Movies Ltd

του Steven Spielberg. Με τους Jeremy Irvine, Peter Mullan, Emily Watson, Niels Arestrup, David Thewlis, Tom Hiddleston, Benedict Cumberbatch

Και το παράλογο του πολέμου...

του zerVo

Η πολυπαιγμένη πρώτη πλευρά του βινυλίου, εκείνου με τα φλογισμένα χρώματα του πολέμου στην ετικέτα, με τον ανάγλυφο τίτλο Saving Private Ryan, έχει φτάσει για πολλοστή φορά στο τέλος της. Και τώρα τι? Η βελόνα θα επιστρέψει στην αφετηρία του αυλακιού για ακόμη μια φορά, για να τσουλήσει το ηρωικό, επικό, πατριωτικό, όσο και δραματικό παραμύθι της αναζήτησης του μοναδικού επιζώντα από τους μάχιμους τέσσερις, αδελφού, που είναι παγιδευμένος πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Αξεπέραστο, άφθαστο, ανατριχιαστικά αληθινό. Για κοντά μια δεκαετία ο The Beard είχε αφήσει ανοικτή την υπόσχεση πως θα χαράξει και στο φλιπ σάιντ του, τον ρεαλισμό του πεδίου της μάχης. Επιτέλους το νεότερον κατέφτασε από το Δυτικόν Μέτωπον. Ο Μέγιστος Παραμυθάς της φιλμικής ιστορίας, γυρίζει πλευρά στο LP, διατηρεί το ίδιο υψηλό συναίσθημα στις χροιές του, κρατά ξανά προσεγμένη ισορροπία ανάμεσα στο χρειαζούμενο (η ανδρεία κι ο πατριωτισμός) και το παράλογο (παλινωδίες εις το όνομα του όπλου), μα πάνω από όλα βάζει μπροστά την καρδιά από το δημιουργικό του μυαλό, φτιάχνοντας μια ταινία για τον θεατή του και λιγότερο για την σινεματική του αναγνώριση. Που δεν την έχει κι ανάγκη εδώ που τα λέμε...

Πάνω που το αγρόκτημα των Νάρακοτς, άρχισε να αποδίδει καρπούς, έχοντας και την αμέριστη βοήθεια του Τζόι, του θηριώδους πουλαριού που η έμπνευση του - πάλαι ποτέ ήρωα της μάχης, μα τώρα διαρκώς μεθυσμένου - πατέρα πρόσφερε στο ράντσο, χτυπούν οι καμπάνες του πολέμου και όλα τα σχέδια ναυαγούν. Προκειμένου να μην χαθεί η καλλιεργήσιμη γη, ο αγρότης θα πουλήσει έναντι πινακίου φακής το ξεχωριστό άλογο σε αξιωματικό του βρετανικού στρατού, που οσονούπω θα σταλεί στο γαλλικό μέτωπο να αντιμετωπίσει τις γερμανικές απειλητικές ορδές. Εν αγνοία φυσικά του μονάκριβου, ανήλικου, γιου του, Άλμπερτ, που λατρεύει το άτι και θα δώσει υπόσχεση να το συναντήσει και πάλι, όταν η πυρκαγιά της ένοπλης διένεξης θα καταλαγιάσει...

Κι έτσι μετά το απαιτούμενο εισαγωγικό ημίωρο, που επιχειρείται η σύσταση με τον βασικό πρωταγωνιστή της υπόθεσης, το εντυπωσιακό πραγματικά τετράποδο και τον συνεσταλμένο επαρχιώτη γητευτή του, η κάμερα ταξιδεύει μονομιάς πέρα από την Μάγχη, εκεί που τα αντίπαλα στρατά επιδίδονται στον θανατηφόρο αγώνα - ονομάστηκε και 1ος παγκόσμιος πόλεμος - για την επιβολή, για την κυριαρχία. Μέσα από ξεχωριστές κι αυτοτελείς ρουμπρίκες, όπως τις αναπαράγει το σενάριο της τριπλέτας Hall, Curtis και Michael Morpurgo, ο οποίος τυγχάνει και ο συγγραφέας της περιβόητης νουβέλας, η ψυχή του θεατή βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στα ανώνυμα δράματα που κρύβει πίσω της η ανούσια σύρραξη. Ο φιλόδοξος και άφοβος Άγγλος βαθμοφόρος, ο φοβισμένος και υπεύθυνος Γερμανός φαντάρος, ο γεροαγρότης που έχει υποσχεθεί στην φιλάσθενη ορφανή εγγονούλα του να την προσέχει σαν τα μάτια του, οι κληρωτοί με την λευκή σημαία της ανακωχής, το δολοφονικό γκάζι στα χαρακώματα. Όλες οι υπο - ιστορίες με θλιβερή απαισιόδοξη κατάληξη. Όλες με τραγικό φινάλε. Πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, όταν δίχως συγκεκριμένο λόγο κι αφορμή, η λόγχη μπήζεται στο σώμα συνανθρώπου..?

Κοινός άξονας κάθε ρουμπρίκας ο Τζόι. Το άλογο που ξεκινά την διαδρομή του από το χωριουδάκι της αλβιονικής επαρχίας, για να καταλήξει όπως είχε προβλέψει το ριζικό του, κάπου στην Βρετάνη κατάκοπο και χιλιογδαρμένο να αναζητά την υπόσχεση που κάποτε του είχε αφήσει ανοικτή το αφεντικό. Μια ματιά στο βλέμμα του, το γεμάτο απορία για το τι μπορεί να πράξει το χέρι του μοναδικού λογικού όντος, σκίζει στα δύο ακόμη και την πιο παγωμένη ψυχή: "Για σένα και τον όρκο σου πέρασα τα πάντα, αν και δεν το ζήτησα Άλμπερτ Νάρακοτ. Η ματιά μου αντίκρισε πόνο, δάκρυ, θάνατο και αίμα. Έχασα φίλους καβαλάρηδες, αλλά και αυτό που εσείς αποκαλείτε εχθρούς. Έχασα τον λατρεμένο σύντροφο και συνοδοιπόρο μου τον Τόπθορν και μαζί του απώλεσα την αθωότητα μου. Ένα μόνο σου ζητώ, πάρε με μακρυά από τον όλεθρο..." Λόγια αδερφού, κουβέντες βουβές πίσω από το χαλινάρι, όλο πικρές αλήθειες...

Κινηματογραφικά ο Spielberg ακολουθεί μια εντελώς διαφορετική σχεδιαστική από εκείνη του καταιγιστικού Ryan. Αποτίοντας φόρο τιμής στην παλιά εποχή του Χόλιγουντ - όπως είναι της μόδας δηλαδή - πολυχρωμίζει ψεύτικα τους ανταριασμένους ουρανούς και σκοτεινιάζει τα συρματοπλέγματα της No Man's Land, δίνοντας εντολή στον μόνιμο φωτογράφο συνεργάτη του Janusz Kaminski να αναπαραγάγει την εικόνα καταστροφής, πάνω από τον ορίζοντα της Τάρας, στο Gone With The Wind του Selznick. Ταυτόχρονα ζητά από τον απόλυτο φινιρισματία των καρέ του, John Williams, να λουστράρει τα κάδρα του, με όσο το δυνατόν πιο σπαραχτική, αλλά και συνάμα επική μουσική επένδυση μπορεί. Αυτό είναι. Το αποτέλεσμα δύσκολα δεν θα ανατριχιάσει την ραχοκοκαλιά σου και ακόμη δυσκολότερα θα σβήσει σύντομα από την μνήμη σου...

Για πες: Την φοβόμουν την πρώτη βρετανική σκηνοθετική απόπειρα του λατρεμένου Steven. Άδικα όπως αποδείχτηκε, αφού ο Μούσης δεν καταλαβαίνει από ξένους τόπους και χρόνους και ακόμη περισσότερο δεν σκιάζεται καν για το αν βουτήξει την πένα του, κατάτι περισσότερο στο μελάνι του μελοδράματος. Μα ακριβώς έτσι έκανε και με συγκλόνισε στον Schindler, πανομοιότυπα με ακινητοποίησε στο Μόναχο, ομοίως με σόκαρε στον Ryan. Και παντού στο φόντο ο πόλεμος. Παγκόσμιος τε και Ψυχρός. Και το ρολόι του χρόνου του γυρνά ολοένα και πιο πίσω και χτυπά καμπανάκι Εμφύλιος. Έρχεται οσονούπω και ο Lincoln! Τελικά κανείς δεν συγκρίνεται μαζί σου μοναδικέ mr Spielberg...

Στις δικές μας αίθουσες, στις 19 Ιανουαρίου 2012 από την Feelgood