Οικογενειακή Ευτυχία Α. Ε.
του Werner Herzog. Με τους Yuichi Ishii, Mahiro Tanimoto, Miki Fujimaki, Takashi Nakatani, Shun Ishigaki, Umetani Hideyasu, Take Nakamura.
Ιαπωνίς, μήπως πονείς;
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Όταν ο Χέρτζογκ παθαίνει... Λάνθιμο! Ή το αντίστροφο!
Αυτή είναι η 20η μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας (το τονίζουμε αυτό το τελευταίο) του γεννημένου στο Μόναχο, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1942 (είναι δηλαδή 77 ετών), Γερμανού σκηνοθέτη, το πραγματικό όνομα του οποίου είναι Werner H. Stipetic. Την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας, τα «Σημάδια ζωής» (Lebenszeichen, 1968), τη γύρισε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κω! Μάλιστα, με την ταινία εκείνη έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου, όπου και τιμήθηκε με την Αργυρή Άρκτο καλύτερης ταινίας πρωτοεμφανιζόμενου! Ήταν υποψήφιος για Όσκαρ μόνο μια φορά για το ντοκιμαντέρ του «Encounters at the End of the World» (2007). Η ταινία που εξετάζουμε εδώ, έλαβε μέρος στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών, όπου συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ, εκτός συναγωνισμού, ως Ειδική Προβολή. Στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ των Καννών ο Werner Herzog έλαβε μέρος τέσσερις φορές και κέρδισε βραβεία για δύο από τις συμμετοχές του. Με την πρώτη του συμμετοχή, «Το αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ» (Jeder für sich und Gott gegen alle, 1974) κέρδισε τα βραβεία της FIPRESCI, το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής. Το 1982, στο ίδιο φεστιβάλ, κέρδισε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας για τη δουλειά του στην ταινία «Ο τυχοδιώκτης του Αμαζονίου» (Fitzcarraldo), με πρωταγωνιστή έναν εκ των μονίμων συνεργατών του, τον Klaus Kinski, η σχέση του με τον οποίο ήταν παροιμιώδης και χαρακτηριστική της φράσης «αγάπης και μίσους».
Εμπνευσμένος από το πραγματικό γεγονός της δυνατότητας να νοικιάσεις ανθρώπους για να παίξουν ρόλους στην ζωή σου, που είναι υπαρκτό στην Ιαπωνία, ο Herzog συνέγραψε το σενάριο για αυτήν την ταινία-fiction, που βασίζεται στη συγκεκριμένη ιδέα. Για τον τίτλο της ταινίας χρησιμοποιεί την πραγματική επωνυμία (Family Romance LLC) μιας εταιρείας που ειδικεύεται στην ενοικίαση ανθρώπων για να υποδυθούν ρόλους. Ο Yuichi Ishii, που πρωταγωνιστεί στην ταινία, δεν είναι ηθοποιός. Στην πραγματικότητα είναι ο ιδρυτής της εταιρείας Family Romance LLC κι εργάζεται υποδυόμενος συγγενείς, φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα κατά παραγγελία. Η επαγγελματική του κάρτα έχει το σλόγκαν της εταιρείας του που είναι «Περισσότερη ευχαρίστηση από αυτήν που η πραγματικότητα μπορεί να προσφέρει». Ο ίδιος όμως υποστηρίζει ότι ο στόχος του είναι «να υπάρξει μια κοινωνία όπου κανείς δεν θα χρειάζεται τις υπηρεσίες της εταιρείας του».
Η υπόθεση: Η εταιρεία «Οικογενειακή ευτυχία» μισθώνει ηθοποιούς που αναπληρώνουν συγγενείς, φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα για λογαριασμό των πελατών της, ώστε να εξασφαλίζεται αυτό ακριβώς που δηλώνει η επωνυμία της: η οικογενειακή ευτυχία. Οι υπάλληλοι της εταιρείας συμπαρίστανται στους πελάτες αναλαμβάνοντας ρόλους σε πάρτι, γάμους, κηδείες ακόμη και σε ιδιαίτερα προσωπικές στιγμές. Διευθυντής της εταιρίας είναι ο Yuichi Ishii. Μία πλούσια γυναίκα τον προσλαμβάνει προκειμένου να υποδυθεί τον πατέρα της νεαρής της κόρης, της 12χρονης Mahoki, της οποίας ο πραγματικός πατέρας τις εγκατέλειψε όταν η Mahoki ήταν μωρό.
Ο Yuichi υποδύεται τέλεια τον ρόλο του: είναι ευχάριστος, υπομονετικός, ακούει τη Mahoki, περνάει πολλές και δημιουργικές ώρες μαζί της, δεν την κρίνει, προσπαθεί να την κάνει να διασκεδάσει. Η Mahoki περνάει τέλεια. Γνωρίζει άραγε πως ο Yuichi δεν είναι ο πραγματικός της πατέρας; Στο Τόκιο του σήμερα, ο Yuichi παρέχει ψευδαισθήσεις επί πληρωμή. Κάποτε, όμως, η πραγματική... πραγματικότητα εισβάλει στον εικονικό κόσμο. Πώς θα διαχειριστεί την κατάσταση ο Yuichi;
Η άποψή μας: Πόσοι από εσάς έχετε δει τις «Άλπεις» του φίλτατου Γιώργου Λάνθιμου; Χμ, το φαντάστηκα. Ελάχιστοι. Ε, λοιπόν, η πένα του Ευθύμη Φιλίππου μετέφερε στο σενάριο εκείνης της ταινίας τη δομική ουσία του κάτι-σαν-ντοκουντράμα φιλμ του Herzog. Σε σημείο που σε βάζει σε σκέψεις! Θέλω να πω: είδε ο Ιάπωνας πρωταγωνιστής της ταινίας την ταινία του Λάνθιμου κι αποφάσισε να δημιουργήσει την εταιρία; Μπα, μάλλον ισχύει the other way aroung. Η ταινία του Λάνθιμου βγήκε στις αίθουσες το 2011. Και ο Yuichi Ishii, ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Herzog και εμπνευστής της εταιρίας που νοικιάζει ανθρώπους εμφανίστηκε στην εκπομπή του Conan O'Brien «Conan Without Borders: Japan» το 2018. Ναι, αλλά όπως διάβασα στη Wikipedia, η ιστορία με το... leasing ανθρώπων εμφανίστηκε στην Ιαπωνία στις αρχές της δεκαετίας του 90!!!
Ο Yuichi Ishii δημιούργησε τη δική του εταιρία το 2009 – πριν την ταινία του Λάνθιμου λοιπόν. Και είναι σήμερα ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στην Ιαπωνία! Έχει πάνω από 100 γυναίκες και πάνω από 20 οικογένειες – κι όλα αυτά επί πληρωμή! Είναι τόσοι πολλοί οι ρόλοι πατέρα που υποδύεται καθημερινά, που όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, είναι αρκετές οι φορές που μπερδεύεται. Αυτά πληροφοριακά. Πραγματικά, παρακολουθώντας την ταινία, νιώθεις πως οι Ιάπωνες είναι ένα μεταλλαγμένο είδος ανθρώπων, διαφορετικό από την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Διαχειρίζονται αλλιώς την οικειότητα και την ανθρώπινη επαφή. Και τεχνολογικά έχουν ξεφύγει. Μα ποιος θα μπορούσε να σκαρφιστεί ρομποτικά ψάρια; Do androids dream of an electric sheep, που αναρωτιόταν μια ψυχή; Ε, στην Ιαπωνία, πολλοί άνθρωποι ονειρεύονται ηλεκτρικά... ψάρια!
Ή κάνουν συμφωνία με μια εταιρία ενοικίασης ανθρώπων να τους παρέχει... παπαράτσι, για να καμωθούν δημοσίως τους διάσημους! Ή, για να νιώσουν εκείνο το συναίσθημα, το τόσο όμορφο, που βίωσαν όταν κέρδισαν ένα μεγάλο ποσό στο λαχείο, προσλαμβάνουν ανθρώπους από την ίδια εταιρία, να τους κάνει... έκπληξη, ότι και καλά κέρδισαν ξανά το λαχείο! Αισθήματα από β' χέρι, αγορά των πάντων, αγοραία συναισθήματα κι όχι σεξ – μόνο «φίλοι». Δεν θα μπορούσε ο θεούλης Herzog να μην... τσιμπήσει. Έτσι κι αλλιώς ένας ταξιδευτής είναι, γυρίζει όλον τον κόσμο και προσπαθεί να μαζέψει χρήματα για να γυρίσει κάθε φορά την επόμενη ταινία του, είτε είναι ντοκιμαντέρ είτε μυθοπλασία είτε κάτι το ενδιάμεσο!
Εδώ, το θέμα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αλλά ο Herzog, συνεπαρμένος από το θέμα, δεν προσέχει τη δραματοποίηση. Παίρνει τη θέση του ψυχρού παρατηρητή, που δεν κρίνει (όσο μπορεί δηλαδή) και θεωρεί ότι το θέμα του από μόνο του αρκεί για να δώσει μια σπουδαία ταινία. Έτσι, αφήνει τους χρόνους να κρεμάνε (χωρίς να μπορείς να πεις ότι η ταινία είναι άρρυθμη), και από κάποια στιγμή και μετά νιώθεις ότι απλά κάνει πράγματα για να φτάσει η ταινία τα 90 λεπτά. Μέχρι και slo-mo χρησιμοποιεί, για να καταλάβετε. Η ταινία έχει μερικές σκηνές απίστευτης ομορφιάς (όπως η αρχική, με τις περίφημες ανθισμένες κερασιές), μερικές σκηνές απίστευτου weirdness (όπως η σκηνή στην παραλία, με το σταθερό τηλέφωνο, που πανάθεμά με αν μπορώ να σας εξηγήσω πως και γιατί βρέθηκε εκεί), μερικές σκηνές απίστευτου γέλιου (όπως η σκηνή με τον διευθυντή σιδηροδρομικού σταθμού να εξευτελίζει τον – ενοικιαζόμενο – υπάλληλο, επειδή το τρένο έφυγε 20 δευτερόλεπτα πιο νωρίς από το προγραμματισμένο!!!) κι ένα φινάλε τρυφερό αλλά και παράλληλα στα όρια της τραγωδίας: χαρίζεις... ευτυχία στους άλλους και μένεις εκτός από τη δική σου, πραγματική οικογένεια.
Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ταινία σε ότι αφορά τις προθέσεις της κι αυτά που θέλει να επισημάνει, από έναν σπουδαίο δημιουργό, όχι πάντως μία από τις καλύτερες στιγμές της φιλμογραφίας του. Ας μην ξεχνάμε πως ο άνθρωπος έχει γυρίσει αριστουργήματα, έτσι; Κι έχει λίγους μεν αλλά φανατικούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο, που πίνουν νερό στο όνομά του. Ε, νομίζω, οι συγκεκριμένοι τουλάχιστον θα την καταβρούν με αυτό το ιδιαίτερο φιλμ. Που μια χαρά θα μπορούσε να προβληθεί κάποτε σε double bill με τις «Άλπεις». Ως κάτι πιο... ποπ.
Η υπόθεση: Η εταιρεία «Οικογενειακή ευτυχία» μισθώνει ηθοποιούς που αναπληρώνουν συγγενείς, φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα για λογαριασμό των πελατών της, ώστε να εξασφαλίζεται αυτό ακριβώς που δηλώνει η επωνυμία της: η οικογενειακή ευτυχία. Οι υπάλληλοι της εταιρείας συμπαρίστανται στους πελάτες αναλαμβάνοντας ρόλους σε πάρτι, γάμους, κηδείες ακόμη και σε ιδιαίτερα προσωπικές στιγμές. Διευθυντής της εταιρίας είναι ο Yuichi Ishii. Μία πλούσια γυναίκα τον προσλαμβάνει προκειμένου να υποδυθεί τον πατέρα της νεαρής της κόρης, της 12χρονης Mahoki, της οποίας ο πραγματικός πατέρας τις εγκατέλειψε όταν η Mahoki ήταν μωρό.
Ο Yuichi υποδύεται τέλεια τον ρόλο του: είναι ευχάριστος, υπομονετικός, ακούει τη Mahoki, περνάει πολλές και δημιουργικές ώρες μαζί της, δεν την κρίνει, προσπαθεί να την κάνει να διασκεδάσει. Η Mahoki περνάει τέλεια. Γνωρίζει άραγε πως ο Yuichi δεν είναι ο πραγματικός της πατέρας; Στο Τόκιο του σήμερα, ο Yuichi παρέχει ψευδαισθήσεις επί πληρωμή. Κάποτε, όμως, η πραγματική... πραγματικότητα εισβάλει στον εικονικό κόσμο. Πώς θα διαχειριστεί την κατάσταση ο Yuichi;
Η άποψή μας: Πόσοι από εσάς έχετε δει τις «Άλπεις» του φίλτατου Γιώργου Λάνθιμου; Χμ, το φαντάστηκα. Ελάχιστοι. Ε, λοιπόν, η πένα του Ευθύμη Φιλίππου μετέφερε στο σενάριο εκείνης της ταινίας τη δομική ουσία του κάτι-σαν-ντοκουντράμα φιλμ του Herzog. Σε σημείο που σε βάζει σε σκέψεις! Θέλω να πω: είδε ο Ιάπωνας πρωταγωνιστής της ταινίας την ταινία του Λάνθιμου κι αποφάσισε να δημιουργήσει την εταιρία; Μπα, μάλλον ισχύει the other way aroung. Η ταινία του Λάνθιμου βγήκε στις αίθουσες το 2011. Και ο Yuichi Ishii, ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Herzog και εμπνευστής της εταιρίας που νοικιάζει ανθρώπους εμφανίστηκε στην εκπομπή του Conan O'Brien «Conan Without Borders: Japan» το 2018. Ναι, αλλά όπως διάβασα στη Wikipedia, η ιστορία με το... leasing ανθρώπων εμφανίστηκε στην Ιαπωνία στις αρχές της δεκαετίας του 90!!!
Ο Yuichi Ishii δημιούργησε τη δική του εταιρία το 2009 – πριν την ταινία του Λάνθιμου λοιπόν. Και είναι σήμερα ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στην Ιαπωνία! Έχει πάνω από 100 γυναίκες και πάνω από 20 οικογένειες – κι όλα αυτά επί πληρωμή! Είναι τόσοι πολλοί οι ρόλοι πατέρα που υποδύεται καθημερινά, που όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, είναι αρκετές οι φορές που μπερδεύεται. Αυτά πληροφοριακά. Πραγματικά, παρακολουθώντας την ταινία, νιώθεις πως οι Ιάπωνες είναι ένα μεταλλαγμένο είδος ανθρώπων, διαφορετικό από την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Διαχειρίζονται αλλιώς την οικειότητα και την ανθρώπινη επαφή. Και τεχνολογικά έχουν ξεφύγει. Μα ποιος θα μπορούσε να σκαρφιστεί ρομποτικά ψάρια; Do androids dream of an electric sheep, που αναρωτιόταν μια ψυχή; Ε, στην Ιαπωνία, πολλοί άνθρωποι ονειρεύονται ηλεκτρικά... ψάρια!
Ή κάνουν συμφωνία με μια εταιρία ενοικίασης ανθρώπων να τους παρέχει... παπαράτσι, για να καμωθούν δημοσίως τους διάσημους! Ή, για να νιώσουν εκείνο το συναίσθημα, το τόσο όμορφο, που βίωσαν όταν κέρδισαν ένα μεγάλο ποσό στο λαχείο, προσλαμβάνουν ανθρώπους από την ίδια εταιρία, να τους κάνει... έκπληξη, ότι και καλά κέρδισαν ξανά το λαχείο! Αισθήματα από β' χέρι, αγορά των πάντων, αγοραία συναισθήματα κι όχι σεξ – μόνο «φίλοι». Δεν θα μπορούσε ο θεούλης Herzog να μην... τσιμπήσει. Έτσι κι αλλιώς ένας ταξιδευτής είναι, γυρίζει όλον τον κόσμο και προσπαθεί να μαζέψει χρήματα για να γυρίσει κάθε φορά την επόμενη ταινία του, είτε είναι ντοκιμαντέρ είτε μυθοπλασία είτε κάτι το ενδιάμεσο!
Εδώ, το θέμα είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον αλλά ο Herzog, συνεπαρμένος από το θέμα, δεν προσέχει τη δραματοποίηση. Παίρνει τη θέση του ψυχρού παρατηρητή, που δεν κρίνει (όσο μπορεί δηλαδή) και θεωρεί ότι το θέμα του από μόνο του αρκεί για να δώσει μια σπουδαία ταινία. Έτσι, αφήνει τους χρόνους να κρεμάνε (χωρίς να μπορείς να πεις ότι η ταινία είναι άρρυθμη), και από κάποια στιγμή και μετά νιώθεις ότι απλά κάνει πράγματα για να φτάσει η ταινία τα 90 λεπτά. Μέχρι και slo-mo χρησιμοποιεί, για να καταλάβετε. Η ταινία έχει μερικές σκηνές απίστευτης ομορφιάς (όπως η αρχική, με τις περίφημες ανθισμένες κερασιές), μερικές σκηνές απίστευτου weirdness (όπως η σκηνή στην παραλία, με το σταθερό τηλέφωνο, που πανάθεμά με αν μπορώ να σας εξηγήσω πως και γιατί βρέθηκε εκεί), μερικές σκηνές απίστευτου γέλιου (όπως η σκηνή με τον διευθυντή σιδηροδρομικού σταθμού να εξευτελίζει τον – ενοικιαζόμενο – υπάλληλο, επειδή το τρένο έφυγε 20 δευτερόλεπτα πιο νωρίς από το προγραμματισμένο!!!) κι ένα φινάλε τρυφερό αλλά και παράλληλα στα όρια της τραγωδίας: χαρίζεις... ευτυχία στους άλλους και μένεις εκτός από τη δική σου, πραγματική οικογένεια.
Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ταινία σε ότι αφορά τις προθέσεις της κι αυτά που θέλει να επισημάνει, από έναν σπουδαίο δημιουργό, όχι πάντως μία από τις καλύτερες στιγμές της φιλμογραφίας του. Ας μην ξεχνάμε πως ο άνθρωπος έχει γυρίσει αριστουργήματα, έτσι; Κι έχει λίγους μεν αλλά φανατικούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο, που πίνουν νερό στο όνομά του. Ε, νομίζω, οι συγκεκριμένοι τουλάχιστον θα την καταβρούν με αυτό το ιδιαίτερο φιλμ. Που μια χαρά θα μπορούσε να προβληθεί κάποτε σε double bill με τις «Άλπεις». Ως κάτι πιο... ποπ.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 24 Οκτωβρίου 2019 από την Filmtrade!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική