Άλυτη
του Μίνωα Νικολακάκη. Με τους Προµηθέα Αλειφερόπουλο, Αναστασία - Ραφαέλα Κονίδη, Κώστα Λάσκο, Μάνο Βακούση, Αλέκα Τουµαζάτου, John De Holland.
Σαν «Suntan» και «Σκοτεινό χωριό». Λέμε τώρα...
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
«Άλυτη» μ' είπες μια βραδιά, χωρίς καμιάν αιτία...
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Μίνως Νικολακάκης. Συνυπογράφει και το σενάριο με τον John De Holland, ο οποίος με τη σειρά του κρατάει έναν μικρό ρόλο στην ταινία, αυτόν του ετεροθαλή αδελφού του Πάνου (Προµηθέα Αλειφερόπουλου). Η ταινία γυρίστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της σε ένα καστανοδάσος στην καρδιά του Πάρνωνα.
Μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στο 44ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Τορόντο (TIFF) και την προβολή της στο 35ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηµατογράφου της Βαρσοβίας και στο 60ο Φεστιβάλ Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης (στο οποίο τιμήθηκε με το βραβείο «Best Location»), η Άλυτη προβλήθηκε στο 50ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηµατογράφου Γκόα (Ινδία), το 24ο Bucheon Φεστιβάλ Φανταστικού Κινηματογράφου (Κορέα), και το 39ο Διεθνές Φεστιβάλ Κωσταντινούπολης (Τουρκία).
Η υπόθεση: Ο Πάνος είναι ένας 35χρονος γιατρός. Μετά την κηδεία του πατέρα του κι αφού έχει ακόμα μία κόντρα με τον μεγαλύτερο – ετεροθαλή – αδελφό του, ο Πάνος αποφασίζει να πάει στο χωριό Άλυτη, μέσα στα δάση του Πάρνωνα στην Πελοπόννησο, προκειμένου να κάνει το αγροτικό του. Στο δρόμο χτυπάει με το αυτοκίνητό του μια νεαρή κοπέλα, η οποία εξαφανίζεται πριν εκείνος προλάβει να τη βοηθήσει. Στο χωριό τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως τα περιμένει ο Πάνος. Οι κάτοικοι είναι κατά βάση ηλικιωμένοι, κανείς δεν τον επισκέπτεται και ο Πάνος βαριέται.
Αποφασίζει να εξερευνήσει το δάσος. Και συναντά την κοπέλα που χτύπησε με το αυτοκίνητο. Είναι η Δανάη, η οποία ζει μαζί με έναν γηραιό κύριο σε μια καλύβα μέσα στο δάσος. Ισχυρίζεται πως ο γηραιός κύριος είναι ο πατέρας της. Είναι αλήθεια αυτό; Γιατί δεν αφήνει ποτέ να σβήσει η φωτιά που καίει στο τζάκι; Και ποια ασθένεια κάνει το δέρμα της σε συγκεκριμένα σημεία να μοιάζει με φλοιό δέντρου; Ο Πάνος, ολοφάνερα σαγηνευμένος από τη Δανάη, θα προσπαθήσει να μάθει την αλήθεια. Στην προσπάθειά του αυτή ο ορθολογισμός του θα δεχτεί απανωτά χτυπήματα. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;
Η άποψή μας: Να τώρα, προσπαθούσα να βρω το αντίθετο του ορθολογισμού. Βασανίστηκα. Είναι ο παρα-λογισμός; Μήπως ο αντι-λογισμός; Ίσως ο μη-λογισμός; Ή εντέλει ο α-λογισμός; Το «Πράσσειν άλογα» δεν είναι το αντίθετο του «πράσσειν λογικά»; (Παρένθεση: αν έκανα κάποιο χοντρό εκφραστικό, γραμματικό ή συντακτικό λάθος με τα αρχαία, συγχωρέστε με, ποτέ δεν ήταν το δυνατό μου σημείο). Α, και τώρα που είπα «άλογα», θυμήθηκα κι ένα ανέκδοτο: μπαίνει ένα άλογο σε ένα μπαρ. Παραγγέλνει ποτό και αρχίζει στα ξεκούδουνα να βρίζει τα άλογα! «Και τι άθλια ζώα είναι τα άλογα» και «Πόσο ηλίθια τα άλογα» και «Μωρέ μόνο σανό τρώνε τα άλογα» και άλλα τέτοια και χειρότερα που η αστική μου ευγένεια δεν μου επιτρέπει να αναπαράγω εδώ. Ο μπάρμαν, τρελαμένος, το ρωτάει: «Καλά ρε μαν μου, είσαι τόση ώρα εδώ και βρίζεις τα άλογα. Εσύ άλογο δεν είσαι». Και απαντάει το άλογο «Άλλο 'γω». Μουάχαχαχαχαχαχαχα.
Ναι. Έτσι που λέτε. Άντε, ας οριοθετήσουμε το τερέν και τις ομάδες που αντιπαλεύουν η μία την άλλη: ορθή λογική εναντίον μεταφυσικής. Αν ήταν στο χέρι μου το ματς θα έληγε άνευ αγώνος με 100 – 0 υπέρ της ορθής λογικής, μιας που η μεταφυσική δεν θα είχε καμία θέση. Μεταφυσική είναι όλα όσα ο ανθρώπινος νους δεν έχει καταφέρει ακόμα να εξηγήσει. Το δυστύχημα είναι πως – ακόμα – είναι πάρα πολλά τα ανεξήγητα. Άσε που ισχύει πως όταν ο Θεός (ε, χμ) μοίραζε μυαλά κάποιοι κρατούσαν ομπρέλες... Όπως «με ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το 'χει ζώσει» (ετούτο το μαχαίρι, εδώ, που θέλεις ν' αγοράσεις) έτσι και με το Δάσος, τη Δανάη, το Διηνεκές της φωτιάς.
Γιατί μιλάει έτσι παράξενα η Δανάη; Ελληνικά είναι, ναι, το αναγνωρίζουμε όλοι, αλλά έρχονται θαρρείς από άλλες εποχές, έχουν μια ποιητικότητα, μιαν σοβαρότητα που αντηχεί στον χρόνο. Γιατί είναι σαν ξωτικό η Δανάη; Γιατί φοράει πάντα το ίδιο λευκό φόρεμα; Και ο γέρος, που η Δανάη ισχυρίζεται πως είναι πατέρας της; Τι σχέση έχει με μιαν εξαφάνιση, λίγο καιρό πριν; Γιατί ο γιατρός δεν μπορεί να βγει από το δάσος, λες και είναι ένας από τους καλεσμένους στο σπίτι, στον «Εξολοθρευτή άγγελο» του Μπουνιουέλ; Ποια είναι εκείνη η δύναμη που τον «περιτυλίγει» (Entwined είναι ο αγγλικός τίτλος της ταινίας, μιας που μιλάμε για μια ελληνοβρετανική παραγωγή) θαρρείς και είναι ένα από τα θύματα που «βιάζει» το δάσος όπως στο «Evil Dead» - το πρώτο, το οριγκινάλε;
Στην πρώτη του προσπάθεια ο σκηνοθέτης δείχνει πως «το έχει»: η αφήγηση είναι στρωτή, οι εικόνες δυνατές, η επιλογή των χώρων γυρισμάτων η κατάλληλη. Και τα ερωτήματα που θέτει είναι ενδιαφέροντα. Και το πάντρεμα των κινηματογραφικών ειδών αν μη τι άλλο, δηλώνει τόλμη: και ταινία τρόμου και ερωτικό δράμα και θρίλερ φαντασίας και φολκλορική παραμυθία. Μόνο που οι αναφορές από ένα σημείο και μετά υπερισχύουν της όποιας ουσίας της ταινίας. Και το σενάριο, αχ αυτό το καταραμένο, προβληματικό σενάριο. Εντάξει, και το μπάτζετ είναι λειψό, κάτι που φαίνεται – πολύ όμως – στο aging κάποιων από τους πρωταγωνιστές (πάντως, από τον σκορτσεζικό «Ιρλανδό», εδώ τα πράγματα είναι καλύτερα!). Και οι ερμηνείες, ε, δεν τις λες και κορυφαίες. Και ο αδελφός τρεις και λίγο να τηλεφωνεί – εντάξει, βοηθάει στη λύση του φινάλε αλλά πολύ αδύναμος κρίκος. Φιλότιμη πρώτη, πάμε για βελτιωμένη δεύτερη προσπάθεια.
Η υπόθεση: Ο Πάνος είναι ένας 35χρονος γιατρός. Μετά την κηδεία του πατέρα του κι αφού έχει ακόμα μία κόντρα με τον μεγαλύτερο – ετεροθαλή – αδελφό του, ο Πάνος αποφασίζει να πάει στο χωριό Άλυτη, μέσα στα δάση του Πάρνωνα στην Πελοπόννησο, προκειμένου να κάνει το αγροτικό του. Στο δρόμο χτυπάει με το αυτοκίνητό του μια νεαρή κοπέλα, η οποία εξαφανίζεται πριν εκείνος προλάβει να τη βοηθήσει. Στο χωριό τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως τα περιμένει ο Πάνος. Οι κάτοικοι είναι κατά βάση ηλικιωμένοι, κανείς δεν τον επισκέπτεται και ο Πάνος βαριέται.
Αποφασίζει να εξερευνήσει το δάσος. Και συναντά την κοπέλα που χτύπησε με το αυτοκίνητο. Είναι η Δανάη, η οποία ζει μαζί με έναν γηραιό κύριο σε μια καλύβα μέσα στο δάσος. Ισχυρίζεται πως ο γηραιός κύριος είναι ο πατέρας της. Είναι αλήθεια αυτό; Γιατί δεν αφήνει ποτέ να σβήσει η φωτιά που καίει στο τζάκι; Και ποια ασθένεια κάνει το δέρμα της σε συγκεκριμένα σημεία να μοιάζει με φλοιό δέντρου; Ο Πάνος, ολοφάνερα σαγηνευμένος από τη Δανάη, θα προσπαθήσει να μάθει την αλήθεια. Στην προσπάθειά του αυτή ο ορθολογισμός του θα δεχτεί απανωτά χτυπήματα. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;
Η άποψή μας: Να τώρα, προσπαθούσα να βρω το αντίθετο του ορθολογισμού. Βασανίστηκα. Είναι ο παρα-λογισμός; Μήπως ο αντι-λογισμός; Ίσως ο μη-λογισμός; Ή εντέλει ο α-λογισμός; Το «Πράσσειν άλογα» δεν είναι το αντίθετο του «πράσσειν λογικά»; (Παρένθεση: αν έκανα κάποιο χοντρό εκφραστικό, γραμματικό ή συντακτικό λάθος με τα αρχαία, συγχωρέστε με, ποτέ δεν ήταν το δυνατό μου σημείο). Α, και τώρα που είπα «άλογα», θυμήθηκα κι ένα ανέκδοτο: μπαίνει ένα άλογο σε ένα μπαρ. Παραγγέλνει ποτό και αρχίζει στα ξεκούδουνα να βρίζει τα άλογα! «Και τι άθλια ζώα είναι τα άλογα» και «Πόσο ηλίθια τα άλογα» και «Μωρέ μόνο σανό τρώνε τα άλογα» και άλλα τέτοια και χειρότερα που η αστική μου ευγένεια δεν μου επιτρέπει να αναπαράγω εδώ. Ο μπάρμαν, τρελαμένος, το ρωτάει: «Καλά ρε μαν μου, είσαι τόση ώρα εδώ και βρίζεις τα άλογα. Εσύ άλογο δεν είσαι». Και απαντάει το άλογο «Άλλο 'γω». Μουάχαχαχαχαχαχαχα.
Ναι. Έτσι που λέτε. Άντε, ας οριοθετήσουμε το τερέν και τις ομάδες που αντιπαλεύουν η μία την άλλη: ορθή λογική εναντίον μεταφυσικής. Αν ήταν στο χέρι μου το ματς θα έληγε άνευ αγώνος με 100 – 0 υπέρ της ορθής λογικής, μιας που η μεταφυσική δεν θα είχε καμία θέση. Μεταφυσική είναι όλα όσα ο ανθρώπινος νους δεν έχει καταφέρει ακόμα να εξηγήσει. Το δυστύχημα είναι πως – ακόμα – είναι πάρα πολλά τα ανεξήγητα. Άσε που ισχύει πως όταν ο Θεός (ε, χμ) μοίραζε μυαλά κάποιοι κρατούσαν ομπρέλες... Όπως «με ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το 'χει ζώσει» (ετούτο το μαχαίρι, εδώ, που θέλεις ν' αγοράσεις) έτσι και με το Δάσος, τη Δανάη, το Διηνεκές της φωτιάς.
Γιατί μιλάει έτσι παράξενα η Δανάη; Ελληνικά είναι, ναι, το αναγνωρίζουμε όλοι, αλλά έρχονται θαρρείς από άλλες εποχές, έχουν μια ποιητικότητα, μιαν σοβαρότητα που αντηχεί στον χρόνο. Γιατί είναι σαν ξωτικό η Δανάη; Γιατί φοράει πάντα το ίδιο λευκό φόρεμα; Και ο γέρος, που η Δανάη ισχυρίζεται πως είναι πατέρας της; Τι σχέση έχει με μιαν εξαφάνιση, λίγο καιρό πριν; Γιατί ο γιατρός δεν μπορεί να βγει από το δάσος, λες και είναι ένας από τους καλεσμένους στο σπίτι, στον «Εξολοθρευτή άγγελο» του Μπουνιουέλ; Ποια είναι εκείνη η δύναμη που τον «περιτυλίγει» (Entwined είναι ο αγγλικός τίτλος της ταινίας, μιας που μιλάμε για μια ελληνοβρετανική παραγωγή) θαρρείς και είναι ένα από τα θύματα που «βιάζει» το δάσος όπως στο «Evil Dead» - το πρώτο, το οριγκινάλε;
Στην πρώτη του προσπάθεια ο σκηνοθέτης δείχνει πως «το έχει»: η αφήγηση είναι στρωτή, οι εικόνες δυνατές, η επιλογή των χώρων γυρισμάτων η κατάλληλη. Και τα ερωτήματα που θέτει είναι ενδιαφέροντα. Και το πάντρεμα των κινηματογραφικών ειδών αν μη τι άλλο, δηλώνει τόλμη: και ταινία τρόμου και ερωτικό δράμα και θρίλερ φαντασίας και φολκλορική παραμυθία. Μόνο που οι αναφορές από ένα σημείο και μετά υπερισχύουν της όποιας ουσίας της ταινίας. Και το σενάριο, αχ αυτό το καταραμένο, προβληματικό σενάριο. Εντάξει, και το μπάτζετ είναι λειψό, κάτι που φαίνεται – πολύ όμως – στο aging κάποιων από τους πρωταγωνιστές (πάντως, από τον σκορτσεζικό «Ιρλανδό», εδώ τα πράγματα είναι καλύτερα!). Και οι ερμηνείες, ε, δεν τις λες και κορυφαίες. Και ο αδελφός τρεις και λίγο να τηλεφωνεί – εντάξει, βοηθάει στη λύση του φινάλε αλλά πολύ αδύναμος κρίκος. Φιλότιμη πρώτη, πάμε για βελτιωμένη δεύτερη προσπάθεια.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 10 Σεπτεμβρίου 2020 από την Neo Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική