Καλή Σύζυγος
της Mirjana Karanović. Με τους Mirjana Karanović, Boris Isakovic, Jasna Djuricic, Bojan Navojec, Hristina Popovic, Ksenija Marinkovic
Τι ψυχή θα παραδώσεις?
του zerVo (@moviesltd) 
Θα είμαι τίμιος και ειλικρινής με όσα ηθικά διδάγματα σκορπάει η ταινία. Που προέρχεται από την γη των αδελφών μας Σέρβων, των κοντινότερων δηλαδή, μαζί με τους Ισραηλινούς, σε νοοτροπία και συναίσθημα στην δική μας φυλή. Ψέματα! Όλος ο επίλογος και η ηθικολογική προέκταση που επιχειρεί να ξεδιπλώσει στην μεγάλη οθόνη δεν υφίσταται. Δεν γίνεται να υπάρχει, δεν μπορεί να συμβαίνει. Με την έννοια του όταν δύο άνθρωποι μοιράζονται για πολλές δεκαετίες την ίδια ανάσα νυχθημερόν, είναι (σχεδόν) απίθανο να μην γνωρίζει με απόκλιση χιλιοστού ο ένας, τι κουμάσι είναι ο διπλανός του, ο συμβίος του. Οπότε ή μπαίνει μπροστάντζα ο όρκος αγάπης που έχει δώσει και θα τον στηρίξει ίσαμε τελευταίας ρανίδας αίματος, οποιοσδήποτε κι αν τολμήσει κι αν τον πειράξει, δίνοντας του μόνιμα δίκαιο, έστω κι αν γνωρίζει πως εθελοτυφλεί στις δεδομένες πομπές του ή αποξαρχής υψώνει μπαϊράκι και διαχωρίζει δρόμους. Δεν γουστάρει βρε αδελφέ το χνώτο ενός παλιανθρώπου σιμά. Καμία δικαιολογία άγνοιας δεν υφίσταται, ούτε καρτερίας των τρανταχτών αποδείξεων, αυτά είναι για τους άβουλους και τους χαζούς. Βεβαίως αν σου έχει στείλει ραβασάκι ο Άγιος Πέτρος, πολλά αλλάζουν και τα μάτια πλέον - όπως στην μεγάλη αφίσα - ανοίγουν. Μαζί με τα στόματα. Τι ψυχή θα παραδώσεις κι έτσι...
Τριάντα χρόνια και βάλε ευτυχισμένης συμβίωσης σφραγίζουν την φαινομενική ευτυχία της μεσήλικης νοικοκυράς Μιλένα και του εύπορου βιοτέχνη Βλάντα, που διατηρούν το όμορφο σπιτικό τους λίγα χιλιόμετρα έξω από το Βελιγράδι. Ένας γάμος που διατηρείται ακόμη ζωντανός, μέσα στην δεδομένη ρουτίνα του, παρότι τα τρία παιδιά τους έχουν πια μεγαλώσει και εγκαταλείψει λίγο έως πολύ την γονική εστία, ακολουθώντας το καθένα την δική του πορεία. Κύκλος της καθημερινότητας που δεν είναι και τόσο εύκολο να ξεφύγει από τα νηνεμικά επίπεδα, ακόμη κι αν την γαλήνη ενίοτε διακόπτουν οι φυσιολογικοί μικροτσακωμοί της παρέας ή οι τριγμοί της κακής σχέσης του πατέρα με την ιδεαλίστρια μεγάλη θυγατέρα, που ζει μόνιμα στην πρωτεύουσα. Όλα αυτά μέχρι την στιγμή που σύννεφα θα σκεπάσουν το σπιτικό στο άκουσμα του μαντάτου πως η κυβέρνηση θα ψάξει να εντοπίσει και να τιμωρήσει όλους όσους κατά την διάρκεια του αιματηρού εμφυλίου πολέμου διέπραξαν στυγερά εγκλήματα. Κίνδυνος που ελοχεύει και για τον Βλάντα που υπήρξε αξιωματικός και μάλιστα ένθερμος του BPC, αν και δεν υπάρχουν καν υποψίες για την συμμετοχή του σε αποτρόπαιες δραστηριότητες.
Φανερά. Γιατί ολοένα πετάγονται από εδώ και από εκεί σφήνες και καρφιά για τον ρόλο που έπαιξε φορώντας το χακί, δίνοντας εντολές για παράνομες εκτελέσεις ακόμη και αμάχων εν καιρώ εχθροπραξιών. Κι η Μιλένα σταθερά, ακόμη κι αν έχει διαβεί ένα τέταρτο του αιώνα από τότε, κουβαλάει ένα πέπλο αδιαφανές μπροστά στα μάτια της κι ούτε γνωρίζει, ούτε την νοιάζει, ούτε καν φαντάζεται αν ο Κύρης της έχει υπάρξει δολοφόνος, εγκληματίας, σαδιστής εκτελεστής για το καλό της χώρας του, που φανατικότατα υποστηρίζει όπου βρεθεί κι όπου σταθεί. Άκρατος σωβινισμός που έχει κοστίσει ήδη την απώλεια ενός παιδιού, που δεν ανταλλάσσει ούτε κουβέντα μαζί του, αλλά ακόμη κι ετούτες οι ενδείξεις δεν λένε τίποτα απολύτως στην Καλή Σύζυγο, που αποφεύγει να το ψάξει περισσότερο. Δεν υπάρχει άλλωστε και λόγος. Ακόμα. Όσο είναι υγιής και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να λογοδοτήσει σύντομα στον Θεό, που πιστεύει με φανατισμό, πως έχει κάνει τα στραβά μάτια για την δράση εκείνου που είναι σάρκα μία. Τι θα συμβεί όμως αν το να "έχουμε την υγεία μας" πάει περίπατο και ενδεχόμενα, έστω και τόσο νωρίς, βρεθεί μπροστά στο ειδικό δικαστήριο, που άλλους στέλνει εις Παράδεισο κι άλλους στα Τάρταρα?
Η ταινία βασίζει την ύπαρξη της σε πραγματικά περιστατικά, που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της εμπόλεμης σύρραξης της περιόδου 1992 - 99, μετά τον διαμελισμό μιας πανέμορφης ομοσπονδιακής χώρας, που οι ιμπεριαληστές Δυτικοί κατάφεραν να ισοπεδώσουν, στέλνοντας πανεύκολα και με προσχήματα πάσης φύσεως, να βγάλουν τα μάτια τους άνθρωποι που μέχρι χθες αγαπημένοι μοιράζονταν το ίδιο χώμα, το ίδιο σπίτι, τον ίδιο τόπο. Η ύπαρξη της βιντεοκασέτας με τις ανηλεείς πράξεις ενάντια ακόμη και σε ανήλικα παιδιά, που παίζει ρόλο κλειδί στην πλοκή του Dobra Zena, είναι πραγματική, αν και μάλλον μόνο αδαείς θα πρέπει να είναι όλοι όσοι θα περίμεναν να την παρακολουθήσουν, για να πειστούν πως σε μια εμπόλεμη ρήξη δεν υπάρχουν όρια στην κτηνωδία. Ε, μια τέτοια περίπτωση θέλει να μας πείσει το φιλμ πως είναι και η Μιλένα, δίχως όμως να το πετυχαίνει, μιας και τα μάτια των θεατών που το παρακολουθούν δεν είναι ούτε μισόκλειστα, ούτε αιθεροβατούν.
Αντίθετα το σενάριο μια χαρά καταφέρνει να κτίσει την εικόνα της αστής νοικοκυράς, που μέχρι στιγμής δεν έχει αντιμετωπίσει και τίποτα σπουδαία ζόρια, έχοντας σαν προβληματισμούς να κρατά το σπιτικό της καθαρό και συγυρισμένο, να φτιάχνει μηλόπιτες για τα τέκνα της για να τα ευχαριστήσει, να αγκαλιάζει που και που τον καλό της, έστω και βαριεστημένα, δείχνοντας του την αγάπη της. Λούπα που δεν ξεχωρίζει την εικόνα της καθώς πρέπει συζύγου από δισεκατομμύρια άλλων στον πλανήτη, αν και εκείνες προφανώς και θα είχαν φροντίσει πολύ καιρό πριν να ανοίξουν το κομοδίνο (του αντρός, που εδώ κοντεύει να εισβάλει στο σπίτι ο εισαγγελέας κι εκείνος φυλάει ακόμη τα "παράσημα") για να επεξεργαστούν το περιεχόμενο του. Και ίσως την πρώτη τους Επανάσταση να την είχαν κάνει πράξη όταν το στεφάνι τους αποκήρυξε το δικό τους τζιέρι, μην περιμένοντας ντοκουμέντα για τι έχει συμβεί και στων άλλων.
Σε αυτό το κομμάτι, η ερμηνευτική δεινότητα της πιο διάσημης Σέρβας ηθοποιού μεταπολεμικά Mirjana Karanovic, που εδώ πραγματοποιεί και το δημιουργικό της ντεμπούτο, είναι υπέρ αρκετή για ανεβάσει τα δραματικά επίπεδα, μιας και η ικανότητα της να υποδύεται την χαμηλών τόνων και συνεσταλμένη γυναίκα της διπλανής πόρτας είναι γνωστή σε όλους τους σινεφίλ. Σκηνοθετικά, μα κυρίως σεναριακά, οι ελλείψεις είναι σημαντικές όπως και οι αβλεψίες, στο κτίσιμο ενός θρίλερ (τελικά) με κεντρικές ιδέες επεξεργασμένα σερβιρισμένες και ελάχιστα (παρότι πιστεύει το φιλμ, το άκρως αντίθετο) αλληγορικές. Αν κάτι αποδεικνύει πάντως η αξιοπρεπής, παρόλες τις αφέλειες της, προσπάθεια της Μιρτζάνα, είναι πως οι μνήμες του φοβερού πολέμου όχι απλά δεν έχουν σβήσει, αλλά διατηρούνται αναλλοίωτες ακόμη στην συνείδηση των απλών πολιτών που τον βίωσαν. Το κακό για (όλους) εκείνους είναι που ακόμη ζωντανές παραμένουν οι αναμνήσεις του "πριν", που άπαντες ζούσαν φτωχικά μεν, μα περήφανα και φίλια στην ίδια αυλή, χωρίς τους εξωγενείς δάκτυλους να σκορπούν διαόλια ρήξης. Για να πετύχουν εντέλει αυτό το, εμφανώς, καπιταλιστικά άνισο, τωρινό μόρφωμα των επτά ξεχωριστών αυλών.
Φανερά. Γιατί ολοένα πετάγονται από εδώ και από εκεί σφήνες και καρφιά για τον ρόλο που έπαιξε φορώντας το χακί, δίνοντας εντολές για παράνομες εκτελέσεις ακόμη και αμάχων εν καιρώ εχθροπραξιών. Κι η Μιλένα σταθερά, ακόμη κι αν έχει διαβεί ένα τέταρτο του αιώνα από τότε, κουβαλάει ένα πέπλο αδιαφανές μπροστά στα μάτια της κι ούτε γνωρίζει, ούτε την νοιάζει, ούτε καν φαντάζεται αν ο Κύρης της έχει υπάρξει δολοφόνος, εγκληματίας, σαδιστής εκτελεστής για το καλό της χώρας του, που φανατικότατα υποστηρίζει όπου βρεθεί κι όπου σταθεί. Άκρατος σωβινισμός που έχει κοστίσει ήδη την απώλεια ενός παιδιού, που δεν ανταλλάσσει ούτε κουβέντα μαζί του, αλλά ακόμη κι ετούτες οι ενδείξεις δεν λένε τίποτα απολύτως στην Καλή Σύζυγο, που αποφεύγει να το ψάξει περισσότερο. Δεν υπάρχει άλλωστε και λόγος. Ακόμα. Όσο είναι υγιής και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να λογοδοτήσει σύντομα στον Θεό, που πιστεύει με φανατισμό, πως έχει κάνει τα στραβά μάτια για την δράση εκείνου που είναι σάρκα μία. Τι θα συμβεί όμως αν το να "έχουμε την υγεία μας" πάει περίπατο και ενδεχόμενα, έστω και τόσο νωρίς, βρεθεί μπροστά στο ειδικό δικαστήριο, που άλλους στέλνει εις Παράδεισο κι άλλους στα Τάρταρα?
Η ταινία βασίζει την ύπαρξη της σε πραγματικά περιστατικά, που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της εμπόλεμης σύρραξης της περιόδου 1992 - 99, μετά τον διαμελισμό μιας πανέμορφης ομοσπονδιακής χώρας, που οι ιμπεριαληστές Δυτικοί κατάφεραν να ισοπεδώσουν, στέλνοντας πανεύκολα και με προσχήματα πάσης φύσεως, να βγάλουν τα μάτια τους άνθρωποι που μέχρι χθες αγαπημένοι μοιράζονταν το ίδιο χώμα, το ίδιο σπίτι, τον ίδιο τόπο. Η ύπαρξη της βιντεοκασέτας με τις ανηλεείς πράξεις ενάντια ακόμη και σε ανήλικα παιδιά, που παίζει ρόλο κλειδί στην πλοκή του Dobra Zena, είναι πραγματική, αν και μάλλον μόνο αδαείς θα πρέπει να είναι όλοι όσοι θα περίμεναν να την παρακολουθήσουν, για να πειστούν πως σε μια εμπόλεμη ρήξη δεν υπάρχουν όρια στην κτηνωδία. Ε, μια τέτοια περίπτωση θέλει να μας πείσει το φιλμ πως είναι και η Μιλένα, δίχως όμως να το πετυχαίνει, μιας και τα μάτια των θεατών που το παρακολουθούν δεν είναι ούτε μισόκλειστα, ούτε αιθεροβατούν.
Αντίθετα το σενάριο μια χαρά καταφέρνει να κτίσει την εικόνα της αστής νοικοκυράς, που μέχρι στιγμής δεν έχει αντιμετωπίσει και τίποτα σπουδαία ζόρια, έχοντας σαν προβληματισμούς να κρατά το σπιτικό της καθαρό και συγυρισμένο, να φτιάχνει μηλόπιτες για τα τέκνα της για να τα ευχαριστήσει, να αγκαλιάζει που και που τον καλό της, έστω και βαριεστημένα, δείχνοντας του την αγάπη της. Λούπα που δεν ξεχωρίζει την εικόνα της καθώς πρέπει συζύγου από δισεκατομμύρια άλλων στον πλανήτη, αν και εκείνες προφανώς και θα είχαν φροντίσει πολύ καιρό πριν να ανοίξουν το κομοδίνο (του αντρός, που εδώ κοντεύει να εισβάλει στο σπίτι ο εισαγγελέας κι εκείνος φυλάει ακόμη τα "παράσημα") για να επεξεργαστούν το περιεχόμενο του. Και ίσως την πρώτη τους Επανάσταση να την είχαν κάνει πράξη όταν το στεφάνι τους αποκήρυξε το δικό τους τζιέρι, μην περιμένοντας ντοκουμέντα για τι έχει συμβεί και στων άλλων.
Σε αυτό το κομμάτι, η ερμηνευτική δεινότητα της πιο διάσημης Σέρβας ηθοποιού μεταπολεμικά Mirjana Karanovic, που εδώ πραγματοποιεί και το δημιουργικό της ντεμπούτο, είναι υπέρ αρκετή για ανεβάσει τα δραματικά επίπεδα, μιας και η ικανότητα της να υποδύεται την χαμηλών τόνων και συνεσταλμένη γυναίκα της διπλανής πόρτας είναι γνωστή σε όλους τους σινεφίλ. Σκηνοθετικά, μα κυρίως σεναριακά, οι ελλείψεις είναι σημαντικές όπως και οι αβλεψίες, στο κτίσιμο ενός θρίλερ (τελικά) με κεντρικές ιδέες επεξεργασμένα σερβιρισμένες και ελάχιστα (παρότι πιστεύει το φιλμ, το άκρως αντίθετο) αλληγορικές. Αν κάτι αποδεικνύει πάντως η αξιοπρεπής, παρόλες τις αφέλειες της, προσπάθεια της Μιρτζάνα, είναι πως οι μνήμες του φοβερού πολέμου όχι απλά δεν έχουν σβήσει, αλλά διατηρούνται αναλλοίωτες ακόμη στην συνείδηση των απλών πολιτών που τον βίωσαν. Το κακό για (όλους) εκείνους είναι που ακόμη ζωντανές παραμένουν οι αναμνήσεις του "πριν", που άπαντες ζούσαν φτωχικά μεν, μα περήφανα και φίλια στην ίδια αυλή, χωρίς τους εξωγενείς δάκτυλους να σκορπούν διαόλια ρήξης. Για να πετύχουν εντέλει αυτό το, εμφανώς, καπιταλιστικά άνισο, τωρινό μόρφωμα των επτά ξεχωριστών αυλών.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 19 Ιανουαρίου 2017 από την Filmtrade
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική