Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Ο καπιταλισμός θα νικηθεί... χριστιανικά!

Αυτή είναι η 6η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Ιταλός Roberto Andò και η τρίτη που βλέπουμε στη χώρα μας μετά το «Παράφορο πάθος» (Sotto falso nome, 2004), όπου πρωταγωνιστούσε ο Daniel Auteuil (όπως κι εδώ) μαζί με την Anna Mouglalis – πού χάθηκε αλήθεια αυτή η ψυχή; - και την προηγούμενή του, το «Ζήτω η ελευθερία» (Viva la libertà, 2013), με πρωταγωνιστή και πάλι τον Toni Servillo! Η ταινία Le Confessioni πήρε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του περασμένου φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, όπου τιμήθηκε με το βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής.

Μιας που η G8 ως έννοια «παίζει» πολύ στην ταινία, θα πρέπει να αναφέρουμε πως πρόκειται για μια άτυπη ομάδα, της οποίας η συγκρότηση δεν προβλέπεται από κανένα διεθνή οργανισμό ή συνθήκη. Σύμφωνα με την ελληνική Βικιπαιδεία: «συγκροτήθηκε αρχικά το 1975, δύο χρόνια ακριβώς μετά την πετρελαϊκή κρίση που δημιούργησε ο ΟΠΕΚ, ως αντίποινα του αραβοϊσραηλινού πολέμου του 1973, κατόπιν πρόσκλησης του τότε Γάλλου Προέδρου Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν, προκειμένου ν΄ αντιμετωπιστεί εκείνη η κρίση. Αρχικά, προσκλήθηκαν πέντε χώρες όπου και συγκρότησαν την Ομάδα των Έξι, (G6), στην οποία και συμμετείχαν η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιαπωνία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ»... «Τον επόμενο χρόνο η ομάδα αυτή διευρύνθηκε με την πρόσκληση και του Καναδά, συγκροτώντας έτσι την Ομάδα των Επτά, (G7). Μετά από 22 χρόνια της αρχικής σύστασης, το 1997 η ομάδα διευρύνθηκε κατά ένα μέλος ακόμη κατόπιν πρόσκλησης του τότε Προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, με την είσοδο και της Ρωσίας, με συνέπεια την συγκρότηση πλέον της Ομάδας των Οκτώ, στη μορφή που υφίσταται σήμερα, και τη Γερμανία πλέον να μην είναι μόνο η Δυτική»... «Η Ομάδα των Οκτώ συνέρχεται κατ' έτος σε μία από τις χώρες μέλη που αναλαμβάνει και τη διοργάνωση και στην οποία συμμετέχουν οι πολιτικοί ηγέτες - πρωθυπουργοί ή και άλλες κυβερνητικές ομάδες, ομόλογοι υπουργοί και αξιωματούχοι των χωρών μελών. Στις διήμερες ή τριήμερες αυτές συνδιασκέψεις της Ομάδας των Οκτώ, συμμετέχει επίσης και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ προσκαλούνται και διάφοροι παρατηρητές χωρών των λεγομένων αναδυόμενων οικονομιών όπως είναι η Κίνα, η Ινδία κλπ, καθώς και χωρών του λεγόμενου Νότου, όπως η Βραζιλία και η Νότια Αφρική»... Το G από το G8 σημαίνει «group»...

Η υπόθεση: Μια κρίσιμη συνάντηση των G8 πραγματοποιείται σε ένα απομονωμένο, πολυτελές παραλιακό ξενοδοχείο στον γερμανικό βορρά. Υπουργοί από τις οχτώ περισσότερο ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες του κόσμου συζητούν για να θεσπίσουν σημαντικές διατάξεις που θα επηρεάσουν βαθιά την παγκόσμια οικονομία. Ένας από τους επισκέπτες είναι ένα μυστηριώδης Ιταλός μοναχός, ο Ρομπέρτο Σάλους, που προσκλήθηκε από τον Daniel Roche, τον διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Θέλει να εξομολογηθεί κάτι στον μοναχό το βράδυ πριν από την επίσημη έναρξη της συνόδου, μυστικά. Το επόμενο πρωί, ο Roche βρίσκεται νεκρός, με μια σακούλα τυλιγμένη γύρω από το κεφάλι του. Πρόκειται για αυτοκτονία ή για δολοφονία;

Η άποψή μας: «Εκ πείρας γνωρίζω πως οι άνθρωποι που παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο, συνήθως τον κάνουν χειρότερο». Μια από τις πολλές ατάκες που σηκώνουν κουβέντα από το πολύ ενδιαφέρον αυτό φιλμ. Παράξενη ταινία, με μια αύρα σπουδαίου, λίγο αφελής, αλλά πολύ πολύ σημαντική, κι ας είναι το Καλό προσωποποιημένο στον ιερέα. Ο Andò κριτικάρει τον καπιταλισμό, τους τραπεζίτες, τους οικονομολόγους, τους χαρτογιακάδες, όλους όσοι τέλος πάντων έχουν οδηγήσει την ανθρωπότητα σε αυτό το χάλι, με στόχο μόνο το κέρδος μιας οικονομικής ελίτ. Εντάξει, το κάνει επιδερμικά, «παιδικά», αλλά και πάλι έστω κι έτσι, λέγονται πράγματα που όλοι μας γνωρίζουμε, λίγοι όμως τα βάζουν σε ταινίες. Κι ενώ το mode είναι γυρισμένο στο «ακίνδυνος αντικαπιταλισμός», η ταινία δεν μένει σε αυτό. Ίσα ίσα, ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί πολλά όπλα από τη φαρέτρα του για να κινήσει το ενδιαφέρον του θεατή.

Η ατμόσφαιρα που στήνει είναι αν μη τι άλλο, θελκτική και ελκυστική. Υπάρχει ένα μυστήριο που πρέπει να λυθεί, υπάρχει μια ίντριγκα που πρέπει να διερευνηθεί, υπάρχει μια εκκρεμότητα που ζητάει να αποσαφηνισθεί, υπάρχει ένα αστυνομικό whodunnit. Είναι δυνατόν να σκότωσε ο ιερέας τον αρχηγό του ΔΝΤ; Τι του εξομολογήθηκε ο Roche εκείνη τη μοιραία νύχτα; Είναι άνθρωποι που μετανιώνουν αυτοί που μας κυβερνούν, που διαφεντεύουν τις τύχες μας; Πιο απλά: είναι... άνθρωποι; Η εκπρόσωπος του Καναδά (η πάντα αξιόπιστη Marie-Josée Croze, εδώ χωρίς ρόλο ουσιαστικά αλλά με ένα κορμί θανατηφόρο στα 45 της χρόνια) λέει ένα ανέκδοτο περί του ποιοι έχουν καρδιά, που πετυχαίνει... κέντρο, λειτουργώντας κάπως σαν την κεντρική ιδέα της ταινίας. Η Connie Nielsen (θεά ήταν αν και διαβολοκόριτσο στον «Δικηγόρο του διαβόλου» - εδώ, δεν κρύβει τα χρόνια και τη φθορά της αλλά είναι απίστευτα ποθητή, τουλάχιστον για τον γράφοντα!) υποδύεται μια πλούσια συγγραφέα παιδικών βιβλίων, η οποία είναι ακτιβίστρια κι έχει να εξυπηρετήσει τους δικούς της σκοπούς. Ο πάντα καλός Servillo δεν έχει πολλά να κάνει με το ρόλο που του δόθηκε. Είναι ο ιερέας, είναι αυτός στον οποίο οι περισσότεροι από τους πρωταγωνιστές εξομολογούνται τις αμαρτίες τους και ο ίδιος απαντά με τσιτάτα χριστιανικού περιεχομένου, πολλές φορές και με μορφή ερωτήσεων. Είναι εκείνος που εκφωνεί τον επικήδειο λόγο στο φινάλε σε μια κηδεία η οποία λαμβάνει χώρα εκεί, στον κήπο του ξενοδοχείου, λες και ο διευθυντής του ΔΝΤ δεν έχει πατρίδα (ε, ναι, το χρήμα δεν έχει πατρίδα), δεν έχει οικογένεια, δεν θα λείψει από κανέναν. Έχει ισχυρό συμβολισμό η συζήτηση που λαμβάνει χώρα μεταξύ των εκπροσώπων των G8 όταν μαθαίνουν πως ο Roche είναι νεκρός. Το να πουν ότι πρόκειται για δολοφονία δεν θα επηρεάσει αρνητικά τις αγορές σε σχέση με το να πουν ότι πρόκειται για αυτοκτονία! Όλα στο βωμό των αγορών, όλα με οδηγό τη δημιουργική καταστροφή: πρέπει να κάψεις το χωράφι για να μπορέσει να ξαναγίνει και πάλι γόνιμο! Ε, ρε κούνια που σας κούναγε, μπαγάσες.

Η αλήθεια είναι πως λείπει το κατάμαυρο χιούμορ της ταινίας του Κώστα Γαβρά «Le capital» (2012). Ευπρόσδεκτη πάντως είναι η πινελιά του μεταφυσικού. Ωραία ταινία, δεν μπορώ να πω, κι ας κλείνει λίγο αμήχανα με μετονομασία του (γερμανικής ράτσας) σκύλου. Αλλά έτσι έκαναν πάντα οι παπάδες: βάφτιζαν το ψάρι κρέας, και έλυναν τα προβλήματά τους, σωστά;