Elysium
του Neill Blomkamp. Με τους Matt Damon, Jodie Foster, Sharlto Copley, Alice Braga, Diego Luna, Wagner Moura, William Fichtner
Πατρίκιοι και Πληβείοι
του zerVo (@moviesltd) 
Ήταν καλοκαίρι του 2009, όταν ένα παλικαράκι με ρίζες από την χώρα του Mandela, επί χρόνια μετανάστης στον Καναδά, έχοντας την αμέριστη υποστήριξη του πάντοτε ευγενικού σε καθετί καινοτόμο Peter Jackson, παρουσίαζε την πρώτη δημιουργική του εργασία, που έμελλε να αλλάξει σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο σκέψης της σύγχρονης περιπέτειας επιστημονικής φαντασίας. Το District 9, με κόστος μόλις 30 εκατομμύρια δολάρια, γυρισμένο στο παρακμιακό Γιοχάνεσμπουργκ και δίχως την παραμικρή γνώριμη φάτσα ανάμεσα στους συμμετέχοντες, όχι μόνο επέστρεψε πίσω στο επταπλάσιο τα έξοδα του, αλλά κατάφερε να σκαρφαλώσει μέχρι την δεκάδα των Best Film Οσκαρικών υποψηφιοτήτων. Αν λοιπόν για τον Neill Blomkamp, εκείνη η πρώτη φορά σήμανε έναν πραγματικό καλλιτεχνικό και εμπορικό θρίαμβο, τώρα η δεύτερη, φαντάζει σαν μια ολοκληρωτική πρόκληση.
Γη, 2154. Τα πάντα μοιάζουν να έχουν καταστραφεί, από την έλλειψη πλουτοπαραγωγικών πηγών, με τον πάμφτωχο και πεινασμένο (υπερ)πληθυσμό αναγκαστικά να στοιβάζεται σε παραγκουπόλεις, εκεί που βασιλεύει η ανέχεια και η απογοήτευση. Σε πλήρη αντίθεση με την ζοφερή πραγματικότητα του γαλάζιου πλανήτη, οι εύποροι πολίτες, έχουν την δυνατότητα να μετακομίσουν στον διαστημικό σταθμό Ιλίζιουμ, ένα υπερπολυτελές κέντρο που μπορεί να φιλοξενήσει τις πανάκριβες απαιτήσεις των λίγων προνομιούχων.
Στο πάλαι ποτέ λαμπερό Λος Άντζελες, που έχει μετατραπεί σε μια αχανή καπνισμένη χωματερή, επιβιώνει εργαζόμενος σκληρά στην τοπική φάμπρικα και έχοντας μόλις εκτίσει την ποινή του, για αντίσταση κατά της δικτατορικής Αρχής, ο Μαξ, ένας άντρας που από τα νεανικά του χρόνια το όραμα του ήταν να ταξιδέψει κάποια στιγμή στον παραδεισένιο δορυφόρο. Από μια αβλεψία της στιγμής, θα εκτεθεί σε τεράστια φορτία ραδιενέργειας, ένα ατύχημα που θα καταστρέψει τον οργανισμό του, αφήνοντας του - το πολύ - πέντε ακόμη ημέρες ζωής. Το ταξίδι στον Ιλίζιουμ πλέον γι εκείνον φαντάζει επιτακτικό...
...κι αυτό διότι πέραν όλων των προνομίων υψηλής διαβίωσης, στον σταθμό κάθε επιφανής πολίτης, έχει στην διάθεση του μηχανισμό άμεσης ίασης οποιασδήποτε πάθησης, συνεπώς μόνο αν καταφέρει να βρεθεί, έστω λαθραία εκεί, υπάρχει μια μικρή ελπίδα να διατηρηθεί ζωντανός. Μοναδική του λύση, είναι να προσεγγίσει την φράξια των ανταρτών, που έχουν την δυνατότητα να τον στείλουν στο κοντινό φεγγάρι, αρκεί να δεχτεί την πρόταση τους, να μετατραπεί σε ένα πειραματικό υπολογιστικό υβρίδιο, το οποίο μπορεί να υποκλέψει και να καταχωρήσει στην μνήμη τα απαιτούμενα δεδομένα από την βάση δεδομένων του κεντρικού συστήματος που χρειάζεται η Επανάσταση, ώστε να ανατρέψει το απολυταρχικό καθεστώς, της εύνοιας των ελαχίστων και της εξόντωσης των αδυνάμων.
Θεματικά η σεναριακή ιδέα δεν φείδεται διόλου σπινθήρων βγαλμένων από τις διακηρύξεις των προλετέρ στασιαστών, γεγονός που αυτομάτως την καθιστά τρομακτικά ενδιαφέρουσα στην περαιτέρω ανάγνωση της. Απίστευτων αποστάσεων κοινωνικές ανισότητες, ψυχική και σωματική βία από τις θηριώδεις δυνάμεις καταστολής, που λειτουργεί ως όπλο διατήρησης του πολιτεύματος, δίχως οίκτο αντιμετώπιση των φαινομένων παράνομης μετανάστευσης, καθίζηση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης των περιορισμένων ημερομισθίων πείνας και της πολύ κάτω του βασικού ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, είναι μερικά μόνο από τα σύγχρονα ζητήματα που θίγει με παλμό και όχι επιδερμικά το Elysium στην διαδρομή του. Φυσικά κάτω από τέτοιες συνθήκες ανείπωτων ακροτήτων, δεν υπάρχει καμία άλλη διέξοδος από τον παλλαϊκό αγώνα και την μάχη μέχρι τέλους ενάντια στα αφεντικά. Μπορεί όμως μια, αμιγώς πια, χολιγουντιανή παραγωγή, να σταθεί ως ευαγγέλιο του καταπιεσμένου, παρακινώντας τον να ζωστεί τα άρματα και να πάρει τα βουνά? Ε, μην τα ζητάμε και όλα. Είναι απολύτως βέβαιο πως εδώ, το φινάλε θα επιβραβεύσει (φυσικά αιματηρώς) το δίκαιο του καταφρονεμένου, συνήθως όμως η στείρα και με το κεφάλι κάτω πραγματικότητα είναι σημαντικά διαφορετική...
Σαν ακριβώς να παίρνει την σκυτάλη από τον προκάτοχο του το έργο, διαθέτει ακριβώς τα ίδια κινηματογραφικά συστατικά, που χαρακτήρισαν το ντεμπούτο του Μπαφάνα σκηνοθέτη: Ντοκιμαντερίστικη διάθεση, κοντινές λήψεις των στιγμών δράσης, για πιο ρεαλιστική τους αναπαραγωγή, κοφτά πλάνα και ταχύτατο μοντάζ, ώστε να μην πέφτει δευτερόλεπτο το καταιγιστικό τέμπο. Σοφή η σκέψη του Blomkamp, τεχνικά να μην αλλάξει σχεδόν τίποτα στην προοπτική του, κάτι τέτοιο όμως μοιάζει σαν ένα κάποιο deja vu της παρακολούθησης του παρόμοιας ανατρεπτικής συλλογιστικής District, απλά στο (πολύ πιο) ακριβότερο του, στερώντας από το τελικό αποτέλεσμα την έκπληξη της πρωτοτυπίας.
Η μεγαλύτερη αδυναμία του Αφρικάνου όμως εντοπίζεται στην μέθοδο που κινεί τα νήματα των ερμηνευτών του, αφού πέραν του βασικού πρωταγωνιστή, που περισσότερο από εμπειρία αποφεύγει τις κακοτοπιές, όλοι οι υπόλοιποι βασικοί χαρακτήρες θυμίζουν ψεύτικες καρικατούρες, που συμμετέχουν σε ένα πολύβουο κουκλοθέατρο και όχι σε μια αναπαράσταση του τωρινού μικρόκοσμου. Άποψη που ναι μεν δικαιολογεί τον πενιχρής γνώσης μόλις τριών τεσσάρων ταινιών Sharlto Copley, δηλαδή τον ηθοποιό - αποκάλυψη της Περιοχής 9, ως μανιακό γενίτσαρο που κατακερματίζει την εξέγερση στην γέννηση της, όχι όμως και ολόκληρη Jodie Foster, που (αναίτια) ως Γαλλίδα Υπουργός Αμύνης Ντελακούρτ, προτείνει διαρκώς ένα ενοχλητικό αξάν, αταίριαστο στην συνολική της εμφάνιση.
Για πες: Δίχως άλλο το βασικό συστατικό του (όποιου) εισπρακτικού χιτ του Elysium, δεν είναι άλλος από τον Matt Damon, που μέχρι ώρας έχει αντεπεξέλθει σε οποιοδήποτε πεδίο μάχης τον έριξε το κάθε σενάριο. Σωματώδης και πειστικός ως μαχητής, εκφραστικός και σωστά τονισμένος στις αρκετές δραματικές στιγμές, ο Βοστονέζος δεν σου δίνει το παραμικρό δικαίωμα να τον αμφισβητήσεις. Όπως εσύ, έτσι κι εγώ, τον προτιμώ σε πιο χαμηλών τόνων πρωταγωνιστικές πτήσεις, εκεί που βγάζει με μεγαλύτερη άνεση το τάλαντο του, αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν κάνει για action performer, πρώτης μάλιστα γραμμής. Δίχως φυσικά να αφήνει να τον προσπεράσει εκείνη η πτυχή της παρούσας εμφάνισης του, που κάνει λόγο για τον εκρηκτικό επαναστάτη, όταν παραστεί η απόλυτη εγωιστική ανάγκη, έναν τύπο που δυστυχώς κρύβουμε σχεδόν όλοι μέσα μας και δεν τον εμφανίζουμε παρά μόνο όταν η καταστροφή κτυπήσει και την δική μας πόρτα.
Στο πάλαι ποτέ λαμπερό Λος Άντζελες, που έχει μετατραπεί σε μια αχανή καπνισμένη χωματερή, επιβιώνει εργαζόμενος σκληρά στην τοπική φάμπρικα και έχοντας μόλις εκτίσει την ποινή του, για αντίσταση κατά της δικτατορικής Αρχής, ο Μαξ, ένας άντρας που από τα νεανικά του χρόνια το όραμα του ήταν να ταξιδέψει κάποια στιγμή στον παραδεισένιο δορυφόρο. Από μια αβλεψία της στιγμής, θα εκτεθεί σε τεράστια φορτία ραδιενέργειας, ένα ατύχημα που θα καταστρέψει τον οργανισμό του, αφήνοντας του - το πολύ - πέντε ακόμη ημέρες ζωής. Το ταξίδι στον Ιλίζιουμ πλέον γι εκείνον φαντάζει επιτακτικό...
...κι αυτό διότι πέραν όλων των προνομίων υψηλής διαβίωσης, στον σταθμό κάθε επιφανής πολίτης, έχει στην διάθεση του μηχανισμό άμεσης ίασης οποιασδήποτε πάθησης, συνεπώς μόνο αν καταφέρει να βρεθεί, έστω λαθραία εκεί, υπάρχει μια μικρή ελπίδα να διατηρηθεί ζωντανός. Μοναδική του λύση, είναι να προσεγγίσει την φράξια των ανταρτών, που έχουν την δυνατότητα να τον στείλουν στο κοντινό φεγγάρι, αρκεί να δεχτεί την πρόταση τους, να μετατραπεί σε ένα πειραματικό υπολογιστικό υβρίδιο, το οποίο μπορεί να υποκλέψει και να καταχωρήσει στην μνήμη τα απαιτούμενα δεδομένα από την βάση δεδομένων του κεντρικού συστήματος που χρειάζεται η Επανάσταση, ώστε να ανατρέψει το απολυταρχικό καθεστώς, της εύνοιας των ελαχίστων και της εξόντωσης των αδυνάμων.
Θεματικά η σεναριακή ιδέα δεν φείδεται διόλου σπινθήρων βγαλμένων από τις διακηρύξεις των προλετέρ στασιαστών, γεγονός που αυτομάτως την καθιστά τρομακτικά ενδιαφέρουσα στην περαιτέρω ανάγνωση της. Απίστευτων αποστάσεων κοινωνικές ανισότητες, ψυχική και σωματική βία από τις θηριώδεις δυνάμεις καταστολής, που λειτουργεί ως όπλο διατήρησης του πολιτεύματος, δίχως οίκτο αντιμετώπιση των φαινομένων παράνομης μετανάστευσης, καθίζηση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης των περιορισμένων ημερομισθίων πείνας και της πολύ κάτω του βασικού ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, είναι μερικά μόνο από τα σύγχρονα ζητήματα που θίγει με παλμό και όχι επιδερμικά το Elysium στην διαδρομή του. Φυσικά κάτω από τέτοιες συνθήκες ανείπωτων ακροτήτων, δεν υπάρχει καμία άλλη διέξοδος από τον παλλαϊκό αγώνα και την μάχη μέχρι τέλους ενάντια στα αφεντικά. Μπορεί όμως μια, αμιγώς πια, χολιγουντιανή παραγωγή, να σταθεί ως ευαγγέλιο του καταπιεσμένου, παρακινώντας τον να ζωστεί τα άρματα και να πάρει τα βουνά? Ε, μην τα ζητάμε και όλα. Είναι απολύτως βέβαιο πως εδώ, το φινάλε θα επιβραβεύσει (φυσικά αιματηρώς) το δίκαιο του καταφρονεμένου, συνήθως όμως η στείρα και με το κεφάλι κάτω πραγματικότητα είναι σημαντικά διαφορετική...
Σαν ακριβώς να παίρνει την σκυτάλη από τον προκάτοχο του το έργο, διαθέτει ακριβώς τα ίδια κινηματογραφικά συστατικά, που χαρακτήρισαν το ντεμπούτο του Μπαφάνα σκηνοθέτη: Ντοκιμαντερίστικη διάθεση, κοντινές λήψεις των στιγμών δράσης, για πιο ρεαλιστική τους αναπαραγωγή, κοφτά πλάνα και ταχύτατο μοντάζ, ώστε να μην πέφτει δευτερόλεπτο το καταιγιστικό τέμπο. Σοφή η σκέψη του Blomkamp, τεχνικά να μην αλλάξει σχεδόν τίποτα στην προοπτική του, κάτι τέτοιο όμως μοιάζει σαν ένα κάποιο deja vu της παρακολούθησης του παρόμοιας ανατρεπτικής συλλογιστικής District, απλά στο (πολύ πιο) ακριβότερο του, στερώντας από το τελικό αποτέλεσμα την έκπληξη της πρωτοτυπίας.
Η μεγαλύτερη αδυναμία του Αφρικάνου όμως εντοπίζεται στην μέθοδο που κινεί τα νήματα των ερμηνευτών του, αφού πέραν του βασικού πρωταγωνιστή, που περισσότερο από εμπειρία αποφεύγει τις κακοτοπιές, όλοι οι υπόλοιποι βασικοί χαρακτήρες θυμίζουν ψεύτικες καρικατούρες, που συμμετέχουν σε ένα πολύβουο κουκλοθέατρο και όχι σε μια αναπαράσταση του τωρινού μικρόκοσμου. Άποψη που ναι μεν δικαιολογεί τον πενιχρής γνώσης μόλις τριών τεσσάρων ταινιών Sharlto Copley, δηλαδή τον ηθοποιό - αποκάλυψη της Περιοχής 9, ως μανιακό γενίτσαρο που κατακερματίζει την εξέγερση στην γέννηση της, όχι όμως και ολόκληρη Jodie Foster, που (αναίτια) ως Γαλλίδα Υπουργός Αμύνης Ντελακούρτ, προτείνει διαρκώς ένα ενοχλητικό αξάν, αταίριαστο στην συνολική της εμφάνιση.
Για πες: Δίχως άλλο το βασικό συστατικό του (όποιου) εισπρακτικού χιτ του Elysium, δεν είναι άλλος από τον Matt Damon, που μέχρι ώρας έχει αντεπεξέλθει σε οποιοδήποτε πεδίο μάχης τον έριξε το κάθε σενάριο. Σωματώδης και πειστικός ως μαχητής, εκφραστικός και σωστά τονισμένος στις αρκετές δραματικές στιγμές, ο Βοστονέζος δεν σου δίνει το παραμικρό δικαίωμα να τον αμφισβητήσεις. Όπως εσύ, έτσι κι εγώ, τον προτιμώ σε πιο χαμηλών τόνων πρωταγωνιστικές πτήσεις, εκεί που βγάζει με μεγαλύτερη άνεση το τάλαντο του, αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν κάνει για action performer, πρώτης μάλιστα γραμμής. Δίχως φυσικά να αφήνει να τον προσπεράσει εκείνη η πτυχή της παρούσας εμφάνισης του, που κάνει λόγο για τον εκρηκτικό επαναστάτη, όταν παραστεί η απόλυτη εγωιστική ανάγκη, έναν τύπο που δυστυχώς κρύβουμε σχεδόν όλοι μέσα μας και δεν τον εμφανίζουμε παρά μόνο όταν η καταστροφή κτυπήσει και την δική μας πόρτα.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 22 Αυγούστου 2013 από την Feelgood
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική