Movies Ltd

του Alexander Payne. Με τους Bruce Dern, Will Forte, June Squibb, Stacy Keach, Bob Odenkirk

Ο δικός μας Αλέξανδρος

του gaRis (@takisgaris)

Για φαντάσου: Να είσαι κοντά 80άρης, να έχεις μεγάλα παιδιά, σαραντάρηδες, μια γριά καρακάξα για γυναίκα. Να είσαι λουζερούμπας, βετεράνος του Κορήαν γουάρ, τεχνικός συνεργείου και γερός μπεκροκανάτας εξαπανέκαθεν. Να τάχεις ψιλοχαμένα, να μη γουστάρεις κανέναν ιδιαίτερα αλλά και να μη πειράζεις άνθρωπο, τουναντίον, να βγάζεις το εικοσάρι από την τσέπη για να το δώσεις όποτε σου ζητηθεί, κι ας μην το πάρεις ποτέ πίσω. Είσαι ο Γούντυ Γκράντ (Bruce Dern), σάκερ για ένα καινούργιο τρόκι και μια κομπρέσσα αντλία που ποτέ δε θα αποκτήσεις εξόν αν…κερδίσεις ένα $1Μ σε υποτιθέμενο λαχνό σουήπστέικς από αυτά που σκάνε στο μέιλμπαξ σχεδόν κάθε δεύτερη εβδομάδα και σου τάζουνε λαγούς με πετραχήλια, δελεάζοντάς σε να αγοράσεις μια συνδρομή περιοδικού για το κούρεμα χελώνας στο Κιλιμάντζαρο ασούμε. Σου στρίβει ή δε σου στρίβει καψερέ Γούντυ; Σωστά, σου στρίβει κι αρχίζεις με διπλωμένο το χαρτί στο πουκαμίσι να σουλατσάρεις σέρνοντας σβαρνιάρικα τα μουντά-τα παγωμένα χάιγουέηζ από το Μπίλλινγκς της Μοντάνα στο Λίνκολν της Νεμπράσκα. Ένα τσιγάρο δρόμος, καμιά 15 κατοσταριές χιλιόμετρα.

Ευτυχώς που ο λουζεράκος, άρτι παρατημένος από δεσμό μικρότερος υιός σου (Will Forte) σε λυπάται και σε πάει τη βόλτα, προσπαθώντας στην πορεία να σε μεταπείσει, περνώντας σε κι από τη γενέτειρά σου το Χώθορν, όπου αδέρφια, ανήψια, λοιποί συγγενείς και γνώριμοι σε μακαρίζουν για την ανήκουστη στα μέρη τύχη σου, προφανώς γιατί έχουν συμφέρον να σε μαδήσουν όπως ο παλιόφιλος Ed Pegram (Stacy Keach). Τι κι αν ο έτερος, παγκίτης άνκορμαν γιος σου (Bob Odenkirk) που έρχεται στο κατόπι με τη φαρμακόγλωσσα γριά σου (Jane Squibb) χιμάνε πάνω τους για να σε αφήσουν ήσυχο, εσύ εκεί. Γιατί η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Γιατί η Nebraska είναι μια γκόστ τάουν, χτυπημένη από την κρίση του 2008 και τίποτε δε ζει πια, ξέχωρα από παμπάλαιες αναμνήσεις. Γιατί ουδείς γνωρίζει στην πραγματικότητα τους γονείς του, όσο στενά κι αν τους έζησε, αν δεν ακούσει την αληθινή ιστορία τους από τους άλλους. Γιατί το αμερικάνικο όνειρο είναι κάτι το μηδαμινό, άπιαστο και κρισάρα του περάσματός μας από τη ζωή. Ένα λαχείο που ποτέ δεν κληρώνει για μας.

Γιατί ο Αλέκος Παπαδόπουλος αγαπά τη νοτιοδυτική πολιτεία της Νεμπράσκα, αφού εκεί ξαναγυρνά για την έκτη μόλις ταινία του μετά τα οσκαρικά Sideways και The Descendants, όμως νομοτελειακά είναι αληθινός επίγονος της Ελλαδίτσας μας. Η ταξιδιάρικη θεματική του σμίγει τόσο ταιριαστά με τον Σταύρο Τσιώλη του Ας Περιμένουν Οι Γυναίκες και του Φτάσαμεε! Σε μια φάση λες τώρα ξάφνου θα μπουκάρουν στο πλάνο κανας Μπουλάς με Ζουγανέλη και Ρένο Χαραλαμπίδη να ξεκακαρώσουμε στον γέλωτα, με γκαγκάκια τίγκα στον αυτοσχεδιασμό. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κυρ- Εϊπίδης τον (ξανα)κάλεσε Σαλόνικα κι εφέτο τον Payne. Η ταινία είναι ελληνικότατη, τραγέλαφος, μακριά από το φηλ - γκούντ Millions του Danny Boyle. Τι κι αν το κιαροσκούρο του Φαίδωνα Παπαμιχαήλ βγάζει αχρείαστη μιζέρια. Τι κι αν η απουσία του μόνιμου συν-σεναρίστα Jim Taylor είναι αδόκιμα αισθητή, καθώς το βιτριολικό χιούμορ που ειρωνεύεται ένα μπιούγιο χαρακτήρων που είναι άρρηκτα δεμένοι με έναν χώρο (γεωγραφικό και υπαρξιακό) που βρίσκεται χαμένος στο πουθενά βγάζει έναν υπεράνω αστισμό που γκελάρει στην εγκληματική αθωότητα του κεντρικού χαρακτήρα.

Ο Payne γνωρίζει καλά το κέντημα χαρακτήρων και δεν ξεπέφτει σπιθαμή προς τα κάτω, αρνούμενος το μελό και τον διδακτισμό. Το ζήτημα που έχω μαζί του είναι ότι η ταινία έχει μια καλοδουλεμένα απλοϊκή ομορφιά, όμως δεν τολμά να ξεπεράσει τα στεγανά της. Ακόμη και η κατάληξη είναι χλιαρή, σα το δρομέα που δεν πάει για να κόψει το νήμα, αρκούμενος σε μια θέση στην τετράδα που προκρίνεται στην επόμενη φάση. Ρελαντί, όπως η ερμηνεία του SNL θαμώνα Will Forte που δεν απογειώνει τον κατ’ουσίαν πρωταγωνιστικό του ρόλο, την ίδια στιγμή που ο ξωμάχος, αιώνιος δευτερορολίστας Bruce Dern, προ 35ετίας υποψήφιος για το Coming Home, αδυνατεί να κρατήσει τα σκήπτρα του πρωταγωνιστή, καίτοι σαρώνει με ευκολία το ρόλο που ήθελε έναν Eastwood ή Hugman (η πρώτη επιλογή του Payne), γιατί η 80βάλε Jane Squib τον πετά εκτός οθόνης σε κάθε μπριόζικο, χαριτωμένα μπίτσικο πέρασμά της.

Για πες: Η Nebraska δεν έχει αντίστοιχη αξία με τον ομώνυμο, ίσως δίσκο καριέρας του Bruce Springsteen, αναγκάζοντάς με να συμφωνήσω με το πόρισμα των Καννών που το βρήκαν έργο ήσσονος Payne. Ο Dern δικαίως βραβεύτηκε στην Κρουαζέτ, γιατί είναι καλύτερος του Ρέντφορντ στο All Is Lost (που δεν είχε το απαιτούμενα αβανταδόρικο σενάριο για να δείξει εύρος ερμηνείας) αλλά τα όσκαρς είναι μια άλλη ιστορία. Εκεί θα έπρεπε να διαγωνιστεί στους β’ ρόλους για να έχει τύχη. Η Squib θα πρέπει να νοιώθει σίγουρη σε μια κατηγορία που υπάρχει λίγο περισσότερος χώρος απ’ότι στον Α΄ Ανδρικό. Το βλέπω τέλος δύσκολο για την ταινία να τύχει ανάλογης διάκρισης όσο τα About Schmidt, Sideways και The Descendants, αλλά στην περίπτωση ενός συνεπέστατου, εγγυημένα αξιόλογου δημιουργού αυτό μικρή έχει αξία. Μέσα στην αρχιψευτιά του Χόλυγουντ, ο δικός μας Αλέξανδρος είναι όαση ποιότητας, πρεσβεύοντας ένα σινεμά που παρουσιάζει αληθινούς χαρακτήρες που απευθύνονται σε εξίσου καθημερινούς ανθρώπους. Γιατί Έλληνας ήταν κι ο Κασσαβέτης.

Στις δικές μας αίθουσες? Στις 23 Ιανουαρίου 2014 από την Seven Films