Ηνωμένες πολιτείες της αγάπης
του Tomasz Wasilewski. Mε τους Julia Kijowska, Magdalena Cielecka, Dorota Kolak, Marta Nieradkiewicz, Tomek Tyndyk, Andrzej Chyra, Lukasz Simlat, Marcin Czarnik, Jedrzej Wielecki, Julia Chetnicka, Malgorzata Majerska
Να αγαπάς; Τι σημασία έχει...
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις...
Ο Tomasz Wasilewski γεννήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1980 στην Πολωνία. Σπούδασε κινηματογραφική και τηλεοπτική παραγωγή στη Σχολή Κινηματογράφου του Λοτζ και κινηματογράφο και τηλεόραση στην Ακαδημία Θεάτρου και Κινηματογράφου της Βαρσοβίας. Συνεργάστηκε με την εταιρεία παραγωγής Zentropa International Poland στις ταινίες «Αντίχριστος» του Lars von Trier και «Η γυναίκα που ονειρεύτηκε έναν άντρα» του Per Fly. Διετέλεσε βοηθός σκηνοθέτης στη μεγάλου μήκους ταινία «33 Scenes from Life» της Malgorzata Szumowska. Είναι ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος του μικρού μήκους ντοκιμαντέρ «One Man Show» και ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός της μικρού μήκους «Nawiść».
Το United States Of Love είναι η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί. Ξεκίνησε με το «Στην κρεβατοκάμαρα» (W sypialni, 2012), που πήρε μέρος σε πολλά φεστιβάλ μεταξύ των οποίων εκείνο του Κάρλοβι Βάρι αλλά και το δικό μας, της Θεσσαλονίκης, όπου αποτέλεσε μέρος του προγράμματος «Ανοιχτοί Ορίζοντες». Η δεύτερη ταινία του, το gay δράμα «Floating Skyscrapers» (Plynace wiezowce, 2013), δεν το είδαμε ποτέ στη χώρα μας, ενώ συμμετείχε επίσης σε μια σειρά από φεστιβάλ, ξεκινώντας από το φεστιβάλ της Tribeca, περνώντας και πάλι από το Κάρλοβι Βάρι και φτάνοντας μέχρι το Γκέτεμποργκ και το Ρέικιαβικ! Τούτη η τελευταία έως τώρα ταινία του έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του περσινού φεστιβάλ Βερολίνου, όπου και τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου!
Η υπόθεση: Χειμώνας 1990, Πολωνία. Σε μια μικρή πόλη γεμάτη εργατικές πολυκατοικίες, οι άνθρωποι ευελπιστούν πως μετά την Πτώση του Τείχους στο Βερολίνο και την αποδέσμευση από το κομουνιστικό καθεστώς, η νέα ελευθερία θα βελτιώσει τα πράγματα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους – ακόμα και στον έρωτα. Τέσσερις φαινομενικά ευτυχισμένες γυναίκες, διαφορετικών ηλικιών αποφασίζουν ότι έχει έρθει η στιγμή να αλλάξουν τις ζωές τους και να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους. Η Αγκάτα είναι μια νεαρή μητέρα, παγιδευμένη σε έναν γάμο όπου δεν είναι ευτυχισμένη, η οποία έχει ερωτευτεί στα όρια της εμμονής με τον τοπικό παπά. Η Ρενάτα είναι μια μεσήλικη δασκάλα ρωσικών, η οποία από τη μια χάνει τη δουλειά της και από την άλλη παρακολουθεί γοητευμένη την γειτόνισσα της, Μαρζένα, ψάχνοντας αφορμή να έρθουν πιο κοντά.
Η Μαρζένα είναι μια παλιά νικήτρια καλλιστείων και νυν δασκάλα αερόμπικ, της οποίας ο σύζυγος εργάζεται στη Γερμανία και η ίδια ψάχνει να βρει την ευτυχία γενικώς. Τέλος, η Ίζα, αδελφή της Μαρζένα είναι μια αυστηρή διευθύντρια σχολείου, επί χρόνια ερωτευμένη με τον πατέρα μιας μαθήτριάς της, που ευελπιστεί πως πλέον θα ζήσει χωρίς να κρύβεται μαζί του τον έρωτά τους, μιας που η γυναίκα του εγκαταλείπει τον μάταιο τούτο κόσμο...
Η άποψή μας: Ο Krzysztof Kieslowski συναντά τον Cristian Mungiu! Πιασάρικο, έτσι; Εννοείται - για όσους τουλάχιστον ξέρουν ποιοι είναι οι δύο συγκεκριμένοι σκηνοθέτες. Για τους πολλούς, πάντως, ο παραπάνω αφορισμός δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Εντάξει, ας μην γελιόμαστε: έτσι κι αλλιώς ένα λεκτικό πυροτέχνημα είναι, με προσδοκία να δημιουργήσει εντυπώσεις και να σε κάνει εσένα, αγαπητέ μου αναγνώστη, να συνεχίσεις να διαβάζεις το κείμενο για να δεις πού το πάω τελικά! Ωραία. Εντάξει, δεν στερείται αλήθειας τελικά η παραπάνω δήλωση (μουάχαχαχαχα). Θέλω να πω, ο Kieslowski, την ίδια προβληματική είχε σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις – και βεβαίως ήταν συμπατριώτης του Wasilewski. Από την άλλη, ο Mungiu αφήνει τη σκιά του στην ταινία μέσω του διευθυντή φωτογραφίας του, του Μολδαβού Oleg Mutu: ιδίως στην εναρκτήρια σκηνή η κάμερα θαρρείς και ενέχει θέση μουσαφίρη! Δεν καταγράφει απλώς τα δρώμενα: είναι σαν να περιμένει να πάρει το λόγο και να μιλήσει.
Γενικώς, η φωτογραφία είναι από τα δυνατά χαρτιά της ταινίας. Αποχρωματισμένη στα όρια του ασπρόμαυρου, με το γκρίζο να κυριαρχεί και τα χρώματα να φαίνονται σχεδόν αλλόκοτα και αταίριαστα με το όλο κλίμα, δίνει τον τόνο για να περιγραφεί η ψυχολογική κατάσταση των τεσσάρων ηρωίδων. Κι ενώ λιώνουν από έρωτα και πάθος (χμ, εκτός από την Μαρζένα: ο άντρας της είναι μακριά και το μόνο αδιέξοδο στα δικά της αισθήματα είναι πως ενδεχομένως εκείνος την έχει λιγάκι ξεχάσει/ παραμερίσει – καμία σχέση με τις άλλες τρεις γυναίκες δηλαδή) αυτό που εκπέμπει η οθόνη είναι ψυχρότητα. Αυτήν την αντίφαση καταγράφουν και οι σκηνές σεξ. Η Αγκάτα κάνει σεξ με τον άνδρα της αλλά δεν τον γουστάρει. Η Ίζα πηδιέται στις τουαλέτες από έναν παλιό μαθητή της χωρίς να νιώθει απολύτως τίποτε. Η Μαρζένα είναι σε κατάσταση λιώματος από το ποτό όταν ένας φωτογράφος αυνανίζεται και χύνει στο υπέροχο, γυμνό κορμί της – πουθενά ερωτισμός, πουθενά αισθήματα, μονάχα κενό, κενό, κενό. Η Ρενάτα, η γηραιότερη όλων, είναι η μόνη που κάτι σκιρτάει μέσα της με τη ρομαντική έννοια. Η σκηνή όπου χορεύει μαζί με την Μαρζένα είναι μάλλον η καλύτερη της ταινίας. Όπως κι εκείνη όπου σκουπίζει το αντικείμενο του πόθου της και την καθαρίζει από τα φλόκια.
Ο σκηνοθέτης είναι άψογος φορμαλιστής και ικανότατος αφηγητής. Όμως, είναι και... προβοκάτορας. Γι' αυτό εντέλει και δεν πείστηκα εξ ολοκλήρου με το τελικό αποτέλεσμα. Αρχικά, το πιο βασικό «φάουλ»: το γεγονός ότι τοποθετεί την ιστορία του στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι ειδήσεις μιλούν για την Πτώση του Τείχους και τις προσπάθειες για να ενωθούν οι δύο Γερμανίες, η Δυτική με την Ανατολική. Γενικώς, έχουμε την πτώση του κομουνισμού στο πρώην ανατολικό μπλοκ. Και; Τι σχέση έχει αυτή η πτώση με τα... ερωτικά των συγκεκριμένων γυναικών; Θέλω να πω: αν χρησιμοποιείς τον συγκεκριμένο χωρόχρονο για να τοποθετήσεις το σενάριό σου αυτό σημαίνει πως θέλεις να τονίσεις ότι οι συγκεκριμένες γυναίκες επηρεάστηκαν από τη... σκλαβιά του κομουνισμού! Ωιμέ! Είναι δυνατόν; Το να μας δείξει ο σκηνοθέτης τις αλλαγές στην κοινωνία της Πολωνίας μετά το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού, θα το καταλάβαινα μια χαρά. Αλλά το ότι το γκρέμισμα του κομουνισμού θα είχε επιπτώσεις στην... ερωτική ζωή και στη συμπεριφορά των γυναικών, ε, αυτό δεν προκύπτει από πουθενά! Σαν να λέμε, στη σημερινή νεοφιλελεύθερη Ελλάδα δεν υπάρχουν γυναίκες ερωτευμένες με παντρεμένους, που κάνουν ότι μπορούν για να τους αποκτήσουν αλλά δεν τα καταφέρνουν! Ή παντρεμένες γυναίκες ερωτευμένες με παπάδες! Οι γυναίκες ερωτευμένες με άλλες γυναίκες! Όχι, ο κομουνισμός στην περίπτωση της ταινίας, επηρέασε τις συμπεριφορές τους! Tragic! Η ερωτική συμπεριφορά έχει περισσότερο να κάνει με θρησκευτικά δεσμά και υποδείξεις παρά με την πολιτική κατάσταση, λέω εγώ τώρα! Επίσης: απίστευτα προβοκατόρικη είναι μια σκηνή με την Ίζα και την κόρη του εραστή της, που είπαμε είναι και μαθήτριά της, κι ένα παγωμένο ποτάμι. Έλεος κάπου.
Αν ο σκηνοθέτης αποφασίσει να μην χαϊδεύει το αντικομουνιστικό μένος των δυτικών θεατών, που ολοφάνερα έχει ως target group των ταινιών του, τα πράγματα θα είναι πολύ καλύτερα για εκείνον. Ταλέντο υπάρχει. Το πως το χρησιμοποιούμε και πως το πλασάρουμε χωρίς να το ξεπουλάμε είναι αυτά που κάνουν όλη τη διαφορά...
Η υπόθεση: Χειμώνας 1990, Πολωνία. Σε μια μικρή πόλη γεμάτη εργατικές πολυκατοικίες, οι άνθρωποι ευελπιστούν πως μετά την Πτώση του Τείχους στο Βερολίνο και την αποδέσμευση από το κομουνιστικό καθεστώς, η νέα ελευθερία θα βελτιώσει τα πράγματα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους – ακόμα και στον έρωτα. Τέσσερις φαινομενικά ευτυχισμένες γυναίκες, διαφορετικών ηλικιών αποφασίζουν ότι έχει έρθει η στιγμή να αλλάξουν τις ζωές τους και να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους. Η Αγκάτα είναι μια νεαρή μητέρα, παγιδευμένη σε έναν γάμο όπου δεν είναι ευτυχισμένη, η οποία έχει ερωτευτεί στα όρια της εμμονής με τον τοπικό παπά. Η Ρενάτα είναι μια μεσήλικη δασκάλα ρωσικών, η οποία από τη μια χάνει τη δουλειά της και από την άλλη παρακολουθεί γοητευμένη την γειτόνισσα της, Μαρζένα, ψάχνοντας αφορμή να έρθουν πιο κοντά.
Η Μαρζένα είναι μια παλιά νικήτρια καλλιστείων και νυν δασκάλα αερόμπικ, της οποίας ο σύζυγος εργάζεται στη Γερμανία και η ίδια ψάχνει να βρει την ευτυχία γενικώς. Τέλος, η Ίζα, αδελφή της Μαρζένα είναι μια αυστηρή διευθύντρια σχολείου, επί χρόνια ερωτευμένη με τον πατέρα μιας μαθήτριάς της, που ευελπιστεί πως πλέον θα ζήσει χωρίς να κρύβεται μαζί του τον έρωτά τους, μιας που η γυναίκα του εγκαταλείπει τον μάταιο τούτο κόσμο...
Η άποψή μας: Ο Krzysztof Kieslowski συναντά τον Cristian Mungiu! Πιασάρικο, έτσι; Εννοείται - για όσους τουλάχιστον ξέρουν ποιοι είναι οι δύο συγκεκριμένοι σκηνοθέτες. Για τους πολλούς, πάντως, ο παραπάνω αφορισμός δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Εντάξει, ας μην γελιόμαστε: έτσι κι αλλιώς ένα λεκτικό πυροτέχνημα είναι, με προσδοκία να δημιουργήσει εντυπώσεις και να σε κάνει εσένα, αγαπητέ μου αναγνώστη, να συνεχίσεις να διαβάζεις το κείμενο για να δεις πού το πάω τελικά! Ωραία. Εντάξει, δεν στερείται αλήθειας τελικά η παραπάνω δήλωση (μουάχαχαχαχα). Θέλω να πω, ο Kieslowski, την ίδια προβληματική είχε σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις – και βεβαίως ήταν συμπατριώτης του Wasilewski. Από την άλλη, ο Mungiu αφήνει τη σκιά του στην ταινία μέσω του διευθυντή φωτογραφίας του, του Μολδαβού Oleg Mutu: ιδίως στην εναρκτήρια σκηνή η κάμερα θαρρείς και ενέχει θέση μουσαφίρη! Δεν καταγράφει απλώς τα δρώμενα: είναι σαν να περιμένει να πάρει το λόγο και να μιλήσει.
Γενικώς, η φωτογραφία είναι από τα δυνατά χαρτιά της ταινίας. Αποχρωματισμένη στα όρια του ασπρόμαυρου, με το γκρίζο να κυριαρχεί και τα χρώματα να φαίνονται σχεδόν αλλόκοτα και αταίριαστα με το όλο κλίμα, δίνει τον τόνο για να περιγραφεί η ψυχολογική κατάσταση των τεσσάρων ηρωίδων. Κι ενώ λιώνουν από έρωτα και πάθος (χμ, εκτός από την Μαρζένα: ο άντρας της είναι μακριά και το μόνο αδιέξοδο στα δικά της αισθήματα είναι πως ενδεχομένως εκείνος την έχει λιγάκι ξεχάσει/ παραμερίσει – καμία σχέση με τις άλλες τρεις γυναίκες δηλαδή) αυτό που εκπέμπει η οθόνη είναι ψυχρότητα. Αυτήν την αντίφαση καταγράφουν και οι σκηνές σεξ. Η Αγκάτα κάνει σεξ με τον άνδρα της αλλά δεν τον γουστάρει. Η Ίζα πηδιέται στις τουαλέτες από έναν παλιό μαθητή της χωρίς να νιώθει απολύτως τίποτε. Η Μαρζένα είναι σε κατάσταση λιώματος από το ποτό όταν ένας φωτογράφος αυνανίζεται και χύνει στο υπέροχο, γυμνό κορμί της – πουθενά ερωτισμός, πουθενά αισθήματα, μονάχα κενό, κενό, κενό. Η Ρενάτα, η γηραιότερη όλων, είναι η μόνη που κάτι σκιρτάει μέσα της με τη ρομαντική έννοια. Η σκηνή όπου χορεύει μαζί με την Μαρζένα είναι μάλλον η καλύτερη της ταινίας. Όπως κι εκείνη όπου σκουπίζει το αντικείμενο του πόθου της και την καθαρίζει από τα φλόκια.
Ο σκηνοθέτης είναι άψογος φορμαλιστής και ικανότατος αφηγητής. Όμως, είναι και... προβοκάτορας. Γι' αυτό εντέλει και δεν πείστηκα εξ ολοκλήρου με το τελικό αποτέλεσμα. Αρχικά, το πιο βασικό «φάουλ»: το γεγονός ότι τοποθετεί την ιστορία του στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι ειδήσεις μιλούν για την Πτώση του Τείχους και τις προσπάθειες για να ενωθούν οι δύο Γερμανίες, η Δυτική με την Ανατολική. Γενικώς, έχουμε την πτώση του κομουνισμού στο πρώην ανατολικό μπλοκ. Και; Τι σχέση έχει αυτή η πτώση με τα... ερωτικά των συγκεκριμένων γυναικών; Θέλω να πω: αν χρησιμοποιείς τον συγκεκριμένο χωρόχρονο για να τοποθετήσεις το σενάριό σου αυτό σημαίνει πως θέλεις να τονίσεις ότι οι συγκεκριμένες γυναίκες επηρεάστηκαν από τη... σκλαβιά του κομουνισμού! Ωιμέ! Είναι δυνατόν; Το να μας δείξει ο σκηνοθέτης τις αλλαγές στην κοινωνία της Πολωνίας μετά το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού, θα το καταλάβαινα μια χαρά. Αλλά το ότι το γκρέμισμα του κομουνισμού θα είχε επιπτώσεις στην... ερωτική ζωή και στη συμπεριφορά των γυναικών, ε, αυτό δεν προκύπτει από πουθενά! Σαν να λέμε, στη σημερινή νεοφιλελεύθερη Ελλάδα δεν υπάρχουν γυναίκες ερωτευμένες με παντρεμένους, που κάνουν ότι μπορούν για να τους αποκτήσουν αλλά δεν τα καταφέρνουν! Ή παντρεμένες γυναίκες ερωτευμένες με παπάδες! Οι γυναίκες ερωτευμένες με άλλες γυναίκες! Όχι, ο κομουνισμός στην περίπτωση της ταινίας, επηρέασε τις συμπεριφορές τους! Tragic! Η ερωτική συμπεριφορά έχει περισσότερο να κάνει με θρησκευτικά δεσμά και υποδείξεις παρά με την πολιτική κατάσταση, λέω εγώ τώρα! Επίσης: απίστευτα προβοκατόρικη είναι μια σκηνή με την Ίζα και την κόρη του εραστή της, που είπαμε είναι και μαθήτριά της, κι ένα παγωμένο ποτάμι. Έλεος κάπου.
Αν ο σκηνοθέτης αποφασίσει να μην χαϊδεύει το αντικομουνιστικό μένος των δυτικών θεατών, που ολοφάνερα έχει ως target group των ταινιών του, τα πράγματα θα είναι πολύ καλύτερα για εκείνον. Ταλέντο υπάρχει. Το πως το χρησιμοποιούμε και πως το πλασάρουμε χωρίς να το ξεπουλάμε είναι αυτά που κάνουν όλη τη διαφορά...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 20 Απριλίου 2017 από την Weird Wave
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική