των Bentley Dean, Martin Butler. Mε τους Marie Wawa, Mungau Dain, Marceline Rofit, Chief Charlie Kahla, Albi Nangia, Lingai Kowia, Dadwa Mungau, Linette Yowayin, Chief Mikum Tainakou, Chief Mungau Yokay, Kapan Cook
Ρωμαίος και Ιουλιέτα αλά... νησιώτικα!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Ηφαίστειο μίσους, λάβα έρωτα...
Επειδή εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ταινία που για να την κατανοήσεις καλύτερα χρειάζεται να ξέρεις και δυο – τρία πράγματα «εγκυκλοπαιδικά» που λέμε, ιδού μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία από το δελτίο τύπου της εγχώριας εταιρίας διανομής:
Το νησί Tanna ανήκει στο κράτος Βανουάτου (σύμπλεγμα πολλών νησιών, κοντά στην Αυστραλία) και κατοικήθηκε για πρώτη φορά πριν από 3.000 χρόνια. Ο καπετάνιος Τζέιμς Κουκ ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που επισκέφθηκε την Tanna το 1774, ενώ ακολούθησαν ιεραπόστολοι τον 19ο αιώνα. Στα μέσα του 20ου αιώνα εμφανίστηκε ένα ισχυρό τοπικό κίνημα που απέρριπτε την αποικιακή παρουσία στο νησί και υποστήριζε σθεναρά την επιστροφή στην παράδοση και την απόρριψη του δυτικού ρουχισμού, των χρημάτων και των σχολείων. Παρότι οι ηγέτες συνελήφθησαν, καταδιώχτηκαν κι εξορίστηκαν, το κίνημα εξαπλώθηκε και υπάρχει έως και σήμερα. Η φυλή Γιακέλ έχει απορρίψει τελείως το μοντέρνο τρόπο ζωής. Έχουν πάρει εσκεμμένα την απόφαση να προστατέψουν τα παλιά.
Γλωσσάρι
Tanna: ένα νησί 30.000 κατοίκων στα νότια του αρχιπελάγους του Βανουάτου, που ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία το 1980.
Κάστομ: η παραδοσιακή κοσμολογία του Βανουάτου, σύστημα νόμων, πεποιθήσεων, τραγουδιών, χορών και κοινωνικών δομών.
Bury the Club: μία επίσημη τελετή για τη λήξη της διένεξης μεταξύ δύο φυλών. Ο ειρηνοποιός αρχηγός καλεί τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν στους όρους και να ανταλλάξουν γουρούνια, ποτά και νύφες για να σφραγίσουν τη συμφωνία.
Γιαχούλ: Το όνομα του ενεργού ηφαιστείου στο νότιο μέρος της Τάννα. Είναι η Αδερφή Μητέρα τους.
Και μερικά επιπλέον στοιχεία για την ταινία: αποτέλεσε την επίσημη υποψηφιότητα της Αυστραλίας για το περσινό ξενόγλωσσο Όσκαρ φτάνοντας μέχρι την τελική πεντάδα. Την πρώτη της παγκόσμια εμφάνιση την έκανε στο φεστιβάλ Βενετίας του 2015, όπου συμμετείχε στο τμήμα της «Εβδομάδας της Κριτικής», στο οποίο τελικά και τιμήθηκε με τα βραβεία καλύτερης ταινίας και φωτογραφίας. Γενικώς, συμμετείχε σε πάμπολλα φεστιβάλ γεμίζοντας βραβεία.
Η υπόθεση: Η Σελίν είναι μια πιτσιρίκα που ζει σε ένα μικρό τροπικό χωριό της φυλής Γιάκελ στο νησί Tanna. Της αρέσει να παρακούει τον πατέρα της, τον Λινγκέι και να εξερευνά μέρη του νησιού που της έχει απαγορευτεί να επισκέπτεται. Σε μια από αυτές τις εξορμήσεις της βλέπει τη μεγαλύτερη αδελφή της, την Βάβα, να ερωτοτροπεί με τον Ντέιν, τον όμορφο γιο του αρχηγού του χωριού, του Τσάρλι. Η Βάβα τη βάζει να ορκιστεί να κρατήσει αυτό που είδε μυστικό. Έτσι κι αλλιώς, οι προοπτικές του να παντρευτεί τον Ντέιν είναι ελάχιστες. Και μηδενίζονται όταν ο Τσάρλι αποφασίζει η Βάβα να παντρευτεί κάποιον άντρα από την φυλή Ιμεντίν. Οι Γιάκελ και οι Ιμεντίν βρίσκονται σε χρόνια διαμάχη. Οι Ιμεντίν τελευταία κατηγορούν τους Γιάκελ για το γεγονός ότι οι σοδειές τους δεν πάνε καλά, και στο πλαίσιο των εχθροπραξιών επιτίθενται βίαια στον σαμάνο των Γιάκελ. Ο Τσάρλι λοιπόν, για να σταματήσουν οι σκοτωμοί και για να μπορέσουν τα μέλη των δύο φυλών να ζήσουν ειρηνικά, συμφωνεί με τον αρχηγό των Ιμεντίν να γίνει αυτός ο γάμος από προξενιό. Η Βάβα, όμως, αντιδράει. Όπως και ο Ντέιν. Οι δύο εραστές το σκάνε. Και τους κυνηγάνε τόσο οι Γιάκελ όσο και οι Ιμεντίν...
Η άποψή μας: Έχει πολλαπλό ενδιαφέρον τούτη η πολύ όμορφη ταινία. Είναι γυρισμένη στη γλώσσα των ιθαγενών. Ό,τι βλέπουμε επί της μεγάλης οθόνης αποτελεί την οπτικοποίηση ενός παραδοσιακού τραγουδιού. Όσοι εμφανίζονται ως ηθοποιοί, όχι ταινία δεν έχουν δει, μα ούτε κάμερα στη ζωή τους, οπότε οι ερμηνείες είναι αξιοπρόσεχτα ευπρεπείς αν μη τι άλλο. Καθόλου ψεύτικες. Λες και ήταν προορισμένοι να γίνουν ηθοποιοί ένα πράμα! Είναι ολοφάνερο ότι αυτή είναι η πρώτη ταινία μυθοπλασίας των δύο συνσκηνοθετών και πως έχουν παρελθόν στο ντοκιμαντέρ. Πάρα πολλές ώρες ντοκιμαντέρ. Γιατί φαίνεται ότι το έχουν με τη μυθοπλασία αλλά η ταινία είναι στα καλύτερά της όταν παρουσιάζει πράγματα εθνολογικού ενδιαφέροντος, όταν δηλαδή η κάμερα ρουφάει αλήθεια εν είδη ντοκιμαντέρ.
Στα πολύ θετικά πιστώνω τούτη την ταινία λοιπόν με μια ματιά National Geographic χωρίς όμως να γίνεται ποτέ γραφική. Η κινηματογράφηση και η διεύθυνση φωτογραφίας είναι πραγματικά τρομερή: φοβερά... πράσινα τα δέντρα, δεν έχω ξαναδεί πιο όμορφο γαλάζιο στη μικρή ανάλογη σκηνή στη θάλασσα, κι ότι έχει να κάνει με το ενεργό ηφαίστειο είτε στις νυχτερινές λήψεις είτε στις λήψεις της ημέρας είναι κα-τα-πλη-κι-κό! Η σκηνή πχ όπου οι δύο εραστές βρίσκονται στα χείλη του – ενεργού, μην το ξεχνάμε αυτό! - ηφαιστείου, αγκαλιάζονται και ξαφνικά, σε τέλειο συγχρονισμό θαρρείς, πετάγεται πήδακας λάβας, είναι πραγματικά συγκλονιστική!
Γενικά, το μάτι του θεατή γεμίζει ομορφιά! Από εκεί και πέρα, το σάουντρακ είναι σπουδαίο (με φωνητικά από την Lisa Gerrard βεβαίως, βεβαίως!!!), το μοντάζ είναι αξιοπρόσεκτα μετρημένο και ακριβές και γενικώς, όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά της ταινίας πιάνουν υψηλές επιδόσεις. Όλα αυτά όμως θα ήταν άχρηστα χωρίς να υπάρχει από πίσω μια ιστορία που να σε κρατάει. Και ναι, εδώ υπάρχει η ιστορία μιας απαγορευμένης αγάπης, μιας αγάπης υπό διωγμό, δυο εραστών που το σκάνε για να ζήσουν τον έρωτά τους μακριά από αυτό που επιτάσσουν τα ήθη, τα έθιμα και οι συμβάσεις. Είναι λοιπόν μια ιστορία με την οποία όλοι μπορούν να ταυτιστούν: και οι Έλληνες στη Θεσσαλονίκη, και οι Ιταλοί στο Μιλάνο, και οι Κινέζοι στη Σαγκάη και οι Ρώσοι στο Βλαδιβοστόκ. Το πολύ έξυπνο επίσης που κάνει η ταινία είναι να φαίνεται μεν ότι είναι «εποχής» αλλά να μην είναι! Σε μια σκηνή οι δύο εραστές βρίσκονται σε ένα τμήμα του νησιού όπου ιθαγενείς άλλης φυλής έχουν ασπαστεί τον δυτικό τρόπο ζωής. Το μόνο εύκολο θα ήταν οι δυο τους να δυτικοποιηθούν και να ζήσουν ελεύθεροι εκεί, ξεχνώντας ντιπ παραδόσεις, χωρίς να κινδυνεύουν από τους οικείους τους. Την πρόσκληση την παίρνουν. Αρκεί να πουν ναι.
Ναι, αλλά δίνουν τελικά ένα ηχηρό όχι! Κι ευτυχώς, δεν το κάνουν αναχρονιστικά και συμπλεγματικά, παρωχημένα και συντηρητικά, όπως το είχε κάνει και την είχε πατήσει ο M. Night Shyamalan στο «Σκοτεινό χωριό». Είναι επιλογή τους. Πραγματικά όμορφη ταινία να τη βλέπεις και να την ακούς.
Tanna: ένα νησί 30.000 κατοίκων στα νότια του αρχιπελάγους του Βανουάτου, που ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία το 1980.
Κάστομ: η παραδοσιακή κοσμολογία του Βανουάτου, σύστημα νόμων, πεποιθήσεων, τραγουδιών, χορών και κοινωνικών δομών.
Bury the Club: μία επίσημη τελετή για τη λήξη της διένεξης μεταξύ δύο φυλών. Ο ειρηνοποιός αρχηγός καλεί τις δύο πλευρές να συμφωνήσουν στους όρους και να ανταλλάξουν γουρούνια, ποτά και νύφες για να σφραγίσουν τη συμφωνία.
Γιαχούλ: Το όνομα του ενεργού ηφαιστείου στο νότιο μέρος της Τάννα. Είναι η Αδερφή Μητέρα τους.
Και μερικά επιπλέον στοιχεία για την ταινία: αποτέλεσε την επίσημη υποψηφιότητα της Αυστραλίας για το περσινό ξενόγλωσσο Όσκαρ φτάνοντας μέχρι την τελική πεντάδα. Την πρώτη της παγκόσμια εμφάνιση την έκανε στο φεστιβάλ Βενετίας του 2015, όπου συμμετείχε στο τμήμα της «Εβδομάδας της Κριτικής», στο οποίο τελικά και τιμήθηκε με τα βραβεία καλύτερης ταινίας και φωτογραφίας. Γενικώς, συμμετείχε σε πάμπολλα φεστιβάλ γεμίζοντας βραβεία.
Η υπόθεση: Η Σελίν είναι μια πιτσιρίκα που ζει σε ένα μικρό τροπικό χωριό της φυλής Γιάκελ στο νησί Tanna. Της αρέσει να παρακούει τον πατέρα της, τον Λινγκέι και να εξερευνά μέρη του νησιού που της έχει απαγορευτεί να επισκέπτεται. Σε μια από αυτές τις εξορμήσεις της βλέπει τη μεγαλύτερη αδελφή της, την Βάβα, να ερωτοτροπεί με τον Ντέιν, τον όμορφο γιο του αρχηγού του χωριού, του Τσάρλι. Η Βάβα τη βάζει να ορκιστεί να κρατήσει αυτό που είδε μυστικό. Έτσι κι αλλιώς, οι προοπτικές του να παντρευτεί τον Ντέιν είναι ελάχιστες. Και μηδενίζονται όταν ο Τσάρλι αποφασίζει η Βάβα να παντρευτεί κάποιον άντρα από την φυλή Ιμεντίν. Οι Γιάκελ και οι Ιμεντίν βρίσκονται σε χρόνια διαμάχη. Οι Ιμεντίν τελευταία κατηγορούν τους Γιάκελ για το γεγονός ότι οι σοδειές τους δεν πάνε καλά, και στο πλαίσιο των εχθροπραξιών επιτίθενται βίαια στον σαμάνο των Γιάκελ. Ο Τσάρλι λοιπόν, για να σταματήσουν οι σκοτωμοί και για να μπορέσουν τα μέλη των δύο φυλών να ζήσουν ειρηνικά, συμφωνεί με τον αρχηγό των Ιμεντίν να γίνει αυτός ο γάμος από προξενιό. Η Βάβα, όμως, αντιδράει. Όπως και ο Ντέιν. Οι δύο εραστές το σκάνε. Και τους κυνηγάνε τόσο οι Γιάκελ όσο και οι Ιμεντίν...
Η άποψή μας: Έχει πολλαπλό ενδιαφέρον τούτη η πολύ όμορφη ταινία. Είναι γυρισμένη στη γλώσσα των ιθαγενών. Ό,τι βλέπουμε επί της μεγάλης οθόνης αποτελεί την οπτικοποίηση ενός παραδοσιακού τραγουδιού. Όσοι εμφανίζονται ως ηθοποιοί, όχι ταινία δεν έχουν δει, μα ούτε κάμερα στη ζωή τους, οπότε οι ερμηνείες είναι αξιοπρόσεχτα ευπρεπείς αν μη τι άλλο. Καθόλου ψεύτικες. Λες και ήταν προορισμένοι να γίνουν ηθοποιοί ένα πράμα! Είναι ολοφάνερο ότι αυτή είναι η πρώτη ταινία μυθοπλασίας των δύο συνσκηνοθετών και πως έχουν παρελθόν στο ντοκιμαντέρ. Πάρα πολλές ώρες ντοκιμαντέρ. Γιατί φαίνεται ότι το έχουν με τη μυθοπλασία αλλά η ταινία είναι στα καλύτερά της όταν παρουσιάζει πράγματα εθνολογικού ενδιαφέροντος, όταν δηλαδή η κάμερα ρουφάει αλήθεια εν είδη ντοκιμαντέρ.
Στα πολύ θετικά πιστώνω τούτη την ταινία λοιπόν με μια ματιά National Geographic χωρίς όμως να γίνεται ποτέ γραφική. Η κινηματογράφηση και η διεύθυνση φωτογραφίας είναι πραγματικά τρομερή: φοβερά... πράσινα τα δέντρα, δεν έχω ξαναδεί πιο όμορφο γαλάζιο στη μικρή ανάλογη σκηνή στη θάλασσα, κι ότι έχει να κάνει με το ενεργό ηφαίστειο είτε στις νυχτερινές λήψεις είτε στις λήψεις της ημέρας είναι κα-τα-πλη-κι-κό! Η σκηνή πχ όπου οι δύο εραστές βρίσκονται στα χείλη του – ενεργού, μην το ξεχνάμε αυτό! - ηφαιστείου, αγκαλιάζονται και ξαφνικά, σε τέλειο συγχρονισμό θαρρείς, πετάγεται πήδακας λάβας, είναι πραγματικά συγκλονιστική!
Γενικά, το μάτι του θεατή γεμίζει ομορφιά! Από εκεί και πέρα, το σάουντρακ είναι σπουδαίο (με φωνητικά από την Lisa Gerrard βεβαίως, βεβαίως!!!), το μοντάζ είναι αξιοπρόσεκτα μετρημένο και ακριβές και γενικώς, όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά της ταινίας πιάνουν υψηλές επιδόσεις. Όλα αυτά όμως θα ήταν άχρηστα χωρίς να υπάρχει από πίσω μια ιστορία που να σε κρατάει. Και ναι, εδώ υπάρχει η ιστορία μιας απαγορευμένης αγάπης, μιας αγάπης υπό διωγμό, δυο εραστών που το σκάνε για να ζήσουν τον έρωτά τους μακριά από αυτό που επιτάσσουν τα ήθη, τα έθιμα και οι συμβάσεις. Είναι λοιπόν μια ιστορία με την οποία όλοι μπορούν να ταυτιστούν: και οι Έλληνες στη Θεσσαλονίκη, και οι Ιταλοί στο Μιλάνο, και οι Κινέζοι στη Σαγκάη και οι Ρώσοι στο Βλαδιβοστόκ. Το πολύ έξυπνο επίσης που κάνει η ταινία είναι να φαίνεται μεν ότι είναι «εποχής» αλλά να μην είναι! Σε μια σκηνή οι δύο εραστές βρίσκονται σε ένα τμήμα του νησιού όπου ιθαγενείς άλλης φυλής έχουν ασπαστεί τον δυτικό τρόπο ζωής. Το μόνο εύκολο θα ήταν οι δυο τους να δυτικοποιηθούν και να ζήσουν ελεύθεροι εκεί, ξεχνώντας ντιπ παραδόσεις, χωρίς να κινδυνεύουν από τους οικείους τους. Την πρόσκληση την παίρνουν. Αρκεί να πουν ναι.
Ναι, αλλά δίνουν τελικά ένα ηχηρό όχι! Κι ευτυχώς, δεν το κάνουν αναχρονιστικά και συμπλεγματικά, παρωχημένα και συντηρητικά, όπως το είχε κάνει και την είχε πατήσει ο M. Night Shyamalan στο «Σκοτεινό χωριό». Είναι επιλογή τους. Πραγματικά όμορφη ταινία να τη βλέπεις και να την ακούς.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 8 Ιουνίου 2017 από την Seven Films
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική