Το αυγό
του Wang Quan'an. Με τους Dulamjav Enkhtaivan, Aorigeletu, Norovsambuu Batmunkh, Gangtemuer Arild.
Μια δολοφονημένη γυναίκα. Και μια γυναίκα γεμάτη ζωή.
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Κάποτε στη Μογγολία!
Αυτή είναι η 7η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Κινέζος σκηνοθέτης Wang Quan'an, μέλος της «Έκτης Γενιάς» Κινέζων σκηνοθετών. Με τέσσερις από τις ταινίες του (μία εκ των τεσσάρων είναι και ετούτη εδώ) συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου. Με μία από αυτές, τον «Γάμο της Τούγια» (Tuya de hun shi/ Tuya's Marriage, 2006) κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο καλύτερης ταινίας. Με μια άλλη, το «Χωριστά μαζί» (Tuan yuan/ Apart Together, 2010) κέρδισε την Ασημένια Άρκτο καλύτερου σεναρίου. Οι δύο αυτές ταινίες, μαζί με το «Αυγό» είναι οι τρεις του ταινίες που έχουν προβληθεί εμπορικά και στη χώρα μας.
Εδώ θα παραθέσουμε το σημείωμα του σκηνοθέτη για την ταινία, έτσι όπως το βρήκαμε στο δελτίο τύπου της ελληνικής εταιρίας διανομής: «Γράφω τα σενάρια για όλες μου τις ταινίες, όμως αυτή τη φορά δεν υπήρχε σενάριο. Στη Μογγολία όσα είδα ξεπερνούν τα όρια της γλώσσας. Η ομάδα της παραγωγής έφτασε στη Μογγολία στις 8 Ιανουαρίου 2018. Μας πήρε 90 μέρες να προετοιμάσουμε τα γυρίσματα, 60 μέρες γυρισμάτων με πολλαπλές δυσκολίες και καθισμένος στο γραφείο μοντάζ στο Πεκίνο, παρακολούθησα για πρώτη φορά ολοκληρωμένη την ταινία. Πρόκειται για μια ταινία με θέμα τη ζωή, τον θάνατο και την αγάπη. Το αυγό (Öndög) είναι μια διαφορετική οπτική πάνω στη θεματική αυτή. Στη σύντομη παραμονή μου στη Μογγολία βίωσα τη διαφορετική αίσθηση χρόνου εκεί. Ο χρόνος για τους ανθρώπους που ζουν στις στέπες έχει τη δική του λογική και αυτή η λογική είναι διαφορετική και ως προς το πώς αντιμετωπίζουν το νόημα του θανάτου ή της αγάπης. Πάντα πίστευα ότι προτού ολοκληρώσεις μια ταινία, η δυνατότητα της γλώσσας να σε προλάβει είναι μικρή, ενώ μετά την ολοκλήρωση η γλώσσα πάντα μοιάζει επιφανειακή. Απλά ας παρακολουθήσουμε μια ταινία».
Η υπόθεση: Ένα αστυνομικό τζιπ περιπολεί στις απέραντες στέπες της Μογγολίας. Κάποια στιγμή, τα φώτα του τζιπ πέφτουν – κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά – πάνω στο γυμνό πτώμα μιας νεαρής γυναίκας. Το τζιπ κολλάει, οι συγκεκριμένοι αστυνομικοί δεν είναι έτοιμοι να χειριστούν ένα τέτοιου είδους έγκλημα κι ο αρχηγός τους αφήνει στη σκηνή του φόνου έναν 18χρονο συνάδελφό του για να «φυλάει» τη δολοφονημένη. Να μην γίνει βορά πεινασμένων λύκων. Για να μην παγώσει το παλικάρι από τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας, ο αρχηγός ζητά από μια 35χρονη γυναίκα, η οποία είναι κτηνοτρόφισσα και βόσκει τα πρόβατα, τις αγελάδες και τα άλογά της, όντας μόνη της σε μια ακτίνα 100 χιλιομέτρων, να βοηθήσει τον πιτσιρικά αστυνομικό.
Κι εκείνη το κάνει. Και η νύχτα που περνάνε μαζί στην ύπαιθρο, έχοντας ως «στήριγμα» μια στωική καμήλα και μπόλικη βότκα, θα έχει τα απρόοπτά της. Την κτηνοτρόφισσα – που τη φωνάζουν «δεινόσαυρο» – την κορτάρει ένας κτηνοτρόφος, που προστρέχει να τη βοηθήσει όποτε εκείνη το ζητήσει. Παλιά οι δυο τους ήταν και ζευγάρι, μια άτυχη εγκυμοσύνη της, όμως, δεν βοήθησε στην μακροημέρευση της σχέσης τους. Ποιος σκότωσε την κοπέλα και γιατί; Πόσο θα αλλάξει τον πιτσιρίκο αστυνομικό αυτή η εμπειρία; Ποια η σχέση του με μια νεαρή, όμορφη συνάδελφό του, που φεύγει για την πρωτεύουσα; Και τι σχέση έχουν τα αυγά δεινοσαύρων με όλα αυτά;
Η άποψή μας: Ρε παιδί μου, όχι, μπράβο. Είναι πραγματικό τόλμημα, την εποχή που όλος ο κόσμος μιλάει για το Joker και υπάρχει και το hype στη χώρα μας για την βαρουφάκειο ταινία του Γαβρά, ένα γραφείο διανομής να το παίζει τρελίτσα και να βγάζει στις αίθουσες αυτήν την ταινία. Μια ταινία που στα σοβαρά της προσεγγίζει και ομοιάζει το αριστούργημα του Ceylan «Κάποτε στην Ανατολία». Έχει όμως τον τρόπο του ο Κινέζος σκηνοθέτης να παρουσιάζει όσα – όντως πολύ σοβαρά – θέλει να πει, μέσα από ένα ιδιαίτερο, χαλαρό έως και κωμικό σύμπαν. Και δεν είναι μόνο πως τα λέει: είναι και πως τα «παρουσιάζει». Δεν μπορεί ακόμα και ο πιο αδιάφορος ή/ και βαρεμένος θεατής να μην προσέξει την τρομερή δουλειά που έχει γίνει σε επίπεδο φωτογραφίας. Ο Aymerick Pilarski κάνει θαύματα με το φακό του. Κυριαρχούν τα πλάνα 2/3 ουρανός κι 1/3 γη.
Τι σας λέω τώρα, ε; Πρέπει να το δείτε για να το καταλάβετε. Οι συνθέσεις του και τα καδραρίσματά του είναι άψογα, παράλληλα όμως αποπνέουν αυτό που θέλει ο σκηνοθέτης να είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ταινίας του. Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας και ο άνθρωπος, ένα μυρμήγκι, που μέσα του έχει τόση δύναμη, που μπορεί να κινητοποιεί το σύμπαν ολάκερο, σαν να διαθέτει μέσα του 100 μικρούς θεούς! Η αχανής Μογγολία, ο γαλάζιος ουρανός, η καφετιά γη με τα στάχυα, οι παγωμένες νύχτες. Και οι άνθρωποι. Οι κυρίαρχοι της πλάσης. Όπως ήταν κάποτε οι δεινόσαυροι. Πέρα από το οπτικό επίπεδο, που εντυπωσιάζει τον θεατή 100% με το αισθητικό αποτέλεσμα, ξαναλέω, όλο αυτό «μιλάει» και σε συμβολικό επίπεδο. Δεν νομίζω να έχω δει άλλη ταινία, ποτέ στη ζωή μου, που να έχει τόσο λίγα (το λες και καθόλου) κοντινά πλάνα! Ή μεσαία ή μακρινά πλάνα. Και κάποιες φορές οι συνομιλίες μετά βίας ακούγονται. Μα σημασία δεν έχουν αυτά που λέγονται – ή μάλλον όταν αυτά που λέγονται έχουν σημασία, τα ακούμε μια χαρά. Σημασία έχουν αυτά που γίνονται.
Σε αυτήν την αχανή χώρα, την εντελώς αραιοκατοικημένη, υπάρχει πάλη. Πραγματική πάλη. Ανάμεσα στο παλιό και το καινούργιο, το συντηρητικό και το προοδευτικό. Τι πιο φυσιολογικό δηλαδή. Και ο σκηνοθέτης αφήνει να διαφανεί ολοκάθαρα η ελπίδα. Όλα ξεκινούν από ένα έγκλημα. Ένας άνδρας δολοφονεί την ερωμένη του. Έγκλημα πάθους. Επειδή έμεινε έγκυος από κάποιον άλλο. Την ίδια στιγμή, το παράλληλο ερωτικό τρίγωνο με την πρωταγωνίστρια, τον πιτσιρικά αστυνομικό και τον κτηνοτρόφο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάλογο έγκλημα. Αντ' αυτού, οδηγεί σε αποθέωση της ζωής! Και είναι τόσο ωραίο όλο αυτό! Τόσο δυνατό, θετικό, καθόλου θυματοποιημένο προφίλ γυναίκας θα το ζήλευαν πολλές ταινίες στην εποχή του metoo, στον δυτικό κινηματογράφο! Η γυναίκα που τα καταφέρνει, αλλά όταν χρειάζεται βοήθεια δεν κωλώνει να τη ζητήσει. Η γυναίκα που κρατάει το όπλο της: ξέρει να αμύνεται από τους εχθρούς, ξέρει να αντιμετωπίζει κάθε δυσκολία, ξέρει να κάνει... σεξ χωρίς να το παρατάει ποτέ από τα χέρια της (θεϊκή σκηνή!!!). Η γυναίκα που είναι κυρίαρχη του σώματός της, που έχει πλήρη επίγνωση του πως να το διαθέσει και κυρίως πως να μην γίνει θύμα.
Ο πιτσιρίκος εν μία νυκτί γίνεται άνδρας. Και καπνίζει. Και το παίζει και γκόμενος. Αλλά το... μηχανάκι του, κάποια στιγμή, δεν θα μπορεί να πάρει μπρος. Από την άλλη, ο κτηνοτρόφος. Πιο παραδοσιακός. Πιο αλτρουιστής. Με λυμένα τα υπαρξιακά του. Διεκδικητής. Μεγάλη μαγκιά. Με σεβασμό στην γυναικεία επιλογή. Και με καμία διάθεση ζήλιας, κτητικότητας, εκδικητικότητας. Η ερωτική σκηνή στο φινάλε, με τις λάμπες στο μέτωπο, επίσης καταπληκτική. Αριστούργημα!
Ναι, οι ρυθμοί είναι αργοί, ναι, δεν πολυγίνονται – φανερά – πράγματα στην ταινία, ναι, το δολοφονημένο γυναικείο σώμα λειτουργεί ως καταλύτης αλλά δεν μας ενδιαφέρει η αστυνομική πτυχή της ταινίας. Μας ενδιαφέρει η... δημιουργική πτυχή της. Τόσο ωραίος ο παραλληλισμός με τα αυγά των δεινοσαύρων και την σύλληψη μιας νέας ζωής μέσα στη γυναικεία μήτρα! Αποθέωση του φεμινισμού χωρίς ανδρική δαιμονοποίηση. Και... Έλβις από το κινητό! Έλα, δεν είναι δυνατόν να μην σας αρέσει αυτή η ταινία. Άντε, γιατί στο τσακ είμαι να σας πω ένα «Ντρακάρις» και να σας στείλω!
Η υπόθεση: Ένα αστυνομικό τζιπ περιπολεί στις απέραντες στέπες της Μογγολίας. Κάποια στιγμή, τα φώτα του τζιπ πέφτουν – κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά – πάνω στο γυμνό πτώμα μιας νεαρής γυναίκας. Το τζιπ κολλάει, οι συγκεκριμένοι αστυνομικοί δεν είναι έτοιμοι να χειριστούν ένα τέτοιου είδους έγκλημα κι ο αρχηγός τους αφήνει στη σκηνή του φόνου έναν 18χρονο συνάδελφό του για να «φυλάει» τη δολοφονημένη. Να μην γίνει βορά πεινασμένων λύκων. Για να μην παγώσει το παλικάρι από τις χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας, ο αρχηγός ζητά από μια 35χρονη γυναίκα, η οποία είναι κτηνοτρόφισσα και βόσκει τα πρόβατα, τις αγελάδες και τα άλογά της, όντας μόνη της σε μια ακτίνα 100 χιλιομέτρων, να βοηθήσει τον πιτσιρικά αστυνομικό.
Κι εκείνη το κάνει. Και η νύχτα που περνάνε μαζί στην ύπαιθρο, έχοντας ως «στήριγμα» μια στωική καμήλα και μπόλικη βότκα, θα έχει τα απρόοπτά της. Την κτηνοτρόφισσα – που τη φωνάζουν «δεινόσαυρο» – την κορτάρει ένας κτηνοτρόφος, που προστρέχει να τη βοηθήσει όποτε εκείνη το ζητήσει. Παλιά οι δυο τους ήταν και ζευγάρι, μια άτυχη εγκυμοσύνη της, όμως, δεν βοήθησε στην μακροημέρευση της σχέσης τους. Ποιος σκότωσε την κοπέλα και γιατί; Πόσο θα αλλάξει τον πιτσιρίκο αστυνομικό αυτή η εμπειρία; Ποια η σχέση του με μια νεαρή, όμορφη συνάδελφό του, που φεύγει για την πρωτεύουσα; Και τι σχέση έχουν τα αυγά δεινοσαύρων με όλα αυτά;
Η άποψή μας: Ρε παιδί μου, όχι, μπράβο. Είναι πραγματικό τόλμημα, την εποχή που όλος ο κόσμος μιλάει για το Joker και υπάρχει και το hype στη χώρα μας για την βαρουφάκειο ταινία του Γαβρά, ένα γραφείο διανομής να το παίζει τρελίτσα και να βγάζει στις αίθουσες αυτήν την ταινία. Μια ταινία που στα σοβαρά της προσεγγίζει και ομοιάζει το αριστούργημα του Ceylan «Κάποτε στην Ανατολία». Έχει όμως τον τρόπο του ο Κινέζος σκηνοθέτης να παρουσιάζει όσα – όντως πολύ σοβαρά – θέλει να πει, μέσα από ένα ιδιαίτερο, χαλαρό έως και κωμικό σύμπαν. Και δεν είναι μόνο πως τα λέει: είναι και πως τα «παρουσιάζει». Δεν μπορεί ακόμα και ο πιο αδιάφορος ή/ και βαρεμένος θεατής να μην προσέξει την τρομερή δουλειά που έχει γίνει σε επίπεδο φωτογραφίας. Ο Aymerick Pilarski κάνει θαύματα με το φακό του. Κυριαρχούν τα πλάνα 2/3 ουρανός κι 1/3 γη.
Τι σας λέω τώρα, ε; Πρέπει να το δείτε για να το καταλάβετε. Οι συνθέσεις του και τα καδραρίσματά του είναι άψογα, παράλληλα όμως αποπνέουν αυτό που θέλει ο σκηνοθέτης να είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ταινίας του. Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας και ο άνθρωπος, ένα μυρμήγκι, που μέσα του έχει τόση δύναμη, που μπορεί να κινητοποιεί το σύμπαν ολάκερο, σαν να διαθέτει μέσα του 100 μικρούς θεούς! Η αχανής Μογγολία, ο γαλάζιος ουρανός, η καφετιά γη με τα στάχυα, οι παγωμένες νύχτες. Και οι άνθρωποι. Οι κυρίαρχοι της πλάσης. Όπως ήταν κάποτε οι δεινόσαυροι. Πέρα από το οπτικό επίπεδο, που εντυπωσιάζει τον θεατή 100% με το αισθητικό αποτέλεσμα, ξαναλέω, όλο αυτό «μιλάει» και σε συμβολικό επίπεδο. Δεν νομίζω να έχω δει άλλη ταινία, ποτέ στη ζωή μου, που να έχει τόσο λίγα (το λες και καθόλου) κοντινά πλάνα! Ή μεσαία ή μακρινά πλάνα. Και κάποιες φορές οι συνομιλίες μετά βίας ακούγονται. Μα σημασία δεν έχουν αυτά που λέγονται – ή μάλλον όταν αυτά που λέγονται έχουν σημασία, τα ακούμε μια χαρά. Σημασία έχουν αυτά που γίνονται.
Σε αυτήν την αχανή χώρα, την εντελώς αραιοκατοικημένη, υπάρχει πάλη. Πραγματική πάλη. Ανάμεσα στο παλιό και το καινούργιο, το συντηρητικό και το προοδευτικό. Τι πιο φυσιολογικό δηλαδή. Και ο σκηνοθέτης αφήνει να διαφανεί ολοκάθαρα η ελπίδα. Όλα ξεκινούν από ένα έγκλημα. Ένας άνδρας δολοφονεί την ερωμένη του. Έγκλημα πάθους. Επειδή έμεινε έγκυος από κάποιον άλλο. Την ίδια στιγμή, το παράλληλο ερωτικό τρίγωνο με την πρωταγωνίστρια, τον πιτσιρικά αστυνομικό και τον κτηνοτρόφο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάλογο έγκλημα. Αντ' αυτού, οδηγεί σε αποθέωση της ζωής! Και είναι τόσο ωραίο όλο αυτό! Τόσο δυνατό, θετικό, καθόλου θυματοποιημένο προφίλ γυναίκας θα το ζήλευαν πολλές ταινίες στην εποχή του metoo, στον δυτικό κινηματογράφο! Η γυναίκα που τα καταφέρνει, αλλά όταν χρειάζεται βοήθεια δεν κωλώνει να τη ζητήσει. Η γυναίκα που κρατάει το όπλο της: ξέρει να αμύνεται από τους εχθρούς, ξέρει να αντιμετωπίζει κάθε δυσκολία, ξέρει να κάνει... σεξ χωρίς να το παρατάει ποτέ από τα χέρια της (θεϊκή σκηνή!!!). Η γυναίκα που είναι κυρίαρχη του σώματός της, που έχει πλήρη επίγνωση του πως να το διαθέσει και κυρίως πως να μην γίνει θύμα.
Ο πιτσιρίκος εν μία νυκτί γίνεται άνδρας. Και καπνίζει. Και το παίζει και γκόμενος. Αλλά το... μηχανάκι του, κάποια στιγμή, δεν θα μπορεί να πάρει μπρος. Από την άλλη, ο κτηνοτρόφος. Πιο παραδοσιακός. Πιο αλτρουιστής. Με λυμένα τα υπαρξιακά του. Διεκδικητής. Μεγάλη μαγκιά. Με σεβασμό στην γυναικεία επιλογή. Και με καμία διάθεση ζήλιας, κτητικότητας, εκδικητικότητας. Η ερωτική σκηνή στο φινάλε, με τις λάμπες στο μέτωπο, επίσης καταπληκτική. Αριστούργημα!
Ναι, οι ρυθμοί είναι αργοί, ναι, δεν πολυγίνονται – φανερά – πράγματα στην ταινία, ναι, το δολοφονημένο γυναικείο σώμα λειτουργεί ως καταλύτης αλλά δεν μας ενδιαφέρει η αστυνομική πτυχή της ταινίας. Μας ενδιαφέρει η... δημιουργική πτυχή της. Τόσο ωραίος ο παραλληλισμός με τα αυγά των δεινοσαύρων και την σύλληψη μιας νέας ζωής μέσα στη γυναικεία μήτρα! Αποθέωση του φεμινισμού χωρίς ανδρική δαιμονοποίηση. Και... Έλβις από το κινητό! Έλα, δεν είναι δυνατόν να μην σας αρέσει αυτή η ταινία. Άντε, γιατί στο τσακ είμαι να σας πω ένα «Ντρακάρις» και να σας στείλω!
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 3 Οκτωβρίου 2019 από την Strada Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική