Οίκτος
του Μπάμπη Μακρίδη. Με τους Γιάννη Δρακόπουλο, Εύη Σαουλίδου, Μάκη Παπαδημητρίου, Νότα Τσερνιάφσκι, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη, Νίκο Καραθάνο, Παναγιώτη Τασούλη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Κώστα Ξυκομηνό, Κώστα Κoτούλα, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Βίκτωρ Αρδίττη
Stay Sad? Why the hell not?
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Ο οίκτος ως μία εκ των καλών τεχνών, λέει...
Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Μπάμπη Μακρίδη, μετά το «L» του 2012. Και οι δύο ταινίες είχαν την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο φεστιβάλ του Σάντανς. Και στις δύο ταινίες μεταξύ των πρωταγωνιστών είναι οι Μάκης Παπαδημητρίου και Νότα Τσερνιάφσκι. Και στις δύο ταινίες μεταξύ των παραγωγών συναντούμε το όνομα της Αμάντας Λιβανού. Και στις δύο ταινίες το σενάριο συνυπογράφουν ο σκηνοθέτης μαζί με τον Ευθύμη Φιλίππου. Απλά στο «L» τη βασική σεναριακή ιδέα την είχε ο Γιώργος Γυιόκας.
Ο Ευθύμης Φιλίππου γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1977 στις Αχαρνές, στην Αθήνα. Έχει ασχοληθεί με κάθε είδους κείμενα: δημοσιογραφικά, θεατρικά, διαφημιστικά, λογοτεχνικά και βεβαίως κινηματογραφικά. Ο Μπάμπης Μακρίδης είναι ο ένας από τους τρεις σκηνοθέτες με τους οποίους έχει συνεργαστεί ως τώρα σε σενάρια μεγάλου μήκους ταινιών τους. Οι άλλοι δύο είναι ο Γιώργος Λάνθιμος και η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη. Οι ταινίες στις οποίες (συν)υπογράφει τα σενάρια είναι οι εξής: «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου (2009), «Άλπεις» του Γιώργου Λάνθιμου (2011), «L» του Μπάμπη Μακρίδη (2012), «Ο αστακός» (The Lobster, 2015) του Γιώργου Λάνθιμου, «Chevalier» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη (2015), «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού» (The Killing of a Sacred Deer, 2017) του Γιώργου Λάνθιμου και «Οίκτος» του Μπάμπη Μακρίδη (2018).
Η υπόθεση: Είναι ένας δικηγόρος, που η σύζυγός του εδώ και καιρό βρίσκεται σε κώμα, στο απρόσωπο δωμάτιο ενός νοσοκομείου. Τραγικό γεγονός, οπωσδήποτε. Αλλά, έλα που ο δικηγόρος μας το έχει συνηθίσει. Κι όχι μόνο αυτό: το απολαμβάνει. Η γειτόνισσα από καιρού εις καιρόν, του προσφέρει φρεσκοψημένα κέικ πορτοκάλι, τα οποία τρώει μαζί με τον έφηβο γιο του και το σκύλο της οικογένειας. Στο καθαριστήριο, ο ιδιοκτήτης πάντα έχει μια συμπονετική κουβέντα να πει και πάντα κόβει κάτι από το τελικό ποσό πληρωμής.
Ο δικηγόρος μας χαίρεται να τον λυπούνται. Η καθημερινή του ρουτίνα τον γεμίζει και ο ίδιος κάθε μέρα χύνει δάκρυα – μην είναι δάκρυα ευτυχίας για το πόσο... άσχημη είναι η κατάστασή του; Όλα πηγαίνουν χάλια – δηλαδή τέλεια! - έως ότου η γυναίκα του ξυπνάει από το κώμα! Κανείς πλέον δεν τον λυπάται! Χάνει μέσα από τα χέρια του όσα απολάμβανε τόσο καιρό! Ο δικηγόρος μας δεν θα το αφήσει να περάσει έτσι αυτό...
Η άποψή μας: Επέλεξα στην αρχή αυτού του κειμένου να επικεντρωθώ περισσότερο στον Φιλίππου παρά στον Μακρίδη. Γιατί; Γιατί εν πολλοίς όλο αυτό το κινηματογραφικό έργο που ταξινομείται (δικαίως ή αδίκως) κάτω από την ταμπέλα Weird Greek Cinema έχει να κάνει με τη δική του πένα. Γιατί τα υπόλοιπα κινηματογραφικά στοιχεία στις επτά ταινίες που βασίζονται εν πολλοίς σε σενάριά του δεν διαφοροποιούνται και πολύ: παγωμένα πλάνα, σταθερή κάμερα, αποχρωματισμένη παλέτα στη φωτογραφία, μηχανική εκφορά του λόγου. Θέλω να πω, ο σεναριογράφος Φιλίππου φαίνεται να «σκεπάζει» τους σκηνοθέτες με τους οποίους συνεργάζεται. Το πιο... weird σενάριο που έχει γράψει κατά τη γνώμη μου, είναι εκείνο για το «L», την προηγούμενη ταινία του Μακρίδη.
Και το πιο... εμπορικό – αν και αποδεδειγμένα οι Έλληνες θεατές, ακόμα και οι πιο ορκισμένοι οπαδοί του arthouse σινεμά, δεν πηγαίνουν να δουν τις ταινίες του Weird Greek Cinema οι αλήτες, οπότε τα πάντα είναι σχετικά – σενάριο, είναι εκείνο που γράφτηκε για το «Chevalier». Εδώ, στον Οίκτο, τα πράγματα ξεκινάνε απολύτως... υπέροχα! Η ιδέα είναι εξαιρετική, η εκτέλεσή της είναι εμφανώς πετυχημένη, οι χρόνοι δεν βαραίνουν, οι ηθοποιοί και δη ο πρωταγωνιστής, είναι άψογοι στους ρόλους τους. Και υπάρχει αυτή η διαολεμένη αίσθηση του κατάμαυρου χιούμορ, που σε κάνει να μειδιάς. Εντάξει, δεν ξεκωλώνεσαι να γελάς μέχρι δακρύων, δεν βλέπεις δα και τη σκηνή της γυμνής πάλης στο «Borat», αλλά... περνάς καλά. Βασική προϋπόθεση, εννοείται, να ξέρεις τι έχεις πάει να δεις. Γιατί άλλο Μακρίδης και άλλο... Μαρκίδης!
Δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με χοντροκομμένη κωμωδία (ο Θεός να την κάνει) τηλεοπτικής αισθητικής και νηπιακού χιούμορ, που απευθύνεται σε θεατές των πολυσινεμά, οι οποίοι πάνε κινηματογράφο όταν δεν έχει «Survivor» ή «Shopping Star» ξέρω 'γω. Στον «Οίκτο» θα πάει ο συνειδητοποιημένος θεατής. Αυτός που ξέρει τι περίπου, πάνω κάτω, θα δει. Υπάρχουν στιγμές που ξεχωρίζουν στην ταινία, τις διαλέγεις, τις διακρίνεις. Είναι η σκηνή του... τραγουδιού που γράφει ο δικηγόρος για τη γυναίκα του, που βρίσκεται σε κώμα. Είναι η σκηνή στη θάλασσα, με τον φίλο που παίζουν ρακέτες, ο δικηγόρος καίγεται, συνήθως η γυναίκα του, του έβαζε αντηλιακό, ο φίλος προσφέρεται να βοηθήσει: το να βάζει ένας άνδρας σε έναν άλλο αντηλιακό έχει πλάκα επειδή παίζει με την ομοφοβία.
Είναι η σκηνή με το μπριτζ και την αναφορά στην ταινία «Ο πρωταθλητής» (The Champ, 1979) του Franco Zeffirelli ως από τις πιο... αληθινά δακρύβρεχτες στην ιστορία του σινεμά. Γιατί στο σινεμά, όλοι κλαίνε ψεύτικα! Του δικηγόρου μας συμπεριλαμβανομένου. Κι αν τα παραπάνω βγάζουν γέλιο υπάρχουν πολλά ακόμα πράγματα για να εκτιμήσουμε σε τούτη την ταινία. Είναι ο τρόπος που ο δικηγόρος ζηλεύει και προσπαθεί να αντιγράψει ανθρώπους που πραγματικά νιώθουν λύπη στο νοσοκομείο. Είναι το πως «ρουφάει» τις ιστορίες από τους πελάτες του, ιδίως εκείνα τα αδέλφια που θέλουν να βρουν δικαιοσύνη μετά τη δολοφονία του πατέρα τους. Είναι ο τρόπος που ζητάει, τι λέω, που απαιτεί να του κάνουν λάιβ το αντίστοιχο της φατσούλας «λυπάμαι» από το facebook! Αυτήν την αντίδραση περιμένει από τους ανθρώπους γύρω του. Και η σχέση του με τον πατέρα του είναι προβληματική. Γενικώς, είναι προβληματικός τύπος. Κι όταν σε έναν προβληματικό τύπο του χαλάνε τη φτιάξη, αντιδρά παράδοξα.
Και το φινάλε λοιπόν διαλύει ότι ενδιαφέρον χτίστηκε μέχρι να φτάσουμε σε αυτό. Είναι γκροτέσκο, είναι υπερβολικό, είναι...χέβι μέταλ, σε μια ταινία που μέχρι εκείνη τη στιγμή κινούνταν στους ρυθμούς της κλασικής μουσικής, έστω και παράδοξα. Δεν έχει λογική. Δεν έχει αντίστιξη στα προηγούμενα. Δεν βγάζει νόημα. Στο πιο κρίσιμο σημείο λοιπόν, στο punchline που λέμε και στα μέρη μας, έχουμε... αστοχία υλικού. Κρίμα. Σαφώς ενδιαφέρουσα ταινία, που απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό. Και περιμένουμε και από τον Μακρίδη μια ταινία στο άμεσο μέλλον όπου στο σενάριο δεν θα έχει βάλει το χεράκι του ο Φιλίππου. Γιατί αυτός ο ευφάνταστος σεναριογράφος λειτουργεί λίγο ως ευχή και ως κατάρα.
Η υπόθεση: Είναι ένας δικηγόρος, που η σύζυγός του εδώ και καιρό βρίσκεται σε κώμα, στο απρόσωπο δωμάτιο ενός νοσοκομείου. Τραγικό γεγονός, οπωσδήποτε. Αλλά, έλα που ο δικηγόρος μας το έχει συνηθίσει. Κι όχι μόνο αυτό: το απολαμβάνει. Η γειτόνισσα από καιρού εις καιρόν, του προσφέρει φρεσκοψημένα κέικ πορτοκάλι, τα οποία τρώει μαζί με τον έφηβο γιο του και το σκύλο της οικογένειας. Στο καθαριστήριο, ο ιδιοκτήτης πάντα έχει μια συμπονετική κουβέντα να πει και πάντα κόβει κάτι από το τελικό ποσό πληρωμής.
Ο δικηγόρος μας χαίρεται να τον λυπούνται. Η καθημερινή του ρουτίνα τον γεμίζει και ο ίδιος κάθε μέρα χύνει δάκρυα – μην είναι δάκρυα ευτυχίας για το πόσο... άσχημη είναι η κατάστασή του; Όλα πηγαίνουν χάλια – δηλαδή τέλεια! - έως ότου η γυναίκα του ξυπνάει από το κώμα! Κανείς πλέον δεν τον λυπάται! Χάνει μέσα από τα χέρια του όσα απολάμβανε τόσο καιρό! Ο δικηγόρος μας δεν θα το αφήσει να περάσει έτσι αυτό...
Η άποψή μας: Επέλεξα στην αρχή αυτού του κειμένου να επικεντρωθώ περισσότερο στον Φιλίππου παρά στον Μακρίδη. Γιατί; Γιατί εν πολλοίς όλο αυτό το κινηματογραφικό έργο που ταξινομείται (δικαίως ή αδίκως) κάτω από την ταμπέλα Weird Greek Cinema έχει να κάνει με τη δική του πένα. Γιατί τα υπόλοιπα κινηματογραφικά στοιχεία στις επτά ταινίες που βασίζονται εν πολλοίς σε σενάριά του δεν διαφοροποιούνται και πολύ: παγωμένα πλάνα, σταθερή κάμερα, αποχρωματισμένη παλέτα στη φωτογραφία, μηχανική εκφορά του λόγου. Θέλω να πω, ο σεναριογράφος Φιλίππου φαίνεται να «σκεπάζει» τους σκηνοθέτες με τους οποίους συνεργάζεται. Το πιο... weird σενάριο που έχει γράψει κατά τη γνώμη μου, είναι εκείνο για το «L», την προηγούμενη ταινία του Μακρίδη.
Και το πιο... εμπορικό – αν και αποδεδειγμένα οι Έλληνες θεατές, ακόμα και οι πιο ορκισμένοι οπαδοί του arthouse σινεμά, δεν πηγαίνουν να δουν τις ταινίες του Weird Greek Cinema οι αλήτες, οπότε τα πάντα είναι σχετικά – σενάριο, είναι εκείνο που γράφτηκε για το «Chevalier». Εδώ, στον Οίκτο, τα πράγματα ξεκινάνε απολύτως... υπέροχα! Η ιδέα είναι εξαιρετική, η εκτέλεσή της είναι εμφανώς πετυχημένη, οι χρόνοι δεν βαραίνουν, οι ηθοποιοί και δη ο πρωταγωνιστής, είναι άψογοι στους ρόλους τους. Και υπάρχει αυτή η διαολεμένη αίσθηση του κατάμαυρου χιούμορ, που σε κάνει να μειδιάς. Εντάξει, δεν ξεκωλώνεσαι να γελάς μέχρι δακρύων, δεν βλέπεις δα και τη σκηνή της γυμνής πάλης στο «Borat», αλλά... περνάς καλά. Βασική προϋπόθεση, εννοείται, να ξέρεις τι έχεις πάει να δεις. Γιατί άλλο Μακρίδης και άλλο... Μαρκίδης!
Δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με χοντροκομμένη κωμωδία (ο Θεός να την κάνει) τηλεοπτικής αισθητικής και νηπιακού χιούμορ, που απευθύνεται σε θεατές των πολυσινεμά, οι οποίοι πάνε κινηματογράφο όταν δεν έχει «Survivor» ή «Shopping Star» ξέρω 'γω. Στον «Οίκτο» θα πάει ο συνειδητοποιημένος θεατής. Αυτός που ξέρει τι περίπου, πάνω κάτω, θα δει. Υπάρχουν στιγμές που ξεχωρίζουν στην ταινία, τις διαλέγεις, τις διακρίνεις. Είναι η σκηνή του... τραγουδιού που γράφει ο δικηγόρος για τη γυναίκα του, που βρίσκεται σε κώμα. Είναι η σκηνή στη θάλασσα, με τον φίλο που παίζουν ρακέτες, ο δικηγόρος καίγεται, συνήθως η γυναίκα του, του έβαζε αντηλιακό, ο φίλος προσφέρεται να βοηθήσει: το να βάζει ένας άνδρας σε έναν άλλο αντηλιακό έχει πλάκα επειδή παίζει με την ομοφοβία.
Είναι η σκηνή με το μπριτζ και την αναφορά στην ταινία «Ο πρωταθλητής» (The Champ, 1979) του Franco Zeffirelli ως από τις πιο... αληθινά δακρύβρεχτες στην ιστορία του σινεμά. Γιατί στο σινεμά, όλοι κλαίνε ψεύτικα! Του δικηγόρου μας συμπεριλαμβανομένου. Κι αν τα παραπάνω βγάζουν γέλιο υπάρχουν πολλά ακόμα πράγματα για να εκτιμήσουμε σε τούτη την ταινία. Είναι ο τρόπος που ο δικηγόρος ζηλεύει και προσπαθεί να αντιγράψει ανθρώπους που πραγματικά νιώθουν λύπη στο νοσοκομείο. Είναι το πως «ρουφάει» τις ιστορίες από τους πελάτες του, ιδίως εκείνα τα αδέλφια που θέλουν να βρουν δικαιοσύνη μετά τη δολοφονία του πατέρα τους. Είναι ο τρόπος που ζητάει, τι λέω, που απαιτεί να του κάνουν λάιβ το αντίστοιχο της φατσούλας «λυπάμαι» από το facebook! Αυτήν την αντίδραση περιμένει από τους ανθρώπους γύρω του. Και η σχέση του με τον πατέρα του είναι προβληματική. Γενικώς, είναι προβληματικός τύπος. Κι όταν σε έναν προβληματικό τύπο του χαλάνε τη φτιάξη, αντιδρά παράδοξα.
Και το φινάλε λοιπόν διαλύει ότι ενδιαφέρον χτίστηκε μέχρι να φτάσουμε σε αυτό. Είναι γκροτέσκο, είναι υπερβολικό, είναι...χέβι μέταλ, σε μια ταινία που μέχρι εκείνη τη στιγμή κινούνταν στους ρυθμούς της κλασικής μουσικής, έστω και παράδοξα. Δεν έχει λογική. Δεν έχει αντίστιξη στα προηγούμενα. Δεν βγάζει νόημα. Στο πιο κρίσιμο σημείο λοιπόν, στο punchline που λέμε και στα μέρη μας, έχουμε... αστοχία υλικού. Κρίμα. Σαφώς ενδιαφέρουσα ταινία, που απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό. Και περιμένουμε και από τον Μακρίδη μια ταινία στο άμεσο μέλλον όπου στο σενάριο δεν θα έχει βάλει το χεράκι του ο Φιλίππου. Γιατί αυτός ο ευφάνταστος σεναριογράφος λειτουργεί λίγο ως ευχή και ως κατάρα.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 28 Σεπτεμβρίου 2018 από την Strada Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική