των Severin Fiala & Veronika Franz, Can Evrenol, Agnieszka Smoczynska, Calvin Reeder, Γιάννη Βεσλεμέ, Ashim Ahluwalia, Katrin Gebbe, Peter Strickland. Με τους Βαγγέλη Μουρίκη, Marlene Hauser, Andrzej Konopka, Károly Hajduk.
Οχτώ παραμύθια σκοτεινής λαογραφίας
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
«The evil that men do lives on and on»
Οι οχτώ επιμέρους μικρού μήκους ταινίες, που δομούν τελικά τη μεγάλου μήκους, είναι (με τη σειρά εμφάνισής τους) οι εξής: «Die Trud» των Severin Fiala & Veronika Franz (Αυστρία), «Haunted by Al Karisi, the Childbirth Djinn» του Can Evrenol (Τουρκία), «The Kindler and the Virgin» της Agnieszka Smoczynska (Πολωνία), «The Melon Heads» του Calvin Reeder (ΗΠΑ), «Τι συνέβη στον Πανάγα τον Παγάνα;» του Γιάννη Βεσλεμέ (Ελλάδα), «Palace of Horrors» του Ashim Ahluwalia (Ινδία), «A Nocturnal Breath» της Katrin Gebbe (Γερμανία) και «The Cobblers' Lot» του Peter Strickland (Ουγγαρία).
Η υπόθεση ειδικά για το ελληνικό κομμάτι, όπου αφηγητής είναι ο Αλέξανδρος Βούλγαρης, έχει ως εξής: Σε ένα απροσδιόριστο γεωγραφικά ελληνικό νησί, σε ένα εναλλακτικό 1984, κατά τη διάρκεια του χειμωνιάτικου παγανιστικού καρναβαλιού, ο Πανάγας και η συμμορία του, γελοίες ενσαρκώσεις του κακού, πέφτουν πάνω σε έναν πραγματικό φτωχοδιάβολο, σε ένα πλάσμα απ’ την Κάτω Μεριά, έναν Καλικάντζαρο. Κρυμμένος ανάμεσα στους μασκαράδες για πλάσμα ανθρώπινο θέλει να περάσει. Ο Πανάγας και το πιστό του τσιράκι, ο Πλακούντας, έχουν άλλα σχέδια για το μέλλον του πλάσματος. Ίσως απλά βλέπουν τα Χριστούγεννα με τον δικό τους τρόπο.
Η υπόθεση: Μια μεγάλου μήκους ταινία ανθολογίας, φτιαγμένη από οχτώ επιμέρους ιστορίες. Είναι γνωστοί ως μύθοι, λαϊκές παραδόσεις και παραμύθια. Φτιαγμένες για να δώσουν λογική στους πιο σκοτεινούς φόβους της ανθρωπότητας, αυτές οι ιστορίες έθεσαν τα θεμέλια για αυτό που πλέον αναγνωρίζουμε ως ταινίες τρόμου.
Η άποψή μας: Ωραία και έξυπνη η ιδέα πίσω από την κατασκευή τούτης της ταινίας αλλά το τελικό αποτέλεσμα δεν τη δικαιώνει. Ποιος είναι ο (προφανής) λόγος; Η ανομοιογένεια. Υπάρχουν επεισόδια, που είναι εξαιρετικά και υπάρχουν και άλλα, που απλώς δεν βλέπονται! Η ταινία ξεκινάει με σπουδαίο τρόπο. Η αυστριακή συνεισφορά με τίτλο «Die Trud» από το δίδυμο των γυναικών σκηνοθετών που έδωσε το αναγνωρισμένο από την κριτική «Καληνύχτα μαμά» (Ich seh ich seh, 2014) δίνει στην ταινία μια τρομερή ώθηση. Στα 15 λεπτά που κρατάει η ιστορία τους, οι δύο κυρίες βάζουν περισσότερες ιδέες, φρεσκάδα, ομορφιά και... τρόμο απ' ότι όλη η υπόλοιπη ταινία μαζί – σχεδόν. Σκεπτόμενος retrospectivily γιατί συνέβη αυτό, κατέληξα πως η βασική αιτία είναι ο πανταχού παρόν ερωτισμός! Ο τρόμος στην ιστορία τους βγαίνει από τον φαύλο κύκλο «ερωτική επιθυμία – καταπίεση – αμαρτία – εξέγερση» και πάλι από την αρχή.
Για να καταλάβετε, οι δημιουργοί βγάζουν ερωτισμό όχι μόνο σε σκηνές όπου οι δύο νεαρές πρωταγωνίστριες επιδίδονται σε νατουραλιστικά κινηματογραφημένες αισθησιακές περιπτύξεις, αλλά και σε άλλες, εντελώς (φαινομενικά) άσχετες, όπως εκείνη στην οποία η βασική νεαρή πρωταγωνίστρια προσπαθεί να σβήσει τη δίψα της (#diplhs) ρουφώντας γάλα κατευθείαν από το μαστό της γίδας που αρμέγει! Έξυπνη χρήση του ήχου, η φύση ως επιπλέον πρωταγωνιστής κι ένα φινάλε που δίνει μια αίσθηση «closure» στην όλη διαδικασία, δεν μπορεί παρά να σε αφήσει ικανοποιημένο. Από εκεί και πέρα, όλες οι υπόλοιπες ιστορίες φαίνεται σαν να έχουν πάρει την κατηφόρα!
Τουλάχιστον η ταινία του Βεσλεμέ διαθέτει κάτι που δεν διαθέτει καμία από τις υπόλοιπες ιστορίες: χιούμορ! Και εικαστικά το παλεύει και είναι ο μόνος που στην ιστορία του διαθέτει αφηγητή (τον Boy!) και κάνει και την έξυπνη ντρίμπλα να... αθωώσει το εξ ορισμού «κακό» (τον καλικάντζαρο, από τις φλέβες του οποίου τρέχει... κρασί, δηλαδή, γουάου!) ενοχοποιώντας the evil that men do! Μόνο που η παγανιστική αποθέωση εντέλει μένει λειψή και ανολοκλήρωτη. Και ο τίτλος της ταινίας του λειτουργεί καλύτερα θεωρώ στο ελληνικό κοινό παρά στο εξωτερικό. Anyway, τίμια η προσπάθειά του και έχει θέση στην εν λόγω ανθολογία. Το τούρκικο φιλμάκι είναι... για τα πανηγύρια! Εκείνο που δεν άντεξα καθόλου ήταν το... αμερικάνικο! Λες και το σκηνοθέτησε απόφοιτος σχολής κινηματογράφου με καθόλου εμπειρία: πρόχειρο, προφανές, με κακές ερμηνείες και ανύπαρκτο τρόμο: είναι από τις περιπτώσεις όπου ο σκηνοθέτης μπερδεύεται και νομίζει πως η σιχασιά είναι τρόμος. Αμ δε. Το ινδικό έχει το ενδιαφέρον ότι παρουσιάζεται ως ντοκιμαντέρ και είναι και ασπρόμαυρο, αλλά κι αυτό δείχνει ανολοκλήρωτο.
Με τα πολλά φτάνουμε στην τελευταία ιστορία, που σώζει κάπως τα προσχήματα – και την τιμή της ταινίας! Ο Strickland, με πατέρα Βρετανό και μητέρα Ελληνίδα, έχει καλή σχέση με τα Βαλκάνια. Την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το υπέροχο «Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα» (Katalin Varga, 2009) τη γύρισε στη Ρουμανία, μέσα σε 16 ημέρες, με χρήματα που προέκυψαν από μία κληρονομιά! Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, το «Berberian Sound Studio» (2012), βασικό ρόλο κρατάει η Τόνια Σωτηροπούλου! Και σε τούτη την ταινία εκπροσωπεί την Ουγγαρία (εντάξει βρε, δεν βρίσκεται στα Βαλκάνια, αλλά μην αφήσουμε τώρα αυτήν τη μικρή λεπτομέρεια να μας χαλάσει μια ωραία ιστορία)! Μάλιστα, επί πολλά χρόνια ο Strickland έζησε στη Βουδαπέστη! Η δική του ιστορία χρησιμοποιεί τη λογική των ταινιών του βωβού κινηματογράφου – με τις κραυγές, πάντως, να ακούγονται – αλλά χωρίς καθόλου διάλογο. Δυο παπουτζήδες, που αγαπούν την πριγκίπισσα και που στην προσπάθειά τους να την κατακτήσουν, υποκύπτουν σε διαφορετικά «θανάσιμα» αμαρτήματα. Μμμ, δεν είναι καθόλου κακή η ιστορία του. Και πάλι, υπάρχει ερωτισμός εδώ, που «νοστιμεύει» τα πράγματα. Αλλά και οι ερμηνείες είναι πολύ καλές και γενικά φαίνεται ότι ο σκηνοθέτης δεν αντιμετώπισε την ταινία ως αστείο αλλά ως πρόκληση...
Δεν ξέρω πως θα αντιδράσουν οι φίλοι των ταινιών τρόμου σε αυτό το παράξενο φρούτο. Εμένα μου άρεσαν οι τρεις από τις συνολικά οχτώ ιστορίες. Το... σκορ για εσάς μπορεί να είναι καλύτερο. Το σίγουρο είναι πως αυτή δεν είναι μια ταινία για όλη την οικογένεια. Είναι μια ταινία για πολύ συγκεκριμένο κοινό. Που ενδεχομένως να το απολαύσει. Και να περάσει καλύτερα από εμένα...
Η υπόθεση: Μια μεγάλου μήκους ταινία ανθολογίας, φτιαγμένη από οχτώ επιμέρους ιστορίες. Είναι γνωστοί ως μύθοι, λαϊκές παραδόσεις και παραμύθια. Φτιαγμένες για να δώσουν λογική στους πιο σκοτεινούς φόβους της ανθρωπότητας, αυτές οι ιστορίες έθεσαν τα θεμέλια για αυτό που πλέον αναγνωρίζουμε ως ταινίες τρόμου.
Η άποψή μας: Ωραία και έξυπνη η ιδέα πίσω από την κατασκευή τούτης της ταινίας αλλά το τελικό αποτέλεσμα δεν τη δικαιώνει. Ποιος είναι ο (προφανής) λόγος; Η ανομοιογένεια. Υπάρχουν επεισόδια, που είναι εξαιρετικά και υπάρχουν και άλλα, που απλώς δεν βλέπονται! Η ταινία ξεκινάει με σπουδαίο τρόπο. Η αυστριακή συνεισφορά με τίτλο «Die Trud» από το δίδυμο των γυναικών σκηνοθετών που έδωσε το αναγνωρισμένο από την κριτική «Καληνύχτα μαμά» (Ich seh ich seh, 2014) δίνει στην ταινία μια τρομερή ώθηση. Στα 15 λεπτά που κρατάει η ιστορία τους, οι δύο κυρίες βάζουν περισσότερες ιδέες, φρεσκάδα, ομορφιά και... τρόμο απ' ότι όλη η υπόλοιπη ταινία μαζί – σχεδόν. Σκεπτόμενος retrospectivily γιατί συνέβη αυτό, κατέληξα πως η βασική αιτία είναι ο πανταχού παρόν ερωτισμός! Ο τρόμος στην ιστορία τους βγαίνει από τον φαύλο κύκλο «ερωτική επιθυμία – καταπίεση – αμαρτία – εξέγερση» και πάλι από την αρχή.
Για να καταλάβετε, οι δημιουργοί βγάζουν ερωτισμό όχι μόνο σε σκηνές όπου οι δύο νεαρές πρωταγωνίστριες επιδίδονται σε νατουραλιστικά κινηματογραφημένες αισθησιακές περιπτύξεις, αλλά και σε άλλες, εντελώς (φαινομενικά) άσχετες, όπως εκείνη στην οποία η βασική νεαρή πρωταγωνίστρια προσπαθεί να σβήσει τη δίψα της (#diplhs) ρουφώντας γάλα κατευθείαν από το μαστό της γίδας που αρμέγει! Έξυπνη χρήση του ήχου, η φύση ως επιπλέον πρωταγωνιστής κι ένα φινάλε που δίνει μια αίσθηση «closure» στην όλη διαδικασία, δεν μπορεί παρά να σε αφήσει ικανοποιημένο. Από εκεί και πέρα, όλες οι υπόλοιπες ιστορίες φαίνεται σαν να έχουν πάρει την κατηφόρα!
Τουλάχιστον η ταινία του Βεσλεμέ διαθέτει κάτι που δεν διαθέτει καμία από τις υπόλοιπες ιστορίες: χιούμορ! Και εικαστικά το παλεύει και είναι ο μόνος που στην ιστορία του διαθέτει αφηγητή (τον Boy!) και κάνει και την έξυπνη ντρίμπλα να... αθωώσει το εξ ορισμού «κακό» (τον καλικάντζαρο, από τις φλέβες του οποίου τρέχει... κρασί, δηλαδή, γουάου!) ενοχοποιώντας the evil that men do! Μόνο που η παγανιστική αποθέωση εντέλει μένει λειψή και ανολοκλήρωτη. Και ο τίτλος της ταινίας του λειτουργεί καλύτερα θεωρώ στο ελληνικό κοινό παρά στο εξωτερικό. Anyway, τίμια η προσπάθειά του και έχει θέση στην εν λόγω ανθολογία. Το τούρκικο φιλμάκι είναι... για τα πανηγύρια! Εκείνο που δεν άντεξα καθόλου ήταν το... αμερικάνικο! Λες και το σκηνοθέτησε απόφοιτος σχολής κινηματογράφου με καθόλου εμπειρία: πρόχειρο, προφανές, με κακές ερμηνείες και ανύπαρκτο τρόμο: είναι από τις περιπτώσεις όπου ο σκηνοθέτης μπερδεύεται και νομίζει πως η σιχασιά είναι τρόμος. Αμ δε. Το ινδικό έχει το ενδιαφέρον ότι παρουσιάζεται ως ντοκιμαντέρ και είναι και ασπρόμαυρο, αλλά κι αυτό δείχνει ανολοκλήρωτο.
Με τα πολλά φτάνουμε στην τελευταία ιστορία, που σώζει κάπως τα προσχήματα – και την τιμή της ταινίας! Ο Strickland, με πατέρα Βρετανό και μητέρα Ελληνίδα, έχει καλή σχέση με τα Βαλκάνια. Την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το υπέροχο «Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα» (Katalin Varga, 2009) τη γύρισε στη Ρουμανία, μέσα σε 16 ημέρες, με χρήματα που προέκυψαν από μία κληρονομιά! Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, το «Berberian Sound Studio» (2012), βασικό ρόλο κρατάει η Τόνια Σωτηροπούλου! Και σε τούτη την ταινία εκπροσωπεί την Ουγγαρία (εντάξει βρε, δεν βρίσκεται στα Βαλκάνια, αλλά μην αφήσουμε τώρα αυτήν τη μικρή λεπτομέρεια να μας χαλάσει μια ωραία ιστορία)! Μάλιστα, επί πολλά χρόνια ο Strickland έζησε στη Βουδαπέστη! Η δική του ιστορία χρησιμοποιεί τη λογική των ταινιών του βωβού κινηματογράφου – με τις κραυγές, πάντως, να ακούγονται – αλλά χωρίς καθόλου διάλογο. Δυο παπουτζήδες, που αγαπούν την πριγκίπισσα και που στην προσπάθειά τους να την κατακτήσουν, υποκύπτουν σε διαφορετικά «θανάσιμα» αμαρτήματα. Μμμ, δεν είναι καθόλου κακή η ιστορία του. Και πάλι, υπάρχει ερωτισμός εδώ, που «νοστιμεύει» τα πράγματα. Αλλά και οι ερμηνείες είναι πολύ καλές και γενικά φαίνεται ότι ο σκηνοθέτης δεν αντιμετώπισε την ταινία ως αστείο αλλά ως πρόκληση...
Δεν ξέρω πως θα αντιδράσουν οι φίλοι των ταινιών τρόμου σε αυτό το παράξενο φρούτο. Εμένα μου άρεσαν οι τρεις από τις συνολικά οχτώ ιστορίες. Το... σκορ για εσάς μπορεί να είναι καλύτερο. Το σίγουρο είναι πως αυτή δεν είναι μια ταινία για όλη την οικογένεια. Είναι μια ταινία για πολύ συγκεκριμένο κοινό. Που ενδεχομένως να το απολαύσει. Και να περάσει καλύτερα από εμένα...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 19 Δεκεμβρίου 2019 από την Weird Wave!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική