Το Βιβλιοπωλείο της Κυρίας Γκριν
της Isabel Coixet. Με τους Emily Mortimer, Bill Nighy, Patricia Clarkson, James Lance, Honor Kneafsey, Frances Barber, Jorge Suquet, Charlotte Vega, Hunter Tremayne, Reg Wilson
Τόλμη και Σνομπαρία!
του zerVo (@moviesltd) 
Πως το είχε πει εκείνο το γνωμικό, ένας από τους πρώτους στην χρονική ιεραρχία Αμερικάνους προέδρους, ο Τζον Κουίνσυ Άνταμς? Να προσπαθήσεις κι ας αποτύχεις, αλλά μην αποτύχεις να προσπαθήσεις. Και δεν χωράει καμία αμφιβολία πως ο ενδεχόμενος πόνος της ήττας, ποτέ δεν φτάνει στο επίπεδο της απορίας άγνοιας για το τι θα είχε συμβεί, αν και εφόσον δεν είχες ριχτεί ποτέ σου στην μάχη, δεν το είχες παλέψει με όλες σου τις δυνάμεις, να κάνεις τον σκοπό σου πραγματικότητα. Λίγο πολύ στην ίδια ρήση μας καθοδηγεί το πιο πρόσφατο, δραματικό πόνημα της Καταλάνας σκηνοθέτιδας Isabel Coixet, Το Βιβλιοπωλείο της Κυρίας Γκριν (The Bookshop), μόνο που του παίρνει πολύ περισσότερο χρόνο από τον επιτρεπτό, κοντά στις δύο ώρες, για να μας φτάσει στον τελικό του στόχο, στην κεντρικής ιδέας επιδίωξη...
Δεκαπέντε χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που της ανακοινώθηκε ο θάνατος του ανδρός της, αξιωματικού στο μέτωπο και η μεσήλικας, πλέον, Φλόρενς Γκριν, θα πάρει την δύσκολη απόφαση να τερματίσει την περίοδο βαρύτατου πένθους, επιχειρώντας ένα καινούργιο ξεκίνημα στην ζωή της. Το διάβα της μοίρας της θα την οδηγήσει στην απόμερη παραθαλάσσια κωμόπολη του Χάρντμπορο στις ακτές ου Σάφολκ, εκεί που παρόλες τις αντίθετες προβλέψεις του περίγυρου, θα πάρει το ρίσκο, επενδύοντας τις ελάχιστες οικονομίες της, να ανοίξει σε ένα παλιό κι εγκαταλελειμμένο κτίριο, ένα μικρό βιβλιοπωλείο. Μαγαζάκι που όμοιο του δεν υπάρχει στην όχι ιδιαίτερα φιλόξενη περιοχή, πραγματοποιώντας έτσι ένα μεγάλο της όνειρο, που έχει άμεση συνάρτηση με την αμέριστη αγάπη της για το διάβασμα.
Το μαντάτο για το άνοιγμα του καινοτόμου καταστήματος, θα βρει αντίθετη την τοπική κοινωνία και ιδιαίτερα την πιο ισχυρή γυναίκα του τόπου, την αγέλαστη αριστοκράτισσα Βάιολετ Γκάμαρτ, που βαθιά μέσα της κρύβει άλλα, πιο ιδιοτελή πλάνα για την εκμετάλλευση του ιστορικού ακατοίκητου. Και που από την πρώτη στιγμή θα κάνει τα πάντα προκειμένου να μην αφήσει την φιλόδοξη Βάιολετ να στεριώσει στο μέρος που διάλεξε για καινούργιο της σπίτι. Εντελώς ανέλπιστα και την ώρα που το σύνολο σχεδόν της μικρής πόλης θα δείξει το εχθρικό του πρόσωπο προς την μελαγχολική χήρα, ο αποτραβηγμένος εδώ και δεκαετίες από τις δημόσιες εμφανίσεις και αινιγματικός Κύριος Ένμουντ Μπράντις, ένας πρώην σεβάσμιος ηλικιωμένος άντρας που γι αυτόν ακούγονται στα πηγαδάκια όχι και λίγα πικρόχολα σχόλια, θα γίνει όχι μόνον πρώτος πελάτης, αλλά και ο σημαντικότερος υποστηρικτής της απόπειρας της.
Στην μουντή και μόνιμα συννεφιασμένη Αλβιόνα των τελών της δεκαετίας του 50 μας ταξιδεύει αυτή η ελκυστική εκ πρώτης όψης δραματική ιστορία, που πηγάζει μέσα από το κείμενο της ομώνυμης νουβέλας της Penelope Fitzgerald. Γραμμένης σε μια περίοδο που τα σημάδια του δευτέρου μεγάλου πολέμου έχουν αρχίσει σταδιακά να σβήνουν και ένα ανανεωτικό, καινούργιο πνεύμα κάνει την εμφάνιση του πάνω από το μεγάλο νησί, έχοντας σαν σημαία τα γραπτά των μοντέρνων συγγραφέων, που παίρνουν την σκυτάλη από τους ήδη πολυδιαβασμένους κλασσικούς: Thackerey, Hopkins, Lawrence. Φημισμένοι ως τα πιο αγύριστα κεφάλια της υφηλίου και σεσημασμένοι κονσερβάτορες οι Εγγλέζοι, ούτε καν διανοούνται την έλευση νέων, εναλλακτικών, διαφοροποιημένων από το παρελθόν ιδεών, που ενδέχεται να ανατρέψουν την πάγια καλοπέραση μιας φιλο-βασιλικής σοσιετέ, που κινείται πάνω σε μια σταθερή φόρμα, σε μια ίσια γραμμή, δίχως αποκλίσεις ή περιττές εκπλήξεις.
Αυτή ακριβώς την έκδηλη αντίδραση των τελματωμένων στις προσταγές του συντηρητισμού, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας πιθανής επανάστασης (αυτή θα την φέρει το μικρό μαγαζάκι του τρόμου, που μοστράρει την εξτρεμιστική Lolita του Nabokov στην βιτρίνα του) επιχειρεί να παρουσιάσει μέσα από το πιο πρόσφατο έργο της, η πολυβραβευμένη Ισπανίδα δημιουργός. Και μέχρις ενός σημείου δεν τα καταφέρνει άσχημα, έχοντας σαν βασικό της εργαλείο έναν ικανότατο σχεδιασμό παραγωγής, που αναπαριστά άρτια την εποχή λίγο πριν την έκρηξη των 60s, που οι δαντέλες, τα φουρό και οι χρυσαφένιοι γιακάδες ήταν ακόμη στην μόδα. Σε αυτό το αρρωστημένα σνομπ περιβάλλον παλεύει να εισχωρήσει με πνεύμα νέο, ιδέες φρέσκες και ορμή βρετανική, μια χαροκαμένη γυναικούλα, που μέσα της η φλόγα για να επιτύχει, ακόμη και σε ηλικία ελαφρώς προχωρημένη, είναι ακόμη αναμμένη. Με ποιους πάει να τα βάλει θα μου πεις? Ολομόναχη. Κάποιος θα πρέπει να κάμει την αρχή...
Όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις ταινίες που βασίζουν την ύπαρξη τους σε μυθιστόρημα, εδώ υπάρχει μια εμφανής δυσκολία του σεναρίου να επιλέξει, με γνώμονα την οικονομία, τα κύρια σημεία που θα κάνουν την αφήγηση πιο εύπεπτη για τον θεατή. Και η Coixet δείχνοντας εμμονή σε μακροσκελή διαλεκτικά πλάνα, προκειμένου να μην απολέσει την παραμικρή λεπτομέρεια, στερεί από ένα θέμα που έχει διαχρονική δυναμική, την ευκαιρία να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο στην συνείδηση του κοινού. Άλλωστε έννοιες που έχουν χαρακτηρίσει την old fashion νοοτροπία των Βρετανών - η περιφρόνηση για καθετί εναλλακτικό, η κακοτροπία του μικρόκοσμου, η επίδειξη δύναμης του ισχυρού - δεν απαιτούσαν αναμάσημα και τόσα πολλά λεπτά επίδειξης τους στο εκράν. Είναι δεδομένα. Κι έτσι χάθηκε πολύτιμος καιρός για να μπούμε στην βασική σημασία, στο ζουμί.
Αναξιοποίητες πέρασαν έτσι οι θετικές ερμηνείες ενός καλά επιλεγμένου τριγώνου, που ορίζουν ο Bill Nighy ως κουτσομπολίστικα ξεμωραμένος γέροντας, η βασική πρωταγωνίστρια Emily Mortimer ως μάχιμη ονειροπόλα και η Patricia Clarkson ως σατανική και αφ υψηλού εκπρόσωπος της παλιάς σχολής, ταξινομημένοι με βάση την συνολικότερη, προσωπική μου αξιολόγηση και συμπάθεια στο πρόσωπο τους. Σε γενικές γραμμές έμεινα με την εντύπωση πως το φιλμ θα μπορούσε να προσφέρει αρκετά περισσότερα, από ένα προβλέψιμο κονκλούζιον, που κινείται ανάμεσα στην απαισιοδοξία και το μπράβο της προσπάθειας. Α και να μην το ξεχάσω. Μπορεί τα πάντα στο έργο να μιλούν Οξφορδιανά, χάρη στους παράδες, όμως, που προέρχονται από Ισπανία μεριά, το The Bookshop υπήρξε ο μεγάλος θριαμβευτής της χρονιάς στις βραβεύσεις Goya, αποσπώντας τον τίτλο του best film για το 2018. Υπερισχύοντας έτσι του Βάσκικου Ο Γίγαντας (Handia)...
Το μαντάτο για το άνοιγμα του καινοτόμου καταστήματος, θα βρει αντίθετη την τοπική κοινωνία και ιδιαίτερα την πιο ισχυρή γυναίκα του τόπου, την αγέλαστη αριστοκράτισσα Βάιολετ Γκάμαρτ, που βαθιά μέσα της κρύβει άλλα, πιο ιδιοτελή πλάνα για την εκμετάλλευση του ιστορικού ακατοίκητου. Και που από την πρώτη στιγμή θα κάνει τα πάντα προκειμένου να μην αφήσει την φιλόδοξη Βάιολετ να στεριώσει στο μέρος που διάλεξε για καινούργιο της σπίτι. Εντελώς ανέλπιστα και την ώρα που το σύνολο σχεδόν της μικρής πόλης θα δείξει το εχθρικό του πρόσωπο προς την μελαγχολική χήρα, ο αποτραβηγμένος εδώ και δεκαετίες από τις δημόσιες εμφανίσεις και αινιγματικός Κύριος Ένμουντ Μπράντις, ένας πρώην σεβάσμιος ηλικιωμένος άντρας που γι αυτόν ακούγονται στα πηγαδάκια όχι και λίγα πικρόχολα σχόλια, θα γίνει όχι μόνον πρώτος πελάτης, αλλά και ο σημαντικότερος υποστηρικτής της απόπειρας της.
Στην μουντή και μόνιμα συννεφιασμένη Αλβιόνα των τελών της δεκαετίας του 50 μας ταξιδεύει αυτή η ελκυστική εκ πρώτης όψης δραματική ιστορία, που πηγάζει μέσα από το κείμενο της ομώνυμης νουβέλας της Penelope Fitzgerald. Γραμμένης σε μια περίοδο που τα σημάδια του δευτέρου μεγάλου πολέμου έχουν αρχίσει σταδιακά να σβήνουν και ένα ανανεωτικό, καινούργιο πνεύμα κάνει την εμφάνιση του πάνω από το μεγάλο νησί, έχοντας σαν σημαία τα γραπτά των μοντέρνων συγγραφέων, που παίρνουν την σκυτάλη από τους ήδη πολυδιαβασμένους κλασσικούς: Thackerey, Hopkins, Lawrence. Φημισμένοι ως τα πιο αγύριστα κεφάλια της υφηλίου και σεσημασμένοι κονσερβάτορες οι Εγγλέζοι, ούτε καν διανοούνται την έλευση νέων, εναλλακτικών, διαφοροποιημένων από το παρελθόν ιδεών, που ενδέχεται να ανατρέψουν την πάγια καλοπέραση μιας φιλο-βασιλικής σοσιετέ, που κινείται πάνω σε μια σταθερή φόρμα, σε μια ίσια γραμμή, δίχως αποκλίσεις ή περιττές εκπλήξεις.
Αυτή ακριβώς την έκδηλη αντίδραση των τελματωμένων στις προσταγές του συντηρητισμού, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας πιθανής επανάστασης (αυτή θα την φέρει το μικρό μαγαζάκι του τρόμου, που μοστράρει την εξτρεμιστική Lolita του Nabokov στην βιτρίνα του) επιχειρεί να παρουσιάσει μέσα από το πιο πρόσφατο έργο της, η πολυβραβευμένη Ισπανίδα δημιουργός. Και μέχρις ενός σημείου δεν τα καταφέρνει άσχημα, έχοντας σαν βασικό της εργαλείο έναν ικανότατο σχεδιασμό παραγωγής, που αναπαριστά άρτια την εποχή λίγο πριν την έκρηξη των 60s, που οι δαντέλες, τα φουρό και οι χρυσαφένιοι γιακάδες ήταν ακόμη στην μόδα. Σε αυτό το αρρωστημένα σνομπ περιβάλλον παλεύει να εισχωρήσει με πνεύμα νέο, ιδέες φρέσκες και ορμή βρετανική, μια χαροκαμένη γυναικούλα, που μέσα της η φλόγα για να επιτύχει, ακόμη και σε ηλικία ελαφρώς προχωρημένη, είναι ακόμη αναμμένη. Με ποιους πάει να τα βάλει θα μου πεις? Ολομόναχη. Κάποιος θα πρέπει να κάμει την αρχή...
Όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις ταινίες που βασίζουν την ύπαρξη τους σε μυθιστόρημα, εδώ υπάρχει μια εμφανής δυσκολία του σεναρίου να επιλέξει, με γνώμονα την οικονομία, τα κύρια σημεία που θα κάνουν την αφήγηση πιο εύπεπτη για τον θεατή. Και η Coixet δείχνοντας εμμονή σε μακροσκελή διαλεκτικά πλάνα, προκειμένου να μην απολέσει την παραμικρή λεπτομέρεια, στερεί από ένα θέμα που έχει διαχρονική δυναμική, την ευκαιρία να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο στην συνείδηση του κοινού. Άλλωστε έννοιες που έχουν χαρακτηρίσει την old fashion νοοτροπία των Βρετανών - η περιφρόνηση για καθετί εναλλακτικό, η κακοτροπία του μικρόκοσμου, η επίδειξη δύναμης του ισχυρού - δεν απαιτούσαν αναμάσημα και τόσα πολλά λεπτά επίδειξης τους στο εκράν. Είναι δεδομένα. Κι έτσι χάθηκε πολύτιμος καιρός για να μπούμε στην βασική σημασία, στο ζουμί.
Αναξιοποίητες πέρασαν έτσι οι θετικές ερμηνείες ενός καλά επιλεγμένου τριγώνου, που ορίζουν ο Bill Nighy ως κουτσομπολίστικα ξεμωραμένος γέροντας, η βασική πρωταγωνίστρια Emily Mortimer ως μάχιμη ονειροπόλα και η Patricia Clarkson ως σατανική και αφ υψηλού εκπρόσωπος της παλιάς σχολής, ταξινομημένοι με βάση την συνολικότερη, προσωπική μου αξιολόγηση και συμπάθεια στο πρόσωπο τους. Σε γενικές γραμμές έμεινα με την εντύπωση πως το φιλμ θα μπορούσε να προσφέρει αρκετά περισσότερα, από ένα προβλέψιμο κονκλούζιον, που κινείται ανάμεσα στην απαισιοδοξία και το μπράβο της προσπάθειας. Α και να μην το ξεχάσω. Μπορεί τα πάντα στο έργο να μιλούν Οξφορδιανά, χάρη στους παράδες, όμως, που προέρχονται από Ισπανία μεριά, το The Bookshop υπήρξε ο μεγάλος θριαμβευτής της χρονιάς στις βραβεύσεις Goya, αποσπώντας τον τίτλο του best film για το 2018. Υπερισχύοντας έτσι του Βάσκικου Ο Γίγαντας (Handia)...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 19 Ιουλίου 2018 από την Odeon!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική