Το σπίτι δίπλα στη θάλασσα
του Robert Guédiguian. Με τους Ariane Ascaride, Jean-Pierre Darroussin, Gérard Meylan, Jacques Boudet, Anaïs Demoustier, Robinson Stévenin, Yann Tregouët, Geneviève Mnich, Fred Ulysse
Τρία αδέλφια τότε, τρία αδέλφια τώρα
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
«Η καρδιά αριστερά, το μυαλό δεξιά»...
Αυτή είναι η 20η μεγάλου μήκους ταινία του Robert Guediguian. Ο γεννημένος στη Μασσαλία στις 3 Δεκεμβρίου του 1953 σκηνοθέτης είναι αρμενικής καταγωγής από την πλευρά του πατέρα του και γερμανικής καταγωγής από την πλευρά της μητέρας του. Την πλειοψηφία των ταινιών του την έχει γυρίσει στην περιοχή της Μασσαλίας. Και στην πλειοψηφία των ταινιών του πρωταγωνιστούν οι ίδιοι τρεις ηθοποιοί: Ariane Ascaride, Jean-Pierre Darroussin και Gérard Meylan. Μάλιστα, με την Ascaride είναι παντρεμένος.
Αν δεν κάνω λάθος, η πρώτη του ταινία που διανεμήθηκε εμπορικά στην Ελλάδα ήταν το εξαιρετικό «Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο» (Les neiges du Kilimandjaro, 2011, βγήκε στην Ελλάδα στις 8 Μαρτίου του 2012)!!! Ακολούθησε το «Ο μίτος της Αριάν» (Au fil d'Ariane, 2014) το οποίο βγήκε στην Ελλάδα στις 17 Ιουλίου του 2014, αν δεν κάνω λάθος όμως, δεν προβλήθηκε ποτέ στη Θεσσαλονίκη! Επόμενη ταινία του ήταν το «Η ιστορία ενός τρελού» (Une histoire de fou, 2015), που στη χώρα μας βγήκε κατευθείαν σε dvd. Και η 20η του ταινία λοιπόν είναι τούτη, με την οποία ασχολούμαστε τώρα, η οποία έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας του 2017.
Η υπόθεση: Σε μια μικρή ακτή κοντά στη Μασσαλία βρίσκεται ένα σπίτι που ανήκει σε έναν ηλικιωμένο άντρα, τον Μορίς. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο θα τον αφήσει ουσιαστικά φυτό. Οπότε, τα τρία παιδιά του θα πρέπει να διευθετήσουν το ζήτημα της κληρονομιάς και κυρίως το τι θα γίνει με το πατρικό σπίτι. Οπότε, συγκεντρώνονται εκεί τα τρία παιδιά του για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Είναι η Ανζέλ, μια ηθοποιός που ζει στο Παρίσι και είχε ορκιστεί να μην ξαναγυρίσει εδώ και 20 χρόνια, από τότε που ένα τραγικό γεγονός τη σημάδεψε για πάντα. Είναι ο Ζοζέφ, που απολύθηκε σκαιώς μετά από χρόνια σε μια υψηλόμισθη εργασία και είναι στα χωρίσματα με μια γυναίκα που έχει τα μισά του χρόνια.
Και είναι και ο Αρμάν, ο μόνος από τα τρία αδέλφια που έμεινε στη γενέτειρά τους, που από τη μια φρόντιζε τον πατέρα τους και από την άλλη λειτουργεί το μικρό οικογενειακό εστιατόριο. Τα τρία αποξενωμένα αδέλφια, θα μοιραστούν συναισθήματα, αναμνήσεις ενοχές και μυστικά και θα αναμετρηθούν με όσα έχουν κληρονομήσει από τα ιδανικά του πατέρα τους. Μέχρι που ένα απρόσμενο γεγονός, θα τους κάνει να αναθεωρήσουν τα πάντα.
Η άποψή μας: Δεν μπορώ να κρατήσω... κακία στον Guédiguian. Ακόμα κι όταν κάνει μαζεμένα λάθη σε μια ταινία όπως τούτη, που φτιάχτηκε με όλες τις καλές προθέσεις. Είχε τον «Βυσσινόκηπο» στο μυαλό του ο συμπαθής δημιουργός όταν αποφάσισε να γυρίσει τούτη την ταινία. Το τελικό αποτέλεσμα πάντως δεν τον δικαιώνει. Κι ας έχει η ταινία (και ο δημιουργός της) την καρδιά στο σωστό σημείο – αριστερά – και το κάδρο στο ύψος των ανθρώπων. Ξεκινάει όμορφα η ταινία: το παραθαλάσσιο χωριό είναι όμορφο χωρίς να χαρακτηρίζεται γραφικό με την... κακή έννοια, τα τρένα πάνω από την γέφυρα πηγαίνουν και έρχονται – όπως και οι αναμνήσεις – λέγονται ατάκες που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, υπάρχει ίντριγκα, όλα καλά.
Κάπου στο ημίωρο, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Η ταχύτητα πέφτει, ο πιο ενδιαφέρον χαρακτήρας από όλους, ο πικρόχολος Ζοζέφ, αρχίζει και επαναλαμβάνεται. Ο λόγος για τον οποίο η Ανζέλ έχει βάλει το μέρος στη μαύρη λίστα κινηματογραφείται ψιλοάθλια, ιδίως από τη στιγμή που, υποτίθεται, κανείς δεν είδε πως εξελίχθηκε το τραγικό γεγονός: είναι έτσι αποτυπωμένο στη μνήμη της Ανζέλ; Χάλια. Κι όλο αυτό με τον νεαρό ψαρά που τη θαυμάζει και ξέρει απ' έξω εδάφια από θεατρικά έργα... too much – και γίνεται και... χειρότερο. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι άλλο: το γεγονός ότι ο Guédiguian, έστω και άτσαλα, θαρρείς και κάνει ένα best of των ταινιών του. Καθόλου τυχαία και εντελώς ταιριαστά, βάζει μια σκηνή από την ταινία του «Ki lo sa?» από το 1986, 32 χρόνια πριν (!!!) δηλαδή, με τους τρεις πρωταγωνιστές της σημερινής του ταινίας, εντελώς νέους τότε, να πηγαίνουν για μπάνιο, στην ίδια περιοχή, υπό τους ήχους του «I Want You» του Bob Dylan! (σημείωση: όχι, δεν έχουμε δει εκείνη την ταινία, απλά, προσέξαμε την ομοιότητα των ηθοποιών, το ψάξαμε, και το... βρήκαμε το συγκεκριμένο τρίβια, μέσω του «connections» του imdb, να τα λέμε αυτά)!!!
Τα τρία αδέλφια, σε κρίσιμη ηλικία στη ζωή τους, καλούνται να αφήσουν πίσω το παρελθόν και όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό, να κάνουν μια νέα αρχή, με το βλέμμα σταθερά στο μέλλον. Το τελικό... εύρημα με τα προσφυγόπουλα, που επιβιώνουν από ένα μοιραίο ταξίδι και είναι κι αυτά τρία αδέλφια, ένα κορίτσι και δύο αγόρια, είναι πάρα πολύ καλό. Ναι μεν, αλλά... Έρχεται πολύ αργά στην εξέλιξη των δρωμένων της ιστορίας. Κι ενώ έχει όλες τις σωστές αναγνώσεις, παραπομπές και προβολές (τα παιδιά ήρθαν από τη θάλασσα, εκεί όπου πχ έχασε την ελπίδα και τη θέληση για ζωή η Ανζέλ, είναι το νέο που έρχεται όταν το παλιό πεθαίνει, είναι το μέλλον, που ήρθε για να μείνει) μοιάζει λίγο μηχανίστικο όλο αυτό. Λίγο φορσέ. Λίγο σαν την τελευταία στιγμή ο σκηνοθέτης και δημιουργός της ταινίας να αποφάσισε πως η έως εκείνη τη στιγμή δραματουργία δεν ήταν αρκετή για να ικανοποιήσει τους θεατές, οπότε χρειαζόταν το κάτι παραπάνω, το οποίο όμως μοιάζει να έρχεται από άλλη ταινία.
Ας είναι, το είπαμε και στην αρχή. Δεν μπορούμε να κρατάμε κακία σε έναν δημιουργό με τόσο ανθρωποκεντρικό βλέμμα όσο ο Guédiguian. Και οι φωνές και οι αντίλαλοι κάτω από τη γέφυρα θα κρατήσουν ζωντανό το καταδικασμένο σε μαρασμό χωριό. Απλώς, θα έρχονται από άλλους ανθρώπους. Νέους. Με θέληση για ζωής. Από τους μετανάστες...
Η υπόθεση: Σε μια μικρή ακτή κοντά στη Μασσαλία βρίσκεται ένα σπίτι που ανήκει σε έναν ηλικιωμένο άντρα, τον Μορίς. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο θα τον αφήσει ουσιαστικά φυτό. Οπότε, τα τρία παιδιά του θα πρέπει να διευθετήσουν το ζήτημα της κληρονομιάς και κυρίως το τι θα γίνει με το πατρικό σπίτι. Οπότε, συγκεντρώνονται εκεί τα τρία παιδιά του για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Είναι η Ανζέλ, μια ηθοποιός που ζει στο Παρίσι και είχε ορκιστεί να μην ξαναγυρίσει εδώ και 20 χρόνια, από τότε που ένα τραγικό γεγονός τη σημάδεψε για πάντα. Είναι ο Ζοζέφ, που απολύθηκε σκαιώς μετά από χρόνια σε μια υψηλόμισθη εργασία και είναι στα χωρίσματα με μια γυναίκα που έχει τα μισά του χρόνια.
Και είναι και ο Αρμάν, ο μόνος από τα τρία αδέλφια που έμεινε στη γενέτειρά τους, που από τη μια φρόντιζε τον πατέρα τους και από την άλλη λειτουργεί το μικρό οικογενειακό εστιατόριο. Τα τρία αποξενωμένα αδέλφια, θα μοιραστούν συναισθήματα, αναμνήσεις ενοχές και μυστικά και θα αναμετρηθούν με όσα έχουν κληρονομήσει από τα ιδανικά του πατέρα τους. Μέχρι που ένα απρόσμενο γεγονός, θα τους κάνει να αναθεωρήσουν τα πάντα.
Η άποψή μας: Δεν μπορώ να κρατήσω... κακία στον Guédiguian. Ακόμα κι όταν κάνει μαζεμένα λάθη σε μια ταινία όπως τούτη, που φτιάχτηκε με όλες τις καλές προθέσεις. Είχε τον «Βυσσινόκηπο» στο μυαλό του ο συμπαθής δημιουργός όταν αποφάσισε να γυρίσει τούτη την ταινία. Το τελικό αποτέλεσμα πάντως δεν τον δικαιώνει. Κι ας έχει η ταινία (και ο δημιουργός της) την καρδιά στο σωστό σημείο – αριστερά – και το κάδρο στο ύψος των ανθρώπων. Ξεκινάει όμορφα η ταινία: το παραθαλάσσιο χωριό είναι όμορφο χωρίς να χαρακτηρίζεται γραφικό με την... κακή έννοια, τα τρένα πάνω από την γέφυρα πηγαίνουν και έρχονται – όπως και οι αναμνήσεις – λέγονται ατάκες που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, υπάρχει ίντριγκα, όλα καλά.
Κάπου στο ημίωρο, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Η ταχύτητα πέφτει, ο πιο ενδιαφέρον χαρακτήρας από όλους, ο πικρόχολος Ζοζέφ, αρχίζει και επαναλαμβάνεται. Ο λόγος για τον οποίο η Ανζέλ έχει βάλει το μέρος στη μαύρη λίστα κινηματογραφείται ψιλοάθλια, ιδίως από τη στιγμή που, υποτίθεται, κανείς δεν είδε πως εξελίχθηκε το τραγικό γεγονός: είναι έτσι αποτυπωμένο στη μνήμη της Ανζέλ; Χάλια. Κι όλο αυτό με τον νεαρό ψαρά που τη θαυμάζει και ξέρει απ' έξω εδάφια από θεατρικά έργα... too much – και γίνεται και... χειρότερο. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι άλλο: το γεγονός ότι ο Guédiguian, έστω και άτσαλα, θαρρείς και κάνει ένα best of των ταινιών του. Καθόλου τυχαία και εντελώς ταιριαστά, βάζει μια σκηνή από την ταινία του «Ki lo sa?» από το 1986, 32 χρόνια πριν (!!!) δηλαδή, με τους τρεις πρωταγωνιστές της σημερινής του ταινίας, εντελώς νέους τότε, να πηγαίνουν για μπάνιο, στην ίδια περιοχή, υπό τους ήχους του «I Want You» του Bob Dylan! (σημείωση: όχι, δεν έχουμε δει εκείνη την ταινία, απλά, προσέξαμε την ομοιότητα των ηθοποιών, το ψάξαμε, και το... βρήκαμε το συγκεκριμένο τρίβια, μέσω του «connections» του imdb, να τα λέμε αυτά)!!!
Τα τρία αδέλφια, σε κρίσιμη ηλικία στη ζωή τους, καλούνται να αφήσουν πίσω το παρελθόν και όσο παράξενο κι αν ακούγεται αυτό, να κάνουν μια νέα αρχή, με το βλέμμα σταθερά στο μέλλον. Το τελικό... εύρημα με τα προσφυγόπουλα, που επιβιώνουν από ένα μοιραίο ταξίδι και είναι κι αυτά τρία αδέλφια, ένα κορίτσι και δύο αγόρια, είναι πάρα πολύ καλό. Ναι μεν, αλλά... Έρχεται πολύ αργά στην εξέλιξη των δρωμένων της ιστορίας. Κι ενώ έχει όλες τις σωστές αναγνώσεις, παραπομπές και προβολές (τα παιδιά ήρθαν από τη θάλασσα, εκεί όπου πχ έχασε την ελπίδα και τη θέληση για ζωή η Ανζέλ, είναι το νέο που έρχεται όταν το παλιό πεθαίνει, είναι το μέλλον, που ήρθε για να μείνει) μοιάζει λίγο μηχανίστικο όλο αυτό. Λίγο φορσέ. Λίγο σαν την τελευταία στιγμή ο σκηνοθέτης και δημιουργός της ταινίας να αποφάσισε πως η έως εκείνη τη στιγμή δραματουργία δεν ήταν αρκετή για να ικανοποιήσει τους θεατές, οπότε χρειαζόταν το κάτι παραπάνω, το οποίο όμως μοιάζει να έρχεται από άλλη ταινία.
Ας είναι, το είπαμε και στην αρχή. Δεν μπορούμε να κρατάμε κακία σε έναν δημιουργό με τόσο ανθρωποκεντρικό βλέμμα όσο ο Guédiguian. Και οι φωνές και οι αντίλαλοι κάτω από τη γέφυρα θα κρατήσουν ζωντανό το καταδικασμένο σε μαρασμό χωριό. Απλώς, θα έρχονται από άλλους ανθρώπους. Νέους. Με θέληση για ζωής. Από τους μετανάστες...
Στις δικές μας αίθουσες? Την 1η Μαρτίου 2018 από την Weird Wave
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική