Movies Ltd

Συνεχίζουμε από εκεί που σταματήσαμε χθες, με την ταινία Phoenix του Christian Petzold (Ανοιχτοί Ορίζοντες – Ειδικές προβολές). Ενός σκηνοθέτη που και μόνο για το γεγονός ότι σύστησε στο διεθνές κοινό την ερμηνευτική βόμβα με το όνομα Nina Hoss αξίζει να τον εντάξουμε στην κάστα των τουλάχιστον ενδιαφερόντων δημιουργών. Παλιός γνώριμος του φεστιβάλ (η πρώτη του, εξαιρετική ταινία «Die innere Sicherheit» είχε τιμηθεί με το βραβείο καλύτερου σεναρίου το 2000), μας επισκέφθηκε με την 7η μεγάλου μήκους ταινία της καριέρας του, τιμημένη με το βραβείο Fipresci από το φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.

Η υπόθεση: Ιούνιος 1945. Βαριά τραυματισμένη και με παραμορφωμένο πρόσωπο, η επιζήσασα του Άουσβιτς Νέλι επιστρέφει στη γενέτειρά της, το Βερολίνο. Κανείς από την οικογένειά της δεν κατόρθωσε να επιβιώσει. Δίπλα της βρίσκεται η φίλη της πριν από τον πόλεμο, η Λένε. Και καθώς η Νέλι έχει αποκτήσει μια μεγάλη περιουσία ως κληρονομιά, υποβάλλεται σε πλαστική εγχείρηση, που διαφοροποιεί κάπως τα χαρακτηριστικά της. Αυτό που την κρατάει ζωντανή είναι η λαχτάρα της να βρει ξανά το σύζυγό της, τον Τζόνι. Πριν τον πόλεμο εκείνος ήταν γνωστός πιανίστας κι εκείνη σπουδαία τραγουδίστρια. Με τα πολλά, η Νέλι βρίσκει τον Τζόνι να εργάζεται στο μπαρ «Phoenix». Εκείνος δεν την αναγνωρίζει: είναι πεπεισμένος πως η Νέλι είναι νεκρή. Βρίσκει όμως πως... της μοιάζει πολύ! Θέλοντας να βάλει χέρι στην κληρονομιά της οικογένειάς της, ο Τζόνι προτείνει στη Νέλι να υιοθετήσει την ταυτότητα της μακαρίτισσας συζύγου του. Η Νέλι συμφωνεί. Γίνεται έτσι σωσίας του ίδιου της του εαυτού! Θέλει να μάθει αν ο Τζόνι την αγάπησε, όπως πιστεύει εκείνη κι αν την πρόδωσε και την παρέδωσε στους Ναζί, όπως υποστηρίζει η Λένε. Μπορεί βεβαίως να ισχύουν και τα δύο...

Η άποψή μας: Ξεκινάει ως άλλο ένα δράμα με φόντο τα τραύματα που καλείται να καλύψει η Γερμανία μετά τα δεινά που προκάλεσε ο Ναζισμός στον κόσμο ο οποίος Κόσμος εκδικήθηκε τη Γερμανία με τον αρμόζοντα (;) τρόπο. Κάτι που, εν πάση περιπτώσει ως πηγή έμπνευσης φαίνεται πλέον εξαντλημένο. Και οι αρχικοί βηματισμοί της ταινίας αυτό δείχνουν. Ένα άνευρο δράμα που όμως δεν σε αφήνει να το παρατήσεις καθώς κρατάει δύο πολύ δυνατά ατού: τη – για άλλη μια φορά – φανταστική Nina Hoss και το γεγονός ότι ο θεατής δεν μπορεί να υποπτευθεί προς τα που κατευθύνεται η ταινία. Εκεί που αρχίζει να ανθίζει η ταινία είναι όταν οι δύο σύζυγοι επιτέλους συναντιούνται. Από τη στιγμή που ο Τζόνι εκπαιδεύει τη Νέλι (που όταν καταλαβαίνει πως δεν την έχει αναγνωρίσει, του συστήνεται ως Έσθερ) να γίνει η... Νέλι! Να υποδύεσαι τον σωσία του εαυτού σου! Εκπληκτικό! Και τόσο ανοιχτό για να παίξεις με πάρα πολλά θέματα, όπως εκείνο της ταυτότητας. Τι μας προσδιορίζει; Μα φυσικά το βλέμμα των άλλων! Η Νέλι ξανασυστήνεται στον άντρα της, βλέπει τις αντιδράσεις του, ξαναβιώνει όλα όσα την έκαναν να τον ερωτευθεί. Αλλά και μαθαίνει και πολλά πράγματα που δεν μπορεί παρά να της αλλάξουν την προοπτική. Εξαιρετική δουλειά, με πολλά επίπεδα ανάγνωσης (είναι η Νέλι η ίδια η Γερμανία; που αλλάζει πρόσωπο μετά από τον πόλεμο, αλλά παραμένει εντέλει η ίδια; ερωτήματα σαν αυτά γεννιούνται στο μυαλό των θεατών) που συν της άλλης κλείνει με μια απίστευτη ερμηνεία της ίδιας της Nina Hoss πάνω στο υπέροχο «Speak Low» του Κουρτ Βάιλ. Τέτοιοι Γερμανοί είναι φίλοι μας.

(η ταινία ολοκλήρωσε τις προβολές της στο φεστιβάλ – έχει διανομή από την Seven Films αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα την ημερομηνία εξόδου της στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας μας)


Η ταινία «Μάθημα αποκατάστασης» (Klass Korrektsii / Correction Class) του Ivan I. Tverdovsky (Διεθνές Διαγωνιστικό) αποτελεί μια ελεύθερη μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος της Εκατερίνα Μουράσοβα, παιδοψυχολόγου από την Αγία Πετρούπολη (οι παλιότεροι τη γνωρίζαμε ως Λένινγκραντ). Το τρομερό είναι πως η συγκεκριμένη ταινία εμφανίζει αναλογίες με το ουκρανικό «Η φυλή», το οποίο με τη σειρά του είχε αναλογίες με το ουγγαρέζικο «Λευκός Θεός»! Κι ένας από τους ρόλους των φεστιβάλ είναι να αποτυπώνουν μέσω παραπάνω της μιας ταινιών κάποιους προβληματισμούς που δηλώνουν μια τάση σε συγκεκριμένες κοινωνίες. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως στις συγκεκριμένες τρεις χώρες υπάρχει μεγάλη άνοδος της ακροδεξιάς.

Η υπόθεση: Η Λένα είναι μια όμορφη κοπέλα, που εξαιτίας μυοπάθειας αναγκάζεται να κινείται με αναπηρικό καροτσάκι. Μετά από χρόνια κατ' οίκον εκπαίδευσης επιθυμεί να μπει στο κανονικό εκπαιδευτικό σύστημα. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον έναν χρόνο σε μια ειδική τάξη αποκατάστασης μαζί με άλλους συνομηλίκους της με κινητικές δυσκολίες ή ψυχολογικά προβλήματα. Η Λένα διαπιστώνει πως το σύστημα δεν θέλει καθόλου να βοηθήσει την ίδια και τους ομοίους της. Εντέλει, κάνει φιλίες και βιώνει τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα με τον ομορφονιό συμμαθητή της, τον Άντον. Καθώς πλησιάζει το τέλος της σχολικής χρονιάς, κατά την οποία μια επιτροπή αξιολόγησης θα αποφασίσει αν η Λένα και οι συμμαθητές της θα μπορέσουν να ενταχθούν στο κανονικό εκπαιδευτικό σύστημα, θα διαπιστώσει πως οι διακρίσεις δεν κάνουν διακρίσεις και πως η προκατάληψη κυριαρχεί στο μυαλό ακόμα και ανθρώπων που βιώνουν στο πετσί τους την προκατάληψη.

Η άποψή μας: Η ταινία ξεκίνησε τη φεστιβαλική της καριέρα στο Κάρλοβι Βάρι. Είναι μια ταινία που στην αρχή της τουλάχιστον δεν φαίνεται να διαφέρει από χολιγουντιανές νεανικές ταινίες που σκάβουν και λίιιιγο πιο κάτω από την επιφάνεια. Το όμορφο κορίτσι με το σωματικό πρόβλημα, που δεν την καθηλώνει πνευματικά. Ίσα – ίσα, είναι ένα πνεύμα δυναμικό, που στροφάρει, που επαναστατεί, που διεκδικεί. Είναι νέα γαμώτο και ξέρει πως η μόρφωση είναι το μέσον για να καλυτερέψει τη ζωή της. Όμως, απέναντί της το σύστημα που έχει δημιουργήσει για αυτήν και τους ομοίους της έναν εκπαιδευτικό Καιάδα. Όμως, απέναντί της οι αδιάφοροι καθηγητές. Όμως, απέναντί της, η αστυνομία (σε μια από τις πιο κωμικές σκηνές της πολύ σκληρής τούτης ταινίας, η Λένα και ο Άντον συλλαμβάνονται, αλλά επειδή οι αστυνομικοί δεν μπορούν να βάλουν στο πορτ μπαγκάζ του περιπολικού το καροτσάκι της, τους αφήνουν ελεύθερους!). Όμως, απέναντί της οι προκαταλήψεις, τόσο των «υγιών» συνανθρώπων της όσο και των ομοίων της, που όταν τη βλέπουν να μην κινείται στο πλαίσιο που επιθυμούν προσπαθούν να τη ρημάξουν (η σκηνή της προσπάθειας βιασμού είναι συγκλονιστική). Η σκηνή με τη δοκιμασία του τραίνου που περνάει πάνω από τους ξαπλωμένους στις ράγες εφήβους είναι συναρπαστική και το φινάλε, με την απηυδισμένη από την αδικία μητέρα της Λένα να ξεσπάει δεν μπορεί παρά να σε κάνει να σκιρτήσεις αν είσαι άνθρωπος. Και, παιδιά, πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. Είμαστε καθηλωμένοι αλλά κάποια στιγμή θα σηκωθούμε και θα βαδίσουμε με σιγουριά προς ένα καλύτερο μέλλον.

(η ταινία προβάλλεται τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου στις 15.15, στην αίθουσα Ολύμπιον και την Τρίτη 4 Νοεμβρίου στις 18.00 στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα)

Η ταινία Magical Girl του Carlos Vermut αποτελεί άλλη μια απόδειξη πως το Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα, αν και απαρτίζεται από ταινίες που έχουν συνήθως προβληθεί και σε άλλα, μεγαλύτερα φεστιβάλ πριν φτάσουν στη Θεσσαλονίκη, έχει ανέβει επίπεδο τα τελευταία χρόνια, με επιλογές αν μη τι άλλο πολύ ενδιαφέρουσες. Τείνει μάλιστα να επισκιάσει το πάντα λαοφιλές τμήμα «Ανοιχτοί Ορίζοντες». Τούτη η ταινία μας ήρθε από το Σαν Σεμπαστιάν με τα δύο μεγαλύτερα βραβεία του συγκεκριμένου φεστιβάλ: καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας. Και το ότι ο σκηνοθέτης της υμνείται από τον Pedro Almodovar είναι κάτι αν μη τι άλλο καθόλου αμελητέο.

Η υπόθεση: Η Αλίσια είναι ένα 12χρονο κορίτσι που της αρέσουν τα γιαπωνέζικα τραγούδια και τα άνιμε. Πάσχει από λευχαιμία και δεν ξέρει αν θα προλάβει να γίνει 13 ετών. Ο πατέρας της, ο Λουίς, είναι ένας απολυμένος καθηγητής φιλολογίας, που τα βγάζει δύσκολα πέρα οικονομικά. Όταν ανακαλύπτει στο ημερολόγιο της μικρής ότι θέλει όσο τίποτε άλλο το πανάκριβο φόρεμα μιας άνιμε ηρωίδας, θα προσπαθήσει να βρει λεφτά με οποιονδήποτε τρόπο, προκειμένου να εκπληρώσει την τελευταία της, καθώς φαίνεται, επιθυμία. Η πορεία του θα διασταυρωθεί με εκείνη της Μπάρμπαρα, μιας όμορφης αλλά διαταραγμένης γυναίκας και του Νταμιάν, ενός γηραιού καθηγητή μαθηματικών που κουβαλάει τη δική του ατζέντα.

Η άποψή μας: Ναι, έχουμε δει πάμπολλες φορές τη φόρμουλα της σπονδυλωτής ταινίας, όπου διαφορετικές ιστορίες διαπλέκονται και συναντιούνται με απροσδόκητο ή... προσδόκητο (εντάξει, δεν υπάρχει η λέξη) τρόπο. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πραγματικά αιφνιδιάζει και κερδίζει τον θεατή όντας λειτουργική και τέτοια ώστε να μην αφήνει ούτε καν την υποψία ότι θα μπορούσε να γυριστεί αλλιώς. Τα τελευταία χρόνια όμως, η συγκεκριμένη φόρμα χρησιμοποιείται κατά κόρον, προκειμένου να κουκουλώσει τις αδυναμίες μιας ταινίας η οποία αν επέλεγε τη γραμμική αφήγηση δεν θα μπορούσε να κρύψει τη γύμνια της και την ασημαντότητα της. Ευτυχώς, η ταινία του Vermut (τι... μεθυστικό επίθετο!) ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Στήνεται ως παζλ που χτίζεται κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια μας. Ναι, κάποια πράγματα δεν επεξηγούνται, ναι, κάποια πράγματα παραμένουν μυστήρια και αδιευκρίνιστα αλλά αυτές οι «ελλείψεις» αντί να μειώνουν τη δυναμική της ταινίας αυξάνουν γεωμετρικά τη γοητεία της. Τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος μας λέει ουσιαστικά η ταινία. Να κουβαλάς ελπίδες, απογοητεύσεις, ναρκισσισμούς, να παλεύεις για το καλό και ηθικό, να υπερασπίζεσαι την προσωπική σου αλήθεια και τελικά, στην κάθε ερώτηση αντί για την απάντηση «άνθρωπος» να έρχεται η απάντηση «θάνατος». Μαγικό το κορίτσι, μαγική η ταινία. Μιλάμε όμως για μια μαγεία κατάμαυρη, για μια ταινία κατασκότεινη, που δεν αφήνει αυταπάτες, που δεν φτιασιδώνει τον μισανθρωπισμό της, που λέει τα πράγματα ως έχουν. Η οικονομική κρίση έγινε κοινωνική κρίση, έγινε κρίση ηθικής. Και παρά το γέλιο που χαρίζει σποραδικά απλόχερα η ταινία αυτό παγώνει στο τέλος στα χείλη του θεατή. Πάρα πολύ σπουδαία δουλειά.

(η ταινία ολοκληρώνει τις προβολές της τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου στις 18.30, στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα – έχει διανομή από την Weird Wave αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα την ημερομηνία εξόδου της στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας μας)


Το A Blast του Σύλλα Τζουμέρκα (Ελληνικές ταινίες - 100 χρόνια Ελληνικός Κινηματογράφος – 2014) είναι η πρώτη ελληνική ταινία που είδαμε ως τώρα στο φεστιβάλ – στο τμήμα που συμμετέχει υπάρχουν επίσης Το μικρό ψάρι του Οικονομίδη, το Xenia του Κούτρα (τις οποίες έχουμε δει στο εμπορικό κύκλωμα) κι άλλες έξι ελληνικές ταινίες που οι δημιουργοί τους επέλεξαν να μην κάνουν την πρεμιέρα τους στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βέβαια, εδώ θα μπορούσαν να ενταχθούν κι άλλες ταινίες, όπως πχ Οι αισθηματίες του Νίκου Τριανταφυλλίδη, αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη και πικρή ιστορία.

Η υπόθεση: Η Μαρία τρέχει στην Εθνική Οδό. Πίσω της, φωτιά και μια τσάντα γεμάτη λεφτά. Μπροστά της, ο ατέλειωτος δρόμος. Μόλις μια μέρα πριν, ήταν μια στοργική μητέρα, ερωτευμένη σύζυγος, υπεύθυνη κόρη. Σήμερα έχει επαναστατήσει. Και είναι αποφασισμένη να σαρώσει στο πέρασμά της ό,τι αγάπησε ποτέ.

Η άποψή μας: Ο Σύλλας Τζουμέρκας είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους πλέον ταλαντούχους νέους Έλληνες σκηνοθέτες. Έχει όμως ένα ελάττωμα: θέλει να τα πει όλα μαζί. Και το κάνει για δεύτερη φορά μετά την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, τη «Χώρα προέλευσης». Το ότι είδαμε την ταινία αμέσως μετά την προβολή του «Magical Girl» μεγέθυνε τις αδυναμίες της: απέτυχε εκεί που θριάμβευσε η ισπανική ταινία. Αν τύχει να δείτε και τις δύο ταινίες κοιτάξτε πως διαχειρίζονται το θέμα της οικονομικής κρίσης: ο Ισπανός σκηνοθέτης το περνάει διακριτικά μεν ευκρινέστατα δε, ο Σύλλας από την άλλη προτιμάει να τη «φωνάζει», έτσι ώστε να «πιάσουν» το θέμα και οι μαθητές στις τελευταίες θέσεις της τάξης. Μπουκώνει το σενάριό του με πάρα πολλά πράγματα εκεί που η αφαίρεση θα ήταν μάλλον πιο λειτουργική αισθητική προσέγγιση. Κάπως έτσι την είχε «πατήσει» ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης με το J.A.C.E.... Έχει την τύχη να διαθέτει στον πρωταγωνιστικό ρόλο μια εξαιρετική Αγγελική Παπούλια (που τείνει να γίνει ο... Βαγγέλης Μουρίκης των Ελληνίδων κινηματογραφικών ηθοποιών) έχει την ατυχία όμως από την άλλη να συμπληρώνει το άνισο σενάριό του με ένα αποπροσανατολιστικό μοντάζ. Παίζει με διάφορες χρονικές περιόδους εξέλιξης του φιλμ κι αν στόχος του ήταν να ζαλίσει τον θεατή ώστε να δυσκολεύεται να διακρίνει το timeframe, τότε το πέτυχε. Οι ερωτικές σκηνές είναι αριστουργηματικά σκηνοθετημένες – να το τονίσουμε αυτό – το φιλόδοξο εγχείρημα όμως εντέλει καταλήγει σε κάτι που μπορεί να συνοψιστεί στη φράση «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Χίλιες φορές όμως τέτοιες έντιμες αποτυχίες παρά αυτάρεσκες αυνανιστικές «καλλιτεχνίες» της κακιάς ώρας.

(η ταινία ολοκλήρωσε τις προβολές της στο φεστιβάλ – έχει διανομή από την Strada Films και θα βγει στις αίθουσες της χώρας μας την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου)