Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Οφθαλμόλουτρο με μπόλικο αιματάκι!

O Nicolas Winding Refn έχει ένα όνειρο: να γίνει ο πιο «ενοχλητικός» Δανός σκηνοθέτης! Έχει να αντιμετωπίσει τον Lars von Trier για τον επίζηλο τίτλο. Η μεταξύ τους κόντρα έχει πάρα πολύ πλάκα! Πχ, κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών ο Refn δήλωσε μεταξύ των άλλων ότι ο Trier την έχει «πέσει» στη γυναίκα του, στην οποία έχει αφιερώσει την τελευταία του ταινία! Ωραίες στιγμές! Μετά το Drive, που τον έκανε γνωστό σε ένα πιο ευρύ κοινό, γυρίζει ταινίες οι οποίες προκαλούν μεγάλες και βίαιες αντιδράσεις από το κοινό – του φεστιβάλ των Καννών τουλάχιστον! Το Only God Forgives πριν τρία χρόνια γιουχαΐστηκε εντόνως στις Κάννες. Νομίζω πως η τελευταία του ταινία, επίσης στο διαγωνιστικό τμήμα, τούτο εδώ το The Neon Demon, γιουχαΐστηκε ακόμα περισσότερο! Τι «αυνανιστή» φώναζαν οι έξαλλοι, κατά βάση Γάλλοι κριτικοί (να πω και «κριτικοί»; - ανοίγω παρένθεση – τι κακό κι αυτό το φετινό στο φεστιβάλ; - μας τέλειωσε το «Ραούλ» και τώρα οι λάτρεις των Καννών, τα Γαλλάκια, μόλις έβλεπαν το σήμα του φεστιβάλ πριν από κάθε προβολή χειροκροτούσαν μανιασμένα – μετά χειροκροτούσαν και κάθε εταιρία της οποίας το λογότυπο έβγαινε πριν τα credits, εταιρίες που συμμετείχαν στην παραγωγή της ταινίας – τι μ@λ@κί@ τους έπιασε; - γι' αυτό μιλάω για «κριτικούς», άντε κλείνω την παρένθεση), τι γιούχα, τι βρίσιμο έφαγε ο άνθρωπος, δεν λέγεται. Αδίκως εν πολλοίς θα πω εγώ. Και θα εξηγηθώ λίιιιγο παρακάτω, εκεί που θα εκφέρω την άποψή μου.

Αυτή είναι η 10η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο Refn, η μεγαλύτερη σε διάρκεια που έχει γυρίσει ως σήμερα και η πρώτη του όπου βασική πρωταγωνίστρια είναι μια γυναίκα. Τα γυρίσματα έγιναν με χρονολογική σειρά, όπως εντέλει φαίνεται να εκτυλίσσεται η πλοκή στην ταινία (κάτι πάρα πολύ σπάνιο γενικώς για τα γυρίσματα οποιασδήποτε ταινίας). Οι ηθοποιοί είχαν την ευχέρεια να αυτοσχεδιάσουν και το έκαναν με κάθε ευκαιρία που τους δινόταν.

Η υπόθεση: Η Τζέσι είναι ένα κορίτσι που φεύγει από την αμερικάνικη επαρχία και φτάνει στο Λος Άντζελες με μεγάλα όνειρα. Δεν ξέρει να γράφει, δεν ξέρει να τραγουδάει, το μόνο που έχει ως εφόδιό της για να τα «καταφέρει» είναι η ομορφιά της. Και ναι, είναι εκθαμβωτικά όμορφη! Με βάση της ένα δωμάτιο σε ένα φτηνό μοτέλ στην Πασαντίνα και με «διαβατήριο» μερικές ερασιτεχνικές φωτογραφίες που της βγάζει ένας νεαρός ο οποίος την ερωτεύεται, πηγαίνει σε ένα γραφείο μοντέλων. Η διευθύντρια εκεί πείθεται με την πρώτη: η Τζέσι μπορεί να γίνει το επόμενο «it girl», μιας που έχει την ανεπιτήδευτη, φυσική ομορφιά που οι πάντες αναζητούν. Δεν έχει καμία σχέση με τις πλαστικές μοντέλες που κυριαρχούν στο χώρο.

Αρκεί βέβαια, όταν την ρωτάνε, να απαντάει ότι είναι 19 ετών – κι ας είναι μόλις 16! Αφού της ανοίγει η πόρτα της μόδας, η εύκολη και γρήγορη ανέλιξή της στο χώρο, δημιουργεί έχθρες. Μόνη της σύμμαχος και φίλη φαίνεται να είναι μια μακιγιέρ, η Ρούμπι, που τη βοηθάει από την πρώτη στιγμή. Η Τζέσι ξέρει πως να προστατεύει τον εαυτό της. Κάποια στιγμή, όμως, το μυαλό της παίρνει αέρα. Η νεοαποκτηθείσα αλαζονεία της σε συνδυασμό με το μίσος που πλέον νιώθουν οι... συναδέλφισσές της απέναντί της, θα οδηγήσουν σε... δύσπεπτα αποτελέσματα...

Η άποψή μας: «Beauty isn't everything. It's the only thing» λέει ο Alessandro Nivola, που υποδύεται (uncredited) έναν σχεδιαστή μόδας στην ταινία. Και ουσιαστικά εκστομίζε την κεντρική ιδέα του φιλμ (ή μήπως όχι;). Όλα τα υπόλοιπα που συμβαίνουν στη ζωή και στην ταινία λίγη σημασία έχουν. Η ομορφιά είναι τα πάντα, λοιπόν. Ο Refn αποθεώνει την ομορφιά. Αποθεώνει την επιφάνεια. Και το κάνει με κάθε τρόπο που διαθέτει στη φαρέτρα του. Και να 'σου τα slomo, και δώσ' του οι ονειρικοί φωτισμοί, τα φώτα από νέον, και να τα στησίματα σαν διαφήμιση. Αποθεώνει την ομορφιά λοιπόν – αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και καλά στα... μυαλά του! Γιατί ποιος άνθρωπος μμε σώας τας φρένας θα γύριζε σκηνή όπου ένα... τζάγκουαρ κάνει άνω κάτω το δωμάτιο ενός μοτέλ; Η λογική του παραλόγου! Η λογική της διαφήμισης!

Ο Refn έχωσε αυτήν τη σκηνή στην ταινία γιατί είναι μια σκηνή που τα μάτια μας δεν χορταίνουν να βλέπουν! Τώρα, αν ντε και καλά θέλετε να ψάξετε και για νοήματα κι αυτά μπορούν να προκύψουν άμα λάχει. Αποθεώνοντας την ομορφιά την κριτικάρει καθώς όλοι μας, μα όλοι μας έχουμε εμμονή με αυτήν. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είμαστε «όμορφοι», μας αρέσουν τα «ωραία» πράγματα (βλέπετε, λέω πράγματα, δεν λέω ιδέες...), μας αρέσει να περνάμε γαμάτα. Επί σχεδόν δύο ώρες ο Refn μας προσφέρει ομορφιά, ατόφια ομορφιά. Κι έχει στον πρωταγωνιστικό ρόλο την Elle Fanning, που δεν ξέρω πως είναι το κορίτσι από κοντά, αλλά την παρουσιάζει ως θεά! Ο φακός την λατρεύει και ο Refn την κολακεύει σε κάθε πλάνο! Σαν την Αφροδίτη του Μποτιτσέλι ένα πράγμα! Ανόθευτη ομορφιά, που δεν χρειάζεται να εξηγηθεί, που δεν χρειάζεται να αναλυθεί, που δεν χρειάζεται να προσπαθήσει. Υφίσταται και σαγηνεύει τους πάντες. Οι σκηνές που βλέπουμε το πρόσωπό της μακιγιαρισμένο και ιδίως εκείνη με την πρώτη της επαγγελματική φωτογράφιση, όπου ο φωτογράφος «χαλάει» το μακιγιάζ της γεμίζοντας το λαιμό της με χρυσό χρώμα είναι σκέτη ποίηση!

Ως σωστός προβοκάτορας, όμως, ο Refn προφανώς και θέλει να μας κάνει να αισθανθούμε άβολα. Ομορφιά, ομορφιά, αλλά πετάει και μια σκηνή νεκροφιλίας. Όταν η Ρούμπι (μα τω θεό, η Jena Malone που την υποδύεται, όταν την κινηματογραφεί σε προφίλ ο Refn μοιάζει ντάλε κουάλε με την Nicole Kidman!) δεν μπορεί να αποκτήσει το αντικείμενο του πόθου της, την παρθένα (!!!) Τζέσι, την φαντασιώνεται καθώς γαμεί ένα γυναικείο πτώμα! Πώς να αντέξει ένας καθωσπρέπει αστός μια τέτοια σκηνή; Ή πως να αντέξει τη σκηνή όπου το ένα από τα δύο μοντέλα που «τρώνε» την Τζέσι, ξερνάει το ένα της μάτι; Ε; Κουλαμάρα; Χάρμα οφθαλμών η ταινία – κυριολεκτικά – και ο Cliff Martinez γράφει ένα εξαιρετικό σάουντρακ, που βρωμάει εϊτίλα. Αλλά πέρα από τα εκατοντάδες θετικά που μπορεί να γράψει κανείς για την ταινία, εντάξει, ο άνθρωπος δεν είναι καλά στα μυαλά του. Κι ίσως αυτό να μην είναι εντελώς κακό ξέρετε. Πάντως, σίγουρα αυτό το φιλμ δεν είναι για όλους. Δεν είναι ρε παιδί μου για ένα ευχάριστο δίωρο. Σωστά;

ΥΓ: Ευτυχώς που δεν μπόρεσε να πρωταγωνιστήσει στην ταινία η Carey Mulligan κι έπαιξε η Elle Fanning. Γιατί η ομορφιά της μικρής ήταν ένα από τα στοιχεία που μας έκανε να γουστάρουμε την ταινία – με μπόλικες επιφυλάξεις αλλά ναι, ένα thumbs up της το δίνουμε άνετα...