Movies Ltd

του zerVo (@moviesltd)

Κάτω από την κωδική ονομασία Action T4, από το 1939 μέχρι και το 1945 η ηγεσία της Ναζιστικής Γερμανίας, εκπόνησε σχέδιο εξόντωσης, όλων εκείνων των ανήμπορων πολιτών της χώρας, που έπασχαν από δύσκολες και μη ιάσιμες ασθένειες, θεωρώντας την επιβίωση τους περιττή, ανούσια και μη αντάξια της χαρακτηριζόμενης από μόνιμο σθένος και υγεία, Άριας Φυλής. Υπολογίζεται πως περισσότεροι από 200 χιλιάδες άνθρωποι, οδηγήθηκαν σε τεχνητό και ιατρικά εύκολα δικαιολογήσιμο θάνατο, μεταξύ των οποίων περίπου 5 χιλιάδες παιδιά. Τακτική που για να μην έρθει σε ρήξη με τις, χαμηλότονες έτσι κι αλλιώς, φωνές διαμαρτυρίας από το εσωτερικό, μα κυρίως με τις αρχές της Εκκλησίας, λάμβανε χώρα με άκρα μυστικότητα, σε μικρά περιφερειακά νοσοκομεία και όχι μαζικά σε κρεματόρια και στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως αποκάλυψαν άλλωστε τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας μετά το πέρας των αιματηρών εχθροπραξιών και την πτώση του Χίτλερ. Μια τέτοια περίπτωση, δραματική και συναισθηματικά φορτισμένη, δοσμένη μέσα από το ανήσυχο βλέμμα ενός ανήλικου αγοριού, περιγράφει η όμορφα δομημένη ευρωπαϊκή παραγωγή Nebel Im August.

Νότια Γερμανία 1942. Ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος βρίσκεται στο απόγειο του, με την Σβάστικα ακόμη να κρατά ρόλο κυρίαρχο και ενδεχόμενου νικητή, κόντρα στους εξουθενωμένους συμμάχους. Χωρίς μητέρα, αφού την έχει χάσει από χρόνια και με τον περιπλανώμενο πωλητή πατέρα του να μην έχει την δυνατότητα να του προσφέρει στέγη, ο 13χρονος Έρνστ Λόσσα, πανέξυπνος αλλά και ατίθασος, ανεπίδεκτος από όλα τα ορφανοτροφεία της περιοχής θα καταλήξει εσώκλειστος σε ψυχιατρικό ίδρυμα, συνυπάρχοντας, παρότι υγιής, με βαριά ασθενείς ψυχικά και σωματικά, τόσο συνομηλίκους του, όσο και γηραιότερους. Χάρη στην ευφυΐα και την εργατικότητα του, σύντομα θα γίνει ανεπισήμως, βοηθός στο νεκροτομείο της κλινικής, αναλαμβάνοντας το χρέος του καθαρισμού των ιατροδικαστικών σκευών.

Η ραγδαία αύξηση του αριθμού των νεκρών, κατά το τελευταίο διάστημα, ειδικότερα φίλων του που δεν είχαν δείξει επιπλοκές στην πάθηση τους, θα ξενίσει τον πιτσιρίκο, που θα σκεφτεί δίχως όμως να μπορεί να το αποδείξει, πως κάτι πολύ παράξενο συμβαίνει στο νοσοκομείο. Θάνατοι που έχουν άμεση σχέση με το πλάνο ευθανασίας των πιο βαριάς κατάστασης χτυπημένων από ανίατες παθήσεις τροφίμων, που έχει εκπονήσει ο μπροστά σε κόσμο, ευχάριστος και στοργικός Δόκτορας Βειτχάουσεν, στην πραγματικότητα όμως ένα κυνικό τέρας, που ακολουθεί πιστά τις προσταγές του Τρίτου Ράιχ για άμεσες και χωρίς να κινηθούν υποψίες στον περίγυρο, δολοφονίες των μη αποδεκτών αρρώστων. Καρτερώντας τον πατέρα του να εμφανιστεί από στιγμή σε στιγμή για να τον σώσει από την κόλαση που βιώνει και να τον πάρει να ταξιδέψουν μαζί ίσαμε την Αμερική, ο μελαγχολικός μα ονειροπόλος Ερνστ θα πιστέψει πως τα πάντα γύρω του δεν είναι παρά ένας εφιάλτης που πολύ σύντομα θα λάβει τέλος.

Ευθύνη για το απελευθερωμένο του πνεύμα φέρει άλλωστε και η προέλευση του, μιας και ο μικρούλης ανήκει στην μειονοτική (και φυσικά καταδιωκόμενη από τον Χίτλερ) φυλή των Γιένις, της τρίτης σε πληθυσμό νομαδικής ράτσας στην Ευρώπη, μετά τους Τσιγγάνους και τους Ρομά, που επίσης δεν έχουν καμία θέση στον ένδοξο τόπο της Deutschland Uber Alles. Και με τις τάσεις φυγής να κυλούν ακατάπαυστα στο αίμα του, ο φυλακισμένος πίσω από τους γκρίζους τοίχους του φρενοκομείου, έφηβος, δεν θα αργήσει να κτίζει μέσα του πλάνο απόδρασης. Μονάχος του θα το είχε επιτύχει ήδη, μα μέσα στον παιδιάστικο νου του, θα θελήσει να πάρει μαζί του και να σώσει όσους περισσότερους μπορεί, ακόμη κι αν οι αδυναμίες τους σε κίνηση και βάδιση είναι προφανείς και καθιστούν το κόλπο αδύνατο.

Με την πραγματική ιστορία αυτού του σπινθηροβόλου μπόμπιρα, που στα γερμανικά χρονικά καταγράφεται ως κάτι εφάμιλλο της γνωστής τοις πάσι, Άννας Φρανκ, καταπιάνεται ο πολυβραβευμένος για τις δουλειές του σε μικρή και μεγάλη οθόνη σκηνοθέτης Kai Wessel. Μια ιστορία που αφηγητής της είναι ο ίδιος ο μικρούλης, εκ πρώτης όψης πενιχρός το δέμας που δεν γεμίζει το μάτι κανενός, μα με ψυχή λιονταριού, που δεν θα διστάσει να τα βάλει ακόμη και με τον κραταιό Χερ Ντιρέκτορ, στην αντίληψη πως τα ανάπηρα φιλαράκια του, δεν έχουν φύγει για πάντα από φυσικά αίτια. Το δραματικό στοιχείο του πρώτου μέρους, εκεί που, αργόσυρτα είναι η αλήθεια, επιχειρείται και η ιστορική επεξήγηση της πλοκής, δίνει την σκυτάλη στην επανάληψη σε ένα δυνατό και δυναμικό θρίλερ, με σεκάνς που χάρη στην συμμετοχή παιδιών σε αυτές, αυτόματα εκτοξεύουν την αγωνία και το σασπένς.

Κι όμως οι σπαρακτικές καταστάσεις που ανεβάζουν στροφές βαθμηδόν στην εξέλιξη του έργου, δεν είναι αποτέλεσμα μια τραβηγμένης από τα μαλλιά μελοδραματικής κατάστασης, αλλά ενός πολύ σοβαρού σεναρίου, που ρίχνει περισσότερο το βάρος του στην ανάδειξη του αδάμαστου χαρακτήρα του Έρνστ και του ηθικού πλούτου εντός του, ενόσω εκείνος φτιάχνει καθημερινώς νέες φιλίες γύρω του, παρέχοντας αφειδώς τις υπηρεσίες του σε όσους έχουν ανάγκη. Ελαφριές παραμένουν οι εκκρεμότητες στην μελέτη της προσωπικότητας του διαβολικού ορκισμένου στον Ιπποκράτη δόκτορα, όπως τον αποδίδει με άνεση ο πάντοτε εξαίρετος Sebastian Koch, μα κύρια του προσωπικού που τον υπηρετεί, με το σκριπτ να αφήνει έκδηλα να εννοηθεί ο τρόμος που έχει φωλιάσει μέσα τους, μη αφήνοντας τους να αρνηθούν να παίξουν τον ρόλο του δήμιου. Άριστα κινηματογραφημένη η φυλακή με τα τεράστια γκρίζα παράθυρα, τους μακρόστενους διαδρόμους και τις ατέρμονες σκάλες, δίνει στην φαρέτρα του Wessel, το ένα από τα δύο πολύ σημαντικά εργαλεία που χρειάζεται για να προσφέρει ένα δραματικό πόνημα υψηλών αξιώσεων.

Γιατί το δεύτερο εξ ορισμού θα το βρει κανείς στην ανάγνωση του καστ, που αν και εφόσον έχει παρακολουθήσει τον εξίσου συγκλονιστικής πορείας Jack, δεν περιμένει τίποτα λιγότερο από το άριστα από τον δεκαπεντάρη, μα με έκφραση βετεράνου στο προσωπάκι του πρωταγωνιστή. Ο γεννημένος να μεγαλουργήσει Ivo Pietzker, όχι μόνο εκπλήσσει τους πάντες με την - έμφυτη, δεν μπορώ να την εξηγήσω αλλιώς - μέθοδο που χειρίζεται μορφασμούς, ματιές και σώμα, αλλά συμπαρασύρει μαζί του και όλη την νεανική ομήγυρη που τον περιβάλλει, ορίζοντας δίχως δεύτερη σκέψη το κορυφαίο ανήλικο ανσάμπλ της χρονιάς. Διαθέτοντας τέτοια απαράμιλλη πειθώ στην απόδοση των καταλυτών - μικρών ηρώων του στόρι, χάρη στην μπαγκέτα του ενορχηστρωτή και πανταχού παρόντα Ivo και με αυτή την τεχνική συνέπεια στο στήσιμο της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, με ελάχιστη προσοχή στην οικονομία του χρόνου της, η (και) αλληγορικής χροιάς Ομίχλη τον Αύγουστο, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μικρό αριστούργημα της σύγχρονης Γερμανικής κινηματογραφίας.