loyal, Brave, True.
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Τίγρης και Δράκος. Και Φοίνικας!
Η Nikola Jean Caro γεννήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1966 στην πόλη Γουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας. Αυτή είναι η έβδομη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί. Έχουν προηγηθεί οι ταινίες: «Memory & Desire» (1998), «Το σημάδι της φάλαινας» (Whale Rider, 2002), «Άνιση μάχη» (North Country, 2005), «The Vintner's Luck» (2009), «Πρωταθλητές με ψυχή» (McFarland, USA, 2015) και Η γυναίκα του ζωολογικού κήπου (The Zookeeper's Wife, 2017). Επόμενή της ταινία θα είναι η κινηματογραφική απόδοση του μπεστ σέλερ του Jess Walter «Beautiful Ruins», που ουσιαστικά αναφέρεται στο παρασκήνιο της σχέσης της Elizabeth Taylor με τον Richard Burton κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της «Κλεοπάτρας».
Το μπάτζετ της Μουλάν εκτιμάται ότι κινείται στα 200 εκατομμύρια δολάρια περίπου! Έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Λος Άντζελες στις 9 Μαρτίου. Η πανδημία του κορωναϊού οδήγησε την Disney (παραγωγό εταιρία) να αναβάλλει αρκετές φορές την έξοδό της στις αίθουσες. Τελικά, αποφάσισε να την βγάλει στην τηλεοπτική της πλατφόρμα, το Disney+, με τιμή «εισιτηρίου» τα 29.99 δολάρια στις 4 Σεπτεμβρίου. Η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες όπου η ταινία βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες, όπως της αξίζει. Από τις μεγάλες κινηματογραφικές αγορές, στις οποίες δεν υπάρχει ακόμα το Disney+, η ταινία θα προβληθεί στους κινηματογράφους στην Κίνα και την Ρωσία.
Η υπόθεση: Ο Μπόρι Χαν είναι ηγέτης της νομαδικής φυλής των Ρουράν. Θέλοντας να πάρει εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα του, έχει βάλει ως στόχο να φτάσει στην Αυτοκρατορική Πόλη, την πρωτεύουσα της Κίνας, και να σκοτώσει τον Αυτοκράτορα. Σύμμαχός του σε αυτήν την προσπάθεια είναι η Ξιανιάνγκ, μια γυναίκα με μαγικές δυνάμεις, που θέλει να κερδίσει τη θέση της στον κόσμο, έναν κόσμο που της έχει φερθεί σκληρά. Μετά τις πρώτες επιτυχημένες επιθέσεις των Ρουράν, ο Αυτοκράτορας θορυβημένος εκδίδει διάταγμα να επιστρατεύεται ένας άντρας ανά οικογένεια στις υπηρεσίες του Αυτοκρατορικού Στρατού προς υπεράσπιση της χώρας από τους εισβολείς. Η Χουά Μουλάν είναι η μεγαλύτερη από τις δύο κόρες ενός σπουδαίου στρατιώτη.
Η Μουλάν δεν αποδέχεται την προκαθορισμένη πορεία της ως γυναίκα, που τη θέλει να παντρεύεται και να ζει απλώς μια ζωή στο πλευρό του άντρα της. Ξέρει άριστα πολεμικές τέχνες και της αρέσει να αγωνίζεται και να παλεύει. Όταν φτάνει και στο χωριό της η αντιπροσωπεία του Αυτοκράτορα που ζητά την παρουσία ενός άνδρα ανά οικογένεια, η Μουλάν δεν μπορεί να αφήσει τον άρρωστο πατέρα της να πάει στη μάχη και παίρνει τη θέση του. Μεταμφιέζεται σε άνδρα, «βαφτίζεται» Χουά Ζουν και εκπαιδεύεται με εκατοντάδες άλλους νεαρούς άνδρες προκειμένου να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους Ρουράν. Θα μπορέσει να κρατήσει το μυστικό της; Θα βρει τη δύναμη μέσα της για να φτάσει στο αποκορύφωμα των δυνατοτήτων της; Θα βοηθήσει εντέλει τον Αυτοκράτορα;
Η άποψή μας: 22 χρόνια πριν, στις 19 Ιουνίου του 1998 συγκεκριμένα, βγήκε στις αμερικάνικες κινηματογραφικές αίθουσες μια ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο Μουλάν, από το όνομα της κεντρικής ηρωίδας της. Η ταινία εκείνη είχε μπάτζετ 90 εκατομμύρια δολάρια και έκανε εισπράξεις πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως! Κι όλα ξεκίνησαν από ένα... ποίημα. Από έναν μύθο, που αποτελεί μέρος της παράδοσης της Κίνας. Στο πλαίσιο των live action μεταφορών πολλών ταινιών της (με πιο πρόσφατο προηγούμενο παράδειγμα το Ο βασιλιάς των λιονταριών) η Ντίσνεϊ δεν λογάριασε έξοδα για να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη ένα υπέροχο, λυρικό έπος.
Όμως, η πανδημία είχε άλλα σχέδια. Κι έτσι, στη συντριπτική πλειοψηφία του δυτικού κόσμου, τούτη η ταινία που ολοφάνερα γυρίστηκε για τη μεγάλη οθόνη, που πλάστηκε για να προβληθεί στα σινεμά, που το μέγεθός της ασφυκτιά ακόμα και στο πανί του πιο τεράστιου κινηματογράφου, θα «καταναλωθεί» μέσα από τηλεοπτικές οθόνες, μη σου πω και οθόνες λάπτοπ, τάμπλετ ή – δυστυχώς – κινητών. Με πολύ ακριβό αντίτιμο – αν ακολουθήσει κανείς τη νόμιμη οδό... Το τελικό αποτέλεσμα, πάντως, είναι εντυπωσιακό.
Ναι, μιλάμε για μια ακαδημαϊκή, ντισνεϊκή ταινία, με το μεγάλο θέαμα για τον πολύ κόσμο να συνοδεύεται με μερικά κλασικά, συντηρητικά (εντός ή εκτός εισαγωγικών), ηθικά διδάγματα. Προσεγμένη στην παραμικρή της λεπτομέρεια, αυτή είναι μια ταινία ξεκάθαρα εμπορική. Ας μην ποινικοποιήσουμε όμως τη λέξη. Χρειάζονται αυτές οι ταινίες. Ιδίως τώρα. Χρειάζονται ταινίες, που θα οδηγήσουν τον κόσμο (με την λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων προστασίας) στο σινεμά – ή έστω, θα τον κάνουν να εκτιμήσει το μεγάλο θέαμα ακόμα και μέσα από μικρές οθόνες. Το τελευταίο – το τονίζουμε για πολλοστή φορά – δεν είναι και ότι καλύτερο. Από το ολότελα...
Προχωράμε στο παρασύνθημα. Σε σχέση με την ταινία κινουμένων σχεδίων, αυτό(ς) που λείπει είναι ο Μούσου. Ο μικρούλης δράκος με τη φωνή του Eddie Murphy στο πρωτότυπο και του Πέτρου Φιλιππίδη στη μεταγλωττισμένη εκδοχή, αποτελούσε το comic relief σε εκείνη την ταινία. Στην live action ταινία οι σεναριογράφοι θέλησαν να μείνουν όσο το δυνατόν πιο πιστοί στο πρωτότυπο, στο ποίημα δηλαδή. Αυτό δεν τους εμπόδισε, ενώ από τη μια «απαλλάχθηκαν» από τον Μούσου, να προσθέσουν έναν μυθικό Φοίνικα – ως σύμβολο περισσότερο – και μια... μάγισσα, που φέρνει σε γεράκι (στο ρόλο, η Gong Li).
Οι σκηνές μάχης είναι εντυπωσιακές, η χορογραφία των σκηνών με μεγάλα πλήθη είναι υπέροχη, η επίδειξη των ικανοτήτων στις πολεμικές τέχνες σου κόβει την ανάσα και κάποιες σκηνές αγγίζουν την ποίηση. Και το κωμικό στοιχείο υπάρχει (ιδίως στα προξενητέματα της Μουλάν), μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας, μουσική πιάνουν μεγάλες επιδόσεις και η «μεταμφίεση» της Μουλάν σε αγόρι δεν παραπέμπει (ευτυχώς) στον αλήστου μνήμης «Πίπη» της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Οπότε, no camp here. Κάθεσαι, βλέπεις την ταινία, και περνάς καλά. Και έπραξαν εξαιρετικά οι άνθρωποι της εγχώριας εταιρίας διανομής (προφανώς με τις ευλογίες της Ντίσνεϊ) που βγάζουν την ταινία και με υποτίτλους αλλά και μεταγλωττισμένη στα ελληνικά. Έτσι, δεν αποδιώχνουν ένα βασικό τμήμα του τάργκετ γκρουπ της ταινίας: τα παιδιά.
Τα παιδιά είναι το κύριο τάργκετ γκρουπ – και θα ευχαριστηθούν κάθε δευτερόλεπτο της ταινίας, όπως και οι ενήλικες συνοδοί τους. Πάμε τώρα στο tricky κομμάτι, αυτό των νοημάτων. Όπως λέει και το tagline της ταινίας κι όπως επαναλαμβάνεται αρκετές φορές κατά τη διάρκειά της, αυτά που έχουν σημασία είναι: το να είσαι πιστός (Loyal) σε μια ανώτερη αρχή (εδώ, ο Αυτοκράτορας, αλλά και οι σύντροφοί σου στον αγώνα για διαφύλαξη των ιδανικών σου), να είσαι γενναίος (Brave) σε κάθε έκφανση της ζωής σου, σπάζοντας στεγανά, τολμώντας πράγματα που φαίνονται αρχικά απαγορευμένα και να είσαι αληθινός (True) αυθεντικός, γνήσιος, όχι υποκριτής, ψεύτης, μίζερο σκουλήκι.
Όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο μιας ταινίας που υπερτονίζει και τη σημασία της Οικογένειας (στην εξιδανικευμένη της μορφή) και τη σημασία της – ναι, κατά μία έννοια, τυφλής – υποταγής στον Αυτοκράτορα είναι κάπως... σόνικα. Αυτό που σώζει την ταινία από το να χαρακτηριστεί στρατόκαβλη και υπερσυντηριτική είναι από τη μια η παραμυθένια της προέλευση – προσέγγιση (διαφορετικά, θα πρέπει να απορρίψουμε ως μιαρή ακόμα και την ομηρική «Ιλιάδα») και από την άλλη, το θέμα της γυναικείας ενδυνάμωσης. Η Μουλάν σπάει πολλά ταμπού και αποδεικνύει το καταφανέστατο πως οι γυναίκες μπορούν να κάνουν όλα αυτά που οι πατριαρχικές κοινωνίες τις τα έχουν αρνηθεί. Όσο να πεις είναι ένα πολύ πιο ελπιδοφόρο, πιο χρήσιμο, πιο ουσιαστικό, πιο ευγενές μήνυμα από το «μήνυμα» που ξεχύνεται ως οχετός από ριάλιτι τύπου «Big Brother» και από το προμόσιον εν είδει μαγκιάς – κλανιάς, της κουλτούρας του βιασμού. Θέλω να πω, θα χαρώ πολύ που θα δει την ταινία η 9χρονη κόρη μου, θα περάσει καλά και θα πιστέψει ακόμα περισσότερο στον εαυτό της. Δεν είναι λίγο αυτό, ε;
Σε ότι αφορά τους ηθοποιούς, η 33χρονη Yifei Liu είναι άψογη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, χαρισματική και υπέροχη. Γενικά, το να βλέπεις τιτάνες όπως ο Donnie Yen, ο Tzi Ma και ο Jet Li (αγνώριστος στο ρόλο του Αυτοκράτορα) προκαλεί συγκίνηση και ενθουσιασμό στους επαΐοντες, η Gong Li είναι πάντα θεσπέσια και ο Jason Scott Lee, προσπαθεί να είναι όσο το δυνατόν πιο πειστικός στο ρόλο του κακού – και τα καταφέρνει. Όπως και η ταινία. Δεν θα εκπλαγώ αν το φιλμ παίξει σε πολλές οσκαρικές κατηγορίες – covid επιτρέποντος...
Η υπόθεση: Ο Μπόρι Χαν είναι ηγέτης της νομαδικής φυλής των Ρουράν. Θέλοντας να πάρει εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα του, έχει βάλει ως στόχο να φτάσει στην Αυτοκρατορική Πόλη, την πρωτεύουσα της Κίνας, και να σκοτώσει τον Αυτοκράτορα. Σύμμαχός του σε αυτήν την προσπάθεια είναι η Ξιανιάνγκ, μια γυναίκα με μαγικές δυνάμεις, που θέλει να κερδίσει τη θέση της στον κόσμο, έναν κόσμο που της έχει φερθεί σκληρά. Μετά τις πρώτες επιτυχημένες επιθέσεις των Ρουράν, ο Αυτοκράτορας θορυβημένος εκδίδει διάταγμα να επιστρατεύεται ένας άντρας ανά οικογένεια στις υπηρεσίες του Αυτοκρατορικού Στρατού προς υπεράσπιση της χώρας από τους εισβολείς. Η Χουά Μουλάν είναι η μεγαλύτερη από τις δύο κόρες ενός σπουδαίου στρατιώτη.
Η Μουλάν δεν αποδέχεται την προκαθορισμένη πορεία της ως γυναίκα, που τη θέλει να παντρεύεται και να ζει απλώς μια ζωή στο πλευρό του άντρα της. Ξέρει άριστα πολεμικές τέχνες και της αρέσει να αγωνίζεται και να παλεύει. Όταν φτάνει και στο χωριό της η αντιπροσωπεία του Αυτοκράτορα που ζητά την παρουσία ενός άνδρα ανά οικογένεια, η Μουλάν δεν μπορεί να αφήσει τον άρρωστο πατέρα της να πάει στη μάχη και παίρνει τη θέση του. Μεταμφιέζεται σε άνδρα, «βαφτίζεται» Χουά Ζουν και εκπαιδεύεται με εκατοντάδες άλλους νεαρούς άνδρες προκειμένου να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους Ρουράν. Θα μπορέσει να κρατήσει το μυστικό της; Θα βρει τη δύναμη μέσα της για να φτάσει στο αποκορύφωμα των δυνατοτήτων της; Θα βοηθήσει εντέλει τον Αυτοκράτορα;
Η άποψή μας: 22 χρόνια πριν, στις 19 Ιουνίου του 1998 συγκεκριμένα, βγήκε στις αμερικάνικες κινηματογραφικές αίθουσες μια ταινία κινουμένων σχεδίων με τίτλο Μουλάν, από το όνομα της κεντρικής ηρωίδας της. Η ταινία εκείνη είχε μπάτζετ 90 εκατομμύρια δολάρια και έκανε εισπράξεις πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως! Κι όλα ξεκίνησαν από ένα... ποίημα. Από έναν μύθο, που αποτελεί μέρος της παράδοσης της Κίνας. Στο πλαίσιο των live action μεταφορών πολλών ταινιών της (με πιο πρόσφατο προηγούμενο παράδειγμα το Ο βασιλιάς των λιονταριών) η Ντίσνεϊ δεν λογάριασε έξοδα για να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη ένα υπέροχο, λυρικό έπος.
Όμως, η πανδημία είχε άλλα σχέδια. Κι έτσι, στη συντριπτική πλειοψηφία του δυτικού κόσμου, τούτη η ταινία που ολοφάνερα γυρίστηκε για τη μεγάλη οθόνη, που πλάστηκε για να προβληθεί στα σινεμά, που το μέγεθός της ασφυκτιά ακόμα και στο πανί του πιο τεράστιου κινηματογράφου, θα «καταναλωθεί» μέσα από τηλεοπτικές οθόνες, μη σου πω και οθόνες λάπτοπ, τάμπλετ ή – δυστυχώς – κινητών. Με πολύ ακριβό αντίτιμο – αν ακολουθήσει κανείς τη νόμιμη οδό... Το τελικό αποτέλεσμα, πάντως, είναι εντυπωσιακό.
Ναι, μιλάμε για μια ακαδημαϊκή, ντισνεϊκή ταινία, με το μεγάλο θέαμα για τον πολύ κόσμο να συνοδεύεται με μερικά κλασικά, συντηρητικά (εντός ή εκτός εισαγωγικών), ηθικά διδάγματα. Προσεγμένη στην παραμικρή της λεπτομέρεια, αυτή είναι μια ταινία ξεκάθαρα εμπορική. Ας μην ποινικοποιήσουμε όμως τη λέξη. Χρειάζονται αυτές οι ταινίες. Ιδίως τώρα. Χρειάζονται ταινίες, που θα οδηγήσουν τον κόσμο (με την λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων προστασίας) στο σινεμά – ή έστω, θα τον κάνουν να εκτιμήσει το μεγάλο θέαμα ακόμα και μέσα από μικρές οθόνες. Το τελευταίο – το τονίζουμε για πολλοστή φορά – δεν είναι και ότι καλύτερο. Από το ολότελα...
Προχωράμε στο παρασύνθημα. Σε σχέση με την ταινία κινουμένων σχεδίων, αυτό(ς) που λείπει είναι ο Μούσου. Ο μικρούλης δράκος με τη φωνή του Eddie Murphy στο πρωτότυπο και του Πέτρου Φιλιππίδη στη μεταγλωττισμένη εκδοχή, αποτελούσε το comic relief σε εκείνη την ταινία. Στην live action ταινία οι σεναριογράφοι θέλησαν να μείνουν όσο το δυνατόν πιο πιστοί στο πρωτότυπο, στο ποίημα δηλαδή. Αυτό δεν τους εμπόδισε, ενώ από τη μια «απαλλάχθηκαν» από τον Μούσου, να προσθέσουν έναν μυθικό Φοίνικα – ως σύμβολο περισσότερο – και μια... μάγισσα, που φέρνει σε γεράκι (στο ρόλο, η Gong Li).
Οι σκηνές μάχης είναι εντυπωσιακές, η χορογραφία των σκηνών με μεγάλα πλήθη είναι υπέροχη, η επίδειξη των ικανοτήτων στις πολεμικές τέχνες σου κόβει την ανάσα και κάποιες σκηνές αγγίζουν την ποίηση. Και το κωμικό στοιχείο υπάρχει (ιδίως στα προξενητέματα της Μουλάν), μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας, μουσική πιάνουν μεγάλες επιδόσεις και η «μεταμφίεση» της Μουλάν σε αγόρι δεν παραπέμπει (ευτυχώς) στον αλήστου μνήμης «Πίπη» της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Οπότε, no camp here. Κάθεσαι, βλέπεις την ταινία, και περνάς καλά. Και έπραξαν εξαιρετικά οι άνθρωποι της εγχώριας εταιρίας διανομής (προφανώς με τις ευλογίες της Ντίσνεϊ) που βγάζουν την ταινία και με υποτίτλους αλλά και μεταγλωττισμένη στα ελληνικά. Έτσι, δεν αποδιώχνουν ένα βασικό τμήμα του τάργκετ γκρουπ της ταινίας: τα παιδιά.
Τα παιδιά είναι το κύριο τάργκετ γκρουπ – και θα ευχαριστηθούν κάθε δευτερόλεπτο της ταινίας, όπως και οι ενήλικες συνοδοί τους. Πάμε τώρα στο tricky κομμάτι, αυτό των νοημάτων. Όπως λέει και το tagline της ταινίας κι όπως επαναλαμβάνεται αρκετές φορές κατά τη διάρκειά της, αυτά που έχουν σημασία είναι: το να είσαι πιστός (Loyal) σε μια ανώτερη αρχή (εδώ, ο Αυτοκράτορας, αλλά και οι σύντροφοί σου στον αγώνα για διαφύλαξη των ιδανικών σου), να είσαι γενναίος (Brave) σε κάθε έκφανση της ζωής σου, σπάζοντας στεγανά, τολμώντας πράγματα που φαίνονται αρχικά απαγορευμένα και να είσαι αληθινός (True) αυθεντικός, γνήσιος, όχι υποκριτής, ψεύτης, μίζερο σκουλήκι.
Όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο μιας ταινίας που υπερτονίζει και τη σημασία της Οικογένειας (στην εξιδανικευμένη της μορφή) και τη σημασία της – ναι, κατά μία έννοια, τυφλής – υποταγής στον Αυτοκράτορα είναι κάπως... σόνικα. Αυτό που σώζει την ταινία από το να χαρακτηριστεί στρατόκαβλη και υπερσυντηριτική είναι από τη μια η παραμυθένια της προέλευση – προσέγγιση (διαφορετικά, θα πρέπει να απορρίψουμε ως μιαρή ακόμα και την ομηρική «Ιλιάδα») και από την άλλη, το θέμα της γυναικείας ενδυνάμωσης. Η Μουλάν σπάει πολλά ταμπού και αποδεικνύει το καταφανέστατο πως οι γυναίκες μπορούν να κάνουν όλα αυτά που οι πατριαρχικές κοινωνίες τις τα έχουν αρνηθεί. Όσο να πεις είναι ένα πολύ πιο ελπιδοφόρο, πιο χρήσιμο, πιο ουσιαστικό, πιο ευγενές μήνυμα από το «μήνυμα» που ξεχύνεται ως οχετός από ριάλιτι τύπου «Big Brother» και από το προμόσιον εν είδει μαγκιάς – κλανιάς, της κουλτούρας του βιασμού. Θέλω να πω, θα χαρώ πολύ που θα δει την ταινία η 9χρονη κόρη μου, θα περάσει καλά και θα πιστέψει ακόμα περισσότερο στον εαυτό της. Δεν είναι λίγο αυτό, ε;
Σε ότι αφορά τους ηθοποιούς, η 33χρονη Yifei Liu είναι άψογη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, χαρισματική και υπέροχη. Γενικά, το να βλέπεις τιτάνες όπως ο Donnie Yen, ο Tzi Ma και ο Jet Li (αγνώριστος στο ρόλο του Αυτοκράτορα) προκαλεί συγκίνηση και ενθουσιασμό στους επαΐοντες, η Gong Li είναι πάντα θεσπέσια και ο Jason Scott Lee, προσπαθεί να είναι όσο το δυνατόν πιο πειστικός στο ρόλο του κακού – και τα καταφέρνει. Όπως και η ταινία. Δεν θα εκπλαγώ αν το φιλμ παίξει σε πολλές οσκαρικές κατηγορίες – covid επιτρέποντος...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 10 Σεπτεμβρίου 2020 από την Feelgood Ent.!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική