Ματωμένος Γάμος
της Paula Ortiz. Με τους Inma Cuesta, Asier Etxeandia, Álex García, Luisa Gavasa, Carlos Álvarez-Nóvoa, Ana Fernández, Consuelo Trujillo, Leticia Dolera
Φλαμένκο Γουέστερν
του zerVo (@moviesltd) 
Ο κορυφαίος των Ίβηρων λογοτεχνών, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, εμπνεύστηκε και συνέγραψε το πιο φημισμένο των έργων του, τον Ματωμένο Γάμο στα 1932, τέσσερα μόλις χρόνια πριν την στυγερή δολοφονία του από τους φαλαγγίτες του Φράνκο, στην Γρανάδα, σε ηλικία 38 ετών. Αποτελεί το πρώτο μέρος της (άτυπης) Αγροτικής Τριλογίας μαζί με τα εξίσου αναγνωσμένα και παιγμένα στο θεατρικό σανίδι, Γέρμα (1934) και Το Σπίτι της Φερνάντα Άλμπα (1936) το οποίο αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα του. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Bodas De Sangre αποτέλεσε την βάση κινηματογραφικού σεναρίου, με γνωστότερες την πρώτη, στα 1938 σε σκηνοθεσία του Edmundo Guiburg και εκείνη την - πιο χορευτικής υφής - εκδοχή του 1981 δια χειρός Carlos Saura, εκεί που το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου, υποδύθηκε η ιέρεια της καστανιέτας Cristina Hoyos...
Τα πάντα είναι πανέτοιμα στο μικρό και απόμερο χωριό της Ανδαλουσίας, που σε μία ημέρα από τώρα θα φιλοξενήσει τους γάμους της Νύφης και του Γαμπρού, της κόρης ενός αγαθού και ενάρετου υαλοτεχνίτη και του γιου της πιο εύπορης φαμίλιας ολόκληρης της περιοχής. Με τις προετοιμασίες να ολοκληρώνονται πριν Εκείνη δώσει όρκους αιώνιας πίστης στον μέλλοντα σύζυγό της, θα δεχθεί την επίσκεψη μιας ρακένδυτης ζητιάνας, που θα την προτρέψει να μην παντρευτεί, αν δεν αγαπά πραγματικά εκείνον που θα στεφανωθεί. Κουβέντες που μονομιάς θα ξυπνήσουν στην ψυχή της, τον πόθο και τον έρωτα, πάθη που ποτέ δεν ολοκληρώθηκαν για τα όμορφα μάτια του Λεονάρντο, παιδικού και αδελφικού φίλου, αυτού που σε λίγο θα εισέλθει εις γάμου κοινωνία.
Σχέση που αμαυρώθηκε μονομιάς την ημέρα που οι πατεράδες των δύο αγοριών κάποτε, έβαψαν το χώμα της ισπανικής ερήμου με αίμα, ξεσηκώνοντας βεντέτα βαριά που κρατάει ίσαμε τις μέρες μας. Και που διέλυσε το όμορφο και αθώο τρίπτυχο φιλίας που είχε σαν κρίκο σύνδεσης τους αυτή που σήμερα προβάρει νυφικό. Με βλέμμα σκυθρωπό και ψυχή μισή, που απέναντι της δεν θα είναι ο λατρεμένος της Λεονάρντο, άντρας πλέον γυναίκας άλλης, που μαζί της έχει αποκτήσει κι ένα νεογέννητο αγόρι, μα που ποτέ της δεν την έπεισε πως η επιλογή του αυτή ήταν από έρωτα και όχι από την επιθυμία του να τον λησμονήσει.
