Τι Θα Πει ο Κόσμος
της Iram Haq. Με τους Maria Mozhdah, Adil Hussain, Ekavali Khanna, Rohit Saraf, Ali Arfan, Sheeba Chaddha, Jannat Zubair Rahmani, Lalit Parimoo
Μεσαίωνας!
του zerVo (@moviesltd) 
Στα πλαίσια της ομαλής μετάβασης από την υδρόγειο των συνόρων σε μια πραγματικότητα σοβαρής παγκοσμιοποίησης, είναι υποχρεωτικό από κάθε λαό να σεβαστεί ήθη και στοιχεία της κουλτούρας εκείνου που επιθυμεί να μπει στο μίξερ μαζί του. Ενδεχόμενα κάποια από αυτά τα πολιτισμικά στοιχεία να μοιάζουν ξένα και απόμακρα, ίσως και περίεργα εκ πρώτης όψης, δεν παύουν όμως να ορίζουν δεδομένα της παράδοσης κάθε λαού, που ενδεχόμενα στην πορεία της εξομάλυνσης, να βελτιώσουν την νέα κατάσταση, ίσως και να εξαλειφθούν ολοσχερώς. Τι συμβαίνει όμως με όλες εκείνες τις αρχές του κάθε τόπου, τις ηθικές, τις βασικές πολλές φορές, που ανήκουν στην σφαίρα της απανθρωπιάς και υποβαθμίζουν διαρκώς κάθε έννοια υπόστασης του είδους μας? Τι θα πει ο κόσμος? Δεν είστε ικανοί να λέγεστε συνάνθρωποι μας! Και επιβάλλεται να συμμορφώσετε τις μεσαιωνικές σας αντιλήψεις, στις σύγχρονες προσταγές το συντομότερο δυνατόν! Αν επιθυμείτε κοινή συμβίωση...
Κόρη του σεβάσμιου, σε ολάκερη την Πακιστανική κοινότητα της φτωχικής συνοικίας του Όσλο, παντοπώλη Μίρζα, είναι η δεκαεξάχρονη Νίσα, ένα κορίτσι που ζει μαζί με την οικογένεια της, την μητέρα και τα δύο αδέλφια της, παλεύουν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο καινούργιο που φιλοξενεί τα όνειρα τους, μακριά από την μιζέρια της πατρίδας τους. Προκειμένου να μην χαλάσει τα χατίρια των αυστηρών και φοβούμενων την όποια κατακραυγή των συμπατριωτών τους, επίσης μεταναστών στην παγωμένη Νορβηγία, γονιών της, η κοπέλα φαινομενικά στο σπίτι μοιάζει να ακολουθεί τις καταπιεστικές τους προσταγές, δεν είναι όμως και λίγες οι φορές εκείνες που αποδρά μυστικά, για να ζήσει κι εκείνη σαν έφηβη, τις χαρές που απολαμβάνουν οι βορειοευρωπαίοι συνομήλικοι της.
Σε μια τέτοια φυσιολογική, όσο και ανάρμοστη όμως για την λογική της μουσουλμανικής φαμίλιας, κίνηση της, να φέρει κρυφά στο δωμάτιο της, τον συμμαθητή που συμπαθεί, η αντίδραση του προϊστορικών ιδεών πατέρα, που νιώθει πως θα γίνει ο περίγελος των ομοίων του, θα είναι απρόβλεπτα βίαιη. Αφού δεν θα σταθεί μόνο στην εκδικητική χειροδικία, αλλά τάχιστα θα οργανώσει την μεταγωγή της ανήλικης θυγατέρας του, πίσω στο Πακιστάν, προκειμένου να την εγκαταλείψει σε ένα φερέγγυο και ιδίων αρχών σπιτικό, σε σχεδόν αχαρτογράφητο χωρίο τετρακόσια χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ. Πιστεύοντας πως έτσι θα γλυτώσει από την χλεύη του περίγυρου του, από την ανείπωτη ντροπή που σκόρπισε στην εστία του, η πορνική κατ εκείνον, συμπεριφορά της Νίσα.
Όσο όμως εκτιμώντας πως θα την συνεφέρει και θα την επαναφέρει στον δρόμο της αρετής και της σωστής ισλαμικής ανατροφής, αφού οι πιστοποιημένα έμπιστοι ανάδοχοι, θα την μεγαλώσουν κατά πως πρέπει, σαν νοικοκυροκόριτσο, με το τσαντόρ στο κεφάλι και το βλέμμα υποτακτικά στο πάτωμα, τόσο εκείνη θα αντιδρά, αποζητώντας να βρει διέξοδο που θα την οδηγήσει πίσω και πάλι στον πολιτισμό. Τα εμπόδιο αμέτρητα, αφού στον αφιλόξενο αυτό Ασιανό τόπο, Θεός υπάρχει μόνο στα φανατικά κείμενα και τις φιλοπόλεμες γραφές, καθώς τα πάντα μοιάζουν πρωτόγονα, προϊστορικά, μακρινά από κάθε έννοια πολιτισμού και λογικής. Και οι ελπίδες του κοριτσιού για να επιστρέψει στα μέρη που γεννήθηκε και οι ελευθερίες περισσεύουν, ολοένα και δείχνουν και πιο περιορισμένες.
Ανατριχίλα σκορπά στην ανάγνωσή του, ένα ακόμη φιλμ κοπής μεσανατολικής, που στηλιτεύει την κατάφωρη αδικία στον διαχωρισμό των φύλων στις φονταμεταλιστικές κοινωνίες που το Κοράνι είναι ο μοναδικός, ο απόλυτος οδηγός - αν και πουθενά στα κείμενα του δεν αναγράφει τέτοια αίσχη. Η σκηνοθέτιδα Iram Haq, σε μια (πιθανότατα αυτοαναφορική) καταγραφή των γεγονότων που ζει ένα κοριτσόπουλο σαν τα κρύα τα νερά, από τον σαδιστικό διωγμό που δέχεται από τα πρόσωπα, που θεωρητικά θα έπρεπε να την προστατεύουν ως κόρη οφθαλμού, επανέρχεται σε ένα φλέγον ζήτημα που έχει απασχολήσει όχι και λίγες φορές πρόσφατα την διεθνή κινηματογραφία. Το βασικό ατού της αφήγησης της Σκανδιναβής δημιουργού, με τις προφανείς Πακιστανικές ρίζες, είναι το στήσιμο της κάμερας της σε ένα πήγαινε έλα δραματικού κοντράστ, ανάμεσα στα χιόνια του βορρά και την σκόνη της ερήμου, μια πορεία κάτεργου, όπου το παιδί υποχρεούται να βιώσει την υποχρεωτική εξορία από το όνειρο. Πίσω στην φυλακή, την αιχμαλωσία, την ατίμωση...
Υπάρχουν στιγμές που το Τι Θα Πει ο Κόσμος (Hva vil folk si / What Will People Say) καθηλώνει με την ρεαλιστική μέθοδο που προβάλλει το δράμα της πιτσιρίκας. Ειδικότερα όταν στο πλάνο εισέρχονται οι πιο ηλικιωμένες γυναικείες συγγενικές μορφές, φορώντας την στολή του χωροφύλακα με πολύ πιο αυστηρό τρόπο από τα αρσενικά, μοιράζοντας απορίες για το πόσο το μυαλό τους έχει ισοπεδωτικά συνθλιβεί από την πολυετή απαξίωση της ύπαρξης τους. Η μάνα - δράκος, ορίζει μια εικόνα τόσο μισητή, σε σημείο που ο θεατής να μην δύναται να πιστέψει το πως είναι δυνατό να φέρεται με τόση κακία κανείς σε εκείνον που έφερε με τόσο κόπο στον κόσμο. Έτσι, δηλώνοντας πλήρη υποταγή στον Κύρη, όπως ορίζει η θρησκεία, για να κερδίσει την εύνοια του.
Το πρόσωπο κλειδί της ιστορίας, ο δισυπόστατος πατέρας (ο Ινδός βετεράνος αστέρας Adil Hussain) είναι και η πιο κατεστραμμένη περσόνα από όσες συμμετέχουν στην πλοκή. Εγκλωβισμένος στα πρέπει, μαγκωμένος στα επικριτικά σχόλια της γειτονιάς επειδή η μικρή περπατάει (!) δίπλα σε αγόρια, υποχρεούται από τον κοινωνικό Νόμο που υπηρετεί να δράσει καίρια, έστω και αν χρειαστεί να χειροδικήσει. Την αγαπά όμως την Νίσα, αυτό είναι εμφανές στο βλέμμα του, δεν γίνεται να της το δείξει, αφού τέτοια αδυναμία δεν την επιτρέπουν οι κανόνες. Καλείται να είναι εκείνος ο Κριτής, εκείνος ο Εισαγγελέας και εντέλει εκείνος ο Τιμωρός προκειμένου να μην του καταλήξει όπως όλα δείχνουν - αφού κάνει παρέα με συνομηλίκους της... - στον δρόμο! Χίλια χρόνια πίσω. Υπέροχη ερμηνευτικά η νεαρή πρωτοεμφανιζόμενη Maria Mozhdah, με φυσικά πανέμορφα χαρακτηριστικά, παρότι ανήλικη ακόμη, αποδίδει με πειστικότητα έναν απαιτητικό ρόλο, με διαρκείς εναλλαγές ψυχοσύνθεσης. Γινόμενη έτσι ο πυλώνας που πάνω του κτίζεται το οικοδόμημα μιας πολύ ενδιαφέρουσας, δραματικής, Ευρωπαϊκής ταινίας, που προστίθεται στην μακρά λίστα των πρόσφατων δημιουργιών που ασχολούνται ενδελεχώς με τα αμέτρητα ζόρια ενηλικίωσης των, κατά τα άλλα ελεύθερων, πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου.
Σε μια τέτοια φυσιολογική, όσο και ανάρμοστη όμως για την λογική της μουσουλμανικής φαμίλιας, κίνηση της, να φέρει κρυφά στο δωμάτιο της, τον συμμαθητή που συμπαθεί, η αντίδραση του προϊστορικών ιδεών πατέρα, που νιώθει πως θα γίνει ο περίγελος των ομοίων του, θα είναι απρόβλεπτα βίαιη. Αφού δεν θα σταθεί μόνο στην εκδικητική χειροδικία, αλλά τάχιστα θα οργανώσει την μεταγωγή της ανήλικης θυγατέρας του, πίσω στο Πακιστάν, προκειμένου να την εγκαταλείψει σε ένα φερέγγυο και ιδίων αρχών σπιτικό, σε σχεδόν αχαρτογράφητο χωρίο τετρακόσια χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ. Πιστεύοντας πως έτσι θα γλυτώσει από την χλεύη του περίγυρου του, από την ανείπωτη ντροπή που σκόρπισε στην εστία του, η πορνική κατ εκείνον, συμπεριφορά της Νίσα.
Όσο όμως εκτιμώντας πως θα την συνεφέρει και θα την επαναφέρει στον δρόμο της αρετής και της σωστής ισλαμικής ανατροφής, αφού οι πιστοποιημένα έμπιστοι ανάδοχοι, θα την μεγαλώσουν κατά πως πρέπει, σαν νοικοκυροκόριτσο, με το τσαντόρ στο κεφάλι και το βλέμμα υποτακτικά στο πάτωμα, τόσο εκείνη θα αντιδρά, αποζητώντας να βρει διέξοδο που θα την οδηγήσει πίσω και πάλι στον πολιτισμό. Τα εμπόδιο αμέτρητα, αφού στον αφιλόξενο αυτό Ασιανό τόπο, Θεός υπάρχει μόνο στα φανατικά κείμενα και τις φιλοπόλεμες γραφές, καθώς τα πάντα μοιάζουν πρωτόγονα, προϊστορικά, μακρινά από κάθε έννοια πολιτισμού και λογικής. Και οι ελπίδες του κοριτσιού για να επιστρέψει στα μέρη που γεννήθηκε και οι ελευθερίες περισσεύουν, ολοένα και δείχνουν και πιο περιορισμένες.
Ανατριχίλα σκορπά στην ανάγνωσή του, ένα ακόμη φιλμ κοπής μεσανατολικής, που στηλιτεύει την κατάφωρη αδικία στον διαχωρισμό των φύλων στις φονταμεταλιστικές κοινωνίες που το Κοράνι είναι ο μοναδικός, ο απόλυτος οδηγός - αν και πουθενά στα κείμενα του δεν αναγράφει τέτοια αίσχη. Η σκηνοθέτιδα Iram Haq, σε μια (πιθανότατα αυτοαναφορική) καταγραφή των γεγονότων που ζει ένα κοριτσόπουλο σαν τα κρύα τα νερά, από τον σαδιστικό διωγμό που δέχεται από τα πρόσωπα, που θεωρητικά θα έπρεπε να την προστατεύουν ως κόρη οφθαλμού, επανέρχεται σε ένα φλέγον ζήτημα που έχει απασχολήσει όχι και λίγες φορές πρόσφατα την διεθνή κινηματογραφία. Το βασικό ατού της αφήγησης της Σκανδιναβής δημιουργού, με τις προφανείς Πακιστανικές ρίζες, είναι το στήσιμο της κάμερας της σε ένα πήγαινε έλα δραματικού κοντράστ, ανάμεσα στα χιόνια του βορρά και την σκόνη της ερήμου, μια πορεία κάτεργου, όπου το παιδί υποχρεούται να βιώσει την υποχρεωτική εξορία από το όνειρο. Πίσω στην φυλακή, την αιχμαλωσία, την ατίμωση...
Υπάρχουν στιγμές που το Τι Θα Πει ο Κόσμος (Hva vil folk si / What Will People Say) καθηλώνει με την ρεαλιστική μέθοδο που προβάλλει το δράμα της πιτσιρίκας. Ειδικότερα όταν στο πλάνο εισέρχονται οι πιο ηλικιωμένες γυναικείες συγγενικές μορφές, φορώντας την στολή του χωροφύλακα με πολύ πιο αυστηρό τρόπο από τα αρσενικά, μοιράζοντας απορίες για το πόσο το μυαλό τους έχει ισοπεδωτικά συνθλιβεί από την πολυετή απαξίωση της ύπαρξης τους. Η μάνα - δράκος, ορίζει μια εικόνα τόσο μισητή, σε σημείο που ο θεατής να μην δύναται να πιστέψει το πως είναι δυνατό να φέρεται με τόση κακία κανείς σε εκείνον που έφερε με τόσο κόπο στον κόσμο. Έτσι, δηλώνοντας πλήρη υποταγή στον Κύρη, όπως ορίζει η θρησκεία, για να κερδίσει την εύνοια του.
Το πρόσωπο κλειδί της ιστορίας, ο δισυπόστατος πατέρας (ο Ινδός βετεράνος αστέρας Adil Hussain) είναι και η πιο κατεστραμμένη περσόνα από όσες συμμετέχουν στην πλοκή. Εγκλωβισμένος στα πρέπει, μαγκωμένος στα επικριτικά σχόλια της γειτονιάς επειδή η μικρή περπατάει (!) δίπλα σε αγόρια, υποχρεούται από τον κοινωνικό Νόμο που υπηρετεί να δράσει καίρια, έστω και αν χρειαστεί να χειροδικήσει. Την αγαπά όμως την Νίσα, αυτό είναι εμφανές στο βλέμμα του, δεν γίνεται να της το δείξει, αφού τέτοια αδυναμία δεν την επιτρέπουν οι κανόνες. Καλείται να είναι εκείνος ο Κριτής, εκείνος ο Εισαγγελέας και εντέλει εκείνος ο Τιμωρός προκειμένου να μην του καταλήξει όπως όλα δείχνουν - αφού κάνει παρέα με συνομηλίκους της... - στον δρόμο! Χίλια χρόνια πίσω. Υπέροχη ερμηνευτικά η νεαρή πρωτοεμφανιζόμενη Maria Mozhdah, με φυσικά πανέμορφα χαρακτηριστικά, παρότι ανήλικη ακόμη, αποδίδει με πειστικότητα έναν απαιτητικό ρόλο, με διαρκείς εναλλαγές ψυχοσύνθεσης. Γινόμενη έτσι ο πυλώνας που πάνω του κτίζεται το οικοδόμημα μιας πολύ ενδιαφέρουσας, δραματικής, Ευρωπαϊκής ταινίας, που προστίθεται στην μακρά λίστα των πρόσφατων δημιουργιών που ασχολούνται ενδελεχώς με τα αμέτρητα ζόρια ενηλικίωσης των, κατά τα άλλα ελεύθερων, πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 27 Σεπτεμβρίου 2018 από την Feelgood Ent.!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική