Απαγορευμένες συναντήσεις (The Reports on Sarah and Saleem) Poster ΠόστερΑπαγορευμένες συναντήσεις

του Muayad Alayan. Με τους Adeeb Safadi, Sivane Kretchner, Ishai Golan, Maisa Abd Elhadi, Hanan Al Hillo, Mohammad Eid, Rebecca Telhami, Kamel El Basha, Jan Kühne, Raya Zoabi.


Όταν ο έρωτας δεν γνωρίζει ούτε όρια ούτε σύνορα
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Παντρεμένοι κι οι δυο...

Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Παλαιστίνιος σκηνοθέτης Muayad Alayan. Η πρώτη του ήταν το «Love, Theft and Other Entanglements» (Al-hob wa al-sariqa wa mashakel ukhra, 2015), η οποία είχε κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Βερολίνου εκείνης της χρονιάς, στο τμήμα Πανόραμα.

Απαγορευμένες συναντήσεις (The Reports on Sarah and Saleem) Poster Πόστερ Wallpaper
Η δεύτερη ταινία του Alayan, Απαγορευμένες συναντήσεις (The Reports on Sarah and Saleem), έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο περσινό φεστιβάλ του Ρότερνταμ, όπου τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου (το οποίο υπογράφει ο αδελφός του σκηνοθέτη) και το βραβείο κοινού. Προβλήθηκε και σε μια σειρά από άλλα φεστιβάλ, όπως εκείνα του Σιάτλ, του Βαγιαδολίβ και του Σάο Πάολο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην ταινία όχι μόνον συμμετέχουν, αλλά πρωταγωνιστούν Ισραηλινοί ηθοποιοί, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε παλαιστινιακή παραγωγή, στην οποία δεν έχει βάλει λεφτά οτιδήποτε έχει να κάνει με το Ισραήλ!

Η υπόθεση: Η Σάρα είναι Ισραηλινή κι έχει μία καφετέρια στην Δυτική Ιερουσαλήμ. Ο Σαλίμ είναι Παλαιστίνιος από την Ανατολική Ιερουσαλήμ κι εργάζεται για έναν φούρνο, κάνοντας παραδόσεις σε επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων είναι κι εκείνη της Σάρα. Παρόλο που ζουν σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους, η Σάρα και ο Σαλίμ διατηρούν μια παθιασμένη εξωσυζυγική σχέση, ρισκάροντας έτσι την φαινομενικά ευτυχισμένη ζωή των οικογενειών τους. Όταν μία ριψοκίνδυνη μεταμεσονύχτια βόλτα τους στη Βηθλεέμ, έξω από τα Τείχη, πάει στραβά, ο κίνδυνος να αποκαλυφθούν όλα, μεγαλώνει κι οι δύο τους παρακολουθούν ανήμποροι, ενώ οι απελπισμένες προσπάθειές τους να σώσουν ό,τι έχει μείνει από τις ζωές τους, κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Εγκλωβισμένοι ανάμεσα στον αμείλικτο κατοχικό μηχανισμό και τις κοινωνικοπολιτικές πιέσεις, ο Σαλίμ και η Σάρα βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα πλέγμα εξαπάτησης και παρανοήσεων, που ούτε η αλήθεια δεν μπορεί να σταματήσει την εξάπλωσή του.

Η άποψή μας: Το Παλαιστινιακό είναι ένα ζήτημα, από αυτά που ταλανίζουν την ανθρωπότητα επί δεκαετίες και φαίνεται πως θα την ταλανίζουν για πολλές πολλές ακόμα. Είναι ένα πρόβλημα, στο οποίο δεν φαίνεται εύκολη λύση. Μετά το πέρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η συγκεκριμένη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελούσε Βρετανική Κτίση. Το 1948, η διεθνής κοινότητα αποφάσισε να δημιουργηθεί εκεί το κράτος του Ισραήλ, προκειμένου να αποκτήσουν πατρίδα οι απανταχού Εβραίοι. Έτσι, όμως, έχασαν την πατρίδα τους οι Παλαιστίνιοι. Το 1988 η Παλαιστίνη ανακήρυξε την ανεξαρτησία της, οπότε ουσιαστικά σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα στριμώχνονται δύο διαφορετικά κράτη, με την ίδια πρωτεύουσα: την Ιερουσαλήμ. Η κατάσταση εκεί λοιπόν είναι μονίμως τεταμένη. Το Ισραήλ προσπαθεί να επεκτείνει τον ζωτικό του χώρο.

Εν πολλοίς, κάποιοι θα μπορούσαν να πουν (και το λένε) πως προχωρά σε γενοκτονία των Παλαιστινίων. Οι Εβραίοι έποικοι εγκαθίστανται σε εδάφη που ανήκαν στους Παλαιστινίους. Η βία που ασκείται διαρκώς και μονίμως στους Παλαιστινίους είναι άνευ προηγουμένου. Οι Άραβες της περιοχής ζουν ουσιαστικά ως ελεύθεροι πολιορκημένοι. Καθημερινοί έλεγχοι και ανελευθερία μέσα στο πλαίσιο ενός μιλιταριστικού κράτους, που ασκεί εξουσία μέσω ενός στρατού κατοχής. Και ψηλά τείχη, σαν αυτά που ονειρεύεται ο Τραμπ, που χωρίζουν τις περιοχές όπου ζουν οι Εβραίοι από εκείνες όπου ζουν, σε άθλιες συνθήκες, οι Παλαιστίνιοι. Οι οποίοι, εννοείται, αντιδρούν. Και πολλές φορές καταφεύγουν σε έσχατες λύσεις, όπως επιθέσεις αυτοκτονίας, στις οποίες χάνουν τη ζωή τους αθώοι πολίτες. Έτσι κι αλλιώς, αθώοι την πληρώνουν. Ανάμεσα στα θύματα είναι και ο... έρωτας! (Σημείωση: εντάξει, το ότι συμπύκνωσα ιστορία δεκάδων χρόνων σε πέντε γραμμές για να φτάσω στον έρωτα, με ξεπερνάει κι εμένα!).

Το να συνάψει ερωτική σχέση ένας Παλαιστίνιος με μια Ισραηλινή ή ένας Ισραηλινός με μια Παλαιστίνια αποτελεί μέγα ταμπού! Η απόλυτη απαγορευμένη σχέση! Μα είναι εχθροί! Πώς μπορούν να αγαπιούνται; Πώς μπορούν να κάνουν έρωτα; Πώς μπορούν να τα δίνουν όλα ο ένας στον άλλο, ψυχή τε και σώματι ενώ ζουν, μέσα σε μια κοινωνία και σε καθεστώς που μόνο μίσος επιτρέπει ως συναίσθημα ανάμεσα στους δύο λαούς; Έλα μου ντε. Έτσι κι αλλιώς, ο έρωτας πλέον έχει γίνει κάτι πολύ δύσκολο – φανταστείτε πόσο δυσκολότερο μπορεί να είναι κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Ενημερωνόμαστε πως το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Ή μάλλον εμπνέεται. Ναι, μπορεί τα πράγματα να μην έγιναν ακριβώς έτσι, αλλά προφανώς υπάρχουν εκατοντάδες ανάλογες ερωτικές ιστορίες, οι περισσότερες από τις οποίες δεν βγαίνουν ποτέ στο φως του ήλιου, κρυμμένες μέσα στο ημίφως της «παρανομίας».

Ο Σαλίμ και η Σάρα γαμιούνται στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου με το οποίο κάνει τις μεταφορές του ο πρώτος. Συναντιούνται με δεκάδες προφυλάξεις, με σημείο ραντεβού ένα πάρκινγκ. Να μην τους δει κανένα μάτι. Να μην πάρει χαμπάρι κανείς. Και μετά, τα δίνουν όλα. Εκείνος, παντρεμένος με την Μπισάν. Μια πανέμορφη συμπατριώτισσά του, η οποία σπουδάζει (έχει σημασία αυτό). Περιμένουν το πρώτο τους παιδί. Δεν έχουν πολλά χρήματα, κι αυτό προκαλεί εκνευρισμό στον Σαλίμ. Ακόμα μεγαλύτερο εκνευρισμό του προκαλεί το γεγονός ότι ουσιαστικά ζουν μαζί με τον αδελφό της Μπισάν, που έχει φράγκα και τους βοηθάει συχνά πυκνά, παρά τη θέληση του Σαλίμ. Ψάχνει διαμέρισμα για να καταφέρουν να ζήσουν μόνοι τους. Τα... κουκιά όμως δεν βγαίνουν.

Από την άλλη, η Σάρα είναι σύζυγος ενός υψηλόβαθμου στρατιωτικού του Ισραηλινού στρατού, του Νταβίντ. Έχουν αποκτήσει μια υπέροχη πιτσιρίκα κόρη. Η Σάρα ασχολείται με το καφέ της. Επιτέλους, θεωρεί ότι μπορεί να ηρεμήσει και να ξαποστάσει μετά από τις δεκάδες μεταθέσεις του Νταβίντ λόγω της δουλειάς του. Εκείνος, βάζει τη δουλειά του πάνω από όλα. Σαν να λέμε, η μοναξιά της Σάρα και ο εκνευρισμός – καταπίεση του Σαλίμ (η Μπισάν αρνείται να κάνουν έρωτα μετά την εγκυμοσύνη, για να μην πάθει κάτι το μωρό!!!) οδηγούν στην παράνομη σχέση. Μέχρι εδώ, όλα καλά. Οι δύο παράνομοι εραστές, όπως κάνουν όλοι οι παράνομοι εραστές, ζουν μέσα στο ψέμα. Ζουν διπλές ζωές. Και κάποια στιγμή, κάνουν το λάθος. Το «έλα μωρέ να πιούμε κάτι στη Βηθλεέμ όπου κανέναν δεν ξέρουμε και κανείς δεν μας ξέρει» μετατρέπεται σε αψιμαχία μέσα στο μπαρ, όταν ξαναμμένος Παλαιστίνιος την «πέφτει» στη Σάρα. Κι εκεί ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση.

Η δομή της ταινίας λοιπόν ξετυλίγεται ευκρινώς. Στην αρχή, τα της παράνομης σχέσης. Ακολουθούν οι... πολιτικές διαστάσεις. Και στο φινάλε έχουμε τις συνέπειες. Ο τίτλος της ταινίας φαίνεται να έχει να κάνει με το μεσαίο τμήμα λοιπόν. The Reports on Sarah and Saleem. Για να γλιτώσει το σκάνδαλο της σχέσης του με τη Σάρα και να μείνει καθαρό το όνομά του, ο Σαλίμ «αναγκάζεται» να γίνει ο... καταδότης της! Να κάνει... reports που την αφορούν. Αυτοί, το μόνο που ήθελαν ήταν να ευχαριστιούνται το γαμήσι τους. Ναι, αλλά είναι αυτό το γαμήσι που οδηγεί την κατάσταση εντελώς όπου να 'ναι. Παράλογο! Μέσω ελιγμών ενός ηγετικού στελέχους των Παλαιστινίων, φίλου του κουνιάδου του, ο Σαλίμ αναγκάζεται να καλύψει το ψέμα του με άλλο ψέμα: πως δηλαδή σύναψε ερωτική σχέση με τη Σάρα προκειμένου να την... στρατολογήσει υπέρ των Παλαιστινίων! Να αποκαλύπτει μυστικά του εχθρού!

Δυστυχώς, κατά την άποψή μας, αυτό το εύρημα δεν το εκμεταλλεύεται ο σκηνοθέτης όσο θα μπορούσε. Απλά, λειτουργεί ως σεναριακό τρικ προκειμένου να προχωρήσει η ίντριγκα παραπέρα. Κι αυτό γιατί το συγκεκριμένο ψέμα «μπερδεύει» τους Ισραηλινούς – και εκθέτει τον Νταβίντ. Ο υπέρμαχος του σιωνιστικού ιδεώδους αναγκάζεται να σκύψει το κεφάλι όταν καταλαβαίνει πως η αγαπημένη του σύζυγος όχι μόνον διατηρεί εξωσυζυγική σχέση, όχι μόνο τη διατηρεί με έναν Παλαιστίνιο εχθρό, αλλά προδίδει (άθελά της θα μπορούσε να πει κανείς) και κρατικά μυστικά! Εδώ πιστεύω πως υπήρχε ζουμί για κάτι πολύ περισσότερο. Το μόνο που κερδίζει είναι η τρομερή επισήμανση από την υπάλληλο της Σάρα: ναι, όλοι ξενοπηδάνε στους γάμους τους, αλλά εσύ βρε Σάρα μου, με τον Άραβα βρε μάνα μου; Εντέλει, ο σκηνοθέτης αποφασίζει πως αυτό που τον ενδιαφέρει πιο πολύ είναι η... γυναικεία χειραφέτηση! Οι άντρες της ταινίας δείχνουν πολύ λίγοι. Οι δύο γυναίκες βγαίνουν μπροστά ως πιο πλήρεις, πιο ειλικρινείς, πιο δυνατές εντέλει. Και διεκδικούν αυτό που θέλουν. Και τελικά, το παίρνουν.

Πολύ ενδιαφέρον και θετικό μήνυμα ιδίως από μια περιοχή όπου οι σχέσεις των δύο φύλων και η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, ένθεν κι ένθεν, παραμερίζονται και θεωρούνται ήσσονος σημασίας, μιας που προέχει ο... πόλεμος! Ναι, αλλά για να φτάσει στο φεμινιστικό του μήνυμα ο σκηνοθέτης είναι σαν να πηγαίνει από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα μέσω Καΐρου! Ας είναι. Έχει ενδιαφέρον η ταινία παρά το γεγονός ότι αλλάζει φόκους αρκετές φορές κατά την πορεία της. Και που πλατειάζει για να τα χωρέσει όλα. Επιπλέον ενδιαφέρον: δείτε πως αντιμετωπίζουν οι συμπατριώτες τους, τους δύο εραστές. Ο φυλακισμένος Παλαιστίνιος λειτουργεί ως σύμβολο (είναι ο γαμιάς της υπόθεσης) και η Ισραηλινή δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί ως η απόλυτη προδότρα! Οι ερμηνείες είναι καλές, η 34χρονη Maisa Abd Elhadi, που υποδύεται την Μπισάν, είναι κουκλάρα, βασική πρωταγωνίστρια είναι και η ίδια η πόλη, η Ιερουσαλήμ και το όλον έχει σαφώς πολλά περισσότερα θετικά απ' ότι αρνητικά.

Απαγορευμένες συναντήσεις (The Reports on Sarah and Saleem)Rating
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 7 Φεβρουαρίου 2019 από την Seven Films και την Rosebud 21!

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η δική σου κριτική