Εξόριστος συγγραφέας
του Alexey German Jr.. Με τους Milan Maric, Danila Kozlovsky, Helena Sujecka, Artur Beschastny, Anton Shagin, Svetlana Khodchenkova, Elena Lyadova, Piotr Gąsowski, Eva Gerr, Hanna Sleszynska.
«Ghost» Writer...
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Έξι τυχαίες μέρες από τη ζωή ενός συγγραφέα
Αυτή είναι η πέμπτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο 43χρονος Ρώσος δημιουργός Aleksey German Jr. Να θυμίσουμε εδώ πως με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία «Το τελευταίο τρένο» (Posledniy poezd / The Last Train, 2003) είχε κερδίσει τον Χρυσό Αλέξανδρο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Και είναι η πρώτη φορά που ταινία του βρίσκει εμπορική διανομή στη χώρα μας.
Η ταινία Εξόριστος συγγραφέας (Dovlatov) έδωσε την παγκόσμια πρεμιέρα της στην περσινή (κι όχι στην περασμένη) Berlinale, όπου συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα και τιμήθηκε με Αργυρή Άρκτο Εξαιρετικής Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, σε ότι αφορά τα κοστούμια και το μέικ απ. Σημείωση: Η ταινία δεν αποτέλεσε την επίσημη υποψηφιότητα της Ρωσίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ, όπως διαφημίζει η εγχώρια εταιρία διανομής. Την πρόταση της Ρωσίας αποτέλεσε η ταινία «Sobibor» του Konstantin Khabenskiy. Κι αυτό είναι το δεύτερο κρούσμα παραπληροφόρησης, σε μικρό χρονικό διάστημα, μετά από εκείνο όπου άλλη εταιρία διανομής διαφήμιζε πως η ταινία «Αποδημητικά πουλιά» είναι υποψήφια φέτος για ξενόγλωσσο Όσκαρ, ενώ απλά κατάφερε να μπει στην shortlist των εννέα υποψηφιοτήτων, από τις οποίες προέκυψαν οι πέντε τελικές. Ελπίζουμε να μην τριτώσει το κακό...
Η υπόθεση: Νοέμβριος 1971, Λένινγκραντ. Η Σοβιετική Ένωση γιορτάζει άλλη μία επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ηγέτης της ΕΣΣΔ είναι ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Και η χώρα δεν φαίνεται να προχωράει προς τα εμπρός, τόσο πολιτικά και οικονομικά όσο και πολιτιστικά. Ο Σεργκέι Ντοβλάτοφ είναι ένας νεαρός συγγραφέας, που βιώνει στο πετσί του τη λογοκρισία από το καθεστώς. Τα γραπτά του δεν αρέσουν στους ιθύνοντες, το μυθιστόρημά του δεν προχωράει, τα ποιήματά του δεν δημοσιεύονται και υπάρχει ένας φαύλος κύκλος, καθώς δεν μπορεί να γίνει μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων, για να μπορέσει να εκδοθεί, αλλά για να εκδοθεί πρέπει να γίνει μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων!
Είναι χωρισμένος, έχει μια μικρή κόρη στην οποία θέλει να αγοράσει μια γερμανική κούκλα, ζει με τη μητέρα του σε συγκρότημα διαμερισμάτων και γράφει σε μια μικρή συνδικαλιστική εφημερίδα πράγματα, που του αναθέτουν και δεν τον ικανοποιούν. Υπάρχουν κι άλλοι καλλιτέχνες με τους οποίους κάνει παρέα και είναι ουσιαστικά απαγορευμένοι. Ένας από αυτούς είναι ο φίλος του, ο ποιητής Γιόζεφ Μπρόντσκι. Παρακολουθούμε τη ζωή του κατά τη διάρκεια μιας τυχαίας βδομάδας. Από τις συνεντεύξεις που παίρνει για την καθέλκυση ενός πλοίου μέχρι την ανακάλυψη 30 νεκρών παιδιών κατά τη διάρκεια εργασιών, παιδιών που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου...
Η άποψή μας: Να την πω την αμαρτία μου: τη βρήκα συμπαθέστατη τούτη την ταινία, εγώ, ένας κομουνιστής, παρά το γεγονός ότι είναι κατά βάση αντικομουνιστική. Ή καλύτερα, ιδεολογικά μπερδεμένη. Απλά, ο σκηνοθέτης, έξυπνα ποιών, δεν μας παρουσιάζει τη Σοβιετική Ένωση ως μια κοινωνία φόβου και τρομοκρατίας. Εντάξει, υπήρχαν απαγορεύσεις, το πρόβλημα όμως εντέλει ήταν καθαρά... γραφειοκρατικό! Αν δεν έγραφες αυτά που ήθελε το καθεστώς, απλά δεν υπήρχες. Ούτε σε φυλάκιζαν ούτε σε βασάνιζαν. Απλά, βρισκόσουν στο περιθώριο. Ο German ευτυχώς καταφεύγει πολλές φορές στη βοήθεια του χιούμορ για να ελαφρύνει την ατμόσφαιρα. Ιδίως εκείνο το μοτίβο με τον τύπο που πουλάει παράνομα «δυτικά» βιβλία, τον οποίο κοροϊδεύει ο Ντοβλάτοφ λέγοντάς του πως είναι πράκτορας της KGB και πως θέλει λίστα με όλους τους πελάτες που αγοράζουν αντίτυπα της «Λολίτας» του Ναμπόκοφ, έχει πλάκα.
Έχουμε μεγάλα, υπέροχα δομημένα μονοπλάνα να κυριαρχούν στην ταινία, με μια εξαιρετική διεύθυνση φωτογραφίας. Και παρά το γεγονός ότι οι ρυθμοί δεν χαρακτηρίζονται με τίποτε ως... καταιγιστικοί κι ότι από ένα σημείο και μετά παρακολουθούμε παραλλαγές του ίδιου θέματος, με αναγκαστικές επαναλήψεις, ο θεατής δεν κουράζεται – κι ας μιλάμε για ταινία δύο ωρών και βάλε! Ο σκηνοθέτης στην τελική, επιλέγει να αφηγηθεί την ιστορία του ακαδημαϊκά, κάτι που δεν είναι απαραιτήτως κακό. Κακό είναι άλλο: το γεγονός πως εκτός Ρωσίας (άρα και στην Ελλάδα) δεν υπάρχει γνώση για όλο αυτό το συγκεκριμένο λογοτεχνικό κίνημα στην ΕΣΣΔ εκείνων των χρόνων. Τα μισά ονόματα και βάλε δεν τα γνωρίζουμε. Ούτε και τον Ντοβλάτοφ τον γνωρίζαμε, να πούμε την αμαρτία μας. Μέσω της ταινίας συστηθήκαμε. Αλλά, γενικώς, και με αυτά κάνει πλάκα ο Ντοβλάτοφ (και μέσω αυτού ο σκηνοθέτης), καθώς συστήνεται πχ σε μια όμορφη νεαρή ως... Φραντς Κάφκα, για να υποδηλώσει η ταινία την άγνοια πολλών σοβιετικών για την τέχνη γενικότερα. Θα είχε ενδιαφέρον – για να μην κρίνουμε εκείνη την άγνοια – να βγει κάποιος στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, και να συστήνεται ως συγγραφέας με το όνομα Ντίνος Χριστιανόπουλος πχ. Να δούμε πόσοι θα πουν ένα απλό: «χαίρω πολύ»!!!
Είπαμε, ενδιαφέρον φιλμ, που θέτει ενδιαφέροντα ζητήματα. Με μια καλά κρυμμένη (αλλά εντέλει όχι τελείως) έπαρση από μέρους του σκηνοθέτη. Και με έναν πρωταγωνιστή που στην τελική δεν μαθαίνουμε ποτέ κάτι περισσότερο για τον χαρακτήρα του στο διάβα της ταινίας, δεν έχουμε κάποιου είδους εμβάθυνση. Ένας όμορφος άντρας ήταν, που γούσταρε τρελά την τζαζ, που προσπαθούσε να σώσει το γάμο του, που ήθελε όσο τίποτε άλλο να εκδοθεί και αντιμετώπιζε κάθε αναποδιά, όχι με στωικότητα, αλλά με ειρωνεία. Παρ' όλα αυτά, η ταινία αξίζει τον κόπο. Για το τέλος, ας κάνω μια σεξιστική υποσημείωση (κακό του κεφαλιού μου) και κατηγορείστε με, με χάσταγκ metoo: Τι θεάρες είναι αυτές οι Ρωσίδες ρε παιδιά; Μικρό ρόλο κρατάει πχ η πανέμορφη Elena Lyadova, που πρωταγωνιστούσε στο «Λεβιάθαν» του Andrey Zvyagintsev. Αλλά ψαχτείτε εσείς τα αγόρια εκεί έξω, που σας αρέσει να ερωτεύεστε γυναίκες στο σινεμά, και για το πρόσωπο (και το σώμα...) πίσω από το όνομα Svetlana Khodchenkova! Τι μαναράκι είναι αυτό (λέει ο γύπας μέσα μου). Δεν περιγράφω άλλο!
Η υπόθεση: Νοέμβριος 1971, Λένινγκραντ. Η Σοβιετική Ένωση γιορτάζει άλλη μία επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ηγέτης της ΕΣΣΔ είναι ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Και η χώρα δεν φαίνεται να προχωράει προς τα εμπρός, τόσο πολιτικά και οικονομικά όσο και πολιτιστικά. Ο Σεργκέι Ντοβλάτοφ είναι ένας νεαρός συγγραφέας, που βιώνει στο πετσί του τη λογοκρισία από το καθεστώς. Τα γραπτά του δεν αρέσουν στους ιθύνοντες, το μυθιστόρημά του δεν προχωράει, τα ποιήματά του δεν δημοσιεύονται και υπάρχει ένας φαύλος κύκλος, καθώς δεν μπορεί να γίνει μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων, για να μπορέσει να εκδοθεί, αλλά για να εκδοθεί πρέπει να γίνει μέλος της Ένωσης Σοβιετικών Συγγραφέων!
Είναι χωρισμένος, έχει μια μικρή κόρη στην οποία θέλει να αγοράσει μια γερμανική κούκλα, ζει με τη μητέρα του σε συγκρότημα διαμερισμάτων και γράφει σε μια μικρή συνδικαλιστική εφημερίδα πράγματα, που του αναθέτουν και δεν τον ικανοποιούν. Υπάρχουν κι άλλοι καλλιτέχνες με τους οποίους κάνει παρέα και είναι ουσιαστικά απαγορευμένοι. Ένας από αυτούς είναι ο φίλος του, ο ποιητής Γιόζεφ Μπρόντσκι. Παρακολουθούμε τη ζωή του κατά τη διάρκεια μιας τυχαίας βδομάδας. Από τις συνεντεύξεις που παίρνει για την καθέλκυση ενός πλοίου μέχρι την ανακάλυψη 30 νεκρών παιδιών κατά τη διάρκεια εργασιών, παιδιών που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου...
Η άποψή μας: Να την πω την αμαρτία μου: τη βρήκα συμπαθέστατη τούτη την ταινία, εγώ, ένας κομουνιστής, παρά το γεγονός ότι είναι κατά βάση αντικομουνιστική. Ή καλύτερα, ιδεολογικά μπερδεμένη. Απλά, ο σκηνοθέτης, έξυπνα ποιών, δεν μας παρουσιάζει τη Σοβιετική Ένωση ως μια κοινωνία φόβου και τρομοκρατίας. Εντάξει, υπήρχαν απαγορεύσεις, το πρόβλημα όμως εντέλει ήταν καθαρά... γραφειοκρατικό! Αν δεν έγραφες αυτά που ήθελε το καθεστώς, απλά δεν υπήρχες. Ούτε σε φυλάκιζαν ούτε σε βασάνιζαν. Απλά, βρισκόσουν στο περιθώριο. Ο German ευτυχώς καταφεύγει πολλές φορές στη βοήθεια του χιούμορ για να ελαφρύνει την ατμόσφαιρα. Ιδίως εκείνο το μοτίβο με τον τύπο που πουλάει παράνομα «δυτικά» βιβλία, τον οποίο κοροϊδεύει ο Ντοβλάτοφ λέγοντάς του πως είναι πράκτορας της KGB και πως θέλει λίστα με όλους τους πελάτες που αγοράζουν αντίτυπα της «Λολίτας» του Ναμπόκοφ, έχει πλάκα.
Έχουμε μεγάλα, υπέροχα δομημένα μονοπλάνα να κυριαρχούν στην ταινία, με μια εξαιρετική διεύθυνση φωτογραφίας. Και παρά το γεγονός ότι οι ρυθμοί δεν χαρακτηρίζονται με τίποτε ως... καταιγιστικοί κι ότι από ένα σημείο και μετά παρακολουθούμε παραλλαγές του ίδιου θέματος, με αναγκαστικές επαναλήψεις, ο θεατής δεν κουράζεται – κι ας μιλάμε για ταινία δύο ωρών και βάλε! Ο σκηνοθέτης στην τελική, επιλέγει να αφηγηθεί την ιστορία του ακαδημαϊκά, κάτι που δεν είναι απαραιτήτως κακό. Κακό είναι άλλο: το γεγονός πως εκτός Ρωσίας (άρα και στην Ελλάδα) δεν υπάρχει γνώση για όλο αυτό το συγκεκριμένο λογοτεχνικό κίνημα στην ΕΣΣΔ εκείνων των χρόνων. Τα μισά ονόματα και βάλε δεν τα γνωρίζουμε. Ούτε και τον Ντοβλάτοφ τον γνωρίζαμε, να πούμε την αμαρτία μας. Μέσω της ταινίας συστηθήκαμε. Αλλά, γενικώς, και με αυτά κάνει πλάκα ο Ντοβλάτοφ (και μέσω αυτού ο σκηνοθέτης), καθώς συστήνεται πχ σε μια όμορφη νεαρή ως... Φραντς Κάφκα, για να υποδηλώσει η ταινία την άγνοια πολλών σοβιετικών για την τέχνη γενικότερα. Θα είχε ενδιαφέρον – για να μην κρίνουμε εκείνη την άγνοια – να βγει κάποιος στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, και να συστήνεται ως συγγραφέας με το όνομα Ντίνος Χριστιανόπουλος πχ. Να δούμε πόσοι θα πουν ένα απλό: «χαίρω πολύ»!!!
Είπαμε, ενδιαφέρον φιλμ, που θέτει ενδιαφέροντα ζητήματα. Με μια καλά κρυμμένη (αλλά εντέλει όχι τελείως) έπαρση από μέρους του σκηνοθέτη. Και με έναν πρωταγωνιστή που στην τελική δεν μαθαίνουμε ποτέ κάτι περισσότερο για τον χαρακτήρα του στο διάβα της ταινίας, δεν έχουμε κάποιου είδους εμβάθυνση. Ένας όμορφος άντρας ήταν, που γούσταρε τρελά την τζαζ, που προσπαθούσε να σώσει το γάμο του, που ήθελε όσο τίποτε άλλο να εκδοθεί και αντιμετώπιζε κάθε αναποδιά, όχι με στωικότητα, αλλά με ειρωνεία. Παρ' όλα αυτά, η ταινία αξίζει τον κόπο. Για το τέλος, ας κάνω μια σεξιστική υποσημείωση (κακό του κεφαλιού μου) και κατηγορείστε με, με χάσταγκ metoo: Τι θεάρες είναι αυτές οι Ρωσίδες ρε παιδιά; Μικρό ρόλο κρατάει πχ η πανέμορφη Elena Lyadova, που πρωταγωνιστούσε στο «Λεβιάθαν» του Andrey Zvyagintsev. Αλλά ψαχτείτε εσείς τα αγόρια εκεί έξω, που σας αρέσει να ερωτεύεστε γυναίκες στο σινεμά, και για το πρόσωπο (και το σώμα...) πίσω από το όνομα Svetlana Khodchenkova! Τι μαναράκι είναι αυτό (λέει ο γύπας μέσα μου). Δεν περιγράφω άλλο!
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 21 Φεβρουαρίου 2019 από την από την AMA Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική