Movies Ltd

Η... Γερτρούδη της Αραβίας!

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Μπορεί μια γυναίκα να αλλάξει τη ροή της ιστορίας;

Άμα σας πω πού γύρισε την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας ο τρελός Γερμανός Werner Herzog, θα πάθετε πλάκα: στην Κω αν έχετε το θεό σας! Το 1968, σχεδόν 50 χρόνια πριν, ξεκίνησε την καριέρα του με την ταινία «Σημάδια ζωής» (Lebenszeichen). Τότε ήταν 26 ετών. Πάντα (σε ποσοστό... 99%!) στο κέντρο της προβληματικής του βρίσκονται άντρες μεγαλεπήβολοι, φιλόδοξοι, στα πρόθυρα της τρέλας, που καλούνται να αντιμετωπίσουν τεράστιες προκλήσεις, που σχεδόν τους φέρνουν στα όριά τους, μέσα σε αφιλόξενα περιβάλλοντα. Από τότε γύρισε άλλες 17 ταινίες μυθοπλασίας, αμέτρητα ντοκιμαντέρ κι έχει κερδίσει κι ένα Όσκαρ - το 2009 - για το ντοκιμαντέρ του «Encounters at the End of the World» (2007)

Στα 74 του χρόνια, η Queen Of The Desert είναι η 18η μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του. Με αυτήν πήρε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου του 2015, έξι χρόνια μετά την προηγούμενη ταινία μυθοπλασίας του, το «My Son, My Son, What Have Ye Done» (2009). Και τώρα, στο φεστιβάλ του Τορόντο θα προβληθεί η 19η ταινία μυθοπλασίας του, το «Salt and Fire» (2016) με τους Gael García Bernal και Michael Shannon.

Η υπόθεση: Αγγλία, 1892. H 24χρονη Γερτρούδη Μπελ, μια από τις πρώτες γυναίκες που αποφοίτησαν από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, παρακαλεί τον πατέρα της να την απαλλάξει από την αριστοκρατική και βαρετή ζωή της στην Αγγλία και να τη στείλει οπουδήποτε. Ο πατέρας της συμφωνεί και τη στέλνει στην Τεχεράνη, όπου ο θείος της εργάζεται για τη βρετανική πρεσβεία. Μαγεμένη, η Γερτρούδη απολαμβάνει τη νέα της ζωή, ιδίως όταν συναντά τον Χένρι Καντόγκαν, έναν υπάλληλο της πρεσβείας, τον οποίο ερωτεύεται σφοδρά. Όμως, η οικογένειά της δεν δίνει την ευχή της να παντρευτεί τον «κατώτερό της» άνδρα.

Για να γιατρέψει την καρδιά της η Γερτρούδη αρχίζει να ταξιδεύει σε μέρη που και άντρες από τη Δύση δυσκολεύονται να βρεθούν. Καθώς η Οθωμανική Αυτοκρατορία πνέει τα λοίσθια η Γερτρούδη γοητεύεται από τον τρόπο ζωής, τα ήθη και τα έθιμα των Αράβων, για τους οποίους προβλέπει πως σύντομα θα δημιουργήσουν τα δικά τους κράτη. Θα γνωρίσει τόσο τον Τ.Ι. Λόρενς (τον περίφημο «Λόρενς της Αραβίας») και τον Τσαρλς Ντάουτι-Γουάιλι, είναι άτυχη όμως στον έρωτα. Αντίθετα, θα διαπρέψει ως εξερευνήτρια, αρχαιολόγος και κατάσκοπος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Και θα κερδίσει τον σεβασμό των λαών της Μέσης Ανατολής...

Η άποψή μας: Κρίμα βρε κύριε Herzog μας. Ξεκινήσατε να κάνετε μια βιογραφική ταινία για μια γυναίκα – σύμβολο, που θα μπορούσε να είναι ένας φεμινιστικός «Λόρενς της Αραβίας» για τον 21ο αιώνα και καταλήξατε να κάνετε ένα φιλόδοξο σε προθέσεις αλλά τόσο μα τόσο άνευρο φιλμ, που είναι να απορεί κανείς αν βρίσκεστε εσείς ο ίδιος στη θέση του σκηνοθέτη. Τι να φταίει, τι να φταίει, που δεν πήγαμε μπροστά; Μήπως φταίει η πρωταγωνίστρια; Η Nicole Kidman είναι μεγάλη σταρ και τα πάει μια χαρά στο ρόλο της. Επαίνεσε μάλιστα τον σκηνοθέτη της, δέχτηκε χωρίς γκρίνιες να γυρίσει σκηνές μέσα στην έρημο και μάλιστα υπό συνθήκες δυνατού ανέμου και αμμοθύελλας (κάτι που πραγματοποιήθηκε πρώτη φορά για ταινία μυθοπλασίας) και τον έπεισε να γυρίσει και μια σκηνή όπου η Γερτρούδη Μπελ κάνει μπάνιο, στη μέση της ερήμου, φορώντας τα ρούχα της (αλλά όχι εσώρουχα, χε χε χε) μέσα στην ποτίστρα των καμηλών.

Τι να το κάνεις, όμως, χρειάζεται και μπόλικη δόση αληθοφάνειας, έτσι; Ο James Franco, που υποδύεται τον μεγάλο έρωτα της Μπελ, είναι 11 χρόνια μικρότερος από την Kidman και ο Damian Lewis, που υποδύεται τον δεύτερο μεγάλο έρωτά της, είναι 4 χρόνια μικρότερος από την Kidman. Τουλάχιστον με τον Pattinson, που υποδύεται τον Λόρενς, έχει περίπου την ίδια διαφορά που είχε η Μπελ με τον εμβληματικό για τους Άραβες Εγγλέζο: 19 χρόνια! Εντέλει γυρίζει μια ταινία με έντονα πολιτικά στοιχεία και κινήσεις που άλλαξαν τον κόσμο με τη λογική ενός ρομάντζου του Ivory, χωρίς τις δαντέλες! ¨η και Άρλεκιν μην σας πω!

Ναι, η Μπελ θαυμάζει τους Άραβες και τον αραβικό τρόπο ζωής αλλά αυτό δεν το καταλαβαίνουμε από τις εικόνες αλλά είτε από όσα γράφει στο ημερολόγιό της είτε από όσα λέει. Ναι, τα γυρίσματα έχουν γίνει σε αυθεντικούς χώρους ως επί τω πλείστον αλλά φαντάζουν σαν να έχουν γίνει όλα σε στούντιο. Ναι, τα όρνια στη σκηνή με τους σκελετούς πήγαν να τσιμπήσουν τη Nicole και τα λιονταράκια με τα οποία βγαίνει φωτό μπροστά από την Σφίγγα στην Αίγυπτο η Μπελ μαζί με τον Λόρενς και τον Τσόρτσιλ είναι πραγματικά αλλά το όλον πράγμα «μυρίζει» artificial.

Ο James Franco φαίνεται πως... βαριέται που ζει και ο Robert Pattinson μπορεί να προκαλέσει το γέλωτα (άθελά του) αμά τη εμφανίση! Τεράστιος σκηνοθέτης ο Herzog, δικαιούται να γυρίζει και ταινίες που δεν φτάνουν στο ύψος του μύθου του. Τούτη εδώ είναι μια μικρή αποτυχία αλλά και πάλι μας συστήνει έναν άνθρωπο, την Γερτρούδη Μπελ, για την οποία οι περισσότεροι γνωρίζαμε ελάχιστα (έως καθόλου μη σας πω) και μέσω της ταινίας μπορούμε να μάθουμε περισσότερα. Δεν είναι αμελητέο αυτό – και η περσική ποίηση νομίζω πως αξίζει τον κόπο να ασχοληθείς μαζί της, έτσι; Αλλά αφελές σενάριο σε συνδυασμό με «μπερδεμένη», διεκπεραιωτική σκηνοθετική ματιά δεν είναι το υλικό από το οποίο φτιάχνονται όνειρα...

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 18 Αυγούστου 2016 από την Seven / Spentzos