Το Δέντρο και η Κούνια
της Μαρίας Ντούζα. Με τους Μυρτώ Αλικάκη, Ηλία Λογοθέτη, Mirjana Karanovic, Νίκο Ορφανό, Ίριδα Μίττα, Έλενα Ηλέκτρα Κουλέτση, Μελίνα Λιάλιου
Γεια σας οι όρκοι οι παντοτινοί
του zerVo (@moviesltd) 
Θέμα ταμπού, που ελάχιστοι επιθυμούν να επαναφέρουν στην μνήμη και ακόμη πιο λίγοι θέλουν να ξύσουν το κάπαλο της πληγής που είχε ανοίξει. Γιατί μπορεί σε μέρες δύσκολες, αβάσταχτες για την διατήρηση της ακεραιότητας και την συνοχής του έθνους, ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδος να πήρε την απόφαση ύψιστης ευθύνης, της σωτηρίας χιλιάδων παιδικών ψυχών από τα δεινά μιας μισογκρεμισμένης χώρας, στέλνοντας τα σε ξένες κοινωνίας, φημισμένες για την οργάνωση, την επιμέλεια και τον τρόπο ανάπτυξης τους, δεν παύει όμως αυτή η διαδικασία διάσωσης, να προϋπέθετε την βίαιη διάλυση των σχέσεων, με τις εστίες, τις φαμίλιες τους. Περιπτώσεις που, όπως λένε, ο χρόνος ο καλύτερος γιατρός θα έγιανε στο πέρασμα του, όλα εκείνα τα παιδιά του εμφυλίου, που ταξίδεψαν προς την λύτρωση, όμως, ποτέ δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν, ακόμη κι αν έφυγαν μακριά από τούτο δω το ρημάδι, που ο ένας μαχαίρωνε τον άλλο, έτσι για δεν του άρεσαν οι σκέψεις του. Καλή ώρα...
Επιτυχημένη καρδιολόγος σε κλινική του Λονδίνου είναι η Ελένη Καραπάνου, μια έμπειρη επιστήμονας, που έχει πάρει την απόφαση εδώ και χρόνια να ρίξει μαύρη πέτρα πίσω της, κτίζοντας οικογένεια και μέλλον στην βρετανική πρωτεύουσα, αποκόπτοντας οποιαδήποτε σχέση την συνδέει με την Ελλάδα και με τον ιδιότροπο μοναχικό της πατέρα, εδώ και πολλές τετραετίες δήμαρχο σε κωμόπολη της περιφέρειας. Η αναστάτωση που θα προκαλέσει η ασταθής επαγγελματική κατάσταση του (Εγγλέζου) συζύγου της και η αναζήτηση από εκείνον καινούργιας εργασιακής σχέσης στην μακρινή Ανατολή, θα οδηγήσει την γιατρό, στην απόφαση να περάσει λίγες ημέρες ξεκούρασης, συντροφιά με την μικρή της κόρη, στο πατρικό της σπίτι, πίσω στην πατρίδα.
Πέρα από τις αναμνήσεις της απώλειας της μάνας, που έχασε σε πολύ μικρή ηλικία, που θα ξυπνήσει ο γυρισμός της στο θεόρατο αρχοντικό, αλλά και των παγερών συναισθημάτων που θα νιώσει ξανά στο αντίκρυ του απόμακρου πατέρα της, η Ελένη θα βρεθεί μπροστά σε μια μυστηριώδη έκπληξη. Μια αινιγματική γυναίκα, η Νίνα, Σέρβα από το Γιουγκοσλαβικό Βελιγράδι, εδώ και μερικούς μήνες, κατοικεί μαζί με την εντεκάχρονη θυγατέρα της στο αγρόκτημα, με την ιδιότητα της οικονόμου / καμαριέρας του ηλικιωμένου πατρός, που το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει - εκτός από τις βολές των συγχωριανών, για την απόφαση του να μετατρέψει το οίκημα του σε΄ίδρυμα, αντί να το δωρίσει στην Κοινότητα - έντονα προβλήματα υγείας. Η αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητας της Νίνα, θα επιφέρει μια επιπλέον αναστάτωση στην ήδη συννεφιασμένη πραγματικότητα της προβληματισμένης ψυχικά Ελένης.
Πληροφορία - κλειδί για την εξέλιξη της ιστορίας, το γεγονός πως ο πατήρ Κυριακός, ο αγαπητός μέχρι πρότινος στην ομήγυρη του, χάρη στην δίκαιη μέθοδο διαχείρισης των κοινών της, για κοντά δύο δεκαετίες, έζησε μακριά από τον τόπο του, τους δικούς του ανθρώπους, όντας παιδί που μεγάλωσε σε χώρα ασφαλή, μακριά από τις φλόγες του εμφυλίου. Ξεριζωμός, που γίνεται αιτία να φωτογραφηθούν ταυτόχρονα οι ιστορίες των δύο γυναικών που τον περιβάλλουν, που λίγο έως πολύ έχουν βιώσει πανομοιότυπες καταστάσεις στο μεγάλωμα τους. Η σκηνοθέτις με ευαισθησία και πάρα πολύ μεγάλη προσοχή, προσεγγίζει ένα ζήτημα πολλαπλής ανάγνωσης, θέτοντας στο στο φόντο, δίπλα στον λαογραφικά ζωγραφισμένο με τις ομορφιές της Ελλάδας καμβά που ορίζει το φυσικό σκηνικό της ταινίας. Το βλέμμα της Μαρίας Ντούζα παλεύει να σταθεί σε μια ισορροπία πάνω στα ιστορικά συμβάντα, με ουδετερότητα στο γεγονός, αποφασίζοντας να μην κρίνει αν η πράξη τότε, ήταν σωστή ή λάθος. Στο πόνημα της όμως, προβάλλει τις συνέπειες του ταξιδιού των ανηλίκων στην ευρωπαϊκή Ανατολή το 1948, ελαφρώς περισσότερο τις αρνητικές - διάλυση σχέσεων, δεσμών, ξενιτιά, νόστος - και λιγότερο τις θετικές, όπως η αλάνθαστη πολιτική δικαιοσύνης που ακολουθεί ο τοπικός Άρχοντας, αποτέλεσμα των ηθικών ιδεών Αρχής και Τάξης που διδάχτηκε στις παραδουνάβιες πολιτείες.
Για πες: Είναι ευτύχημα για το Το Δέντρο και Η Κούνια - σαφής και άμεσος ο συμβολισμός, της ρίζας, του κλαδιού και του παιχνιδιού που στηρίζει και όλοι μεγαλώσαμε μαζί του - που στις εικόνες του συμμετέχουν δύο τεράστιας εμβέλειας ερμηνευτές. Τόσο ο βετεράνος, Λευκαδίτης Ηλίας Λογοθέτης, ως αποφασιστικός, αυστηρός μα πάντα τίμιος λίντερ (φαμιλιάρης ή προεστός) όσο και η διασημότερη ηθοποιός των ημερών μας, προερχόμενη από τα μέρη του ποταμού Σάβα, Mirjana Karanovic (Underground, Here And There) παίζουν τους ρόλους τους στα δάκτυλα και δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης τους. Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως και με την - σαφώς πολύ χαμηλότερης εμπειρίας - Μυρτώ Αλικάκη, που θα έπρεπε να είναι πολύ πιο πειστική, δυναμική, ίσως και ηγετική στις εκφράσεις της, προκειμένου να αναδείξει τον πιο καταλυτικό (και αβανταδόρικο) ρόλο του σεναρίου. Υποκριτική ανισότητα που στοιχίζει στο συνολικό πόνημα, στερώντας του το απαιτούμενο νεύρο πρώτου ρόλου στην μεγαλύτερη του διάρκεια, μα που εντέλει αφήνει μια γλυκιά γεύση αξιοπρέπειας, χάρη στο ανθρώπινο και συγκινητικό του φινάλε.
Πέρα από τις αναμνήσεις της απώλειας της μάνας, που έχασε σε πολύ μικρή ηλικία, που θα ξυπνήσει ο γυρισμός της στο θεόρατο αρχοντικό, αλλά και των παγερών συναισθημάτων που θα νιώσει ξανά στο αντίκρυ του απόμακρου πατέρα της, η Ελένη θα βρεθεί μπροστά σε μια μυστηριώδη έκπληξη. Μια αινιγματική γυναίκα, η Νίνα, Σέρβα από το Γιουγκοσλαβικό Βελιγράδι, εδώ και μερικούς μήνες, κατοικεί μαζί με την εντεκάχρονη θυγατέρα της στο αγρόκτημα, με την ιδιότητα της οικονόμου / καμαριέρας του ηλικιωμένου πατρός, που το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει - εκτός από τις βολές των συγχωριανών, για την απόφαση του να μετατρέψει το οίκημα του σε΄ίδρυμα, αντί να το δωρίσει στην Κοινότητα - έντονα προβλήματα υγείας. Η αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητας της Νίνα, θα επιφέρει μια επιπλέον αναστάτωση στην ήδη συννεφιασμένη πραγματικότητα της προβληματισμένης ψυχικά Ελένης.
Πληροφορία - κλειδί για την εξέλιξη της ιστορίας, το γεγονός πως ο πατήρ Κυριακός, ο αγαπητός μέχρι πρότινος στην ομήγυρη του, χάρη στην δίκαιη μέθοδο διαχείρισης των κοινών της, για κοντά δύο δεκαετίες, έζησε μακριά από τον τόπο του, τους δικούς του ανθρώπους, όντας παιδί που μεγάλωσε σε χώρα ασφαλή, μακριά από τις φλόγες του εμφυλίου. Ξεριζωμός, που γίνεται αιτία να φωτογραφηθούν ταυτόχρονα οι ιστορίες των δύο γυναικών που τον περιβάλλουν, που λίγο έως πολύ έχουν βιώσει πανομοιότυπες καταστάσεις στο μεγάλωμα τους. Η σκηνοθέτις με ευαισθησία και πάρα πολύ μεγάλη προσοχή, προσεγγίζει ένα ζήτημα πολλαπλής ανάγνωσης, θέτοντας στο στο φόντο, δίπλα στον λαογραφικά ζωγραφισμένο με τις ομορφιές της Ελλάδας καμβά που ορίζει το φυσικό σκηνικό της ταινίας. Το βλέμμα της Μαρίας Ντούζα παλεύει να σταθεί σε μια ισορροπία πάνω στα ιστορικά συμβάντα, με ουδετερότητα στο γεγονός, αποφασίζοντας να μην κρίνει αν η πράξη τότε, ήταν σωστή ή λάθος. Στο πόνημα της όμως, προβάλλει τις συνέπειες του ταξιδιού των ανηλίκων στην ευρωπαϊκή Ανατολή το 1948, ελαφρώς περισσότερο τις αρνητικές - διάλυση σχέσεων, δεσμών, ξενιτιά, νόστος - και λιγότερο τις θετικές, όπως η αλάνθαστη πολιτική δικαιοσύνης που ακολουθεί ο τοπικός Άρχοντας, αποτέλεσμα των ηθικών ιδεών Αρχής και Τάξης που διδάχτηκε στις παραδουνάβιες πολιτείες.
Για πες: Είναι ευτύχημα για το Το Δέντρο και Η Κούνια - σαφής και άμεσος ο συμβολισμός, της ρίζας, του κλαδιού και του παιχνιδιού που στηρίζει και όλοι μεγαλώσαμε μαζί του - που στις εικόνες του συμμετέχουν δύο τεράστιας εμβέλειας ερμηνευτές. Τόσο ο βετεράνος, Λευκαδίτης Ηλίας Λογοθέτης, ως αποφασιστικός, αυστηρός μα πάντα τίμιος λίντερ (φαμιλιάρης ή προεστός) όσο και η διασημότερη ηθοποιός των ημερών μας, προερχόμενη από τα μέρη του ποταμού Σάβα, Mirjana Karanovic (Underground, Here And There) παίζουν τους ρόλους τους στα δάκτυλα και δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης τους. Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως και με την - σαφώς πολύ χαμηλότερης εμπειρίας - Μυρτώ Αλικάκη, που θα έπρεπε να είναι πολύ πιο πειστική, δυναμική, ίσως και ηγετική στις εκφράσεις της, προκειμένου να αναδείξει τον πιο καταλυτικό (και αβανταδόρικο) ρόλο του σεναρίου. Υποκριτική ανισότητα που στοιχίζει στο συνολικό πόνημα, στερώντας του το απαιτούμενο νεύρο πρώτου ρόλου στην μεγαλύτερη του διάρκεια, μα που εντέλει αφήνει μια γλυκιά γεύση αξιοπρέπειας, χάρη στο ανθρώπινο και συγκινητικό του φινάλε.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 6 Φεβρουαρίου 2014 από την Strada
1 σχόλια:
Η ταινία ήταν αριστούργημα. Έχω καιρό να απολαύσω τόσο μια ελληνική ταινία. Όχι ψευτο- πειραματική, αλλά με πραγματική ουσία.
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική