Γάτα Στον Τοίχο
των Mina Mileva, Vesela Kazakova. Με τους Irina Atanasova, Angel Genov, Orlin Asenov, Gilda Waugh, Chinwe Nwokolo, Kadisha Gee Camara, Jon-Jo Inkpen, John Harty.
Τα απόνερα του Brexit
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Γάτες που κρύβονται από ντροπή για τους ανθρώπους
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του σκηνοθετικού διδύμου από τη Βουλγαρία. Η Mina Mileva και η Vesela Kazakova έγιναν γνωστές ως παραγωγοί ιδρύοντας την δική τους εταιρεία Activist38 και σκηνοθετώντας ανατρεπτικά ντοκιμαντέρ, που ταξίδεψαν σε πολλά φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Παρά το γεγονός ότι τα ντοκιμαντέρ αυτά κέρδισαν πολλές διακρίσεις στα φεστιβάλ όπου προβλήθηκαν, οι δύο γυναίκες είχαν να αντιμετωπίσουν πολλές αντιδράσεις στη χώρα τους, αφού υπέστησαν θεσμική παρενόχληση, πολυάριθμες εισαγγελικές ανακρίσεις, μέχρι που ένας Βούλγαρος βουλευτής τις αποκάλεσε «δαιμονικό δίδυμο», ένα παρατσούκλι που τις ακολουθεί μέχρι και σήμερα, καθώς θεώρησε άκρως προσβλητικό το περιεχόμενο των ταινιών τους.
Η ταινία Γάτα Στον Τοίχο (Cat in the Wall), που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της πέρσι τον Δεκαπενταύγουστο στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ του Λοκάρνο. Συμμετείχε σε πολλά ακόμα φεστιβάλ από εκεί και πέρα και τιμήθηκε με το βραβείο της FIPRESCI στο φεστιβάλ της Βαρσοβίας.
Η υπόθεση: Η Ιρίνα, μια γυναίκα από την Βουλγαρία, ζει σε μια πολυκατοικία στο βορειοανατολικό Λονδίνο, στο πολυπολιτισμικό (και υποβαθμισμένο) Πέκαμ, με τον μικρό της γιο, τον Τζότζο και τον αδερφό της, τον Βλάντιμιρ. Η Ιρίνα είναι αρχιτέκτονας αλλά δουλεύει ως γκαρσόνα. Και ο αδελφός της είναι ακαδημαϊκός, ιστορικός, αλλά αναγκάζεται να δουλέψει ως εργάτης τοποθετώντας κεραίες. Στην πολυκατοικία τα πράγματα είναι ζόρικα. Κάποιος χρησιμοποιεί μονίμως το ασανσέρ ως τουαλέτα, οι γείτονες διαρκώς φωνάζουν και μια ανακαίνιση -που φαίνεται να μην την επιθυμεί κανένας- γίνεται με το έτσι θέλω από το τοπικό δημοτικό συμβούλιο και πρέπει να ακριβοπληρωθεί. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μια γάτα που θα βρεθεί ξαφνικά στις ζωές τους, θα στριμωχτεί σε μια τρύπα μέσα στον τοίχο και θα πυροδοτήσει μία σειρά από απρόβλεπτα γεγονότα που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με τα πραγματικά τους προβλήματα.
Η άποψή μας: Ένα... θέμα με τα σκηνοθετικά δίδυμα φαίνεται να το έχουν οι Βούλγαροι γείτονές μας. Μετά από εκείνο των Kristina Grozeva και Petar Valchanov, που μας έχουν δώσει δύο τρομερές ταινίες, το Μάθημα (Urok, 2014) και το Glory (2016) έρχεται τούτο το δίδυμο να συστηθεί στο ελληνικό κοινό. Χαρήκαμε για την γνωριμία; Εντάξει, δεν πετάξαμε και τη σκούφια μας, αλλά θα δώσουμε και μια δεύτερη ευκαιρία για την επόμενη ταινία τους. Με οδηγό το σινεμά των αδελφών Dardenne και – κυρίως – εκείνο του Ken Loach (Αγγλία γαρ) οι δύο σκηνοθέτιδες θέτουν μια σειρά από εξόχως ενδιαφέροντα ζητήματα αναφορικά με τη σύγχρονη δυτική κοινωνία. Είναι φανερό ότι γνωρίζουν για τι πράγμα μιλάνε, καθώς και τη ζωή του μετανάστη σκιαγραφούν με ακρίβεια και το τι παίζει με την Αγγλία και τις ιδιαιτερότητές της, το έχουν βιωμένο.
Αυτό που κάνει την ταινία να σκοντάφτει είναι η μυθοπλασία της. Παρασυρμένες από την αλήθεια του υλικού τους, οι δύο δημιουργοί δεν θεωρούν ότι πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τη δραματουργία και τη σεναριακή δομή. Επενδύουν στο ντοκιμαντερίστικο παρελθόν τους παραπάνω από όσο χρειαζόταν η συγκεκριμένη τους προσπάθεια. Θέλω να πω: μια χαρά ντοκιμαντέρ θα μπορούσαν να γυρίσουν με το συγκεκριμένο υλικό. Η μυθοπλασία όμως απαιτεί διαφορετικούς χειρισμούς. Έτσι, υπάρχουν στιγμές μέσα στην ταινία που μοιάζουν φλατ, ενώ δεν είναι... Μετανάστες που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους σε μια κοινωνία η οποία δείχνει ανεκτική, αλλά δεν είναι. Περιτριγυρισμένοι από λούμπεν προλεταριάτο, που φυτοζωεί μέσω επιδομάτων και επιδίδεται σε αδυσώπητο κανιβαλισμό, τρώγοντας τις σάρκες του με θόρυβο. Πολύ θόρυβο όμως.
Σε κάποιες στιγμές της ταινίας ένιωθα ότι οι φίλες Βουλγάρες σκηνοθέτιδες ήθελαν να κάνουν ένα hommage στον Γιάννη Οικονομίδη! Η οικογένεια στην οποία ανήκει η γάτα του τίτλου είναι «Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί», που θα έλεγε και ο Ettore Scola. Κι ενώ το υλικό δείχνει (και είναι) εκρηκτικό, αποσυμπιέζεται από σκηνές όπως εκείνης της συνέλευσης, με τους υπέρμαχους και τους ενάντιους του Brexit να αραδιάζουν τα επιχειρήματά τους σαν σε συνέλευση δεκαπενταμελούς γυμνασίου στην Ελλάδα. Κρίμα. Κρίμα, γιατί πέρα όλων των άλλων, χάνεται μια πραγματικά καλή ερμηνεία από την πρωτοεμφανιζόμενη Irina Atanasova στον κεντρικό ρόλο, ενώ και ο πιτσιρίκος που υποδύεται τον γιο της είναι πάρα πολύ φυσικός – κι έχει και μια σκηνή στο φινάλε, που θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από το Χωρίς αγάπη του Zvyagintsev, αλλά δεν.
Ο αλληγορικός χαρακτήρας του εθελούσιου εγκλεισμού της γάτας στην τρύπα στον τοίχο είναι πετυχημένος, η έντονη παρουσία του ρατσισμού ως ίδιον μιας κοινωνίας που διαφημίζει τον πολυπολιτισμό της γίνεται ξεκάθαρη – κι από εκεί που ίσως δεν το περιμένεις – γενικώς, οι προθέσεις είναι εκεί, είναι οι καλύτερες, αλλά χρειαζόταν δουλειά ώστε όλο αυτό να μην μοιάζει σχηματικό και για λίγους, όταν εν δυνάμει μας αφορά όλους.
Η υπόθεση: Η Ιρίνα, μια γυναίκα από την Βουλγαρία, ζει σε μια πολυκατοικία στο βορειοανατολικό Λονδίνο, στο πολυπολιτισμικό (και υποβαθμισμένο) Πέκαμ, με τον μικρό της γιο, τον Τζότζο και τον αδερφό της, τον Βλάντιμιρ. Η Ιρίνα είναι αρχιτέκτονας αλλά δουλεύει ως γκαρσόνα. Και ο αδελφός της είναι ακαδημαϊκός, ιστορικός, αλλά αναγκάζεται να δουλέψει ως εργάτης τοποθετώντας κεραίες. Στην πολυκατοικία τα πράγματα είναι ζόρικα. Κάποιος χρησιμοποιεί μονίμως το ασανσέρ ως τουαλέτα, οι γείτονες διαρκώς φωνάζουν και μια ανακαίνιση -που φαίνεται να μην την επιθυμεί κανένας- γίνεται με το έτσι θέλω από το τοπικό δημοτικό συμβούλιο και πρέπει να ακριβοπληρωθεί. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μια γάτα που θα βρεθεί ξαφνικά στις ζωές τους, θα στριμωχτεί σε μια τρύπα μέσα στον τοίχο και θα πυροδοτήσει μία σειρά από απρόβλεπτα γεγονότα που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με τα πραγματικά τους προβλήματα.
Η άποψή μας: Ένα... θέμα με τα σκηνοθετικά δίδυμα φαίνεται να το έχουν οι Βούλγαροι γείτονές μας. Μετά από εκείνο των Kristina Grozeva και Petar Valchanov, που μας έχουν δώσει δύο τρομερές ταινίες, το Μάθημα (Urok, 2014) και το Glory (2016) έρχεται τούτο το δίδυμο να συστηθεί στο ελληνικό κοινό. Χαρήκαμε για την γνωριμία; Εντάξει, δεν πετάξαμε και τη σκούφια μας, αλλά θα δώσουμε και μια δεύτερη ευκαιρία για την επόμενη ταινία τους. Με οδηγό το σινεμά των αδελφών Dardenne και – κυρίως – εκείνο του Ken Loach (Αγγλία γαρ) οι δύο σκηνοθέτιδες θέτουν μια σειρά από εξόχως ενδιαφέροντα ζητήματα αναφορικά με τη σύγχρονη δυτική κοινωνία. Είναι φανερό ότι γνωρίζουν για τι πράγμα μιλάνε, καθώς και τη ζωή του μετανάστη σκιαγραφούν με ακρίβεια και το τι παίζει με την Αγγλία και τις ιδιαιτερότητές της, το έχουν βιωμένο.
Αυτό που κάνει την ταινία να σκοντάφτει είναι η μυθοπλασία της. Παρασυρμένες από την αλήθεια του υλικού τους, οι δύο δημιουργοί δεν θεωρούν ότι πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τη δραματουργία και τη σεναριακή δομή. Επενδύουν στο ντοκιμαντερίστικο παρελθόν τους παραπάνω από όσο χρειαζόταν η συγκεκριμένη τους προσπάθεια. Θέλω να πω: μια χαρά ντοκιμαντέρ θα μπορούσαν να γυρίσουν με το συγκεκριμένο υλικό. Η μυθοπλασία όμως απαιτεί διαφορετικούς χειρισμούς. Έτσι, υπάρχουν στιγμές μέσα στην ταινία που μοιάζουν φλατ, ενώ δεν είναι... Μετανάστες που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους σε μια κοινωνία η οποία δείχνει ανεκτική, αλλά δεν είναι. Περιτριγυρισμένοι από λούμπεν προλεταριάτο, που φυτοζωεί μέσω επιδομάτων και επιδίδεται σε αδυσώπητο κανιβαλισμό, τρώγοντας τις σάρκες του με θόρυβο. Πολύ θόρυβο όμως.
Σε κάποιες στιγμές της ταινίας ένιωθα ότι οι φίλες Βουλγάρες σκηνοθέτιδες ήθελαν να κάνουν ένα hommage στον Γιάννη Οικονομίδη! Η οικογένεια στην οποία ανήκει η γάτα του τίτλου είναι «Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί», που θα έλεγε και ο Ettore Scola. Κι ενώ το υλικό δείχνει (και είναι) εκρηκτικό, αποσυμπιέζεται από σκηνές όπως εκείνης της συνέλευσης, με τους υπέρμαχους και τους ενάντιους του Brexit να αραδιάζουν τα επιχειρήματά τους σαν σε συνέλευση δεκαπενταμελούς γυμνασίου στην Ελλάδα. Κρίμα. Κρίμα, γιατί πέρα όλων των άλλων, χάνεται μια πραγματικά καλή ερμηνεία από την πρωτοεμφανιζόμενη Irina Atanasova στον κεντρικό ρόλο, ενώ και ο πιτσιρίκος που υποδύεται τον γιο της είναι πάρα πολύ φυσικός – κι έχει και μια σκηνή στο φινάλε, που θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από το Χωρίς αγάπη του Zvyagintsev, αλλά δεν.
Ο αλληγορικός χαρακτήρας του εθελούσιου εγκλεισμού της γάτας στην τρύπα στον τοίχο είναι πετυχημένος, η έντονη παρουσία του ρατσισμού ως ίδιον μιας κοινωνίας που διαφημίζει τον πολυπολιτισμό της γίνεται ξεκάθαρη – κι από εκεί που ίσως δεν το περιμένεις – γενικώς, οι προθέσεις είναι εκεί, είναι οι καλύτερες, αλλά χρειαζόταν δουλειά ώστε όλο αυτό να μην μοιάζει σχηματικό και για λίγους, όταν εν δυνάμει μας αφορά όλους.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 13 Αυγούστου 2020 από την Cinobo!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική