Movies Ltd

Στον ιστό της γυναίκας – αράχνη

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Το τέλος (;) των ιδεολογιών

Αυτή είναι η 8η μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του 64χρονου γκέι Ισπανού σκηνοθέτη Agustí Villaronga και μόλις η δεύτερη που βλέπουμε εμπορικά στις αίθουσες στην Ελλάδα μετά την προπροηγούμενή του, το εντυπωσιακό «Μαύρο ψωμί» (Pa negre, 2010 – εμείς στη χώρα μας είδαμε την ταινία αυτή το 2014!!!). Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Καταλανού συγγραφέα, Joan Sales. Λέγεται πως αυτό είναι το μοναδικό βιβλίο που περιγράφει τον Ισπανικό Εμφύλιο και από την πλευρά των φασιστών. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1956 και είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο έχει επιστολική μορφή και περιγράφει τα πράγματα από τη μεριά του Λουίς, το δεύτερο έχει επίσης επιστολική μορφή και περιγράφει τα πράγματα από τη μεριά της Τρίνι, και τα δύο επόμενα αποτυπώνουν τις μνήμες του Κρουέλς, ενώ καθολικού παπά πρώτα σε εκπαίδευση και μετά αφού φορέσει το Σχήμα. Στην ταινία, ο παπάς ίσα που αναφέρεται.

Η Núria Prims, που υποδύεται εκπληκτικά το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου στην ταινία, την Καρλάνα, γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1972, στη Βαρκελώνη. Την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση την έκανε στην ταινία «Historias del Kronen» του Montxo Armendáriz, σε ηλικία 23 ετών. Από τότε έπαιξε σε άλλες 14 ταινίες μεγάλου μήκους, με τελευταία πριν από αυτήν, να είναι το «Trash» του Carles Torras το 2009! Είχε λοιπόν οχτώ ολόκληρα χρόνια να εμφανιστεί σε ταινία ή στην τηλεόραση! Και με την επιστροφή της βραβεύτηκε με το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο φεστιβάλ Turia!

Η υπόθεση: 1937, Ισπανία. Η χώρα μαστίζεται από τον εμφύλιο πόλεμο, με αντιπάλους από τη μια τους φασίστες του Φράνκο και από την άλλη τις δημοκρατικές δυνάμεις, στις οποίες συμμετείχαν από φιλελεύθεροι αστοί μέχρι (κυρίως) κομμουνιστές και αναρχικοί επαναστάτες. Ο Λουίς είναι ένας αξιωματικός στο στρατό των δημοκρατικών, ο οποίος παίρνει εντολή για μετάθεση στο ανενεργό – χωρίς δράση – μέτωπο της Αραγωνίας. Στην (ελεύθερη) Βαρκελώνη ζει η κοπέλα του, η Τρίνι και ο πιτσιρίκος γιος τους. Καθώς έχουν αρκετούς μήνες να βρεθούν, ο Λουίς νιώθει τα συναισθήματά του για την Τρίνι να ατονούν. Αντιθέτως, νιώθει πολύ μεγάλη ερωτική έλξη για την Καρλάνα, μια μοιραία, ώριμη γυναίκα, που ζει στο χωριό όπου τοποθετείται ο Λουίς.

Η Καρλάνα είναι μια γυναίκα που διψά για εξουσία. Χρησιμοποιεί τον Λουίς για να πετύχει τους σκοπούς της – γενικώς είναι μια γυναίκα που δεν σταματά πουθενά προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει. Στην περιοχή, ο Λουίς βρίσκει και τον αδελφικό του φίλο, τον Σολέρας, ο οποίος είναι (κρυφά και τρελά) ερωτευμένος με την Τρίνι και απογοητευμένος από τον πόλεμο, τις ιδεολογίες, τα πάντα. Ο Σολέρας θα ξεφτιλίσει την Καρλάνα και η Καρλάνα θα βαλθεί να πάρει εκδίκηση. Την κατάλληλη στιγμή, ο Λουίς θα βρεθεί ξανά στο δρόμο της για να τον χρησιμοποιήσει και πάλι...

Η άποψή μας: Έπος! Όπως και στην ταινία με την οποία τον γνωρίσαμε στη χώρα μας, το «Μαύρο ψωμί», έτσι κι εδώ, ο Agustí Villaronga χρησιμοποιεί τον Ισπανικό Εμφύλιο ως ντεκόρ για να αφηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του – ή καλύτερα, τις ιστορίες του! Ο μαξιμαλισμός του κι εδώ είναι ιδιαζόντως παρόντας και η ταινία του ισορροπεί ανά πάσα στιγμή να ξεπέσει στο επίπεδο μιας τηλενουβέλας, σε ένα ποταμιαίο σίριαλ από αυτά που γεμίζουν τις απογευματινές ζώνες στον προγραμματισμό προγράμματος λαϊκών, δημοφιλών τηλεοπτικών σταθμών ανά τον κόσμο. Στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του, όμως, ο σκηνοθέτης καταφέρνει και δεν πέφτει. Η ματιά του είναι απολύτως κινηματογραφική και οι υπερβολές του δεν μπορούν παρά να του συγχωρεθούν, ιδίως από τη στιγμή που αυτές είναι καταγεγραμμένες σε ένα άλλο προϊόν μιας άλλης τέχνης: μην ξεχνάμε δηλαδή πως η πρώτη ύλη για τούτη την ταινία είναι ένα βιβλίο. Ένα δημοφιλές, αναγνωρισμένο βιβλίο. Ένα best seller.

Οπότε, ναι, από τη στιγμή που (φαντάζομαι γίνεται κατανοητό με την έκταση στην οποία δίνεται και πιστευτό με τα επιχειρήματα με τα οποία παρουσιάζεται) στο βιβλίο μια άθεη αναρχική γίνεται... χριστιανή για να μην νιώθει μοναξιά (!!!) κι ένας απογοητευμένος από τη ζωή και τον έρωτα αγωνιστής των δημοκρατικών γίνεται... φασίστας με το να βγάλει τα ρούχα του και να μείνει γυμνός από ντύσιμο και ιδεολογίες, μπορεί να σε κάνει να... κλωτσάς αλλά... ντέφι να γίνει. Δεν σε αφήνει να χάσεις τη μεγαλύτερη εικόνα. Κι εδώ, όπως και στο «Μαύρο ψωμί» ο σκηνοθέτης επιμένει (και μάλλον συμφωνεί ιδεολογικά) πως ουσιαστικά ισχύει κάτι που λέει εδώ μια γυναίκα – δεύτερος ρόλος: «Συγνώμη που θα το πω καπετάνιο μου αλλά αδιαφορώ ποιος θα κερδίσει σε αυτόν τον πόλεμο. Το μόνο που θέλω είναι να σταματήσει επιτέλους». Αδιάφορο αν κερδίσουν οι φασίστες; Χμ, σαν να μην μας τα λες καλά αγαπητέ.

Γενικώς, ιδεολογικά και στο «Μαύρο ψωμί» ο σκηνοθέτης κινούνταν σε επικίνδυνο ναρκοπέδιο αλλά είπαμε, την έβγαζε καθαρή. Το ίδιο κάνει κι εδώ. Όλοι του οι ήρωες, τους οποίους αγαπάει ολοφάνερα, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις αρχές τους. Βρίσκονται σε ηθικά διλήμματα και καλούνται να πάρουν αποφάσεις οι οποίες θα τους σημαδέψουν για μια ολόκληρη ζωή. Πιο ενδιαφέρον χαρακτήρας όλων είναι η Καρλάνα, που από μικρή, από τότε που ζούσε μόνο με τον πατέρα της, βίωσε την απόρριψη και την απαξίωση αλλά και την σεξουαλική κακοποίηση εξαιτίας του φύλου της. Είναι δυναμική, είναι μηχανορράφα, είναι δολοπλόκα και κυρίως είναι survivor. Την υποδύεται με πειθώ και δυναμισμό η Núria Prims, η οποία όντως δείχνει ότι μπορεί να προκαλέσει τα πάθη που βλέπουμε κι ακόμα περισσότερα.

Και πιο ενδιαφέρουσα σκηνή είναι η σκηνή που μοιράζονται λίγο πριν το τέλος οι δύο παλιοί φίλοι και σύντροφοι μέσα στην εγκαταλελειμμένη εκκλησία. Ο ένας δεν έχει σκοτώσει ποτέ, ο άλλος δεν έχει πλέον λόγο να ζήσει και η Καρλάνα θέλει ο δεύτερος να σκοτωθεί από το χέρι του πρώτου! Επειδή μπορεί! Επειδή αντιδρά πλέον στην καταπίεση και στον εξευτελισμό χρόνων. Εντάξει, η ατάκα που δίνει στον Λουίς όταν τον συναντά για να του «δανείσει» τη φοράδα της είναι από αυτές που σου μένουν: «είναι λυπημένη επειδή έχει μεγαλώσει και κανείς δεν την έχει καβαλήσει εδώ και καιρό»! Ευθύς παραλληλισμός με τη δική της κατάσταση! Μουάχαχαχαχα.

Χορταστική ταινία, γεμάτη πάθη, έρωτες, και δύσκολες αποφάσεις, με ιδεολογικό προσανατολισμό χωρίς πυξίδα είναι η αλήθεια αλλά με μια μεστή αφήγηση, η οποία δεν σε αφήνει να πάρεις τα μάτια σου από την οθόνη.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 17 Αυγούστου 2017 από την Weird Wave