Η ιστορία ετούτη που αφηγήθηκε ο Λόρκα ριζώνει σε πραγματικά περιστατικά που συνέβησαν κατά την δεκαετία του 20 στην επαρχιακή Αλμερία και είχαν σαν αποτέλεσμα να πάρει το νυφικό άλικο χρώμα, στο μαχαίρωμα μεταξύ γαμπρού και εραστή. Το έργο, κατά πως το αφηγήθηκε λιτά ο Ισπανός, εστίαζε στο ιδιόμορφο και άνισο κοινωνικό γίγνεσθαι της πατρίδας του, λίγο πριν το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου, μπολιάζοντας το με σπαραγμό και αποσπάσματα αρχαίας τραγωδίας. Ύφος που ακολουθεί πιστά και εδώ η αξιόλογη συμπατριώτισσα του, σκηνοθέτης Paula Ortiz, επιλέγοντας να στήσει τα πλάνα της, στην ύπαιθρο, μοναχικά και απόμερα (σύμφωνα με τα production notes, επελέγη για τον σκοπό αυτό η αχανούς ερημιάς Καππαδοκία) προκειμένου να αποδώσει πιστά το συναίσθημα του βιβλίου. Από καλλιτεχνικής μεριάς, στην κινηματογράφηση του το έργο, σχεδόν αριστεύει, η απόδοση των τοπίων με τα έντονα κοντράστ και τα ελάχιστα κτίσματα μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής, υπογεγραμμένο από υψηλότατης αισθητικής μαέστρο.
Ταυτόχρονα όμως, αυτό το 20άρι που επωμίζεται ο ικανότατος φωτογράφος, δεν είμαι και τόσο βέβαιος πως αντικατοπτρίζει πλήρως και τον κόσμο που ο ίδιος ο ποιητής θα επιθυμούσε να σχεδιάσει. Μια τελειότητα που εκτιμώ ποτέ δεν επιζήτησε το ορίτζιναλ θεατρικό κείμενο, παίζοντας τις πράξεις του μπροστά ίσως και σε κενά, άδεια ντεκόρ. Εν πάση περιπτώσει η Ortiz, μια δυνατή εκπρόσωπος της Σπανιόλικης φιλμικής σχολής, σέβεται απόλυτα την πηγή του σκριπτ της και ακολουθεί πιστά της οδηγίες για να οδηγήσει το φαινομενικά χαρμόσυνο συμβάν, βαθμηδόν στο μακελειό. Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι μοχλοί πίεσης που θα ωθήσουν τους αντίζηλους στο να σηκώσουν μάχαιρα γυάλινη, με σειρά δυναμικής και επιβολής τους, την προκλητική Ζητιάνα - Μοίρα, την αγέλαστη και μαυροφορεμένη, έστω και στις χαρές του μοναχογιού της Πεθερά, την αναιμική και έχουσα γνώση για την αδιαφορία του ανδρός της (Λεονάρντο) στο πρόσωπο της Εξαδέλφη. Το αναπάντεχο ανεπανόρθωτο, είναι απλώς το επιστέγασμα των προκλήσεων που θα λάβουν χώρα παραμονή και ανήμερα ενός μυστηρίου, που κανείς δεν φαίνεται να το επιθυμεί, προβλέποντας από πριν την τραγική του κατάληξη.
Οι τεχνικές λήψης, οι προοπτικές και οι απόλυτες συμμετρίες που χρησιμοποιεί στην δεύτερη δημιουργική της δουλειά η Ortiz, σχετίζονται σημαντικά με το κύμα του νεορεαλισμού της γείτονος Ιταλίας και προσφέρονται διανθισμένες με στοιχεία horror (λιγότερο) και γουέστερν (πολύ περισσότερο) για να περιτυλίξουν το δράμα. Στο επίκεντρο αυτής της μοντέρνας Φαρ Ουέστ μονομαχίας, που το Φλαμένκο και οι κλαψιάρικες πενιές της κλασσικής κιθάρας έρχονται σαν ευθείες βολές στην καρδιά, μια παραδεισένιας μορφής μαυρομαλλούσα κοπελιά, με ματιά λάγνα, έκφραση που σε ισοπεδώνει και χάρη αγγέλων, αγκαλιάζει την ευκαιρία που της δίνεται, για να συστηθεί πρωταγωνιστικά στην διεθνή σινεφίλ κοινότητα. Inma Cuesta το ονοματεπώνυμο της Βαλενθιάνας, που ίσως να θυμάσαι σε ρολάκι του Blancanieves και που εδώ ως Μπράιντ, προκαλεί ακόμη και την αρσενική σκόνη να βγάλει όπλο για χάρη της. Συγκρατούμε την μαρκίζα της, παρότι ποτέ της δεν τροφοδοτήθηκε με τις κατάλληλες πάσες από τους δύο μέτριους άρρενες της κομπανίας, βρίσκοντας υποστήριξη μόνο από την φέρουσα στην έκφραση της, όλη την κακία των θανάσιμων πεθερών του κόσμου, βετεράνου Luisa Gavasa.
Στυλιζαρισμένη και σχεδιασμένη άψογα - με κόστος μόνο μισό εκατομμύριο δολάρια, παρακαλώ - αλλά και με πολλή ψυχή μέσα της, η πιο πρόσφατη εκδοχή του Λορκικού Duel, La Novia, είναι πολύ δύσκολο να αφήσει ασυγκίνητους τους φανατικούς του εικαστικού σινεμά. Εξού και τα αμέτρητα βραβεία που συνέλεξε στην ανά τον κόσμο φεστιβαλική βόλτα της, μα και τα δύο (από τα 12 που προτάθηκε) Goya που έβαλε στην τροπαιοθήκη της. Να συμπληρώσω τέλος, ως κερασάκι στο νόστιμο κέικ, πως για το πρώτο τετράμηνο του 16', που ήδη έχουμε κλείσει, αν θα επέλεγα ένα μουσικό soundtrack να προσθέσω στην συλλογή μου, θα ήταν αυτό εδώ, του έτσι κι αλλιώς λατρεμένου μου, Shigeru Umebayashi...
Σχέση που αμαυρώθηκε μονομιάς την ημέρα που οι πατεράδες των δύο αγοριών κάποτε, έβαψαν το χώμα της ισπανικής ερήμου με αίμα, ξεσηκώνοντας βεντέτα βαριά που κρατάει ίσαμε τις μέρες μας. Και που διέλυσε το όμορφο και αθώο τρίπτυχο φιλίας που είχε σαν κρίκο σύνδεσης τους αυτή που σήμερα προβάρει νυφικό. Με βλέμμα σκυθρωπό και ψυχή μισή, που απέναντι της δεν θα είναι ο λατρεμένος της Λεονάρντο, άντρας πλέον γυναίκας άλλης, που μαζί της έχει αποκτήσει κι ένα νεογέννητο αγόρι, μα που ποτέ της δεν την έπεισε πως η επιλογή του αυτή ήταν από έρωτα και όχι από την επιθυμία του να τον λησμονήσει.
Η ιστορία ετούτη που αφηγήθηκε ο Λόρκα ριζώνει σε πραγματικά περιστατικά που συνέβησαν κατά την δεκαετία του 20 στην επαρχιακή Αλμερία και είχαν σαν αποτέλεσμα να πάρει το νυφικό άλικο χρώμα, στο μαχαίρωμα μεταξύ γαμπρού και εραστή. Το έργο, κατά πως το αφηγήθηκε λιτά ο Ισπανός, εστίαζε στο ιδιόμορφο και άνισο κοινωνικό γίγνεσθαι της πατρίδας του, λίγο πριν το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου, μπολιάζοντας το με σπαραγμό και αποσπάσματα αρχαίας τραγωδίας. Ύφος που ακολουθεί πιστά και εδώ η αξιόλογη συμπατριώτισσα του, σκηνοθέτης Paula Ortiz, επιλέγοντας να στήσει τα πλάνα της, στην ύπαιθρο, μοναχικά και απόμερα (σύμφωνα με τα production notes, επελέγη για τον σκοπό αυτό η αχανούς ερημιάς Καππαδοκία) προκειμένου να αποδώσει πιστά το συναίσθημα του βιβλίου. Από καλλιτεχνικής μεριάς, στην κινηματογράφηση του το έργο, σχεδόν αριστεύει, η απόδοση των τοπίων με τα έντονα κοντράστ και τα ελάχιστα κτίσματα μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής, υπογεγραμμένο από υψηλότατης αισθητικής μαέστρο.
Ταυτόχρονα όμως, αυτό το 20άρι που επωμίζεται ο ικανότατος φωτογράφος, δεν είμαι και τόσο βέβαιος πως αντικατοπτρίζει πλήρως και τον κόσμο που ο ίδιος ο ποιητής θα επιθυμούσε να σχεδιάσει. Μια τελειότητα που εκτιμώ ποτέ δεν επιζήτησε το ορίτζιναλ θεατρικό κείμενο, παίζοντας τις πράξεις του μπροστά ίσως και σε κενά, άδεια ντεκόρ. Εν πάση περιπτώσει η Ortiz, μια δυνατή εκπρόσωπος της Σπανιόλικης φιλμικής σχολής, σέβεται απόλυτα την πηγή του σκριπτ της και ακολουθεί πιστά της οδηγίες για να οδηγήσει το φαινομενικά χαρμόσυνο συμβάν, βαθμηδόν στο μακελειό. Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι μοχλοί πίεσης που θα ωθήσουν τους αντίζηλους στο να σηκώσουν μάχαιρα γυάλινη, με σειρά δυναμικής και επιβολής τους, την προκλητική Ζητιάνα - Μοίρα, την αγέλαστη και μαυροφορεμένη, έστω και στις χαρές του μοναχογιού της Πεθερά, την αναιμική και έχουσα γνώση για την αδιαφορία του ανδρός της (Λεονάρντο) στο πρόσωπο της Εξαδέλφη. Το αναπάντεχο ανεπανόρθωτο, είναι απλώς το επιστέγασμα των προκλήσεων που θα λάβουν χώρα παραμονή και ανήμερα ενός μυστηρίου, που κανείς δεν φαίνεται να το επιθυμεί, προβλέποντας από πριν την τραγική του κατάληξη.
Οι τεχνικές λήψης, οι προοπτικές και οι απόλυτες συμμετρίες που χρησιμοποιεί στην δεύτερη δημιουργική της δουλειά η Ortiz, σχετίζονται σημαντικά με το κύμα του νεορεαλισμού της γείτονος Ιταλίας και προσφέρονται διανθισμένες με στοιχεία horror (λιγότερο) και γουέστερν (πολύ περισσότερο) για να περιτυλίξουν το δράμα. Στο επίκεντρο αυτής της μοντέρνας Φαρ Ουέστ μονομαχίας, που το Φλαμένκο και οι κλαψιάρικες πενιές της κλασσικής κιθάρας έρχονται σαν ευθείες βολές στην καρδιά, μια παραδεισένιας μορφής μαυρομαλλούσα κοπελιά, με ματιά λάγνα, έκφραση που σε ισοπεδώνει και χάρη αγγέλων, αγκαλιάζει την ευκαιρία που της δίνεται, για να συστηθεί πρωταγωνιστικά στην διεθνή σινεφίλ κοινότητα. Inma Cuesta το ονοματεπώνυμο της Βαλενθιάνας, που ίσως να θυμάσαι σε ρολάκι του Blancanieves και που εδώ ως Μπράιντ, προκαλεί ακόμη και την αρσενική σκόνη να βγάλει όπλο για χάρη της. Συγκρατούμε την μαρκίζα της, παρότι ποτέ της δεν τροφοδοτήθηκε με τις κατάλληλες πάσες από τους δύο μέτριους άρρενες της κομπανίας, βρίσκοντας υποστήριξη μόνο από την φέρουσα στην έκφραση της, όλη την κακία των θανάσιμων πεθερών του κόσμου, βετεράνου Luisa Gavasa.
Στυλιζαρισμένη και σχεδιασμένη άψογα - με κόστος μόνο μισό εκατομμύριο δολάρια, παρακαλώ - αλλά και με πολλή ψυχή μέσα της, η πιο πρόσφατη εκδοχή του Λορκικού Duel, La Novia, είναι πολύ δύσκολο να αφήσει ασυγκίνητους τους φανατικούς του εικαστικού σινεμά. Εξού και τα αμέτρητα βραβεία που συνέλεξε στην ανά τον κόσμο φεστιβαλική βόλτα της, μα και τα δύο (από τα 12 που προτάθηκε) Goya που έβαλε στην τροπαιοθήκη της. Να συμπληρώσω τέλος, ως κερασάκι στο νόστιμο κέικ, πως για το πρώτο τετράμηνο του 16', που ήδη έχουμε κλείσει, αν θα επέλεγα ένα μουσικό soundtrack να προσθέσω στην συλλογή μου, θα ήταν αυτό εδώ, του έτσι κι αλλιώς λατρεμένου μου, Shigeru Umebayashi...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 14 Απριλίου 2016 από την Tanweer
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική