ΕΚΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ...
Και μάλιστα έξυπνης Κατοχής, που δεν σου απαγορεύεται η νυχτερινή κυκλοφορία, ούτε κινδυνεύεις να πέσεις σε μελλοθανάτια μπλόκα, οπότε το συναίσθημα του περιορισμού δεν υφίσταται και νομίζεις μέσα σου πως λειτουργείς ελεύθερος και άνετος. Η αλήθεια είναι πλήρως διαφορετική φυσικά, η αόρατη μπότα έχει διαλύσει τα πάντα στο διάβα της, μα μέσω της τεχνητής τοπικής αναισθησίας, το πανηγύρι παραμένει ολόρθο, σαν να μην τρέχει τίποτα τριγύρω, ουρές στα σούπερ, στα ορθάνοικτα κυριακάτικα πολυεθνικά πολυκαταστήματα, στις μαύρες Παρασκευές, που κρύβουν ξωπίσω τους την κατάχνια των υπόλοιπων 360 βάλε ημερών της χρονιάς. Αν το δούμε αισιόδοξα? Ακόμη τα πόδια μας βαστούν και τα παιδιά μας είναι ακόμη καλά. Μέχρι πότε όμως? Η ανθεκτικότητα σώνεται, μαζί με το λάδι στο καντήλι. Και νάσου εμφανίζονται ολόγυρα μυστήρια αστρόπλοια στους ουρανούς, σαν να σε προετοιμάζουν σαν κάτι να θέλουν να σου πουν. Ή λες να μου έκαμε τόση εντύπωση η πιο πρόσφατη ταινία του καλύτερου μου, ενός καναδέζου, που από το πρώτο κιόλας δημιουργικό του βήμα, λάτρεψα και παντού στο περιβάλλον μου, καταλαβαίνω τις προειδοποιήσεις του. Αντίο λοιπόν στο 2016, που το καταλάβαμε όλοι σαν το χειρότερο όλων των εποχών, για τους εντελώς λανθασμένους λόγους, λαμβάνοντας απαισιόδοξα σήματα από όλο τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να ρίχνουμε μισό βλέφαρο στην δική μας την αυλή. Που μαύρος κόκορας λαλεί! Πάμε στα καλύτερα...
Και μάλιστα έξυπνης Κατοχής, που δεν σου απαγορεύεται η νυχτερινή κυκλοφορία, ούτε κινδυνεύεις να πέσεις σε μελλοθανάτια μπλόκα, οπότε το συναίσθημα του περιορισμού δεν υφίσταται και νομίζεις μέσα σου πως λειτουργείς ελεύθερος και άνετος. Η αλήθεια είναι πλήρως διαφορετική φυσικά, η αόρατη μπότα έχει διαλύσει τα πάντα στο διάβα της, μα μέσω της τεχνητής τοπικής αναισθησίας, το πανηγύρι παραμένει ολόρθο, σαν να μην τρέχει τίποτα τριγύρω, ουρές στα σούπερ, στα ορθάνοικτα κυριακάτικα πολυεθνικά πολυκαταστήματα, στις μαύρες Παρασκευές, που κρύβουν ξωπίσω τους την κατάχνια των υπόλοιπων 360 βάλε ημερών της χρονιάς. Αν το δούμε αισιόδοξα? Ακόμη τα πόδια μας βαστούν και τα παιδιά μας είναι ακόμη καλά. Μέχρι πότε όμως? Η ανθεκτικότητα σώνεται, μαζί με το λάδι στο καντήλι. Και νάσου εμφανίζονται ολόγυρα μυστήρια αστρόπλοια στους ουρανούς, σαν να σε προετοιμάζουν σαν κάτι να θέλουν να σου πουν. Ή λες να μου έκαμε τόση εντύπωση η πιο πρόσφατη ταινία του καλύτερου μου, ενός καναδέζου, που από το πρώτο κιόλας δημιουργικό του βήμα, λάτρεψα και παντού στο περιβάλλον μου, καταλαβαίνω τις προειδοποιήσεις του. Αντίο λοιπόν στο 2016, που το καταλάβαμε όλοι σαν το χειρότερο όλων των εποχών, για τους εντελώς λανθασμένους λόγους, λαμβάνοντας απαισιόδοξα σήματα από όλο τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να ρίχνουμε μισό βλέφαρο στην δική μας την αυλή. Που μαύρος κόκορας λαλεί! Πάμε στα καλύτερα...
Δηλαδή ξεκινώντας από τα χειρότερα, από τις απογοητεύσεις, τις κινηματογραφικές που άφησε πίσω του το Σωτήριον ετούτο Έτος. Όχι μεγάλες, όπως πέρσι. Αλλά άξιες αναφοράς. Με την πιο σημαντική εκείνη την προερχόμενη από την Ισπανία και τον Μέγα Pedro, που φρόντισε η Julieta του να συνεχίσει (οκ, όχι στο ίδιο καταστροφικό παλμό) σε όμοιο διάβα με της προηγούμενης δημιουργίας του. Κάτω από την κορώνα του Almodovar, μια χαρά στέκουν σαν χρυσές και πολυδιαφημισμένες μετριότητες εκείνες που μας σέρβιραν οι Zhang Yimou (The Great Wall), Paolo Virzi (La Pazza Gioia), Tate Taylor (The Girl On The Train), Antoine Fuqua (The Magnificent Seven), Paul Greengrass (Jason Bourne), Werner Herzog (Queen Of The Desert), Paul Feig (Ghostbusters), Shane Black (The Nice Guys), Gabriele Muccino (Fathers And Daughters), Aleksander Sokurov (Francofonia), Cohens (Hail, Caesar). Χειρότερη ταινία από τις τριακόσιες και βάλε που διάβασα φέτος στην μεγάλη οθόνη, χωρίς δεύτερη σκέψη η πιο πρόσφατη του Giuseppe Tornatote με την μαρκίζα La Corrispondenza, που δεν μπορώ να πιστέψω πως ο Ιταλιάνος σκαρφίστηκε να παρουσιάσει στο κοινό που τόσο τον αγαπά, μια τόσο πομπώδη σαχλαμάρα!
Για ελάχιστα εκτός της κορυφαίας μου δεκάδας, έχοντας όμως την τιμή του πολύ ψηλά μου, κρατώ: Τον Demolition με τον Jake, τον Sully με την έξοχη ερμηνεία του Hanks, την Handmaiden από την Κορέα, το αδικημένο Eye In The Sky, το Γαλλικό νουάρ L'Affaire SK1, το Σκανδιναβικό αντιπολεμικό Krigen, τον ανατρεπτικό Deadpool από τις λίγες στιγμές που γέλασα πολύ μέσα στο 16, την έξοχη σχεδιαστικά και εμπνευσμένη Anomalisa, όπως και την καταπληκτικού σκιτσαρίσματος και συγκινητική La Tortue Rouge, το The Light Between Oceans που το περίμενα ποιοτικότερο, το λιτό μα τόσης αλληγορικής σημασίας El Olivo, το φοβιστικό μέσα στον περιορισμό του Room, το ανατριχιαστικό El Abrazo De La Serpiente. Η ατυχία της ενδέκατης θέσης, σημαδεύει αγαπημένο ντιρέκτορα, Ολλανδό, με προϊστορία, που πραγματοποίησε μεγάλο καμ μπακ με το Elle του! Λίγο πριν τα πρώτα δέκα...
Εκεί που ετούτη την χρονιά μάλλον με άγγιξε πιο πολύ η παραγωγή των μεγάλων στούντιος, σε αντίθεση με το 2015 όταν τα ανεξάρτητα, από κάθε γωνιά της γης, είχαν την πλειοψηφία. Έχουμε και λέμε λοιπόν για να μην μακρηγορούμε...
10 / THE REVENANT - Η εκδίκηση του Leo, που βγήκε νικητής από ένα περιβάλλον, που κανείς δεν αντέχει ούτε στην σκέψη. Η πιο ποιοτική κινηματογράφηση του έτους, που άφησε κληρονομιά εικόνες που δεν ξεχνιούνται εύκολα και στολίζουν το έπος επιβίωσης του μέγιστου Μεξικάνου, πλάνα που μέσα από την απαράμιλλα άγρια ομορφιά τους, ακόμη μαστιγώνουν το μυαλό.
9 / SING STREET - Το άλμπουμ της εφηβείας μου, με τις ξεθωριασμένες καρτ ποστάλ που τραβήχτηκαν από την σιδερένια Kodak, γεμάτο μουσικές, περιστατικά, νεανικούς έρωτες και στυλ, όπως μόνον ένας Βρετανός θα μπορούσε να συμμαζέψει με τόση νοσταλγία. John Carney το όνομα του Ιρλανδού δημιουργού του, που πήρε θέση εύκολα στην λίμπρο ντόρο της καρδιάς μου.
8 / SPOTLIGHT - Το μέσον που έχει επιβληθεί στον τόπο μας η Κατοχή (που προανέφερα) όπως ακριβώς θα έπρεπε στην πραγματικότητα να λειτουργεί. Η αληθινή άμεμπτη και όχι βουλιαγμένη στην λαμογιά και ανηθικότητα που θα έπρεπε να έχει η πολιτική δημοσιογραφία, όπως προβάλλεται μέσα από την κατά τεκμήριο κορυφαία αμερικάνικη στιγμή (για το 2015) κατά την Ακαδημία Τεχνών.
7 / HACKSAW RIDGE - Δεν πα να λένε ότι τα έχει χαμένα, ότι το μάτι του έχει παραγυαλίσει, πως τα βλέπει όλα σκοτάδια και κατακόκκινα βαμμένα, ο Αυστραλός τα έχει τετρακόσια και όσο κάνει ταινίες, μάλλον θα είναι απίθανο να βγει ποτέ από το τσαρτ (μου). Ο Mel είναι μάστορας που ότι έχει να πει θα το δηλώσει έστω κι αν ο τρόπος του δεν θεωρείται από το κοινό ελκυστικός. Πολύ που τον νοιάζει...
6 / TONI ERDMANN - Και πόσα δεν ειπώθηκαν φέτος γι αυτό το ξέφρενης και απρόβλεπτης εξέλιξης πολυεπίπεδο γραπτό της Maren Ade. Γι αυτό το αλέ ρετούρ ταξίδεμα από την επαρχία της Αλεμανίας στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, που ενδέχεται να αλλάξει τα δεδομένα στις σχέσεις του μεσήλικα παρανόιντ γονιού, με το σε βιτρίνα μόνο, χαμογελαστό κοριτσάκι του, αξίζουν όλες οι δάφνες της γης!
5 / KUBO AND THE TWO STRINGS - Άνετα το πιο καλογραμμένο ανιμέισον του χρόνου, που εκτόξευσε, την ήδη στα ουράνια, εκτίμηση μου για την μπράντα της indie Laika. Απωανατολίτικο παραμύθι, ζωγραφιά μοναδική, θαύμα σχεδιαστικό, λυρισμός που τσακίζει ακόμη και το πιο απόμακρο μόριο της ψυχής, στον ορισμό εκείνων που θα αλλάξουν την δυσμενή κατάσταση: Των Νιάτων!
4 / THE HATEFUL EIGHT - Από την στιγμή που ταινία του Quentin παίζει μέσα στον χρόνο, δεν λείπει ούτε γι αστείο από οποιαδήποτε λίστα κορυφής. Πόσο μάλλον όταν το πειραγμένο ετούτο γουέστερν, που λαμβάνει χώρα μέσα σε είκοσι - τριάντα τετραγωνικά, αποτελεί ορόσημο στην διαδρομή για τον Tarantino. Ορόσημο είπα? Μάλλον το έχω ξαναπεί γύρω στις επτά φορές για Εκείνον!
3 / LA LA LAND - Είναι εκείνη η στιγμή που ένιωσα πως ο κινηματογράφος που με φιλοξενούσε, πέρασε μέσα από την χρονοκάψουλα στις ημέρες εκείνες που έμπαινες στο θέατρο νωρίς και δεν έβγαινες αν δεν σήμανε μεσάνυχτα, μετά από τρεις - τέσσερις παραστάσεις. Ακόμη οι δακρυγόνοι αδένες δεν έχουν επαναφορτίσει, μετά την ακατάσχετη ροπή συγκίνησης στο άκουσμα της μελωδίας του City Of Stars.
2 / I, DANIEL BLAKE - Χίλιοι ιδεαλιστές και επαναστάτες τύποι σαν τον κοντά συνταξιούχο Κύριο Ντάνιελ να υπήρχαν σε κάθε τόπο, τα πάντα θα ήσαν ιδανικά και ονειρεμένα. Το πολιτικό ανάγνωσμα που πρόσφερε ο κορυφαίος σύγχρονος Ευρωπαίος σκηνοθέτης και (εννοείται) απέσπασε περίπατο τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών, ορίζει ένα ακόμη αριστούργημα, μιας τεράστιας καριέρας!
1 / ARRIVAL - Δέος! Ακόμη κι αν είσαι απόλυτα προετοιμασμένος για ότι πρόκειται να δεις, μιας και ο Κεμπεκουά, μια, δυο, τρεις, πέντε φορές έχει λειάνει το έδαφος για το επερχόμενο μεγαλείο του. Από το Άλφα ίσαμε το Ωμέγα της ανθρώπινης υπόστασης, όλες οι στάσεις της ζωής σου, παίρνουν θέση εν τοις ουρανοίς της sci fi Αφίξεως, αφήνοντας σε μέρες μετά ακινητοποιημένο στο κάθισμα να τις αναπολείς. Villeneuve γράφει πάνω στο χρυσό μετάλλιο. Και θα το ματαγράψει προβλέπω...
PS - Συνήθως αφήνω τον εκτός σχεδίου επίλογο για για τις ελληνικές παραγωγές που μου έκαναν εντύπωση μέσα στον χρόνο. Το ΥΓ μου για το 2016 δεν έχει να κρατήσει πολλά πράγματα, παρά μόνο κάποιες συμπαθείς στιγμές σαν του SMAC ή της Μικρής Άρκτου. Με όλη αυτή την επίθεση που δέχεται ο τόπος μας, μου μοιάζει παράταιρο, η αντιστασιακή έμπνευση της ντόπιας μυθοπλασίας να σβήνει στις σεξοπεριπέτειες ενός ψυχωτικού γιατρού στην χειμωνιάτικη Αντίπαρο...
Για ελάχιστα εκτός της κορυφαίας μου δεκάδας, έχοντας όμως την τιμή του πολύ ψηλά μου, κρατώ: Τον Demolition με τον Jake, τον Sully με την έξοχη ερμηνεία του Hanks, την Handmaiden από την Κορέα, το αδικημένο Eye In The Sky, το Γαλλικό νουάρ L'Affaire SK1, το Σκανδιναβικό αντιπολεμικό Krigen, τον ανατρεπτικό Deadpool από τις λίγες στιγμές που γέλασα πολύ μέσα στο 16, την έξοχη σχεδιαστικά και εμπνευσμένη Anomalisa, όπως και την καταπληκτικού σκιτσαρίσματος και συγκινητική La Tortue Rouge, το The Light Between Oceans που το περίμενα ποιοτικότερο, το λιτό μα τόσης αλληγορικής σημασίας El Olivo, το φοβιστικό μέσα στον περιορισμό του Room, το ανατριχιαστικό El Abrazo De La Serpiente. Η ατυχία της ενδέκατης θέσης, σημαδεύει αγαπημένο ντιρέκτορα, Ολλανδό, με προϊστορία, που πραγματοποίησε μεγάλο καμ μπακ με το Elle του! Λίγο πριν τα πρώτα δέκα...
Εκεί που ετούτη την χρονιά μάλλον με άγγιξε πιο πολύ η παραγωγή των μεγάλων στούντιος, σε αντίθεση με το 2015 όταν τα ανεξάρτητα, από κάθε γωνιά της γης, είχαν την πλειοψηφία. Έχουμε και λέμε λοιπόν για να μην μακρηγορούμε...
10 / THE REVENANT - Η εκδίκηση του Leo, που βγήκε νικητής από ένα περιβάλλον, που κανείς δεν αντέχει ούτε στην σκέψη. Η πιο ποιοτική κινηματογράφηση του έτους, που άφησε κληρονομιά εικόνες που δεν ξεχνιούνται εύκολα και στολίζουν το έπος επιβίωσης του μέγιστου Μεξικάνου, πλάνα που μέσα από την απαράμιλλα άγρια ομορφιά τους, ακόμη μαστιγώνουν το μυαλό.
9 / SING STREET - Το άλμπουμ της εφηβείας μου, με τις ξεθωριασμένες καρτ ποστάλ που τραβήχτηκαν από την σιδερένια Kodak, γεμάτο μουσικές, περιστατικά, νεανικούς έρωτες και στυλ, όπως μόνον ένας Βρετανός θα μπορούσε να συμμαζέψει με τόση νοσταλγία. John Carney το όνομα του Ιρλανδού δημιουργού του, που πήρε θέση εύκολα στην λίμπρο ντόρο της καρδιάς μου.
8 / SPOTLIGHT - Το μέσον που έχει επιβληθεί στον τόπο μας η Κατοχή (που προανέφερα) όπως ακριβώς θα έπρεπε στην πραγματικότητα να λειτουργεί. Η αληθινή άμεμπτη και όχι βουλιαγμένη στην λαμογιά και ανηθικότητα που θα έπρεπε να έχει η πολιτική δημοσιογραφία, όπως προβάλλεται μέσα από την κατά τεκμήριο κορυφαία αμερικάνικη στιγμή (για το 2015) κατά την Ακαδημία Τεχνών.
7 / HACKSAW RIDGE - Δεν πα να λένε ότι τα έχει χαμένα, ότι το μάτι του έχει παραγυαλίσει, πως τα βλέπει όλα σκοτάδια και κατακόκκινα βαμμένα, ο Αυστραλός τα έχει τετρακόσια και όσο κάνει ταινίες, μάλλον θα είναι απίθανο να βγει ποτέ από το τσαρτ (μου). Ο Mel είναι μάστορας που ότι έχει να πει θα το δηλώσει έστω κι αν ο τρόπος του δεν θεωρείται από το κοινό ελκυστικός. Πολύ που τον νοιάζει...
6 / TONI ERDMANN - Και πόσα δεν ειπώθηκαν φέτος γι αυτό το ξέφρενης και απρόβλεπτης εξέλιξης πολυεπίπεδο γραπτό της Maren Ade. Γι αυτό το αλέ ρετούρ ταξίδεμα από την επαρχία της Αλεμανίας στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, που ενδέχεται να αλλάξει τα δεδομένα στις σχέσεις του μεσήλικα παρανόιντ γονιού, με το σε βιτρίνα μόνο, χαμογελαστό κοριτσάκι του, αξίζουν όλες οι δάφνες της γης!
5 / KUBO AND THE TWO STRINGS - Άνετα το πιο καλογραμμένο ανιμέισον του χρόνου, που εκτόξευσε, την ήδη στα ουράνια, εκτίμηση μου για την μπράντα της indie Laika. Απωανατολίτικο παραμύθι, ζωγραφιά μοναδική, θαύμα σχεδιαστικό, λυρισμός που τσακίζει ακόμη και το πιο απόμακρο μόριο της ψυχής, στον ορισμό εκείνων που θα αλλάξουν την δυσμενή κατάσταση: Των Νιάτων!
4 / THE HATEFUL EIGHT - Από την στιγμή που ταινία του Quentin παίζει μέσα στον χρόνο, δεν λείπει ούτε γι αστείο από οποιαδήποτε λίστα κορυφής. Πόσο μάλλον όταν το πειραγμένο ετούτο γουέστερν, που λαμβάνει χώρα μέσα σε είκοσι - τριάντα τετραγωνικά, αποτελεί ορόσημο στην διαδρομή για τον Tarantino. Ορόσημο είπα? Μάλλον το έχω ξαναπεί γύρω στις επτά φορές για Εκείνον!
3 / LA LA LAND - Είναι εκείνη η στιγμή που ένιωσα πως ο κινηματογράφος που με φιλοξενούσε, πέρασε μέσα από την χρονοκάψουλα στις ημέρες εκείνες που έμπαινες στο θέατρο νωρίς και δεν έβγαινες αν δεν σήμανε μεσάνυχτα, μετά από τρεις - τέσσερις παραστάσεις. Ακόμη οι δακρυγόνοι αδένες δεν έχουν επαναφορτίσει, μετά την ακατάσχετη ροπή συγκίνησης στο άκουσμα της μελωδίας του City Of Stars.
2 / I, DANIEL BLAKE - Χίλιοι ιδεαλιστές και επαναστάτες τύποι σαν τον κοντά συνταξιούχο Κύριο Ντάνιελ να υπήρχαν σε κάθε τόπο, τα πάντα θα ήσαν ιδανικά και ονειρεμένα. Το πολιτικό ανάγνωσμα που πρόσφερε ο κορυφαίος σύγχρονος Ευρωπαίος σκηνοθέτης και (εννοείται) απέσπασε περίπατο τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών, ορίζει ένα ακόμη αριστούργημα, μιας τεράστιας καριέρας!
1 / ARRIVAL - Δέος! Ακόμη κι αν είσαι απόλυτα προετοιμασμένος για ότι πρόκειται να δεις, μιας και ο Κεμπεκουά, μια, δυο, τρεις, πέντε φορές έχει λειάνει το έδαφος για το επερχόμενο μεγαλείο του. Από το Άλφα ίσαμε το Ωμέγα της ανθρώπινης υπόστασης, όλες οι στάσεις της ζωής σου, παίρνουν θέση εν τοις ουρανοίς της sci fi Αφίξεως, αφήνοντας σε μέρες μετά ακινητοποιημένο στο κάθισμα να τις αναπολείς. Villeneuve γράφει πάνω στο χρυσό μετάλλιο. Και θα το ματαγράψει προβλέπω...
PS - Συνήθως αφήνω τον εκτός σχεδίου επίλογο για για τις ελληνικές παραγωγές που μου έκαναν εντύπωση μέσα στον χρόνο. Το ΥΓ μου για το 2016 δεν έχει να κρατήσει πολλά πράγματα, παρά μόνο κάποιες συμπαθείς στιγμές σαν του SMAC ή της Μικρής Άρκτου. Με όλη αυτή την επίθεση που δέχεται ο τόπος μας, μου μοιάζει παράταιρο, η αντιστασιακή έμπνευση της ντόπιας μυθοπλασίας να σβήνει στις σεξοπεριπέτειες ενός ψυχωτικού γιατρού στην χειμωνιάτικη Αντίπαρο...
