The Social Network
του David Fincher. Με τους Jesse Eisenberg, Andrew Garfield, Justin Timberlake
Friend Request: Ignored!
του zerVo
Μια φορά κι έναν καιρό, τον προβληματισμό των νέων της εποχής, τις ανησυχίες τους, τις επιδιώξεις τους, τα ζόρια για το τι θα γίνουν όταν μεγαλώσουν, κινηματογραφικά εξέφραζαν φιλμς, τα αποκαλούμενα νεανικά, που συνήθως μάζευαν ολάκερη την νουβέλ βαγκ της περιόδου στο καστ, για να κάνουν το δραματικό προϊόν, πιο ελκυστικό. Άλλες εποχές, άλλα ήθη, άλλες συνήθειες, άλλα πρόσωπα, ο αταίριαστος Dillon και η συννεφιασμένη Demi Moore, ο συνεσταλμένος Estevez και επαναστάτης Kevin Bacon. Ακόμη και κάτω από τις πιο ακραίες αντιξοότητες, το στοιχείο που προβαλλόταν περισσότερο από όλα στις χολιγουντιανές εικόνες, ήταν εκείνο της φιλίας, της αλληλεγγύης και της αλληλοϋποστήριξης, ως μια προέκταση δηλαδή της πραγματικής κοινωνίας. Σήμερα που η κατάσταση έχει γίνει πιο ηλεκτρονική, τα κολλητιλίκια ορίζονται σχεδόν μόνο ψηφιακά και οι ιντεράκτιβ αγκαλιές δίνονται με το πάτημα ενός πλήκτρου, πως να αποδώσεις τον ορισμό της παρέας? Ίσως με τον επιθετικό και καυστικό τρόπο που επέλεξε ο Fincher, που στεκόμενος στην θεωρία της κοινωνικής δικτύωσης, εκμηδενίζει ουσιαστικά τον κανόνα του "Πες μου τον φίλο σου, να σου πω ποιος είσαι". Σάμπως ξέρεις εσύ πατώντας το Accept, στο face ποιος στο διάτανο είναι αυτός που σου έστειλε πρόταση φιλίας?
Λίγο μετά το μιλένιουμ στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο φοιτητής Μαρκ Ζούκερμπεργκ, μια πραγματική διαβόλου κάλτσα, θα πειραματιστεί συνδέοντας ηλεκτρονικά τα ονλάιν προφίλ των συμμαθητών του. Η ιδέα θα ενθουσιάσει και πολύ σύντομα θα πέσει στο τραπέζι η άποψη, πως αυτό που ξεκίνησε δειλά εντός των στενών ορίων του ιδρύματος, πρέπει να επεκταθεί σε όλη την επικράτεια. Και κάπως έτσι γεννήθηκε το Facebook, μια από τις πλέον δημοφιλείς ιστοσελίδες στα χρονικά του ίντερνετ, που αριθμεί σήμερα, κάτι παραπάνω από μισό δισεκατομμύριο ενεργούς και καθημερινούς χρήστες. Από ένα καπρίτσιο της στιγμής, που το σοφιστικέ γκομενάκι, παράτησε σύξυλο το εβραιόπουλο κι εκείνο για να την εκδικηθεί, μέσα σε μια νύχτα, έστησε ολάκερη ιντερνετική μηχανορραφία εις βάρος της. Πέρα από τα πιπεράτα και κουτσομπολίστικα του τοκετού του σάιτ, όμως, κρύβεται ένα ολόκληρο παιχνίδι στρατηγικής και προδοσίας, που οδήγησε την επιχείρηση να αποκτήσει την δυσθεώρητη σημερινή μορφή της, με την αξία της στο επιχειρηματικό μάρκετ, να φτάνει στα 25 δις. δολάρια.
Για έναν επιρρεπή στις κοινοτυπίες και τα κλισέ σκηνοθέτη, το χρονικό του στησίματος του website, θα είχε σαν αφετηρία εκείνο το μοιραίο βράδυ της χυλόπιτας και σε επίπεδη παρουσίαση, θα επικέντρωνε στα κυριότερα σημεία της πορείας, μέχρι τον θρίαμβο. Όχι όμως και για τον σκηνοθέτη του Se7en, του Fight Club και του Zodiac, που μέσα από τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των επισήμως ή ανεπισήμων συν-ιδρυτών του facebook, επιχειρεί μια κοινωνιολογική προσέγγιση του τρόπου σκέψης των σημερινών εικοσάρηδων. Χρησιμοποιώντας σαν άξονα εξέλιξης της ιστορίας του, τις δύο εξωδικαστικές αντιπαραθέσεις του Ζούκερμπεργκ - τη μία με τους δίδυμους συμμαθητές του, που είχαν την ιδέα και την άλλη με τον στενότερο, ίσως και μοναδικό του, φίλο και κύριο χρηματοδότη του πρότζεκτ - όντας κατηγορούμενος για πλεκτάνη. Κι εδώ ο Fincher θέτει τον πρώτο κανόνα επιβίωσης στην σημερινή πραγματικότητα: Ηθικοί κανόνες δεν υπάρχουν, εκείνος που θα πατήσει πάνω στα πτώματα θα επιβιώσει. Κι έτσι ένα σημαντικό δείγμα των σύγχρονων μικρόκοσμων, εκείνος ο δειλούλης, μισοκακομοιρούλης, σχεδόν ανάξιος λόγου αόρατος, που επιθυμεί διακαώς κάποια στιγμή να γίνει το είδωλο των πάντων, με γνώμονα τον rule number one, παίρνει στην κυριολεξία φωτιά.
Παρασυρόμενος βέβαια από εκείνα τα στοιχεία διαβολής που μπορείς εύκολα να συναντήσεις παντού - εδώ αυτό τον ρόλο παίζει ο Ναπστεράκιας Σον Πάρκερ, η προσωποποίηση της φαταουλοσύνης και του παρτακισμού - ο άπειρος Μαρκ, θα θέσει στο περιθώριο όσους βοήθησαν να φτιαχτεί το σάιτ, αποσπώντας όλη την δόξα και βουτώντας όλο το χρήμα από το παγκάρι της διαφήμισης. Κάγκελο οι υπολοίποι! Ποιοι είναι αυτοί? Ο λαουτζίκος, αποκαλούμενος και μαρίδα, που ναι μεν διαθέτει ικανότητες για να δημιουργήσει, μα κινούμενος μια ζωή με το σταυρό στο χέρι, βρίσκεται πάντοτε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Συμφωνία κυρίων, λέει και κουραφέξαλα. Δώσαμε τα χέρια, σαν άντρες. Μα στην εποχή των καρχαριών ισχύουν ακόμη τέτοιου είδους ηθικοί κανονισμοί λειτουργίας? Κι εκεί είναι που θα νιώσεις μπερδεμένος! Δεν μπορεί κάποιος είναι ο καλός σε αυτή την διαβολεμένη ίντριγκα. Κι αν ο προδότης μιας τόσο φιλικής σχέσης, δεν είναι με τίποτα, τότε ποιος είναι? Εκείνος ο κουτός, ο αγαθός, ο απερίσκεπτος, που βάζει την τζίφρα του σε συμβόλαια εκατομμυρίων, δίχως καν να τα κοιτάξει? Εις το όνομα της αγνής μας φιλίας! Α, ρε φουκαρά, αθώε εργάτη! Μια ζωή θύμα της διαπλοκής θα πέφτεις και θα τρέχεις καταϊδρωμένος για να διεκδικήσεις το όποιο δίκιο σου, μίστερ 0,03%...
Για πες: Πλημμυρισμένο από μια διάθεση να σχολιάσει την πραγματικότητα με έναν τρόπο ειρωνικό όσο και γλαφυρό, το σενάριο του (από τώρα σου το λέω, Οσκαρούχου για το 2010) Aaron Sorkin σε μαγνητίζει σε τέτοιο βαθμό, που ενώ ξέρεις - μέσες, άκρες ανάλογα με το πόσο διαβασμένος περί του στόρι είσαι- ποια θα είναι η κατάληξη, εντούτοις μέσα σου παρακαλάς, κάποια στιγμή να βασιλέψει η λογική, η σύνεση, ο σεβασμός. Προσωπικά μου είναι πλήρως αδιάφορο, αν και κατά πόσο αυτά που περιγράφει το Social Network ανταποκρίνονται στην αλήθεια, αν έχει δίκαιο ο Ζούκερμπεργκ ή αν τελικά δικαιώθηκαν οι co-founders. Η ιστορία του FB είναι απλά το μέσον ανάδειξης του σοσιαλιστικού ζητήματος, όπως το αναλύει η κάμερα του Fincher. Κι επειδή ελάχιστοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει το εν λόγω κοινωνικό δίκτυο, η θεωρία του 48χρονου σκηνοθέτη, ταρακουνά όσο καμία άλλη στη θέση της.
Μέσα σε αυτό το χρονικό πέρα δώθε, ανάμεσα σε πικραμένες ματιές, προδομένα βλέμματα, δικηγορίστικες βολές και σκυμμένα κεφάλια, με γλυκόπικρο τρόπο αναδύεται η αλήθεια. Απόλυτα εργαλεία της ρεαλιστικής απεικόνισης, οι νεαροί ηθοποιοί του φιλμ, που από τούδε και στο εξής, η καριέρα τους δεν θα είναι πλέον η ίδια. Κι αν ο Timberlake είναι ήδη ο κορυφαίος ποπ σταρ της Αμερικής, δεν ισχύει το ίδιο για τον Andrew Garfield, που μεταξύ τους αναπτύσσεται μια ευγενής αντιπαλότητα, για το ποιος προσφέρει την καλύτερη υποστηρικτική εμφάνιση του έργου. Σε ποιον? Στον Jesse Eisenberg, εκείνο το σγουρομάλλικο αγόρι με την μόνιμη απορία ζωγραφισμένη στην έκφραση του, που κρατά τον βασικό ρόλο του πλεονέκτη Μαρκ, λες κι έχει πίσω του εμπειρία δεκαετιών. Κι αν δεν έχεις την διάθεση να μελετήσεις την ερμηνεία του σε όλο το φιλμ, απομόνωσε την εικόνα του σε δύο πεντάλεπτα, το αρχικό και αυτό του φινάλε. Τότε που θα σου δώσει να καταλάβεις πόσο σημαντικό είναι να μην είσαι μονάχος σε αυτό τον μάταιο κόσμο. Κάτω αριστερά εκεί στο FB προφίλ σου, που λέει Φίλοι, να υπάρχει έστω ένας και καλός. Ειδάλλως, ακόμη κι αν το νούμερο είναι πολυψήφιο, θα πατάς διαρκώς το refresh, πνιγμένος στην απελπισία σου, που κανείς από όλο αυτό τον συρφετό δεν σου δίνει την παραμικρή σημασία.
Λίγο μετά το μιλένιουμ στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο φοιτητής Μαρκ Ζούκερμπεργκ, μια πραγματική διαβόλου κάλτσα, θα πειραματιστεί συνδέοντας ηλεκτρονικά τα ονλάιν προφίλ των συμμαθητών του. Η ιδέα θα ενθουσιάσει και πολύ σύντομα θα πέσει στο τραπέζι η άποψη, πως αυτό που ξεκίνησε δειλά εντός των στενών ορίων του ιδρύματος, πρέπει να επεκταθεί σε όλη την επικράτεια. Και κάπως έτσι γεννήθηκε το Facebook, μια από τις πλέον δημοφιλείς ιστοσελίδες στα χρονικά του ίντερνετ, που αριθμεί σήμερα, κάτι παραπάνω από μισό δισεκατομμύριο ενεργούς και καθημερινούς χρήστες. Από ένα καπρίτσιο της στιγμής, που το σοφιστικέ γκομενάκι, παράτησε σύξυλο το εβραιόπουλο κι εκείνο για να την εκδικηθεί, μέσα σε μια νύχτα, έστησε ολάκερη ιντερνετική μηχανορραφία εις βάρος της. Πέρα από τα πιπεράτα και κουτσομπολίστικα του τοκετού του σάιτ, όμως, κρύβεται ένα ολόκληρο παιχνίδι στρατηγικής και προδοσίας, που οδήγησε την επιχείρηση να αποκτήσει την δυσθεώρητη σημερινή μορφή της, με την αξία της στο επιχειρηματικό μάρκετ, να φτάνει στα 25 δις. δολάρια.Για έναν επιρρεπή στις κοινοτυπίες και τα κλισέ σκηνοθέτη, το χρονικό του στησίματος του website, θα είχε σαν αφετηρία εκείνο το μοιραίο βράδυ της χυλόπιτας και σε επίπεδη παρουσίαση, θα επικέντρωνε στα κυριότερα σημεία της πορείας, μέχρι τον θρίαμβο. Όχι όμως και για τον σκηνοθέτη του Se7en, του Fight Club και του Zodiac, που μέσα από τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των επισήμως ή ανεπισήμων συν-ιδρυτών του facebook, επιχειρεί μια κοινωνιολογική προσέγγιση του τρόπου σκέψης των σημερινών εικοσάρηδων. Χρησιμοποιώντας σαν άξονα εξέλιξης της ιστορίας του, τις δύο εξωδικαστικές αντιπαραθέσεις του Ζούκερμπεργκ - τη μία με τους δίδυμους συμμαθητές του, που είχαν την ιδέα και την άλλη με τον στενότερο, ίσως και μοναδικό του, φίλο και κύριο χρηματοδότη του πρότζεκτ - όντας κατηγορούμενος για πλεκτάνη. Κι εδώ ο Fincher θέτει τον πρώτο κανόνα επιβίωσης στην σημερινή πραγματικότητα: Ηθικοί κανόνες δεν υπάρχουν, εκείνος που θα πατήσει πάνω στα πτώματα θα επιβιώσει. Κι έτσι ένα σημαντικό δείγμα των σύγχρονων μικρόκοσμων, εκείνος ο δειλούλης, μισοκακομοιρούλης, σχεδόν ανάξιος λόγου αόρατος, που επιθυμεί διακαώς κάποια στιγμή να γίνει το είδωλο των πάντων, με γνώμονα τον rule number one, παίρνει στην κυριολεξία φωτιά.
Παρασυρόμενος βέβαια από εκείνα τα στοιχεία διαβολής που μπορείς εύκολα να συναντήσεις παντού - εδώ αυτό τον ρόλο παίζει ο Ναπστεράκιας Σον Πάρκερ, η προσωποποίηση της φαταουλοσύνης και του παρτακισμού - ο άπειρος Μαρκ, θα θέσει στο περιθώριο όσους βοήθησαν να φτιαχτεί το σάιτ, αποσπώντας όλη την δόξα και βουτώντας όλο το χρήμα από το παγκάρι της διαφήμισης. Κάγκελο οι υπολοίποι! Ποιοι είναι αυτοί? Ο λαουτζίκος, αποκαλούμενος και μαρίδα, που ναι μεν διαθέτει ικανότητες για να δημιουργήσει, μα κινούμενος μια ζωή με το σταυρό στο χέρι, βρίσκεται πάντοτε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Συμφωνία κυρίων, λέει και κουραφέξαλα. Δώσαμε τα χέρια, σαν άντρες. Μα στην εποχή των καρχαριών ισχύουν ακόμη τέτοιου είδους ηθικοί κανονισμοί λειτουργίας? Κι εκεί είναι που θα νιώσεις μπερδεμένος! Δεν μπορεί κάποιος είναι ο καλός σε αυτή την διαβολεμένη ίντριγκα. Κι αν ο προδότης μιας τόσο φιλικής σχέσης, δεν είναι με τίποτα, τότε ποιος είναι? Εκείνος ο κουτός, ο αγαθός, ο απερίσκεπτος, που βάζει την τζίφρα του σε συμβόλαια εκατομμυρίων, δίχως καν να τα κοιτάξει? Εις το όνομα της αγνής μας φιλίας! Α, ρε φουκαρά, αθώε εργάτη! Μια ζωή θύμα της διαπλοκής θα πέφτεις και θα τρέχεις καταϊδρωμένος για να διεκδικήσεις το όποιο δίκιο σου, μίστερ 0,03%...
Για πες: Πλημμυρισμένο από μια διάθεση να σχολιάσει την πραγματικότητα με έναν τρόπο ειρωνικό όσο και γλαφυρό, το σενάριο του (από τώρα σου το λέω, Οσκαρούχου για το 2010) Aaron Sorkin σε μαγνητίζει σε τέτοιο βαθμό, που ενώ ξέρεις - μέσες, άκρες ανάλογα με το πόσο διαβασμένος περί του στόρι είσαι- ποια θα είναι η κατάληξη, εντούτοις μέσα σου παρακαλάς, κάποια στιγμή να βασιλέψει η λογική, η σύνεση, ο σεβασμός. Προσωπικά μου είναι πλήρως αδιάφορο, αν και κατά πόσο αυτά που περιγράφει το Social Network ανταποκρίνονται στην αλήθεια, αν έχει δίκαιο ο Ζούκερμπεργκ ή αν τελικά δικαιώθηκαν οι co-founders. Η ιστορία του FB είναι απλά το μέσον ανάδειξης του σοσιαλιστικού ζητήματος, όπως το αναλύει η κάμερα του Fincher. Κι επειδή ελάχιστοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει το εν λόγω κοινωνικό δίκτυο, η θεωρία του 48χρονου σκηνοθέτη, ταρακουνά όσο καμία άλλη στη θέση της.
Μέσα σε αυτό το χρονικό πέρα δώθε, ανάμεσα σε πικραμένες ματιές, προδομένα βλέμματα, δικηγορίστικες βολές και σκυμμένα κεφάλια, με γλυκόπικρο τρόπο αναδύεται η αλήθεια. Απόλυτα εργαλεία της ρεαλιστικής απεικόνισης, οι νεαροί ηθοποιοί του φιλμ, που από τούδε και στο εξής, η καριέρα τους δεν θα είναι πλέον η ίδια. Κι αν ο Timberlake είναι ήδη ο κορυφαίος ποπ σταρ της Αμερικής, δεν ισχύει το ίδιο για τον Andrew Garfield, που μεταξύ τους αναπτύσσεται μια ευγενής αντιπαλότητα, για το ποιος προσφέρει την καλύτερη υποστηρικτική εμφάνιση του έργου. Σε ποιον? Στον Jesse Eisenberg, εκείνο το σγουρομάλλικο αγόρι με την μόνιμη απορία ζωγραφισμένη στην έκφραση του, που κρατά τον βασικό ρόλο του πλεονέκτη Μαρκ, λες κι έχει πίσω του εμπειρία δεκαετιών. Κι αν δεν έχεις την διάθεση να μελετήσεις την ερμηνεία του σε όλο το φιλμ, απομόνωσε την εικόνα του σε δύο πεντάλεπτα, το αρχικό και αυτό του φινάλε. Τότε που θα σου δώσει να καταλάβεις πόσο σημαντικό είναι να μην είσαι μονάχος σε αυτό τον μάταιο κόσμο. Κάτω αριστερά εκεί στο FB προφίλ σου, που λέει Φίλοι, να υπάρχει έστω ένας και καλός. Ειδάλλως, ακόμη κι αν το νούμερο είναι πολυψήφιο, θα πατάς διαρκώς το refresh, πνιγμένος στην απελπισία σου, που κανείς από όλο αυτό τον συρφετό δεν σου δίνει την παραμικρή σημασία.
Στις δικές μας αίθουσες, 27 Οκτωβρίου 2010 από την Audiovisual
Rewind /// Trailer - The Social Network
2 σχόλια:
Τα πάντα ρει κι ουδέν μένει. Το κισμέτ έφερε Shyammy και Finch, τα wannabe απόγονα των Spielberg και Kubrick, την ίδια αποφράδα εβδομάδα του "ΟΧΙ" στο μακρύ σεντόνι. Τυχαίο; Σε καμιά περίπτωση. Όσο βαθιά και μη αναστρέψιμη είναι η Μ.Night στα βουνά, άλλο τόσο η ψυχαναγκαστική μανία του David να βγάλει τον Goliath από μέσα του. Σινεμά εν 2010 δε μπορεί να είναι το Πολύ Μπλα Μπλα, ούτε η αποθέωση του βερμπαλιστικού ψυχολογικού προφίλ εις βάρος της (μεγάλης)Εικόνας. όσο για τον αντι-ήρωα Ζάκερμπεργκ και τα επαναλαβανόμενα refresh στo friend request...ξέρω ακριβώς πως νοιώθεται αυτό. Βρίσκομαι στο refresh no 234 και το Edito by Garis αρνείται ολοκληρωτικά να εμφανιστεί πλέον. Τα καταφέρα(με) λοιπόν Zervo...
Μία η άλλη δηλαδή με τον φουκαρά της ιστορίας, που έσπασε τηλέφωνα για να εντοπίσει τον καλό του φίλο, που είχαν στήσει - υποτιθεμένως - την κολεγιά και κατόπιν 234 "η κλήση σας προωθείται" αναγκάστηκε να ταξιδέψει μέχρι το πάλο άλτο για να τον εντοπίσει. Ευτυχώς δηλαδή που η τεχνολογία συντελεί στην διατήρηση των αναπαντήτων στην ραμ του μομπάιλ...
Προς το παρόν πάντως βρίσκομαι στο 233ο refresh του μέιλ μου, αναμένοντας το νέο Edito by Garis, ελπίζωντας πως στο επόμενο F5, κάτι μαγικό θα συμβεί, που θα σημάνει πως η στήλη θα επανέλθει μετά βαίων και κλαριών, εν μπλόγκω χλοερό! Το παλεύω ακόμη πάντως Zucchero, έστω και αν η περίπτωση μου θυμίζει εντόνως Moon. Μην σου πω και Buried!
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική