Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Καλό, εμπορικό σινεμά από την Ιταλία!

Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Sergio Castellitto γεννήθηκε στις 18 Αυγούστου του 1953 στη Ρώμη. Η κινηματογραφική του καριέρα ξεκίνησε ουσιαστικά το 1983 όταν συμμετείχε στην ταινία «Il generale dell'armata morta» του Luciano Tovoli, δίπλα σε μεγαθήρια όπως ο Marcello Mastroianni, ο Michel Piccoli και η Anouk Aimée. Εκτός Ιταλίας έγινε περισσότερο γνωστός συμμετέχοντας στην ταινία «Απέραντο γαλάζιο» (Le grand bleu, 1988) και κυρίως μέσω του πρωταγωνιστικού ρόλου στην ταινία «Ο άνθρωπος των αστεριών» (L'uomo delle stelle, 1995) του Giuseppe Tornatore. Λίγα χρόνια μετά έκανε την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα. Η ως τώρα φιλμογραφία του ως σκηνοθέτης είναι η εξής: «Libero Burro» (1999), «Μείνε ακίνητη» (Non ti muovere, 2004), «La bellezza del somaro» (2010), «Γεννημένοι ξανά» (Venuto al mondo, 2012) και «Nessuno si salva da solo» (2015).

Οπότε Η ασυμβίβαστη (Fortunata) είναι η έκτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί. Η παγκόσμια πρεμιέρα της έγινε στο περσινό φεστιβάλ των Καννών, όπου συμμετείχε στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα», κερδίζοντας το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας, για την πρωταγωνίστρια Jasmine Trinca. Η ταινία ήταν υποψήφια και για τέσσερα βραβεία David di Donatello (τα ιταλικά Όσκαρ) κερδίζοντας τελικά και πάλι εκείνο της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας! Οι εισπράξεις της ταινίας στην Ιταλία έφτασαν τα 2,5 εκατομμύρια δολάρια κι άλλες τόσες είναι οι εισπράξεις που έχει κάνει η ταινία εκτός Ιταλίας.

Η υπόθεση: Η Φορτουνάτα είναι μια όμορφη, φτωχή γυναίκα, που ζει στην περιοχή Tor Pignattara της Ρώμης. Το όνομά της σημαίνει «καλότυχη», αλλά κάθε άλλο παρά τέτοια δείχνει. Βρίσκεται σε διάσταση με τον βίαιο σύζυγό της και περιμένει πως και πως να υπογράψει κι εκείνος τα χαρτιά του διαζυγίου τους για να προχωρήσει επιτέλους στη ζωή της. Βγάζει τα προς το ζην κουρεύοντας κατ' οίκον άλλες φτωχές γυναίκες της συνοικίας της. Όνειρό της είναι να ανοίξει κάποτε το δικό της κομμωτήριο, ένα σαλόνι ομορφιάς όπου στο ένα τμήμα του ο φίλος της, Τσικάνο, θα μπορεί να χτυπάει τατουάζ.

Η Φορτουνάτα έχει και μια 8χρονη κόρη, με προβληματική συμπεριφορά: κατά βάση φτύνει τους πάντες! Όταν αναγκαστεί να επισκεφτούν παιδοψυχολόγο, η Φορτουνάτα θα ερωτευθεί! Κι αυτή είναι μία παράμετρος, που δεν την είχε υπολογίσει! Θα μπορέσει η Φορτουνάτα να πραγματοποιήσει το όνειρό της; Θα καταφέρει επιτέλους να ζήσει μια στάλα ευτυχίας; Ποιο είναι το σκοτεινό μυστικό που κρύβει; Και θα της πέσουν ποτέ τα νούμερα του λότο που παίζει με παρότρυνση του Τσικάνο;

Η άποψή μας: Καμία από τις πέντε προηγούμενες ταινίες που σκηνοθέτησε ο καλός Ιταλός ηθοποιός δεν μπόρεσε να ξεφύγει από την μετριότητα. Και οι δύο του που είδαμε στην Ελλάδα στις αίθουσες καθώς πήρας διανομή (δηλαδή οι «Μείνε ακίνητη» και «Γεννημένοι ξανά») ήταν πραγματικά χυδαία μελοδράματα της κακιάς ώρας. Με τη νέα του ταινία, όμως, τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν. Κι αυτό επειδή φτιάχνει επιτέλους κάτι αν μη τι άλλο έντιμο, που ξέρει να παίζει με τους κώδικες του μεγάλου κοινού, χωρίς να ξεπέφτει στον λαϊκισμό και στις ευκολίες. Μια καλή ταινία για να τη δει πολύς κόσμος και να την φχαριστηθεί λοιπόν! Κι εδώ με κάτι σαν αρχαία ελληνική τραγωδία έχουμε να κάνουμε, όπως στην ταινία του Γιώργου Λάνθιμου (σημείωση: τούτη την ταινία, όπως και την ταινία «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού» τις είχαμε δει κοντά χρονικά τη μία με την άλλη στο περσινό φεστιβάλ των Καννών, οπότε κάναμε κάποιους παραλληλισμούς ανάμεσα στα δύο φιλμ).

Όμως, το σινεμά του Castellitto εδώ είναι λαϊκό (με την καλή έννοια): είναι φτιαγμένο για να τραβήξει κόσμο στις αίθουσες, να χαρίσει δύο ώρες όπου οι θεατές θα γελάσουν, θα συγκινηθούν, θα προβληματιστούν, θα ψυχαγωγηθούν και θα έχουν πολλά πράγματα για να συζητήσουν. Κι αν στην ταινία του Λάνθιμου η βάση του σεναρίου παραπέμπει στην Ιφιγένεια, στην ταινία του Castellitto πρωτεύοντα ρόλο έχει η Αντιγόνη. Εκείνη που παράκουσε δηλαδή τις εντολές του βασιλιά και έθαψε τον αδελφό της – δεν τον άφησε άταφο. Ευτυχεί πολλαπλώς ο σκηνοθέτης. Κυρίως για το γεγονός ότι διαθέτει στον πρωταγωνιστικό ρόλο ένα αιλουροειδές με το όνομα Jasmine Trinca. Η 36χρονη Ρωμαία τα δίνει όλα στο ρόλο της. Είναι σέξι, είναι χυμώδης, είναι γελαστή, είναι κουρασμένη, τα βάζει συνεχώς με όλους, έχει ένα όνειρο, είναι μητέρα που αγαπά πραγματικά το παιδί της αλλά δεν μπορεί να του δώσει όλα όσα θέλει, είναι καταπιεσμένη, είναι στιγματισμένη από ένα τραγικό γεγονός στην παιδική της ηλικία, είναι θύμα ενός κακού γάμου στον οποίο μπήκε μικρή. Μια ευκαιρία θέλει για να ξεφύγει. Μισή.

Σε μια γειτονιά γεμάτη Κινέζους και μουσουλμάνους μετανάστες η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη μελαγχολία της Φορτουνάτα. Και ξαφνικά η ζωή της χαμογελά. Μισό χαμόγελο. Το όνειρο παίρνει σχήμα, μορφή, σχεδόν μπορεί να το ακουμπήσει. Φευ... Η Hanna Schygulla έχει έναν μικρό αλλά χαρακτηριστικό ρόλο, αυτόν της γηραιάς μητέρας του Τσικάνο, που στα νιάτα της ήταν σπουδαία ηθοποιός, με μεγαλύτερή της επίδοση την ερμηνεία της στην «Αντιγόνη», πλέον όμως πάσχει από Αλτσχάιμερ, δυσκολεύοντας τη ζωή του γιου της. Σε μια κομβική σκηνή ακούμε και το «Αστέρι μου φεγγάρι μου» από τη «Φαίδρα» (άλλη τραγωδία, ε;) ερμηνευμένο από τη Μελίνα Μερκούρη! Γενικώς, το σάουντρακ είναι πολύ προσεγμένο. Εύγε στον Ιταλό! Γενικώς, ελέγχει μια χαρά το υλικό του ο Castellitto. Το σενάριο της ταινίας είναι καλογραμμένο, υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο κωμικό και στο δραματικό και ο ίδιος εκμαιεύει πολύ καλές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του. Υπάρχουν συνεχείς ανατροπές. Και το ακόμα πιο έξυπνο που κάνει είναι να δίνει ένα happy end, που δεν είναι κλασικό happy end. Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν πως δεν είναι καν happy end!

Η Φορτουνάτα δεν είναι τυχερή. Το όνειρο δεν γίνεται πραγματικότητα. Και προδίδεται από κάποιον που εμπιστεύεται χωρίς να ξέρει ότι προδίδεται! Μήπως όμως εντέλει είναι η πραγματικά τυχερή; Μήπως όλοι οι υπόλοιποι συμβιβάζονται με κίβδηλες επιτυχίες την ίδια ώρα που η ίδια απλώς ζει; Ναι, είναι ασυμβίβαστη. Ναι, είναι θεά (προσέξτε το τατουάζ στην πλάτη της). Ναι, ξέρει να δίνει όταν όλοι οι υπόλοιποι το μόνο που ξέρουν είναι να παίρνουν. Ωραιότατη! Και η ηθοποιός. Και η ταινία.