Η Απόφαση
του Tobias Lindholm. Με τους Pilou Asbæk, Søren Malling, Dar Salim, Tuva Novotny, Charlotte Munck, Dulfi Al-Jabouri
Τι δουλειά έχετε εκεί κάτω ρε σεις?
του zerVo (@moviesltd) 
Συμπαθέστατος λαός. Με μακραίωνη ιστορία και παράδοση, που κρατά από πολλές χιλιετίες προ Χριστού. Με σκούφια που ριζώνει σε εκείνους τους καλόκαρδους νομάδες, που φορούσαν κάτι κέρατα στα κράνη, στην λαλιά τους είχαν μόνο φθόγγους και ποτέ φωνήεντα και ουδέποτε σήκωσαν σπαθί ενάντια σε οχτρό. Ίσως γι αυτό μάλλον, η πτώση της χώρας στην επίθεση των στρατευμάτων των Ναζί, έλαβε χώρα τέσσερις - ολόκληρες - ώρες μετά την κήρυξη του πολέμου, με τον Σκανδιναβικό ετούτο τόπο να μετρά, βαρύτατες απώλειες...14 φαντάρων. Αυτή λοιπόν η χώρα, που της πηγαίνουν όλα καλά, αφού δεν έχει κατέβει ποτέ από οποιοδήποτε Yes Men άρμα, το παίζει και παγκόσμιος σερίφης, αποστέλλοντας "ειρηνευτική" δύναμη στις ζώνες του (ζάπλουτου υπεδαφικά κατά τα άλλα) Τρίτου Κόσμου, που - υποτίθεται - ζήτησαν την βοήθεια της...
Κάπου βαθιά στις σκονισμένες επαρχίες του Αφγανιστάν, πολύ μακριά από τον πολιτισμό, αλλά και από την πατρίδα τους, μια διμοιρία Δανών στρατιωτών, με διαρκή κίνδυνο της ζωής τους, επιχειρούν καθημερινές περιπολίες, αναζητώντας τυχόν αντάρτες Ταλιμπάν, που στο όνομα της Τζιχάντ, βασανίζουν τους πάμφτωχους ντόπιους, αν τυχόν δεν τους ακολουθήσουν στον Ιερό τους Πόλεμο. Σε εδάφη απόκρημνα και αφιλόξενα με τις νάρκες να παραμονεύουν σε κάθε τους βήμα, οι, σε συντριπτική τους πλειοψηφία, νεαροί πολεμιστές, συνομιλούν διαρκώς με τον θάνατο, έχοντας κατά νου τις φαμίλιες τους που τους καρτερούν με αγωνία, εκεί πίσω, χιλιάδες μίλια μακριά, στην Κοπεγχάγη, το Οντένσε, το Άαρχους...
Κατάσταση που επηρεάζει άμεσα και τον διοικητή της μονάδας, Ταγματάρχη Κλάους Μίκαελ Πέτερσεν, που εκτός από τους ψυχικούς κακακερματισμούς των στρατιωτών του, στην θωριά των διαμελισμένων από τις βόμβες συμπολεμιστών τους, έχει να αντιμετωπίσει και τα καθημερινά ζόρια που περνά η φαμίλια του, η σύζυγος και τα τρία του παιδιά, πίσω στο σπίτι, αφού η απουσία του είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Με την ικανότητα του στον έλεγχο της εξ ορισμού δύσκολης κατάστασης, διαρκώς να μειώνεται, κατά την διάρκεια περιπόλου, πέφτοντας στο μέσον των πυρών, με τις σφαίρες να σφυρίζουν πάνω από τα κεφάλια των αντρών του, θα δώσει μια δύσκολη, όσο και ανθρωπιστικά ανεύθυνη διαταγή. Πλέον τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, τόσο για εκείνον, όσο και για όλους τους δικούς του ανθρώπους.
Πρόκειται για ένα φιλμ που διαθέτει δύο πρόσωπα, σχετικά διαφορετικά ως θεματική μεταξύ τους, που συνδέονται ουσιαστικά από ένα πρόσωπο, τον αξιωματικό που είχε την τόλμη να πάρει τον δρόμο με το ελάχιστο δυνατό ρίσκο για το περιβάλλον του. Και η λέξη τόλμη, απαιτείται να σημειωθεί με κεφαλαία γράμματα, μιας και εκείνη την στιγμή του πανικού, που το αίμα έχει γίνει ένα με την σκόνη και οι χτύποι από τους κάλυκες οδηγούν μέχρι και στην παράνοια, ακόμη κι αυτός ο καλά εκπαιδευμένος άντρας πρέπει να πάρει σε κλάσματα δευτερολέπτων την κατάσταση στα χέρια του. Ποιος θα σωθεί, ποιος όχι? Θα είναι εκείνοι που μαζί τους ζει και αναπνέει ολημερίς στο πρόχειρο κατάλυμα - στρατόπεδο των κοντέινερ ή πιθανόν κάποιοι άμαχοι, που θα πληρώσουν την νύφη μαζί με τους γκουερίλας? Όποια κι αν είναι η τροπή, ένα είναι απολύτως βέβαιο. Αυτή η εικόνα θα συντροφεύει τον (σαφέστατα λανθασμένης επαγγελματικής επιλογής) στρατιωτικό, σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.
Το πρώτο πρόσωπο του φιλμ, που διευθύνει ο Δανός Tobias Lindholm, είναι ένα εναλλακτικό, Ευρωπαϊκής φιλοσοφίας Hurt Locker, που λαμβάνει χώρα στις ερημιές της Μέσης Ανατολής και ορίζει το σημείο της πτώσης των καίριων ερωτηματικών, για το ποια ακριβώς δουλειά έχουν τα παιδιά του κοσμάκη να τρέχουν αρματωμένοι σε έναν πόλεμο που δεν τους αφορά. Από την παγωμένη και ημιφωτισμένη Βόρεια Ευρώπη, μια ντουζίνα πεζοναύτες, εστάλησαν σε μέρος που δεν το έχει ούτε ο χάρτης για να ντυθούν την στολή του αστυνομικού, να επιβάλλουν την τάξη. Σύμφωνοι, δεν είναι μια πλοκή που δεν την έχουμε ματαδεί και ίσως σε πιο βελτιωμένη εκδοχή, ένεκα των ευκολιών σε εφέ και τεχνικές ανέσεις που διαθέτουν οι αμερικάνικες παραγωγές. Εδώ υπερισχύει καλλιτεχνικά όμως, το πιο ντοκιμαντερίστικό της γραφής της κάμερας στο χέρι, ο πιο κόκκος, ο πιο ρεαλισμός, που μπορεί να αποδώσει η έμπνευση ενός σκηνοθέτη, που επιθυμεί να αναδείξει τον τρόμο ως έχει.
Δεύτερο ημίχρονο και περιστροφή του νομίσματος. Άλλη ταινία πλέον, έχουμε τοπικά μεταβεί από την Ασία στην πολιτισμένη Ευρώπη, έχουμε πατήσει ξανά στα πάτρια εδάφη, η μεγάλη επιστροφή όμως δεν έχει συνοδευτεί από κάποιον ηρωικό πανηγυρισμό, αλλά από μια απίστευτη μομφή, από την ίδια ακριβώς σημαία που ο Μέιτζορ υπηρέτησε με φόβο ζωής. Στο εδώλιο ο ένστολος, με την βαρύτερη των κατηγοριών που θα μπορούσε ποτέ του να συναντήσει: Εγκληματίας πολέμου! Ούτε καν το είχε φανταστεί πως θα βρεθεί ποτέ ενώπιον γυναίκας και τέκνων, δεμένος χειροπόδαρα και με την απειλή της φυλάκισης να κρέμεται πάνω από τον λαιμό σαν λαιμητόμος. Μην γελιέσαι όμως θεατή μου, αγωνιώντας για την έκβαση. Οποιαδήποτε κι αν είναι η ετυμηγορία των δικαστών, όποιο δρόμο κι αν πάρει ο φουκαράς Κλάους, της ελευθερίας ή του μπουντρουμιού, βαθιά μέσα του μόνον εκείνος ξέρει την αλήθεια. Κι αυτή την φωτογραφία, αυτό το τραγικό ενσταντανέ που ο ίδιος έζησε αποφασίζοντας να συνοδεύει πάντα τα φαντάρια του στο ναρκοπέδιο, είναι και το πέναλτι που θα πληρώνει εσαεί, μέχρι να εγκαταλείψει και ο ίδιος τα εγκόσμια.
Έξοχη δουλειά του Krigen / A War στην φωτογραφία και στο μοντάζ, θετική εντέλει η επιλογή του κοφτού περάσματος από το ένα θρίλερ - το πολεμικό - στο έτερο το δικαστικό, ερμηνείες που αναδίδουν αληθινότητα, αλλά κυρίως εξαίρετη σκηνοθεσία, που δεν εστιάζει κατά βάση στο να δείξει στο εκράν την καταστροφή, αλλά να κάνει τον σινεφίλ να την φανταστεί στο μεγαλύτερο δυνατό της εύρος. Καταστροφής, που όπως έχουν αποδείξει και οι προηγούμενες αντιπολεμικές φωνές, δεν έχει σαν θύματα της μόνο τους εκατέρωθεν μάχιμους ή αμάχους, αλλά και όσους έχουν επιβιώσει της σφαγής, που θα φέρουν μια για πάντα τα πλάνα της σφηνωμένα στις ταλαιπωρημένες τους θύμησες.
Κατάσταση που επηρεάζει άμεσα και τον διοικητή της μονάδας, Ταγματάρχη Κλάους Μίκαελ Πέτερσεν, που εκτός από τους ψυχικούς κακακερματισμούς των στρατιωτών του, στην θωριά των διαμελισμένων από τις βόμβες συμπολεμιστών τους, έχει να αντιμετωπίσει και τα καθημερινά ζόρια που περνά η φαμίλια του, η σύζυγος και τα τρία του παιδιά, πίσω στο σπίτι, αφού η απουσία του είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Με την ικανότητα του στον έλεγχο της εξ ορισμού δύσκολης κατάστασης, διαρκώς να μειώνεται, κατά την διάρκεια περιπόλου, πέφτοντας στο μέσον των πυρών, με τις σφαίρες να σφυρίζουν πάνω από τα κεφάλια των αντρών του, θα δώσει μια δύσκολη, όσο και ανθρωπιστικά ανεύθυνη διαταγή. Πλέον τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, τόσο για εκείνον, όσο και για όλους τους δικούς του ανθρώπους.
Πρόκειται για ένα φιλμ που διαθέτει δύο πρόσωπα, σχετικά διαφορετικά ως θεματική μεταξύ τους, που συνδέονται ουσιαστικά από ένα πρόσωπο, τον αξιωματικό που είχε την τόλμη να πάρει τον δρόμο με το ελάχιστο δυνατό ρίσκο για το περιβάλλον του. Και η λέξη τόλμη, απαιτείται να σημειωθεί με κεφαλαία γράμματα, μιας και εκείνη την στιγμή του πανικού, που το αίμα έχει γίνει ένα με την σκόνη και οι χτύποι από τους κάλυκες οδηγούν μέχρι και στην παράνοια, ακόμη κι αυτός ο καλά εκπαιδευμένος άντρας πρέπει να πάρει σε κλάσματα δευτερολέπτων την κατάσταση στα χέρια του. Ποιος θα σωθεί, ποιος όχι? Θα είναι εκείνοι που μαζί τους ζει και αναπνέει ολημερίς στο πρόχειρο κατάλυμα - στρατόπεδο των κοντέινερ ή πιθανόν κάποιοι άμαχοι, που θα πληρώσουν την νύφη μαζί με τους γκουερίλας? Όποια κι αν είναι η τροπή, ένα είναι απολύτως βέβαιο. Αυτή η εικόνα θα συντροφεύει τον (σαφέστατα λανθασμένης επαγγελματικής επιλογής) στρατιωτικό, σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.
Το πρώτο πρόσωπο του φιλμ, που διευθύνει ο Δανός Tobias Lindholm, είναι ένα εναλλακτικό, Ευρωπαϊκής φιλοσοφίας Hurt Locker, που λαμβάνει χώρα στις ερημιές της Μέσης Ανατολής και ορίζει το σημείο της πτώσης των καίριων ερωτηματικών, για το ποια ακριβώς δουλειά έχουν τα παιδιά του κοσμάκη να τρέχουν αρματωμένοι σε έναν πόλεμο που δεν τους αφορά. Από την παγωμένη και ημιφωτισμένη Βόρεια Ευρώπη, μια ντουζίνα πεζοναύτες, εστάλησαν σε μέρος που δεν το έχει ούτε ο χάρτης για να ντυθούν την στολή του αστυνομικού, να επιβάλλουν την τάξη. Σύμφωνοι, δεν είναι μια πλοκή που δεν την έχουμε ματαδεί και ίσως σε πιο βελτιωμένη εκδοχή, ένεκα των ευκολιών σε εφέ και τεχνικές ανέσεις που διαθέτουν οι αμερικάνικες παραγωγές. Εδώ υπερισχύει καλλιτεχνικά όμως, το πιο ντοκιμαντερίστικό της γραφής της κάμερας στο χέρι, ο πιο κόκκος, ο πιο ρεαλισμός, που μπορεί να αποδώσει η έμπνευση ενός σκηνοθέτη, που επιθυμεί να αναδείξει τον τρόμο ως έχει.
Δεύτερο ημίχρονο και περιστροφή του νομίσματος. Άλλη ταινία πλέον, έχουμε τοπικά μεταβεί από την Ασία στην πολιτισμένη Ευρώπη, έχουμε πατήσει ξανά στα πάτρια εδάφη, η μεγάλη επιστροφή όμως δεν έχει συνοδευτεί από κάποιον ηρωικό πανηγυρισμό, αλλά από μια απίστευτη μομφή, από την ίδια ακριβώς σημαία που ο Μέιτζορ υπηρέτησε με φόβο ζωής. Στο εδώλιο ο ένστολος, με την βαρύτερη των κατηγοριών που θα μπορούσε ποτέ του να συναντήσει: Εγκληματίας πολέμου! Ούτε καν το είχε φανταστεί πως θα βρεθεί ποτέ ενώπιον γυναίκας και τέκνων, δεμένος χειροπόδαρα και με την απειλή της φυλάκισης να κρέμεται πάνω από τον λαιμό σαν λαιμητόμος. Μην γελιέσαι όμως θεατή μου, αγωνιώντας για την έκβαση. Οποιαδήποτε κι αν είναι η ετυμηγορία των δικαστών, όποιο δρόμο κι αν πάρει ο φουκαράς Κλάους, της ελευθερίας ή του μπουντρουμιού, βαθιά μέσα του μόνον εκείνος ξέρει την αλήθεια. Κι αυτή την φωτογραφία, αυτό το τραγικό ενσταντανέ που ο ίδιος έζησε αποφασίζοντας να συνοδεύει πάντα τα φαντάρια του στο ναρκοπέδιο, είναι και το πέναλτι που θα πληρώνει εσαεί, μέχρι να εγκαταλείψει και ο ίδιος τα εγκόσμια.
Έξοχη δουλειά του Krigen / A War στην φωτογραφία και στο μοντάζ, θετική εντέλει η επιλογή του κοφτού περάσματος από το ένα θρίλερ - το πολεμικό - στο έτερο το δικαστικό, ερμηνείες που αναδίδουν αληθινότητα, αλλά κυρίως εξαίρετη σκηνοθεσία, που δεν εστιάζει κατά βάση στο να δείξει στο εκράν την καταστροφή, αλλά να κάνει τον σινεφίλ να την φανταστεί στο μεγαλύτερο δυνατό της εύρος. Καταστροφής, που όπως έχουν αποδείξει και οι προηγούμενες αντιπολεμικές φωνές, δεν έχει σαν θύματα της μόνο τους εκατέρωθεν μάχιμους ή αμάχους, αλλά και όσους έχουν επιβιώσει της σφαγής, που θα φέρουν μια για πάντα τα πλάνα της σφηνωμένα στις ταλαιπωρημένες τους θύμησες.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 17 Μαρτίου 2016 από την Seven / Spentzos
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική