Ο λύκος της ερήμου
του Naji Abu Nowar. Με τους Jacir Eid, Hassan Mutlag, Hussein Salameh, Marji Audeh, Jack Fox
Ο "Λόρενς της Αραβίας" από την πλευρά των Αράβων!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Λύκε, λύκε είσαι εδώ;
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθέτησε ο Naji Abu Nowar. Ιορδανικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1981 στην Οξφόρδη, αλλά αφού ολοκλήρωσε τις κινηματογραφικές του σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία, από το 2004 ζει πλέον μόνιμα στο Αμμάν της Ιορδανίας. Για να μπορέσει να γυρίσει την ταινία του αυτή ο ίδιος παρέα με τον σεναριογράφο Bassel Ghandour έζησαν έναν χρόνο στην έρημο μαζί με Βεδουίνους προκειμένου να γίνουν κοινωνοί των συνηθειών τους αλλά και για να γνωρίσουν από πρώτο χέρι τα ήθη και έθιμά τους αλλά και τον τρόπο ζωής τους. Τα δύο παιδιά που υποδύονται τα αδέλφια στην ταινία είναι ερασιτέχνες ηθοποιοί και τους επέλεξε ο σκηνοθέτης μετά από έρευνα στη φυλή των Βεδουίνων με την οποία και ζούσε για έναν χρόνο. Ο ίδιος τους «δίδαξε» τα βασικά στοιχεία της υποκριτικής προκειμένου να βγει το αποτέλεσμα που βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη.
Η ταινία ξεκίνησε την καριέρα της στις 4 Σεπτεμβρίου 2014, οπότε και προβλήθηκε στο παράλληλο με το διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας «Ορίζοντες», όπου και τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας! Αφού προβλήθηκε σε διάφορα φεστιβάλ ανά τον κόσμο κι έκανε εμπορική επιτυχία σε αραβικές χώρες, αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Ιορδανίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ του 2015 και κατάφερε να μπει στην τελική πεντάδα, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά σε ότι αφορά ταινία από την Ιορδανία! Τελικά, έχασε από το Γιο του Σαούλ...
Η υπόθεση: 1916. Ενώ ο πόλεμος συνταράσσει την κάποτε κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία, που χάνει σιγά – σιγά τα εδάφη της, ο Χουσεϊν ανατρέφει τον πιτσιρικά αδελφό του, Τεέμπ, σε μια παραδοσιακή κοινότητα Βεδουίνων, η οποία είναι απομονωμένη μέσα στην αχανή έρημο, που γνωρίζει να μην συγχωρεί. Ο ήσυχος βίος των αδελφών θα διαταραχθεί όταν ένας αξιωματικός του Βρετανικού Στρατού μαζί με τον Άραβα οδηγό του θα ζητήσει από τον Χουσεϊν να τους βοηθήσει να βρουν μία πηγή η οποία βρίσκεται στην παλιά οδό των προσκυνητών, στο δρόμο για τη Μέκκα.
Ακολουθώντας τις επιταγές των άγραφων νόμων των Βεδουίνων, αλλά προκειμένου να τιμήσει και τη μνήμη του πρόσφατα θανόντος πατέρα του, ο Χουσεϊν δέχεται να τους οδηγήσει στο μακρύ και επικίνδυνο αυτό ταξίδι. Ζητά από τον Τεέμπ να μείνει πίσω, ο μικρός όμως κρυφά ακολουθεί τον αδελφό του. Κάποια στιγμή το γκρουπ των τεσσάρων αυτών διαφορετικών ανθρώπων θα βρεθεί παγιδευμένο σε επικίνδυνο έδαφος γεμάτο από Οθωμανούς μισθοφόρους, Άραβες επαναστάτες και εξόριστους Βεδουίνους πλιατσικολόγους. Θα καταφέρει να επιβιώσει ο Τεέμπ; Και με τι κόστος;
Η άποψή μας: Theeb, εκτός από λύκος μπορεί να εκληφθεί ως η διαδικασία ενηλικίωσης. Ο πιτσιρικάς Theeb είναι ένα λυκάκι που μεγαλώνει απότομα. Στην αποκλεισμένη ζωή του γνωρίζει μόνο την έρημο, τις καμήλες, τις πηγές νερού, τον κώδικα τιμής της φυλής του. Ξέρει το σήμα της φυλής του (ένα τρίγωνο), εμπιστεύεται μόνον τον αδελφό του, μαθαίνει να πυροβολεί, μαθαίνει να επιβιώνει. Έχει γόνιμη φαντασία κι ακόμα πιο υγιή περιέργεια. Όταν ακούει αγγλικά προσπαθεί να καταλάβει τι λέει ο εντελώς διαφορετικός από εκείνον συνομιλητής του. Θέλει ντε και καλά να δει τι κρύβει το περίεργο ξύλινο κουτί που κουβαλάει ο Άγγλος – κι ας του το έχουν απαγορεύσει ρητά. Η ενηλικίωσή του δεν θα είναι μια φυσιολογική, χρονοβόρα διαδικασία. Θα τη βιώσει βίαια, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Θα μάθει να λέει ψέματα. Θα μάθει να προσανατολίζεται από τα άστρα από κάποιον που είναι εχθρός του. Θα θάψει αγαπημένα πρόσωπα, θα βγάλει σφαίρα από το σώμα κάποιου, θα δει για πρώτη φορά «σιδερένιο γάιδαρο», ήτοι, τρένο και σιδηροδρομικές γραμμές. Θα αντιληφθεί πως η τόσο απαραίτητη πρόοδος (δεν γίνεται να πηγαίνουμε προς τα πίσω – μόνο προς τα εμπρός μπορούμε να πηγαίνουμε) μπορεί να μειώνει πχ το χρόνο για να διανυθεί μια συγκεκριμένη απόσταση, οδηγεί όμως σε εξαφάνιση τους οδηγούς καμηλών που από γενιά σε γενιά είχαν ως δουλειά τους να μεταφέρουν ασφαλώς προσκυνητές στους άγιους τόπους. Η πρόοδος λοιπόν είναι μια διαδικασία και επίπονη και με θύματα. Και βεβαίως, ως λύκος που είναι, ο Theeb δεν συγχωρεί. Και τιμωρεί όταν πρέπει – όταν αντιλαμβάνεται πως όλα είναι θέμα συναλλαγής και χρημάτων.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας αυτήν τη διαδικασία ενηλικίωσης παρακολουθεί. Και βεβαίως στηλιτεύει και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, με την εκμετάλλευση, το μολυσματικό χρήμα και το αιώνιο δίπολο «παράδοση vs πρόοδος» αλλά και το επίσης αιώνιο συγκρουσιακό πεδίο ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Τη δύναμη της οικογένειας, την πολιτική και τα παιχνίδια της, την ανάγκη συμβίωσης για να επιτευχθεί η επιβίωση. Κι όλα αυτά με τρόπο λιτό μεν, εντυπωσιακό δε. Τον βοηθούν τα αγέροχα τοπία (στην ίδια περιοχή γυρίστηκε και η ταινία The Martian) και οι νατουραλιστικές ερμηνείες των ηθοποιών του. Δεν ξεπέφτει στο φολκλόρ και ξέρει να ισορροπεί χωρίς να δαιμονοποιεί αλλά παίρνει σαφή και ξεκάθαρη θέση. Όμορφη ταινία, για την οποία σίγουρα ο Sergio Leone θα είχε να πει τα καλύτερα, μιας που ο σκηνοθέτης της, ένα αραβικό γουέστερν στα πρότυπα του τεράστιου Ιταλού μετρ ήθελε να φτιάξει όταν ξεκίνησε τα γυρίσματα.
Η υπόθεση: 1916. Ενώ ο πόλεμος συνταράσσει την κάποτε κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία, που χάνει σιγά – σιγά τα εδάφη της, ο Χουσεϊν ανατρέφει τον πιτσιρικά αδελφό του, Τεέμπ, σε μια παραδοσιακή κοινότητα Βεδουίνων, η οποία είναι απομονωμένη μέσα στην αχανή έρημο, που γνωρίζει να μην συγχωρεί. Ο ήσυχος βίος των αδελφών θα διαταραχθεί όταν ένας αξιωματικός του Βρετανικού Στρατού μαζί με τον Άραβα οδηγό του θα ζητήσει από τον Χουσεϊν να τους βοηθήσει να βρουν μία πηγή η οποία βρίσκεται στην παλιά οδό των προσκυνητών, στο δρόμο για τη Μέκκα.
Ακολουθώντας τις επιταγές των άγραφων νόμων των Βεδουίνων, αλλά προκειμένου να τιμήσει και τη μνήμη του πρόσφατα θανόντος πατέρα του, ο Χουσεϊν δέχεται να τους οδηγήσει στο μακρύ και επικίνδυνο αυτό ταξίδι. Ζητά από τον Τεέμπ να μείνει πίσω, ο μικρός όμως κρυφά ακολουθεί τον αδελφό του. Κάποια στιγμή το γκρουπ των τεσσάρων αυτών διαφορετικών ανθρώπων θα βρεθεί παγιδευμένο σε επικίνδυνο έδαφος γεμάτο από Οθωμανούς μισθοφόρους, Άραβες επαναστάτες και εξόριστους Βεδουίνους πλιατσικολόγους. Θα καταφέρει να επιβιώσει ο Τεέμπ; Και με τι κόστος;
Η άποψή μας: Theeb, εκτός από λύκος μπορεί να εκληφθεί ως η διαδικασία ενηλικίωσης. Ο πιτσιρικάς Theeb είναι ένα λυκάκι που μεγαλώνει απότομα. Στην αποκλεισμένη ζωή του γνωρίζει μόνο την έρημο, τις καμήλες, τις πηγές νερού, τον κώδικα τιμής της φυλής του. Ξέρει το σήμα της φυλής του (ένα τρίγωνο), εμπιστεύεται μόνον τον αδελφό του, μαθαίνει να πυροβολεί, μαθαίνει να επιβιώνει. Έχει γόνιμη φαντασία κι ακόμα πιο υγιή περιέργεια. Όταν ακούει αγγλικά προσπαθεί να καταλάβει τι λέει ο εντελώς διαφορετικός από εκείνον συνομιλητής του. Θέλει ντε και καλά να δει τι κρύβει το περίεργο ξύλινο κουτί που κουβαλάει ο Άγγλος – κι ας του το έχουν απαγορεύσει ρητά. Η ενηλικίωσή του δεν θα είναι μια φυσιολογική, χρονοβόρα διαδικασία. Θα τη βιώσει βίαια, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Θα μάθει να λέει ψέματα. Θα μάθει να προσανατολίζεται από τα άστρα από κάποιον που είναι εχθρός του. Θα θάψει αγαπημένα πρόσωπα, θα βγάλει σφαίρα από το σώμα κάποιου, θα δει για πρώτη φορά «σιδερένιο γάιδαρο», ήτοι, τρένο και σιδηροδρομικές γραμμές. Θα αντιληφθεί πως η τόσο απαραίτητη πρόοδος (δεν γίνεται να πηγαίνουμε προς τα πίσω – μόνο προς τα εμπρός μπορούμε να πηγαίνουμε) μπορεί να μειώνει πχ το χρόνο για να διανυθεί μια συγκεκριμένη απόσταση, οδηγεί όμως σε εξαφάνιση τους οδηγούς καμηλών που από γενιά σε γενιά είχαν ως δουλειά τους να μεταφέρουν ασφαλώς προσκυνητές στους άγιους τόπους. Η πρόοδος λοιπόν είναι μια διαδικασία και επίπονη και με θύματα. Και βεβαίως, ως λύκος που είναι, ο Theeb δεν συγχωρεί. Και τιμωρεί όταν πρέπει – όταν αντιλαμβάνεται πως όλα είναι θέμα συναλλαγής και χρημάτων.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας αυτήν τη διαδικασία ενηλικίωσης παρακολουθεί. Και βεβαίως στηλιτεύει και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, με την εκμετάλλευση, το μολυσματικό χρήμα και το αιώνιο δίπολο «παράδοση vs πρόοδος» αλλά και το επίσης αιώνιο συγκρουσιακό πεδίο ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Τη δύναμη της οικογένειας, την πολιτική και τα παιχνίδια της, την ανάγκη συμβίωσης για να επιτευχθεί η επιβίωση. Κι όλα αυτά με τρόπο λιτό μεν, εντυπωσιακό δε. Τον βοηθούν τα αγέροχα τοπία (στην ίδια περιοχή γυρίστηκε και η ταινία The Martian) και οι νατουραλιστικές ερμηνείες των ηθοποιών του. Δεν ξεπέφτει στο φολκλόρ και ξέρει να ισορροπεί χωρίς να δαιμονοποιεί αλλά παίρνει σαφή και ξεκάθαρη θέση. Όμορφη ταινία, για την οποία σίγουρα ο Sergio Leone θα είχε να πει τα καλύτερα, μιας που ο σκηνοθέτης της, ένα αραβικό γουέστερν στα πρότυπα του τεράστιου Ιταλού μετρ ήθελε να φτιάξει όταν ξεκίνησε τα γυρίσματα.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 5 Μαΐου 2016 από την Neo Films
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική