Το μυστικό της πεταλούδας
του Daniel Calparsoro. Με τους Raúl Arévalo, Aura Garrido, Hugo Arbues, Belén Cuesta, Antonio Dechent, Aitor Luna, Julieta Serrano
Μόνο το παρελθόν μπορεί να δώσει λύση στο μέλλον...
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Εσείς τι θα κάνατε αν σας προειδοποιούσαν ότι θα… πεθάνετε;
Αυτή είναι η 10η μεγάλου μήκους ταινία του γεννημένου στη Βαρκελώνη σκηνοθέτη, Daniel Calparsoro. Η προηγούμενη ταινία του ήταν το Ποιος κλέβει ποιον; (Cien años de perdón), την οποία είδαμε και στη χώρα μας, όπου μεταξύ των πρωταγωνιστών ήταν και πάλι ο Raúl Arévalo. Η επόμενη ταινία του σκηνοθέτη θα ονομάζεται «El silencio de la ciudad blanca», θα βγει στην Ισπανία το 2019 και πρωταγωνιστές της θα είναι οι Belén Rueda και Jordi Mollà.
Το σενάριο της ταινίας Το μυστικό της πεταλούδας (El aviso) το υπογράφει ο Chris Sparling, σεναριογράφος της ταινίας Buried και βασίστηκε για τη συγγραφή του στο ομώνυμο βιβλίο του Paul Pen. Στην παραγωγή της ταινίας συναντούμε τους παραγωγούς του φιλμ Κελί 211 (Celda 211).
Η υπόθεση: Ο Χον είναι ένας νεαρός άνδρας παθιασμένος με την άλγεβρα, που λατρεύει ό,τι έχει να κάνει με τους αριθμούς. Είναι χαρισματικός στα μαθηματικά. Είναι μια ιδιοφυΐα. Θα μπορούσε να έχει μια σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα αλλά το γεγονός ότι πάσχει από σχιζοφρένεια δεν βοήθησε στο να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Έχει συμβιβαστεί με το γεγονός και δουλεύει σε ένα φωτοτυπάδικο. Έχει συμβιβαστεί και με την ιδέα ότι ο καλύτερός του φίλος, ο Πάμπλο, θα παντρευτεί την Αντρέα, τη γυναίκα με την οποία ο ίδιος είναι ερωτευμένος και με την οποία (λίγο καιρό πριν) είχαν σχέση. Τη νύχτα που ο Πάμπλο ετοιμάζεται να κάνει την πρόταση γάμου, πηγαίνει με τον Χον σε ένα βενζινάδικο για να αγοράσει ποτά. Την ώρα που μπαίνει μέσα στο μαγαζί κι ενώ ο Χον περιμένει απ’ έξω, λαμβάνει χώρα μια ληστεία. Μια σφαίρα βρίσκει τον Πάμπλο, ο οποίος πέφτει σε κώμα.
Το γεγονός σοκάρει τον Χον. Ο οποίος νιώθει ενοχές. Σταματάει την αγωγή του για τη σχιζοφρένεια. Και μέσω μιας παλιάς εφημερίδας διαπιστώνει πως στο ίδιο βενζινάδικο, κάποια χρόνια πριν, έλαβε χώρα ακόμα ένα φονικό. Αναλύοντας την κατάσταση μαθηματικά καταλήγει στο συμπέρασμα πως σε συγκεκριμένη μέρα και συγκεκριμένη ώρα, δέκα χρόνια μετά, στο ίδιο μέρος, θα λάβει χώρα ένας ακόμα φόνος. Δεν τον πιστεύει κανείς. Αποφασίζει να αφήσει ένα σημείωμα. Που απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο άνθρωπο. Το σημείωμα πέφτει στα χέρια του 9χρονου Νίκο. Αυτός είναι που δεν πρέπει να περάσει από το βενζινάδικο την ημέρα των 10ων γενεθλίων του. Υπάρχει εξήγηση... Ο Νίκο τρομοκρατείται. Έτσι κι αλλιώς έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά κάποια καλόπαιδα που του κάνουν τη ζωή δύσκολη. Είναι θύμα μπούλινγκ. Η μητέρα του πιστεύει πως όλο αυτό με τα γενέθλιά του, το βενζινάδικο και τον φόβο ότι θα σκοτωθεί, τον οφείλει στα παιδιά που τον τρομοκρατούν. Είναι έτσι τα πράγματα όμως; Είναι σωστή η θεωρία του Χον; Ή μήπως έχει κάνει λάθος υπολογισμούς;
Η άποψή μας: Δεν έχουν περάσει πολλές εβδομάδες από τότε που… θάβαμε ανελέητα την ταινία Απαγωγή (Secuestro) της Mar Targarona. Ένα ισπανικό θρίλερ που, προκειμένου να αιφνιδιάσει τον θεατή και να τον έχει συνεχώς στην τσίτα, υπέκυπτε στην μία θηριώδη απιθανότητα μετά την άλλη. Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για την ταινία του Calparsoro. Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στις δύο; Η πρώτη ταινία βασιζόταν αποκλειστικά και μόνον στον ρεαλισμό. Δεν υπάρχουν φαντάσματα, υπερφυσικές ή μεταφυσικές δυνάμεις, διαβόλοι, τριβόλοι κτλ εκεί. Οπότε, η υπερβολή δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί με τίποτε. Εδώ, στη δεύτερη ταινία, υπάρχει κάτι που να επιτρέπει στον θεατή να έχει αυτό που λέμε σε άπταιστα ελληνικά «suspension of disbelief». Ποιο είναι αυτό; Μια «σύμπτωση» που δεν ερμηνεύεται με βάση τον ρεαλισμό. Ούτε μέσω της επιστήμης. Κι ας προσπαθεί το σενάριο να βάλει τα μαθηματικά στην εξίσωση. Καμία σχέση.
Το γιατί, στην ίδια ημερομηνία, μετά από x χρόνια (που η ταινία στο φινάλε… εξηγεί πως προκύπτουν), στο ίδιο σημείο, με παρόντες συγκεκριμένο αριθμό ατόμων, σκοτώνεται κάποιος που έχει ηλικία αυτά τα x χρόνια, δεν διευκρινίζεται! Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Γιατί συμβαίνει λοιπόν αυτό; Γιατί έτσι! Αν λοιπόν ο θεατής ξεπεράσει αυτήν τη σεναριακή αυθαιρεσία μπορεί να περάσει πάρα πολύ καλά με την ταινία. Η οποία και αγωνία διαθέτει και σασπένς και παίζει σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, μεθοδικά και όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά, επιτείνοντας την αδυναμία προσανατολισμού του θεατή, κάνοντάς τον να είναι ακόμα πιο τσιτωμένος στην άκρη του καθίσματός του. Tip: ένας… εύκολος τρόπος να καταλάβετε σε ποια χρονική περίοδο βρισκόμαστε ανά πάσα στιγμή, είναι να τσεκάρετε τον… καιρό: το παρελθόν είναι σκοτεινό και βροχερό ενώ το κινηματογραφικό τώρα κινηματογραφείται φωτεινά.
Γενικά, ο σκηνοθέτης πρέπει να αγαπάει κινηματογραφικά πολύ τη βροχή: θυμηθείτε πως στην προηγούμενη ταινία του, πλημμύριζαν τα πάντα εξαιτίας της βροχής... Από τη στιγμή λοιπόν που βάλεις… κόφτη στην εγκεφαλική δραστηριότητα, όλα βαίνουν καλώς. Υπάρχει η απαιτούμενη ατμόσφαιρα, υπάρχει το μυστήριο, υπάρχει μια αίσθηση ντετερμινισμού και υπάρχουν εννοείται και μπόλικα δάνεια από άλλες ταινίες και αρκετές αναφορές. Από τον «Χρησμό της πεταλούδας» και το «Φαινόμενο της πεταλούδας» (γενικώς, πολλές πεταλούδες!) μέχρι το «Twelve Monkeys» και το «The Jacket», για να φέρω μερικά παραδείγματα. Ο Arévalo είναι καλός ηθοποιός και πείθει στον δραματικά απαιτητικό ρόλο του. Κάποιες μικρές νύξεις για την τρομοκρατία και για το μπούλινγκ περισσότερο χρησιμοποιούνται ως σεναριακά εργαλεία παρά για να υπάρξει μια γόνιμη συνδιαλλαγή με τον θεατή πάνω στα συγκεκριμένα θέματα.
Κακή ταινία δεν την λες, από το να χαρακτηριστεί καλή απέχει, για όσους πάντως ένα μεταφυσικό θρίλερ είναι αυτό που θέλουν να δουν περισσότερο από κάθε τι στη βραδινή τους κινηματογραφική έξοδο, τούτο εδώ θα τους καλύψει τόσο όσο χρειάζονται...
Η υπόθεση: Ο Χον είναι ένας νεαρός άνδρας παθιασμένος με την άλγεβρα, που λατρεύει ό,τι έχει να κάνει με τους αριθμούς. Είναι χαρισματικός στα μαθηματικά. Είναι μια ιδιοφυΐα. Θα μπορούσε να έχει μια σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα αλλά το γεγονός ότι πάσχει από σχιζοφρένεια δεν βοήθησε στο να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Έχει συμβιβαστεί με το γεγονός και δουλεύει σε ένα φωτοτυπάδικο. Έχει συμβιβαστεί και με την ιδέα ότι ο καλύτερός του φίλος, ο Πάμπλο, θα παντρευτεί την Αντρέα, τη γυναίκα με την οποία ο ίδιος είναι ερωτευμένος και με την οποία (λίγο καιρό πριν) είχαν σχέση. Τη νύχτα που ο Πάμπλο ετοιμάζεται να κάνει την πρόταση γάμου, πηγαίνει με τον Χον σε ένα βενζινάδικο για να αγοράσει ποτά. Την ώρα που μπαίνει μέσα στο μαγαζί κι ενώ ο Χον περιμένει απ’ έξω, λαμβάνει χώρα μια ληστεία. Μια σφαίρα βρίσκει τον Πάμπλο, ο οποίος πέφτει σε κώμα.
Το γεγονός σοκάρει τον Χον. Ο οποίος νιώθει ενοχές. Σταματάει την αγωγή του για τη σχιζοφρένεια. Και μέσω μιας παλιάς εφημερίδας διαπιστώνει πως στο ίδιο βενζινάδικο, κάποια χρόνια πριν, έλαβε χώρα ακόμα ένα φονικό. Αναλύοντας την κατάσταση μαθηματικά καταλήγει στο συμπέρασμα πως σε συγκεκριμένη μέρα και συγκεκριμένη ώρα, δέκα χρόνια μετά, στο ίδιο μέρος, θα λάβει χώρα ένας ακόμα φόνος. Δεν τον πιστεύει κανείς. Αποφασίζει να αφήσει ένα σημείωμα. Που απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο άνθρωπο. Το σημείωμα πέφτει στα χέρια του 9χρονου Νίκο. Αυτός είναι που δεν πρέπει να περάσει από το βενζινάδικο την ημέρα των 10ων γενεθλίων του. Υπάρχει εξήγηση... Ο Νίκο τρομοκρατείται. Έτσι κι αλλιώς έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά κάποια καλόπαιδα που του κάνουν τη ζωή δύσκολη. Είναι θύμα μπούλινγκ. Η μητέρα του πιστεύει πως όλο αυτό με τα γενέθλιά του, το βενζινάδικο και τον φόβο ότι θα σκοτωθεί, τον οφείλει στα παιδιά που τον τρομοκρατούν. Είναι έτσι τα πράγματα όμως; Είναι σωστή η θεωρία του Χον; Ή μήπως έχει κάνει λάθος υπολογισμούς;
Η άποψή μας: Δεν έχουν περάσει πολλές εβδομάδες από τότε που… θάβαμε ανελέητα την ταινία Απαγωγή (Secuestro) της Mar Targarona. Ένα ισπανικό θρίλερ που, προκειμένου να αιφνιδιάσει τον θεατή και να τον έχει συνεχώς στην τσίτα, υπέκυπτε στην μία θηριώδη απιθανότητα μετά την άλλη. Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για την ταινία του Calparsoro. Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στις δύο; Η πρώτη ταινία βασιζόταν αποκλειστικά και μόνον στον ρεαλισμό. Δεν υπάρχουν φαντάσματα, υπερφυσικές ή μεταφυσικές δυνάμεις, διαβόλοι, τριβόλοι κτλ εκεί. Οπότε, η υπερβολή δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί με τίποτε. Εδώ, στη δεύτερη ταινία, υπάρχει κάτι που να επιτρέπει στον θεατή να έχει αυτό που λέμε σε άπταιστα ελληνικά «suspension of disbelief». Ποιο είναι αυτό; Μια «σύμπτωση» που δεν ερμηνεύεται με βάση τον ρεαλισμό. Ούτε μέσω της επιστήμης. Κι ας προσπαθεί το σενάριο να βάλει τα μαθηματικά στην εξίσωση. Καμία σχέση.
Το γιατί, στην ίδια ημερομηνία, μετά από x χρόνια (που η ταινία στο φινάλε… εξηγεί πως προκύπτουν), στο ίδιο σημείο, με παρόντες συγκεκριμένο αριθμό ατόμων, σκοτώνεται κάποιος που έχει ηλικία αυτά τα x χρόνια, δεν διευκρινίζεται! Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Γιατί συμβαίνει λοιπόν αυτό; Γιατί έτσι! Αν λοιπόν ο θεατής ξεπεράσει αυτήν τη σεναριακή αυθαιρεσία μπορεί να περάσει πάρα πολύ καλά με την ταινία. Η οποία και αγωνία διαθέτει και σασπένς και παίζει σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, μεθοδικά και όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά, επιτείνοντας την αδυναμία προσανατολισμού του θεατή, κάνοντάς τον να είναι ακόμα πιο τσιτωμένος στην άκρη του καθίσματός του. Tip: ένας… εύκολος τρόπος να καταλάβετε σε ποια χρονική περίοδο βρισκόμαστε ανά πάσα στιγμή, είναι να τσεκάρετε τον… καιρό: το παρελθόν είναι σκοτεινό και βροχερό ενώ το κινηματογραφικό τώρα κινηματογραφείται φωτεινά.
Γενικά, ο σκηνοθέτης πρέπει να αγαπάει κινηματογραφικά πολύ τη βροχή: θυμηθείτε πως στην προηγούμενη ταινία του, πλημμύριζαν τα πάντα εξαιτίας της βροχής... Από τη στιγμή λοιπόν που βάλεις… κόφτη στην εγκεφαλική δραστηριότητα, όλα βαίνουν καλώς. Υπάρχει η απαιτούμενη ατμόσφαιρα, υπάρχει το μυστήριο, υπάρχει μια αίσθηση ντετερμινισμού και υπάρχουν εννοείται και μπόλικα δάνεια από άλλες ταινίες και αρκετές αναφορές. Από τον «Χρησμό της πεταλούδας» και το «Φαινόμενο της πεταλούδας» (γενικώς, πολλές πεταλούδες!) μέχρι το «Twelve Monkeys» και το «The Jacket», για να φέρω μερικά παραδείγματα. Ο Arévalo είναι καλός ηθοποιός και πείθει στον δραματικά απαιτητικό ρόλο του. Κάποιες μικρές νύξεις για την τρομοκρατία και για το μπούλινγκ περισσότερο χρησιμοποιούνται ως σεναριακά εργαλεία παρά για να υπάρξει μια γόνιμη συνδιαλλαγή με τον θεατή πάνω στα συγκεκριμένα θέματα.
Κακή ταινία δεν την λες, από το να χαρακτηριστεί καλή απέχει, για όσους πάντως ένα μεταφυσικό θρίλερ είναι αυτό που θέλουν να δουν περισσότερο από κάθε τι στη βραδινή τους κινηματογραφική έξοδο, τούτο εδώ θα τους καλύψει τόσο όσο χρειάζονται...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 26 Ιουλίου 2018 από την Seven Films!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική