Αβάνα Η Πόλη των Κατασκόπων
του Olivier Assayas. Με τους Penélope Cruz, Édgar Ramírez, Wagner Moura, Gael García Bernal, Ana de Armas, Leonardo Sbaraglia, Tony Plano.
Cuban Five
του zerVo (@moviesltd) 
Μια από τις πιο συναρπαστικές, σκοτεινές και μυστηριώδεις σελίδες, στην γιγάντια βίβλο της ψυχροπολεμικής Αμερικανο-Κουβανέζικης ρήξης, ορίζει η περίπτωση των Cuban Five. Της πεντάδας των λατίνων agents, που εξέτισαν ποινή φυλάκισης στα σωφρονιστικά ιδρύματα των ΗΠΑ, για είκοσι και πλέον έτη, έχοντας βρεθεί ένοχοι με την κατηγορία της κατασκοπίας στα εδάφη της Αστερόεσσας. Διαβάζοντας κανείς τα πιο σημαντικά έγγραφα της δικογραφίας, δυσκολεύεται είναι η αλήθεια, να πιστέψει πως στην ευχή αποδείχθηκε τόσο διάτρητο, το φημισμένο πρακτορικό δίκτυο της CIA. Πάντως, θα ήταν προτιμότερο, για όποιον θελήσει να παρακολουθήσει το φιλμ που βασίζεται στην πολύκροτη αυτή υπόθεση, να μην γνωρίζει και πολλά, γιατί οι εκπλήξεις του στόρι, που θα βιώσει, δεν είναι και λίγες.
Αβάνα, δεκαετία του 90. Φαινομενικά, η ζωή του Ρενέ Γκονζάλεζ, φαντάζει ιδανική, αφού τα πάντα κυλούν υπέροχα για εκείνον, τόσο οικογενειακά, όσο και επαγγελματικά, μιας και ως πιλότος των εσωτερικών εμπορικών γραμμών του νησιού, διατηρεί ψηλά το επίπεδο διαβίωσης του, στην επαναστατημένη Κούβα. Παρόλα αυτά, με την σφραγίδα του δεδηλωμένου αντι-Καστρικού, θα αυτομολήσει εντελώς αναπάντεχα και θα θέσει εαυτόν στην υπηρεσία της Αμερικής, προκειμένου να ριχτεί στην μάχη της απελευθέρωσης της πατρίδας του από τους κομμουνιστές.
Σύντομα το παράδειγμα του θα ακολουθήσει και ο συνάδελφος του, Χουάν Πάμπλο Ρόκε, ένας ακόμη αντικαθεστωτικός, που επιθυμώντας μια πιο λαμπερή ζωή, θα εγκαταλείψει τα πάτρια εδάφη, για χάρη της χλιδής του Μαϊάμι. Αμφότερους θα τους προσεγγίσουν οι μυστικοί παρακρατικοί του συνδέσμου CANF (Cuban American National Foundation), για να τους εντάξουν στις τάξεις τους, ως πιλότους διασώστες, όλων όσων Κουβανέζων επιχειρούν να διασχίσουν το κανάλι. Επιχειρήσεις που δεν θα αρκεστούν μόνο στο σώσιμο όσων το σκάνε από την αγκαλιά του Φιντέλ, ούτε στην απλή ρίψη προβοκατόρικων φυλλαδίων πάνω από την πρωτεύουσα, αλλά και σε πιο φονικές ενέργειες, τρομοκρατικού χαρακτήρα. Που θα έχουν σαν στόχο, να πλήξουν ακόμη περισσότερο, την ήδη τσακισμένη, από το διεθνές εμπάργκο, επαναστατική διοίκηση της Αβάνας.
Προδότες, λοιπόν, για σύσσωμη την κοινωνία του κόκκινου αστεριού της Καραϊβικής οι κάπτεν. Τιποτένιοι και βδελυροί, που δεν άντεξαν να ακολουθήσουν τον ηρωικό Κουβανέζικο λαό στις τεράστιες θυσίες του και παράτησαν αρχές, αξίες και φαμίλιες, με αντάλλαγμα από ένα Big Mac. Και τα αγαπημένα τους πρόσωπα, πίσω στην νήσο, να πικραίνονται από την κιότεψη τους, δίχως καν να νοιάζονται που δεν έχουν δεύτερο ρούχο να αλλάξουν, αρκούμενοι που ζουν κάτω από ελεύθερο καθεστώς, ενάντιο στα απέναντι Γεράκια. Και η καλοζωία των Εφιαλτών, στην ηλιόλουστη Φλόριντα, καλά κρατεί, αφού έχουν φροντίσει να τους παρέχουν τα πάντα, οι "κυρίαρχοι των πάντων". Άλλο όμως είναι το φαίνεσθαι και εντελώς αλλιώτικο το είναι...
Δύσκολο το εγχείρημα της μεταφοράς στην μεγάλη οθόνη της περίφημης υπόθεσης του Wasp Network. Όχι τόσο, γιατί πάντοτε τα ζόρια είναι γνωστά από πριν, για την ανάπτυξη ενός δαιδαλώδους κατασκοπικού θρίλερ, μα κυρίως διότι εδώ καλείται, μια δυτική παραγωγή, να αφηγηθεί μια ιστορία που έχει σαν ήρωες, θανάσιμους εχθρούς της Μέκκας. Το κύριο σφάλμα της παραγωγής, μου μοιάζει μάλλον η επιλογή του ντιρέκτορα, που ναι μεν είναι γνώστης του χειρισμού της κάμερας, το βασικό χαρακτηριστικό της πολυλογίας του στην μελέτη των χαρακτήρων, παρατραβάει χρονικά την εξέλιξη, σε σημείο που να την βαρύνει, με κουραστικές λεπτομέρειες και ανούσιες επαναλήψεις.
Το πιο σημαντικό όμως μισμάτς στην δημιουργική διάθεση του Olivier Assayas, είναι το παράξενης υφής σενάριο, με τα συνεχή χρονικά πέρα δώθε και τις ακατάπαυστες εμβόλιμες παρουσιάσεις καινούργιων προσώπων του στόρι (ο χαρακτήρας του Bernal εισάγεται, σχεδόν στην τρίτη πράξη) προκειμένου να κλείσει κάπως το παζλ των συμμετεχόντων στο double agent γαϊτανάκι. Αδυναμία, που καλύπτεται σε όχι και λίγες περιπτώσεις, από την έξοχη ιλουστρασιόν κινηματογράφηση της κούκλινης αυτής ιζόλας της Καριμπίαν, καθώς ο Γάλλος σκηνοθέτης έχει την δυνατότητα να την φιλμάρει, από όλες τις δυνατές της προοπτικές.
Και δεν είναι ετούτο το μοναδικό του αβαντάζ στην φαρέτρα. Αφού στα χέρια του έχει ένα πολύ δυνατό κουαρτέτο λατινικής προέλευσης αστέρων, που ο καθείς συνεισφέρει σημαντικά, στο να ζωγραφιστούν οι επιπτώσεις που αφήνει το πρακτοριλίκι στις ανθρώπινες σχέσεις. Τα δύο αντρόγυνα της ίντριγκας, από την μια η ώριμη Penelope με τον πεπειραμένο Ramirez και από την άλλη ο γοητευτικός Moura με την θανατηφόρα De Armas, σε κάθε κοινή τους σεκάνς, προσδίδουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό στην εικόνα, προβάλλοντας το πίσω από την υπέρ ηρωική και άφοβη βιτρίνα, εύθραυστο στοιχείο της ψυχοσύνθεσης τους.
Δυναμισμό και αποφασιστικότητα που δεν έδειξε - ξανά, όπως και στον Carlos - ο Assayas, μην παίρνοντας το ρίσκο να υποστηρίξει με πιο θέρμη, τους μοναδικούς ήρωες της περίπτωσης που κλήθηκε να οπτικοποιήσει. Αντικειμενικά δεν είναι και τόσο εύκολο στον καθένα, μη Κουβανό ή έστω βαμμένο κόκκινο, να σηκώσει πανύψηλα το ριζοσπαστικό μπαϊράκι της Hasta La Victoria Siempre, για ευνόητους λόγους. Από την άλλη μεριά, ποιος ο λόγος να μείνει το πόνημα ημιτελές και να στέκει ως ένα απλά ισορροπιστικό, χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις, μη γραμμικό, χρονικό της περίφημης ιστορίας, αν δεν δοξαστούν πλήρως εκείνοι που την έγραψαν? Αφού λέξεις όπως παρτιζάνος, αντάρτης, κομαντάντε ή venceremos, απουσιάζουν, σχεδόν επιδεικτικά, από τις ατάκες. Λες και είναι απαγορευμένες...
Σύντομα το παράδειγμα του θα ακολουθήσει και ο συνάδελφος του, Χουάν Πάμπλο Ρόκε, ένας ακόμη αντικαθεστωτικός, που επιθυμώντας μια πιο λαμπερή ζωή, θα εγκαταλείψει τα πάτρια εδάφη, για χάρη της χλιδής του Μαϊάμι. Αμφότερους θα τους προσεγγίσουν οι μυστικοί παρακρατικοί του συνδέσμου CANF (Cuban American National Foundation), για να τους εντάξουν στις τάξεις τους, ως πιλότους διασώστες, όλων όσων Κουβανέζων επιχειρούν να διασχίσουν το κανάλι. Επιχειρήσεις που δεν θα αρκεστούν μόνο στο σώσιμο όσων το σκάνε από την αγκαλιά του Φιντέλ, ούτε στην απλή ρίψη προβοκατόρικων φυλλαδίων πάνω από την πρωτεύουσα, αλλά και σε πιο φονικές ενέργειες, τρομοκρατικού χαρακτήρα. Που θα έχουν σαν στόχο, να πλήξουν ακόμη περισσότερο, την ήδη τσακισμένη, από το διεθνές εμπάργκο, επαναστατική διοίκηση της Αβάνας.
Προδότες, λοιπόν, για σύσσωμη την κοινωνία του κόκκινου αστεριού της Καραϊβικής οι κάπτεν. Τιποτένιοι και βδελυροί, που δεν άντεξαν να ακολουθήσουν τον ηρωικό Κουβανέζικο λαό στις τεράστιες θυσίες του και παράτησαν αρχές, αξίες και φαμίλιες, με αντάλλαγμα από ένα Big Mac. Και τα αγαπημένα τους πρόσωπα, πίσω στην νήσο, να πικραίνονται από την κιότεψη τους, δίχως καν να νοιάζονται που δεν έχουν δεύτερο ρούχο να αλλάξουν, αρκούμενοι που ζουν κάτω από ελεύθερο καθεστώς, ενάντιο στα απέναντι Γεράκια. Και η καλοζωία των Εφιαλτών, στην ηλιόλουστη Φλόριντα, καλά κρατεί, αφού έχουν φροντίσει να τους παρέχουν τα πάντα, οι "κυρίαρχοι των πάντων". Άλλο όμως είναι το φαίνεσθαι και εντελώς αλλιώτικο το είναι...
Δύσκολο το εγχείρημα της μεταφοράς στην μεγάλη οθόνη της περίφημης υπόθεσης του Wasp Network. Όχι τόσο, γιατί πάντοτε τα ζόρια είναι γνωστά από πριν, για την ανάπτυξη ενός δαιδαλώδους κατασκοπικού θρίλερ, μα κυρίως διότι εδώ καλείται, μια δυτική παραγωγή, να αφηγηθεί μια ιστορία που έχει σαν ήρωες, θανάσιμους εχθρούς της Μέκκας. Το κύριο σφάλμα της παραγωγής, μου μοιάζει μάλλον η επιλογή του ντιρέκτορα, που ναι μεν είναι γνώστης του χειρισμού της κάμερας, το βασικό χαρακτηριστικό της πολυλογίας του στην μελέτη των χαρακτήρων, παρατραβάει χρονικά την εξέλιξη, σε σημείο που να την βαρύνει, με κουραστικές λεπτομέρειες και ανούσιες επαναλήψεις.
Το πιο σημαντικό όμως μισμάτς στην δημιουργική διάθεση του Olivier Assayas, είναι το παράξενης υφής σενάριο, με τα συνεχή χρονικά πέρα δώθε και τις ακατάπαυστες εμβόλιμες παρουσιάσεις καινούργιων προσώπων του στόρι (ο χαρακτήρας του Bernal εισάγεται, σχεδόν στην τρίτη πράξη) προκειμένου να κλείσει κάπως το παζλ των συμμετεχόντων στο double agent γαϊτανάκι. Αδυναμία, που καλύπτεται σε όχι και λίγες περιπτώσεις, από την έξοχη ιλουστρασιόν κινηματογράφηση της κούκλινης αυτής ιζόλας της Καριμπίαν, καθώς ο Γάλλος σκηνοθέτης έχει την δυνατότητα να την φιλμάρει, από όλες τις δυνατές της προοπτικές.
Και δεν είναι ετούτο το μοναδικό του αβαντάζ στην φαρέτρα. Αφού στα χέρια του έχει ένα πολύ δυνατό κουαρτέτο λατινικής προέλευσης αστέρων, που ο καθείς συνεισφέρει σημαντικά, στο να ζωγραφιστούν οι επιπτώσεις που αφήνει το πρακτοριλίκι στις ανθρώπινες σχέσεις. Τα δύο αντρόγυνα της ίντριγκας, από την μια η ώριμη Penelope με τον πεπειραμένο Ramirez και από την άλλη ο γοητευτικός Moura με την θανατηφόρα De Armas, σε κάθε κοινή τους σεκάνς, προσδίδουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό στην εικόνα, προβάλλοντας το πίσω από την υπέρ ηρωική και άφοβη βιτρίνα, εύθραυστο στοιχείο της ψυχοσύνθεσης τους.
Δυναμισμό και αποφασιστικότητα που δεν έδειξε - ξανά, όπως και στον Carlos - ο Assayas, μην παίρνοντας το ρίσκο να υποστηρίξει με πιο θέρμη, τους μοναδικούς ήρωες της περίπτωσης που κλήθηκε να οπτικοποιήσει. Αντικειμενικά δεν είναι και τόσο εύκολο στον καθένα, μη Κουβανό ή έστω βαμμένο κόκκινο, να σηκώσει πανύψηλα το ριζοσπαστικό μπαϊράκι της Hasta La Victoria Siempre, για ευνόητους λόγους. Από την άλλη μεριά, ποιος ο λόγος να μείνει το πόνημα ημιτελές και να στέκει ως ένα απλά ισορροπιστικό, χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις, μη γραμμικό, χρονικό της περίφημης ιστορίας, αν δεν δοξαστούν πλήρως εκείνοι που την έγραψαν? Αφού λέξεις όπως παρτιζάνος, αντάρτης, κομαντάντε ή venceremos, απουσιάζουν, σχεδόν επιδεικτικά, από τις ατάκες. Λες και είναι απαγορευμένες...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 11 Ιουνίου 2020 από την Spentzos Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική