Movies Ltd

του Radu Mihaileanu. Με τους Leïla Bekhti, Hafsia Herzi, Biyouna, Sabrina Ouazani, Saleh Bakri, Hiam Abbass

Λύσης Στράτες...

του zerVo

Ένα από (αρκετά) ζητήματα που επεξεργάζεται στην θεματική της, η καλογυρισμένη Πηγή των Γυναικών, είναι η δικαιοσύνη. Η ίδια η ταινία όμως δεν εμφανίζεται διόλου δίκαια στις βιβλιογραφικές της αναφορές, αφού θα έπρεπε τουλάχιστον στα εισαγωγικά κρέντιτς, στο πλάι του ονόματος του σεναριογράφου, να αναφέρεται πως η ιδέα, φωτογραφίζει (για να μην πω το βαρύ αντιγράφει ολοκληρωτικά) ένα από τα πιο διάσημα έργα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, που πρωτοπαρουσιάστηκε τέσσερις ολόκληρους αιώνες πριν την έλευση του Χριστού. Με την μόνη διαφορά, πως μια φορά κι έναν καιρό οι κυρίες στέρησαν το κοκό από τους συμβίους τους, προκειμένου εκείνοι να βάλουν ένα τέλος στις ανόητες πολεμικές ορέξεις τους, ενώ εδώ τα κίνητρα τους έχουν έναν κάπως διαφορετικό χαρακτήρα. Θα μου πεις από την άλλη, σιγά μην είναι η πρώτη φορά που ο Αριστοφάνης δανείζει τον σεναριακό σπινθήρα σε έναν μοντέρνο κινηματογραφιστή, δίχως αυτός να τον μνημονεύσει καν ως τον κύριο πυλώνα της έμπνευσης του...

Σε βορειοαφρικάνικο χωριό ελάχιστων κατοίκων, κάπου στις παρυφές του Άτλαντα, οι εργασίες παραδοσιακά έχουν κατανεμηθεί ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, με τους πρώτους να έχουν αναλάβει τα βαριά καθήκοντα της πόσης τσαγιού, του κουραστικού αγναντέματος και της αφήγησης ανεκδότων στον τοπικό καφενέ, την ώρα που τα θηλυκά καλούνται βρέξει χιονίσει να ανέβουν τον κακοτράχαλο γκρεμό, για να κουβαλήσουν το πολυπόθητο νερό από την απομακρυσμένη πηγή. Αντιλαμβανόμενες πως η ριψοκίνδυνη υποχρέωση τους, υπέχει αμέτρητους κινδύνους, τόσο για τις ίδιες, όσο και για τα παιδιά που κυοφορούν, παρακινούμενες από την μόνη σπουδαγμένη της συντροφιάς, την όμορφη Λειλά, θα πάρουν μια πρωτότυπη όσο και καίρια απόφαση: Να αρνηθούν οποιαδήποτε σεξουαλική προτροπή του συντρόφου τους, απεργώντας από τα συζυγικά τους καθήκοντα και απαιτώντας να βρεθεί άμεση λύση στην ύδρευση του συνοικισμού.

Ακούγεται - και είναι - γλαφυρή η θεματική αφετηρία της υπόθεσης, κωμικό στοιχείο που τονίζεται ακόμη περισσότερο από τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις των επαναστατημένων ανατολίτισσων, στην πιπεράτη συνεδρίασης της βουλής...του χαμάμ. Στο διάβα του χρόνου όμως, το όποιο αστείο σιγά σιγά εξαφανίζεται δίνοντας την θέση του στο πραγματικό δράμα της κοινωνικής, οικονομικής και γενικής ανισότητας των δύο φύλων, που λαμβάνει χώρα στις χώρες του ισλάμ. Οι παγιδευμένοι στις ορέξεις τους, τεμπέληδες μπουνταλάδες, με τον ένα (τον ήρεμο, την απειλή του χωρισμού, την θρησκευτική κατάρα, το στίγμα της αθείας) ή με τον άλλο τρόπο, τον άγριο, βάναυσο και απάνθρωπο, θα προσπαθήσουν να επηρεάσουν τις γυναίκες, προκειμένου να τις ωθήσουν να τερματίσουν την ιδιόμορφη στάση τους. Καλά! Πως λέει εκείνο το παλιό καλό γνωμικό? Σαν δεις καράβι στο βουνό, ξέρεις (!) τι τό' χει σύρει..

Ο Radu Mihaileanu είναι ένας αξιοπρόσεκτος σκηνοθέτης, που έχει καταγράψει αρκετά καλές στιγμές στο παλμαρέ του με αποκορύφωμα το προ επταετίας εξαιρετικό δράμα Va, Vis Et Deviens. Δημιουργικά εδώ, ο Ρουμάνος με την Γαλλική παιδεία, ακολουθεί ακριβώς την ίδια συλλογιστική στην ανάπτυξη του θέματος του, εστιάζοντας στο άνισο, στο άδικο και το λανθασμένο, που λαμβάνει χώρα σε μια (φιλήσυχη κατά τα άλλα) γωνιά του σύγχρονου κι όχι του προϊστορικού κόσμου. Προκειμένου να δώσει όσες παραπάνω υποστάσεις μπορεί στο δίωρο του όμως, πέφτει στο σφάλμα να πλατιάσει υπερβολικά στις υποϊστορίες που σιγοβράζουν κάτω από την βασική, αποπροσανατολίζοντας όσο ο χρόνος περνά την ματιά από τον βασικό στόχο.

Για πες: Την ίδια στιγμή που το σενάριο αδυνατεί, η λυρική υπόσταση του φιλμ όμως βασιλεύει και είναι εκείνη που διατηρεί το ενδιαφέρον ζωντανό, μέχρι και το τελευταίο - λυτρωτικό - δευτερόλεπτο. Η καταπληκτική, έντεχνα σκονισμένη φωτογραφία του αλγερινού τοπίου, συνδυασμένη με το παραδοσιακό φολκλόρ, συνθέτοντας ένα ντοκιμαντερίστικης υφής παραμύθι, αναδεικνύουν πολύ περισσότερο τα τοπικά ήθη και έθιμα από τις μελό ατάκες. Στιγμές ρυθμικές, που ξεχωρίζει το φυσικό κάλλος των νεαρών πρωταγωνιστριών του La Source Des Femmes, προεξάρχουσας της πανέμορφης Leila Bekhti (Un Prophete) που υποστηρίζεται ερμηνευτικά, με ξεχωριστό τρόπο, από την βετεράνο Biyouna, κορυφαία σταρ στον τόπο της, που με στιβαρότητα κρατά τον ρόλο της σοφής κυράς του χωριού, η οποία με την πείρα της, διατηρεί την διαμαρτυρία ζωντανή.

Στις δικές μας αίθουσες, στις 15 Μαρτίου 2012 από την Strada