Υπήρξε αναγνωρισμένο στέλεχος, εκείνης της τεράστιας φουρνιάς Αμερικάνων σκηνοθετών της δεκαετίας του 70, που μέσα από την διεισδυτική τους ματιά, επιχείρησαν να απεικονίσουν το πραγματικό πρόσωπο της Αμερικής, σε αντιδιαστολή με τις λαμπερές προσταγές του Χόλιγουντ. Μαζί με τον Bogdanovich, τον Cimino, τον Scorsese, τον Coppola, τον Pollack, ο Sidney Lumet, δημιούργησε τον πυρήνα εκείνο των δημιουργών, που συνέθεσαν το κύμα του επαναστατικού νεορεαλισμού, σε μια δύσκολη καλλιτεχνικά εποχή, που ακολουθούσε εκείνη την σκοτεινή των ιδεολογικών διωγμών και της κυριαρχίας των κάθε λογής επιτροπών. Ότι η ματιά του γεννημένου το 1924 στην Φιλαδέλφεια, είχε ιδιαίτερη αξία, διαφάνηκε από το ντεμπούτο του στην μεγάλη οθόνη με το δικαστικό θρίλερ Οι Δώδεκα Ένορκοι (12 Angry Men) στα 1957, που ακόμη και σήμερα 55 χρόνια μετά, μπορεί να αποτελέσει σεμινάριο πολυδιάστατης προοπτικής. Η δεκαετής - και πλέον - περίοδος που ακολούθησε μέχρι το 1970, δεν ήταν εκείνη που ανέδειξε σε όλο του το εύρος το ταλέντο του Lumet, που παρουσίασε κατά κύριο λόγο εμπορικές περιπέτειες, όπως Ο Ενεχυροδανειστής (The Pawnbroker - 1964), Fail Safe (1964), Ο Λόφος (The Hill - 1965) και The Anderson tapes (1971). Το Serpico με τον Al Pacino του 1973 είναι το φιλμ, που μεταλλάσσει την σκεπτική του Lumet προς ένα σινεμά που καλείται να ασχοληθεί με φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα της εποχής, συνεργασία με τον σπουδαίο ηθοποιό που θα φτάσει στο απόγειο της, δύο χρόνια αργότερα, με την ανατριχιαστική Σκυλίσια Μέρα (Dog Day Afternoon), που θα τον οδηγήσει για δεύτερη φορά στην πεντάδα των οσκαρικών σκηνοθετικών υποψηφιοτήτων. Εκεί που βρέθηκε ακόμη δύο φορές στην μακρά καριέρα του, για το Δίκτυο (Network) του 1976, με ένα συγκλονιστικό καστ σπουδαίων ηθοποιών (Duvall, Finch, Dunaway, Holden) και την Ετυμηγορία (The Verdict) του 1982 με τον Paul Newman, ενώ μια φορά υπήρξε υποψήφιος και για το καλύτερο σενάριο για την ταινία Τον Έλεγαν Πρίγκηπα της Πόλης (Prince Of The City - 1981). Δυστυχώς ο Lumet, δεν κατάφερε ποτέ να δει το όνομα του στην χρυσή λίστα που έχουν χαρακτεί ακόμη εκείνα των Bigelow, Sam Mendes, Ron Howard, Tom Hooper, παραμένοντας σε εκείνη των "παρακατιανών" Chaplin, Hitchcock και Fellini...
Ο Sidney Lumet παρέμεινε επί των επάλξεων μέχρι και πολύ πρόσφατα, ακόμη κι αν έχοντας ξεπεράσει τα ογδόντα χρόνια ζωής, οι ταινίες που πρόσφερε όπως το κύκνειο άσμα του Before The Devil Knows You're Dead, ήταν ποιοτικά ανάλογες της μεγάλης αξίας του. Σήμερα σε ηλικία 87 ετών, ο μεγάλος δημιουργός πέρασε στην αιωνιότητα, αφήνοντας πίσω του όμως ένα τεράστιο έργο, αποτελούμενο από περισσότερες από πενήντα σπουδαίες ταινίες, μεταξύ των οποίων μερικές πραγματικά αδαμάντινες. Να είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει. R.I.P.
