232 τις μέτρησα. Τώρα να πέφτω και 2 ή 3 έξω στην απογραφή, πάντως κοντά σε αυτό το νούμερο ήταν οι δημιουργίες που παρέλασαν από τις εγχώριες κινηματογραφικές αίθουσες μέσα στην χρονιά που πέρασε. Και δεν μου διέφυγε καμία σε παρακολούθηση. Λίγο - στα πεταχτά που λένε - ή πολύ - να είδα και κάποιες μια χούφτα φορές - άπασες πέρασαν από την αντίληψη μου, σχηματίζοντας έτσι μια γενικότερη εκτίμηση για το φιλμικό 2012: Δεν ήταν, εντέλει, μια καλή χρονιά για τους σινεφίλ. Με την έννοια πως και πάλι, όπως ισχύει δηλαδή εδώ και καμιά δεκαετία, οι στιγμές που θα διαλέξει ο φανατικός της Έβδομης Τέχνης να πάρει μαζί του στην βαλίτσα, δεν άγγιξαν πανύψηλα στάνταρντς. Να πω πως από την 250άδα, το ένα δέκατο θα μου μείνει αξέχαστο και ακόμη άλλο τόσο κλάσμα, πως το συμπάθησα? Θα το πω. Κι αυτό με ελαφρώς κατεψυγμένη καρδιά...
Ψύχος που προκάλεσε πιότερο η ένθεν του Ατλαντικού - αλλά και κακείθεν του Ειρηνικού, μιας και το Ασιανό σινεμά, πάντα διατηρεί μια ξέχωρη θέση στην εκτίμηση μου - συμπεριφορά των κινηματογραφιστών, που δεν θα έλεγα πως διήνυσαν και την ποιοτικότερη στιγμή της έμπνευσης τους. Κάτι λίγο οι Γάλλοι, κάτι ελάχιστο οι Βόρειοι, μερικά ψήγματα από Βρετανία μεριά, σε γενικές γραμμές η εξωχολιγουντιανή παραγωγή δεν μου άφησε καλή γεύση. Σε αντίθεση με την Αμερική, που βελτίωσε σημαντικά την καλλιτεχνική απόδοση των μπλοκμπάστερς της, προσφέροντας μερικές εξαιρετικά προσεγμένες εκρήξεις αδρεναλίνης, δείχνοντας πως το ψάχνουν και λίγο περισσότερο σεναριακά και δεν μένουν απλώς στον τρισδιάστατο εντυπωσιασμό και στα ειδικά εφέ.
Συνηθίζεται σε κάτι τέτοιες αναδρομές να μιλάμε για απογοητεύσεις, δηλαδή για φιλμς που περιμέναμε εναγωνίως και τελικώς αποδείχτηκαν κατώτερα του αναμενομένου. Προσωπικά ποτέ μου δεν την είχα αυτή την έγνοια, να σπριντάρω προς την αίθουσα αν το πόνημα ανήκει στον Tarantino και αντιθέτως να έχω το βήμα της χελώνας αν μου σφυρίξουν πως το εργάκι είναι...Βιετναμέζικης προέλευσης. Τα πάντα - και κυρίως η θετική προκατάληψη ή η αρνητική προδιάθεση - ξεκινούν από μηδενική βάση, μικρό και αδειανό καλάθι που λένε, συνεπώς ελάχιστες φορές έχω νιώσει απογοητευμένος από μια επιμέρους δημιουργία. Επί συνόλου όμως δεν μπορώ να μην πω, πως ήταν και η πιο περιφανής σεζόν για τα ελληνικά χρώματα, που κινήθηκε κάτω του μετρίου, με ελάχιστες καλές στιγμές (η καλύτερη είχε τον τίτλο Η Πόλη των Παιδιών και όχι Άδικος Κόσμος, όπως εκτίμησε η εγχώρια Ακαδημία του σινεμά) κι εκείνες μακριά από το λέβελ του πρόσφατου παρελθόντος.
Με αφαιρετικό τρόπο, λοιπόν, επιχείρησα να μαζέψω τις είκοσι στιγμές που μου εντυπώθηκαν περισσότερο μέσα στο έτος που τρεμοσβήνει κι από εκείνες να καταλήξω στο περιβόητο τοπ τεν, όπως κάθε σινε-σχολιαστής που σέβεται τον εαυτό του. Τι πέταξα έξω από την εικοσάδα δίχως ενδοιασμό, πέρα από τα βεβαίως (μέτρια έως κακά) εννοούμενα? Χμμμ. Ας πούμε τον Scorsese, που δεν ήταν Scorsese. Ή τον Woody Allen, που μου φάνηκε πολύ λάιτ για τα γούστα που μου έχει καλομάθει ο Βιτρίνας. Φυσικά τον Cronenberg, φυσικά όλους τους αλλοπρόσαλλους Soderbergh, τον Polanski και τον Eastwood με τις αψυχότατες σοφιστείες τους, εννοείται τον Burton που μάλλον τα έχει χαμένα, αλλά και τον Fincher που δεν κατάφερε να με κερδίσει με την δική του βερσιόν της ιστορίας του Κοριτσιού με το Τατουάζ. Ίχνος τύψεων δεν με διακρίνει. Με όλους τους κλείνω ραντεβού στο εγγύς μέλλον. Με εκείνους που δεν μπήκαν στην τελική δεκάδα, είχα έναν ελαφρύ πόνο ψυχής.
Έκοψα, που λες, δίχως να το πολυθέλω δύο φασαριόζικα μεν, μα εξαιρετικής απόδοσης σινε-κόμικ, εννοώ τους The Avengers και τον Dark Knight Rises, παρότι οι πρώτοι Εκδικητές με συνεπήραν και ο κατώτερος της Τρόικας Μπάτμαν, διέθετε επίπεδο. Είπα αντίο στο παρατσάκ - δυστυχώς - σε ευρωπαϊκές παραγωγές, που με πενιχρά μέσα και προϋπολογισμούς τα πήγαν περίφημα, όπως η Barbara, οι Les Intouchables, το The Angel's Share, η Le Havre και φυσικά το Amour του Haneke, που δεν ήταν κάτι σπουδαίο. Σπουδαία ήταν η Λευκή Κορδέλα. Με πείραξε τέλος που στα δέκα δεν μπήκαν τα όχι πομπώδους συλλογιστικής The Descendants, Martha Marcy May Marlene και Beasts Of The Southern Wild. Αρκετά όμως με τους πεσόντες, να πάμε στο ζουμί, στο τι μου άρεσε πιο πολύ βρε αδερφέ? Κι όπως επιτάσσει ο κανόνας σε αντίστροφη μέτρηση, για να μην χαλούμε και το σασπένς.
10. Moonrise Kingdom - Τον Wes τον θεωρούσα ότι πιο υπερτιμημένο έχει παρουσιάσει το αμερικάνικο σινεμά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εδώ όμως με έκανε και δάκρυσα από νοσταλγία και συγκίνηση, γυρίζοντας με με τόση ευκολία σε ανέμελες, ανήσυχες και ανεύθυνες εποχές που έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί. Ο Anderson στην καλύτερη στιγμή της καριέρας του, μου έδειξε επιτέλους τις τεράστιες ικανότητες που όλοι οι άλλοι διέκριναν κι εγώ απορούσα που στην ευχή ήταν κρυμμένες.
9. Life Of Pi - Σταθερή αξία ο Ασιάτης, πέτυχε μέσα από την κομπιουτερέ απεικόνιση, να βγάλει έναν τέτοιο ωκεανό συναισθημάτων, ώστε κυριολεκτικά αφέθηκα στα κύματα του, δίχως να προβάλω την παραμικρή αντίσταση. Ελάχιστοι σκηνοθέτες μπορούν να χαρακτηριστούν μαέστροι, ο συγκεκριμένος τίτλος είναι δύσκολα κατακτήσιμος. Ο Ang Li με την μαγική του μπαγκέτα, αφού με ταξίδεψε για ένα δίωρο πάνω σε μια ακυβέρνητη σχεδία, τον κερδίζει παμψηφεί!
8. The Master - Anderson κι εδώ, εντελώς διαφορετική όμως η ματιά του, όπως και η ψυχοσύνθεση του. Ο Paul Thomas, μισό σκαλοπατάκι υποδεέστερος εκτιμώ του There Will Be Blood, αλλά κατά πολύ πιο πολιτικοποιημένος και ριζοσπαστικός, σηκώνει ψηλά την παντιέρα ρόσα του καταπιεσμένου ραγιά, ανοίγοντας ορίζοντες στους κατακτημένους. Πέντε σαν και δαύτον να υπήρχαν στο Χόλιγουντ, προοδευτικοί και καινοτόμοι σε αντίληψη, όλο το σινεμά θα ήταν διαφορετικό.
7. The Pirates: The Band Of Misfits - Την ώρα που τα μοντέρνα κινούμενα σχέδια ουσιαστικά αντιγράφουν τον εαυτό τους ή κοπιάρουν τον ανταγωνισμό τους, οι πλαστελινένιοι Πειρατές επέμειναν στο παραδοσιακό στυλ και στήριξαν την οντότητα τους σε σενάριο γεμάτο καυστικότητες και αυτό το πλήρωσαν με την βροντερή απουσία τους από κάθε λογής ανούσιες βραβεύσεις. Ούτε συζήτηση, το πιο εμπνευσμένο animation και το μόνο που σε δεύτερη θέαση, έχει κάτι παραπάνω να πει.
6. The Grey - Καθηλώθηκα! Και τι δεν θα έδινα και η δική μου τελευταία φωτογραφία, από τον μάταιο τούτο κόσμο, να είναι αυτό το πεντακάθαρο και ηλιόλουστο landscape του φινάλε. Ακόμη περισσότερα θα έδινα όμως να έπαιρνα κουράγιο από αυτή την παρθένα φύση, για να δώσω την τελική μάχη με τον εχθρό και τον φόβο. Ο τοπ δημοφιλής Liam Neeson βέβαια, δεν έχει καμία ανάγκη να αποδείξει κάτι, ούτε και ο σκηνοθέτης Joe Carnahan, γι αυτό και το έργο κυκλοφόρησε στις States, τον αντιοσκαρικό Γενάρη. Μεγάλη μαγκιά!
5. Looper - Το alter ego του παιχνιδίστικου Back To The Future που κατάφερε και συνδύασε με τις ίδιες ακριβώς δόσεις το sci-fi με την δράση και την καινοτομία με το δράμα. Ο Rian Johnson, όχι απλά ισορρόπησε για 120 λεπτά πάνω στην τεντωμένη κλωστή που από την μια θα τον έριχνε στον καιάδα του περίγελου και από την άλλη στο limbo της χρονικής ατασθαλίας, αλλά πρόσφερε μια μελλοντολογική κοινωνιολογική μελέτη, που την περνάς ακόμη και για υπαρκτή, πραγματική. Μάγος!
4. War Horse - Σιγά και να μην έλειπε από την λίστα ο μέγιστος των παραμυθάδων, ο κορυφαίος της κινηματογραφικής αφήγησης, ειδικά από την στιγμή που έχει βρει και τον τρόπο - πια - να βάζει τον σωστό επίλογο στις ταινίες του. Ένα πολυδιάστατο σπαραξικάρδιο ταξίδι μέσα στις φλόγες του πολέμου, εκεί όπου ηττημένοι είναι όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτόν, μα νικήτρια μπορεί να βγει η θέληση για την επιβίωση. Δεν υπάρχει δεύτερος The Beard και ούτε πρόκειται ποτέ να υπάρξει. Ακόμη κι όταν δεν είναι στα πολύ high του!
3. Rust And Bone - Η πιο μεγάλη μη αγγλόφωνη στιγμή του δωδεκαμήνου. Ένα ανατριχιαστικό, συγκλονιστικό, ευθύβολο καθρέφτισμα της μίζερης καθημερινότητας των σύγχρονων κοινωνιών, μια ελεγεία για τον έρωτα, ειδικά όταν εκείνος προβάλλει σε ώρες που τα μισμάτς και τα χάντικαπς δυστυχώς δεν του δίνουν μεγάλα περιθώρια για να αναπτυχθεί. Ρεσιτάλ ερμηνείας από την κορυφαία μη Αμερικανίδα ηθοποιό αυτή την στιγμή. Τα σέβη μου μαντάμ Cotillard! Και μακριά από το Χόλιγουντ ε?
2. Skyfall - Είμαι ο τελευταίος που θα έλεγε καλή κουβέντα για Τζέιμς Μποντ της Daniel Craig era, όντας μέγας φαν της σειράς και θιασώτης των παλιών, εκρηκτικών, κοσμοπολίτικων στιγμών. Αυτές πια μπαίνουν στο χρονοντούλαπο, δίνοντας την σκυτάλη σε μια ολοκαίνουργη προσωπικότητα, ουχί καταθλιπτική αλλά αναζωογονημένη, που διαθέτει ένα μοναδικό προσόν, πέρα των γκάτζετς του Q. Την σκηνοθεσία του Mendes, την πιο αρτιστίκ κατασκοπικής περιπέτειας δράσης, όσο θυμάμαι να βλέπω σινεμά.
1. Tinker Tailor Soldier Spy - Θα μπορούσα να το παρακολουθώ για μέρες, να κυλά με το ίδιο ακριβώς αργό τέμπο και να με σινε-μεταφέρει πίσω στις ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, έχοντας καταφέρει μέσα από τις μέχρι παραμικρής λεπτομέρειας, ρεαλιστικά μελετημένες εικόνες του να αποδώσει την φονική γοητεία της σκοτεινής και ιντριγκαδόρικης εποχής. Είναι στατιστικά βέβαιο μίστερ Alfredson, πως το κλίμα θα ξαναψυχράνει σε κάποια χρόνια. Κύκλος είναι. Εσύ Σουηδέ μου και ο Σμάιλι παρέα σου, τουλάχιστον σινεματικά, το διατηρήσατε κοντά στους μηδέν Κελσίου.
Για να πω την αλήθεια με αυτού του είδους τα τσαρτς δεν είμαι και τόσο φίλος, με την έννοια πως ένα καλλιτεχνικό πόνημα σε μια διαφορετική του θέαση, με μια εναλλακτική διάθεση και σε μια προχωρημένη ανάλυση του, μπορεί να σκαρφαλώσει ή να κατέβει στην εκτίμηση. Του καθενός, όχι μόνον την προσωπική μου. Προσπάθησα να είμαι όσο το δυνατόν πιο τίμιος στις επιλογές μου, διαλέγοντας φιλμς που τα κουβέντιασα πάρα πολύ μέσα μου, πριν τους αποδώσω την ταμπέλα του ξεχωριστού.
Ελπίζω σε έναν χρόνο από σήμερα, οι πολύ καλές φιλμικές στιγμές να είναι τόσες πολλές, αλλά και τόσο ικανές, που η δεκάδα θα είναι πολύ μικρή για να τις χωρέσει και αναγκαστικά το κείμενο θα μεγαλώσει κατά άλλες τόσες. Το αν αισιοδοξώ πως η ελπίδα μου θα γίνει πραγματικότητα, βέβαια είναι ένα άλλο ζήτημα που σηκώνει πολύ συζήτηση...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική