26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Πόστερ

26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου
14-27 Νοεμβρίου 2013


Alejandro Jodorowsky - Ο σουρεαλισμός της ακρότητας

Είναι τόσο δύσκολο να κατηγοριοποιήσει κανείς τις ταινίες του Alejandro Jodorowsky, όσο δύσκολο είναι και να αποδώσει στον ίδιο το δημιουργό τους μία κυρίαρχη ιδιότητα.

Στην πολυτάραχη ζωή του, ο ιδιόρρυθμος καλλιτέχνης έχει υπάρξει σκηνοθέτης ταινιών, αλλά και του avant-garde θεάτρου, ηθοποιός, μίμος, συνθέτης, σεναριογράφος comics, συγγραφέας μυθιστορημάτων, ακόμη και γκουρού μιας μυστικιστικής σχολής ψυχολογίας. Αν και οι δεξιότητες του - γεννημένου στη Ρωσία από Εβραίους γονείς και μεγαλωμένου στη Χιλή - Jodorowsky μοιάζουν να μη γνωρίζουν όρια, είναι η ιδιότητά του ως σκηνοθέτη, εκείνη που έχει σημαδέψει ανεξίτηλα τη δημιουργική υπερ-δραστηριότητά του.

Ο κινηματογραφικός Jodorowsky επιδιώκει κάθε ταινία του να λειτουργεί ως μία μυστικιστική, υπερβατική εμπειρία για το κοινό. Ένα κράμα άγριου, παραισθησιογόνου σουρεαλισμού, με θρησκευτικές, σχεδόν μυστικιστικές αναφορές, που εν τέλει καθηλώνει χάρη στην εικονοκλαστική μαγεία του.

Αυτά φυσικά με την προϋπόθεση, ότι ο θεατής είναι αποφασισμένος να δεχτεί τον καταιγισμό ακραίων εικόνων και ένα περιεχόμενο που περιφρονεί -με συνέπεια- κάθε συμβατικότητα. Το γεγονός ότι ο Jodorowsky έχει δεχθεί επανειλημμένα απειλές για τη ζωή του μόνο τυχαίο δεν είναι: Τα φιλμς του είναι ξίφη, έτοιμα να στριφογυρίσουν χωρίς έλεος στα σπλάχνα του καθωσπρεπισμού.

Το Fando y Lis του 1968, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του δημιουργού, ήταν και εκείνη που έθεσε τις βάσεις της φήμης του ως προκλητικού κινηματογραφιστή, κάτι το οποίο ο Jodorowsky έμοιαζε εξ αρχής να επιδιώκει. Το γυμνό, η ωμή βία και οι βλάσφημες εικόνες του αποτυπώνονται μοναδικά στον ασπρόμαυρο καμβά, ενός αφιλόξενου, δυστοπικού κόσμου.

Αν και το El Topo (1970) έχει ως βάση τα αισθητικά πρότυπα των spaghetti western, εξελίσσεται σε ένα παραληρηματικό ταξίδι, εμποτισμένο με άνευ ορίων ασχημοσύνες, θρησκευτικά και αποκρυφιστικά σύμβολα και σουρεαλιστικές εικόνες και καταστάσεις, με κυρίαρχη την αλληγορική διάθεση, και την απομυθοποίηση των στερεοτύπων της οργανωμένης θρησκείας. Το αποτέλεσμα είναι ένα γκροτέσκο, βίαιο φιλμ το οποίο απέκτησε με το πέρασμα του χρόνου μυθικές διαστάσεις και στο οποίο ο Jodorowsky αναλαμβάνει και να ενσαρκώσει τον κεντρικό χαρακτήρα του (Μωυσής, Βούδας, και Χριστός ως μια υπερ χωροχρονική παρουσία), κι αυτό, πέραν του γεγονότος ότι έγραψε, σκηνοθέτησε και χρηματοδότησε το φιλμ.

Στο The Holy Mountain (1973) ο Jodorowsky έχει επιτέλους στη διάθεσή του ένα budget ικανό να υποστηρίξει το εύρος των εμπνεύσεών του. Μια ταινία υπερβατικής αναζήτησης, η οποία γυρίστηκε με ένα cast που έπρεπε πριν τα γυρίσματα να υποβληθεί σε μυστικιστική εκπαίδευση με στόχο… τη φώτιση. Από τις προκλητικές χρήσεις των χριστιανικών συμβόλων, μέχρι τους περίτεχνα αποτυπωμένους κόσμους που αντιστοιχούν στις κυρίαρχες εκφράσεις της ανθρώπινης διαφθοράς, κι από τη δύσκολα ανεκτή βία μιας μαζικής σφαγής, στην αποκάλυψη του βουνού με τα αρχέγονα μυστικά, το The Holy Mountain είναι ένα σουρεαλιστικό έπος αντάξιο της φήμης του.

Το Santa Sagre (1989) δικαίως θεωρείται η πιο “εμπορική” και βατή ταινία του Χιλιανού δημιουργού, δεν παύει όμως να αποτελεί μια προκλητική αλληγορία στην οποία πρωταγωνιστούν με διάχυτους συμβολισμούς η φρίκη, οι παραισθήσεις, ο σουρεαλισμός και το βασανιστήριο μιας προβληματικής σεξουαλικότητας.

Φέτος, ύστερα από 23 χρόνια απουσίας από την κινηματογραφική σκηνοθεσία, ο 84χρονος Jodorowsky επιστρέφει με την ταινία La danza de la realidad, ένα φιλμ το οποίο ο ίδιος έχει βαφτίσει αυτοβιογραφικό, και το οποίο όπως αναμένεται, ακροβατεί παροξυσμικά ανάμεσα στην αχαλίνωτη φαντασία και την πεζή πραγματικότητα. Το La danza de la realidad, θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο πλαίσιο του 26ου Πανοράματος, στο αφιέρωμα «Η διεθνής εικόνα σε πρώτη προβολή». [www.panoramafest.org]

Το πλήρες ρόστερ των πέντε φιλμς που συνθέτουν την ρετροσπεκτίβα στον Χιλιανό σκηνοθέτη, με τον τόπο και τις ακριβείς ώρες προβολής τους, υπενθυμίζοντας πως το εισιτήριο τιμάται 5 Ευρώ, η κάρτα διαρκείας των δέκα εισόδων, 30 Ευρώ, ενώ σε κάθε προβολή θα δίνονται δέκα δωρεάν εισιτήρια σε ανέργους:

La cravate PosterLa cravate
La cravate
Μεξικό/Mexico, 1957, μ/α/b&w
Σκην./Dir.: Alejandro Jodorowsky. Σεν./Scr.:Alejandro Jodorowsky, Thomas Mann (βιβλίο). Μοντ./Ed.: Saoul Gilbert. Μουσ./Mus.: Edgar Bischoff. Ηθ./Cast: Denise Brossot, Alejandro Jodorowsky, Rolande Polya, Saoul Gilbert. Παρ./Prod.: Saoul Gilbert. Διάρκεια/Dur.: 20΄
Μία μικρού μήκους διασκευή της ιστορίας του Thomas Mann για ένα σκανταλιάρικο κορίτσι από το Παρίσι που βγάζει τα προς το ζην πουλώντας ανθρώπινα κεφάλια. Το “La Cravate” είναι η πρώτη ταινία του θρυλικού Alejandro Jodorowsky... και φαίνεται.
Που και πότε? Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 20:15 Ταινιοθήκη 1 / Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 18:00 Ideal

Fando y Lis PosterFando y Lis
Fando y Lis
Μεξικό/Mexico, 1968, μ/α/b&w
Σκην./Dir.: Alejandro Jodorowski. Σεν./Scr.:Alejandro Jodorowski, Fernando Arrabal (θεατρικό). Φωτ./Cin.:Antonio Reynoso, Rafael Corkidi. Μοντ./Ed.: Fernando Suarez. Μουσ./Mus.: Mario Lozua, Hector Morely, Pepe Ávila. Ηθ./Cast: Sergio Kleiner, Diana MariscaL, María Teresa Rivas, Tamara Garina. Παρ./Prod.: Roberto Viskin, Juan López Moctezuma. Διάρκεια/Dur.: 93΄
Ο κόσμος έχει καταστραφεί μετά από μια πυρηνική πανωλεθρία και δύο από τους εναπομείναντες ανθρώπους, ένα ανάπηρο κορίτσι ονόματι Λις και ο αφοσιωμένος της σύντροφος Φάντο, περιπλανώνται στο ερημωμένο τοπίο ελπίζοντας να βρουν τη μυθική πόλη Ταρ. Στην πορεία τους, συναντούν και άλλους επιζώντες οι οποίοι χρησιμοποιούν το τέλος του κόσμου ως το δικό τους κρησφύγετο ανομίας. Ανάμεσα στην γενικότερη ακολασία και διαφθορά, οι δυο τους παλεύουν για να φτάσουν στο στόχο τους.
Που και πότε? Κυριακή 17 Νοεμβρίου 18:15 Ταινιοθήκη 1

El Topo PosterEl Topo
El Topo
Μεξικό/Mexico, 1970, εγχ./col
Σκην./Dir.: Alejandro Jodorowski. Σεν./Scr.:Alejandro Jodorowski. Φωτ./Cin.: Rafael Corkidi. Μοντ./Ed.: Federico Landeros. Μουσ./Mus.: Alejandro Jodorowski, Nacho Méndez. Ηθ./Cast: Alejandro Jodorowski, Brontis Jodorowsky, Jose Legarreta Alfonso Arau. Παρ./Prod.: Mick Gochanour, Juan López Moctezuma, Moshe Rosemberg, Saúl Rosemberg. Διάρκεια/Dur.: 125΄
Ένας μαυροντυμένος πιστολέρο περιπλανιέται στην έρημο μέχρι που γνωρίζει μία γυναίκα. Αυτή επιμένει πως για να τον αγαπήσει, θα πρέπει αυτός να είναι ο καλύτερος πιστολέρο στον κόσμο. Για να κερδίσει αυτήν την τιμή πρέπει να πάει στην έρημο και να αναζητήσει τους τρεις μεγάλους δασκάλους των όπλων. Ένα αιματοβαμμένο γουέστερν, γεμάτο συμβολισμούς και γενναίες δόσεις σουρεαλισμού.
Που και πότε? Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 20:00 Ταινιοθήκη 1 / Τρίτη 19 Νοεμβρίου 21:45 Capitol 3D

The Holy Mountain PosterThe Holy Mountain
The Holy Mountain
Μεξικό/Mexico, 1973, εγχ./col
Σκην./Dir.: Alejandro Jodorowski. Σεν./Scr.:Alejandro Jodorowski. Φωτ./Cin.: Rafael Corkidi. Μοντ./Ed.: Federico Landeros. Μουσ./Mus.: Alejandro Jodorowski, Ronald Frangipane, Don Cherry.Ηθ./Cast: Alejandro Jodorowski, Horacio Salinas, Zamira Saunders, Juan Ferrara. Παρ./Prod.: Alejandro Jodorowski, Roberto Viskin. Διάρκεια/Dur.: 114΄
Ένας κλέφτης ξεφαντώνει στους δρόμους παρέα με ένα χωρίς χέρια ή πόδια νάνο φίλο του, όταν μαθαίνει για έναν αλχημιστή που μετατρέπει περιττώματα σε χρυσάφι. Ανεβαίνει στον πύργο του αλχημιστή για να τον γνωρίσει, και εκείνος τον παίρνει υπό την προστασία του, δείχνοντας του το πραγματικό του σχέδιο. Μαζί με τους επτά πιο πλούσιους και διεφθαρμένους ανθρώπους του κόσμου, θα τον πάρει μαζί του σε ένα πνευματικό ταξίδι στο Ιερό Βουνό.
Που και πότε? Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 22:00 Ταινιοθήκη 1

Santa Sangre PosterSanta Sangre
Santa Sangre
Μεξικό/Mexico, Ιταλία/Italy, 1989, εγχ./col
Σκην./Dir.: Alejandro Jodorowski. Σεν./Scr.:Alejandro Jodorowski, Roberto Leoni, Claudio Argento. Φωτ./Cin.: Daniele Nannuzzi. Μοντ./Ed.: Mauro Bonanni. Μουσ./Mus.: Simon Boswell. Ηθ./Cast: Axel Jodorowski, Blanca Guerra, Guy Stockwell, Thelma Tixou. Παρ./Prod.: Claudio Argento. Διάρκεια/Dur.: 123΄
Ένας νέος άντρας εισάγεται σε ψυχιατρικό ίδρυμα. Μέσα από flashback, βλέπουμε ότι έχει τραυματιστεί ψυχικά ως παιδί, όταν αυτό και η οικογένεια του ήταν καλλιτέχνες τσίρκου. Εκεί είδε τον πατέρα του να κόβει τα χέρια της φανατικής θρησκόληπτης μητέρας του (και αρχηγού της αιρετικής εκκλησίας της Σάντα Σάνγκρε - Ιερό Αίμα), και μετά να αυτοκτονεί. Επιστρέφοντας στο παρόν, βλέπουμε το νεαρό να δραπετεύει από το ίδρυμα και να ξαναβρίσκει την - χωρίς χέρια - μητέρα του. Παρά τη θέλησή του, αναλαμβάνει τον ρόλο των “χεριών της” και οι δυο τους αρχίζουν μια φρικιαστική περιοδεία φόνων και εκδίκησης.
Που και πότε? Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 20:00 Ταινιοθήκη 1