Inception
του Christopher Nolan. Με τους Leonardo DiCaprio, Joseph Gordon-Levitt, Ken Watanabe, Ellen Page, Marion Cotillard, Tom Hardy και τον Cillian Murphy
Γύρνα το Σβουράκι!
του zerVo
Έσωσε, λέει, το σινεμά. Ε, όχι δα. Υπερβολικός ο διθύραμβος για το Inception, κυρίως από τους συμπατριώτες του, στα πλαίσια της γενικής καταστροφολογίας των Αμερικανών για το παρόν και το μέλλον της έβδομης τέχνης. Ουδέποτε άλλωστε ο κινηματογράφος ζήτησε σωσίβιο από κανέναν, ειδικά μετά από μια σεζόν που τα εμπορικά - τουλάχιστον - ρεκόρ έσπαζαν με εντυπωσιακό τρόπο, το ένα μετά το άλλο. Ακόμη κι αν κάνω όμως, την υπόθεση εργασίας πως το σελιλόιντ βρίσκεται ένα βήμα από την flatline, εκτιμώ πως δεν είναι ο Nolan εκείνος που κρατά στα χέρια του τον σωτήριο απινιδωτή. Γιατί καλός, άγιος και με δυνατή ματιά ο mr.Memento, μα με όλο αυτό τον ντόρο γύρω από το τελευταίο πόνημα του, νιώθω πως κάποιος πάει να μου φυτέψει στο μυαλό την ιδέα, πως πρόκειται για το αριστούργημα της νέας σεζόν. Σε μια άλλη reality ίσως, αγαπητέ Christopher...
Χαρισματική ομάδα εισβολέων στα ανθρώπινα όνειρα, που μέχρι τώρα ειδικευόταν στην κλοπή της υπερπολύτιμης γνώσης, αναλαμβάνει το ρίσκο να εγκαταστήσει στο νου κληρονόμου ενός ενεργειακού κολοσσού, τον σπινθήρα της καταστροφής, όλων όσων είχε με πολύ κόπο κτίσει ο πατέρας του. Magnifique, που λένε οι φίλοι μας οι Φραντσέζοι! Όλα τα παιχνίδια με τον εγκέφαλο του μοναδικού λογικού όντος, άλλωστε, δημιουργούν έναν μυστηριώδη μαγνητισμό γύρω από την ύπαρξη τους, άσχετα αν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό η κινηματογραφική τους απεικόνιση δεν αποφέρει να αναμενόμενα αποτελέσματα. Είναι θέμα χειρισμού και καθοδήγησης σκέφτομαι. Και από την στιγμή που ο Nolan έχει δοκιμαστεί στο mind game, είμαι υποχρεωμένος να τον εμπιστευτώ.
Αρχικά γιατί δεν τοποθετεί την ιστορία του χρονικά σε κανένα μακρινό μέλλον, που πρωταγωνιστούν οι Matrix και οι Σκοτεινοί Ιππότες. Το τοπίο είναι σημερινό, απτό, χειροπιαστό, οι ήρωες του δρουν στο απόψε και δεν θυμίζουν μορφές της DC και της Marvel. Σε αυτό τον ανταγωνιστικό κόσμο, ένας κυνικός και πλεονέκτης επιχειρηματίας, φτιάχνει την δική του Monopoly, για να εξοντώσει τον ένα και βασικό αντίπαλο του, παίρνοντας ολάκερη την πίτα για την πάρτη του. Μονάχα που οι οδοί πάνω στους οποίους κινούνται τα πιόνια, όχι μόνο δεν ανήκουν στον άξονα της πραγματικότητας, παρά είναι φανταστικοί, μεταβαλλόμενοι και τρισδιάστατοι. Πόρτα για το πέρασμα στην άλλη διάσταση - λογικό - το όνειρο. Στοιχείο που κάποιοι πανέξυπνοι χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη για την (άκρως παράνομη) δράση τους, αφού διαμέσου του ύπνου υποτάσσουν τους νευρώνες των στόχων τους, αφαιρώντας τους τα μυστικά που αξίζουν περιουσίες ολόκληρες.
Η πιο φημισμένη συμμορία διαρρηκτών είναι εκείνη του μοντέρνου εκτελεστή Ντίλιγκερ με το όνομα Κομπ, που την συνθέτουν κάθε λογής ληστές του ονείρου. Ο οργανωτής του πλάνου, η αρχιτέκτονας των τοποθεσιών, ο χημικός που θα προκαλέσει τον λήθαργο, ο παραχαράκτης των πρωταγωνιστικών υποκειμένων. Οι κανόνες λειτουργίας δεδομένοι και οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτούς προκαλεί μόνιμη και ανεπανόρθωτη βλάβη, εφόσον οι ταξιδευτές περάσουν στην διάσταση της ύπνωσης. Ο χρόνος: Πέντε λεπτά πραγματικότητας ισούνται με μια ώρα ονείρου, διάστημα που μεγεθύνεται γεωμετρικά, όταν εισβάλλει όνειρο μέσα σε όνειρο! Ο τόπος: Πρέπει να απεικονίζει την πραγματικότητα, όπως την ορίζει το υποσυνείδητο, μα καλό είναι να αποφεύγεται η εισβολή αναμνήσεων στις εικόνες, γιατί η παρουσία τους δημιουργεί εμπόδια στην εξέλιξη του σχεδίου. Ο θάνατος: Όποιος δει στον ύπνο του πως πεθαίνει, αυτομάτως ξυπνά. Σε ένα φυσιολογικό όνειρο όμως, γιατί αν εκείνο είναι πολυδιάστατο, το πνεύμα βυθίζεται αιώνια στην λίμπο, στην πνευματική άβυσσο και ουδέποτε επανέρχεται. Το ξύπνημα: Απαιτείται ένα και απλούστατο λάκτισμα για να επαναφέρει τον εισβολέα στον ρεαλισμό. Όταν η επίθεση είναι ομαδική, χρειάζεται συγχρονισμός στο ταρακούνημα, σε διαφορετική περίπτωση το παντοτινό σκοτάδι καραδοκεί. Μπορείς αυτά να τα βάλεις στον νου σου σε μια τάξη? Πίστεψε με ο Nolan θα σε βοηθήσει με όλη του την έμπνευση για να τα ταξινομήσεις σωστά.
Προκειμένου όμως η ίντριγκα να μην κυλίσει ομαλά, το σενάριο φροντίζει ο κεντρικός χαρακτήρας του να είναι προβληματικός και ψυχικά σχεδόν κατεστραμμένος. Η πρώιμη απώλεια της γυναίκας του, τον έχει καταστήσει έναν ζωντανό - νεκρό, ώστε να την οραματίζεται διαρκώς στο ξύπνιο του, πόσο μάλλον στον ύπνο του. Καταστρατήγηση του κανόνα υπ αριθμόν 2 δηλαδή, όπερ σημαίνει πως η mission impossible τελεί εν κινδύνω. Κι ενώ μέσα από τις παρεμβολές που προκαλεί ο Κομπ στα ονείρατα των κομπανιέρων του, μαθαίνουμε τα πάντα για τον κύριο εμφυτευτή, δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο ποιόν των υπολοίπων, που πρακτικά ίσως και να παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από εκείνου στην εκτέλεση του σχεδίου. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να κάνει πιο πολύπλοκο το θέμα και να χαθεί ολοσχερώς το τόπι από το χορτάρι? Πιθανότατα ναι, αν και η αίσθηση που θα άφηνε μια πληρέστερη προσέγγιση στα πρόσωπα που περιβάλλουν τον κάπταιν, ίσως να ήταν πιο ολοκληρωμένη, σε ότι αφορά στην επί του πραγματικού κόσμου μετάφραση του Inception.
Ενός κόσμου που ο καθείς δύναται να υποστηρίζει πως μπορεί να είναι απλά μια οφθαλμαπάτη, ένα ψέμα και που όσο δύσκολες στιγμές κι αν περνά, υπάρχει από πίσω ο ρεαλιστικός, που είναι πλασμένος μόνο για εκείνον και που κάποια στιγμή θα τον φιλοξενήσει στην παραδεισένια αγκαλιά του. Η ιδέα βλέπεις, σύμφωνα με όλους τους ψυχαναλυτές είναι το ισχυρότερο παράσιτο, η ελπίδα όμως είναι το πιο δυναμικό παρακλάδι της και μόνο στην ύπαρξη της ο κτήτορας μπορεί να ξεπεράσει κάθε αντιξοότητα, κτίζοντας την δική του χώρα της Εδέμ.
Για πες: Ο Nolan με αφετηρία αυτή την αισιόδοξη θεωρία, κτίζει ένα δαιδαλώδες θρίλερ, που διαθέτει και περιπετειώδη και έντονα συναισθηματικά, αλλά και ακραία δραματικά στοιχεία. Ο κατακερματισμός της σημερινής οικογένειας, η λατρεία για το χρήμα, η αναζήτηση όλων των μεθόδων εξαπάτησης, ο φαταουλισμός, κανόνες που διέπουν την μετά μιλένιουμ πραγματικότητα, δεν απουσιάζουν από την σκηνή. Κάδρο που ο σκηνοθέτης φροντίζει να αποτελείται από πλάνα διάρκειας το πολύ μερικών δευτερολέπτων, πλημμυρισμένα από μελετημένα ειδικά εφέ (το δίπλωμα της Μονμάρτης εν είδι καλτσόνε είναι μαγευτικό) προκειμένου να ανεβούν οι παλμοί, κάτι που επιτυγχάνει τέλεια, μόλις οι κοιμισμένες ψυχές εισέρχονται στην διαδικασία αφύπνισης. Για την ταυτόχρονη μελέτη των πολλαπλών πτυχών του ίδιου ονείρου - μέτρησα μέχρι κι πέντε - απαιτεί την εγρήγορση και την εξυπνάδα του θεατή, αν και όσο τα κομμάτια του παζλ μπαίνουν σε μια τάξη, το πράγμα απλουστεύεται και δεν είναι ο λαβύρινθος που φαίνεται.
Μόνιμα πάνω στον πάγκο του ο μάστορας είχε το εργαλείο που ακούει στο όνομα Di Caprio, χρησιμοποιώντας τον σαν τον βασικό άξονα της ιστορίας του. Ο Leo δεν κάνει τίποτα παραπάνω - μάλλον κάνει και λιγότερο - από όσα έκανε στο Shutter Island, αφού ο ρόλος του μοιάζει σαν μια θεματική συνέχεια εκείνου του απότομα λοβοτομημένου ντετέκτιβ. Δεν μπορώ να πως το ίδιο όμως και για την υπόλοιπη εργαλειοθήκη, που μοιάζει φτιαγμένη από βανάντιο, σκληρή, απότομη και αντιφατικά ρεαλιστική, μέσα στο θολό περιβάλλον που καλείται να δράσει. Ο Gordon-Levitt οριστικά καταχωρείται ως ο ταλαντούχος κλώνος του Heath Ledger, η Page αριστεύει ως το βαρόμετρο της επιχείρησης, ο Watanabe σιγοντάρει άψογα όταν τον δείχνει η μπαγκέτα, ο Murphy είναι τόσο άχρωμος όσο του πρέπει, ενώ ο Hardy είναι αποθεωτικός, σπάζοντας σε πολλά σημεία με το ελαφρύ του χιουμοράκι τον καταιγιστικό παλμό. Μοναδικό καμπανάκι βαράει για την απρόσεχτη Cotillard, που ούτε στην τρίτη χολιγουντιανή της παρουσία πετυχαίνει να ξεχωρίσει, έχοντας αναλάβει να φέρει εις πέρας την ίδια μορφή καταλύτη που κάποτε έπαιξε η Carrie Ann Moss στο Memento. Το φιλμ δηλαδή που - ίσως και βοηθούμενο από το στοιχείο της καλτ έκπληξης - θεωρώ ως πιο πλήρη στιγμή του 40χρονου Λονδρέζου σκηνοθέτη, που το δικό του σβουράκι ακόμη στριφογυρνά, αποδεικνύοντας πως η πορεία του ακόμη ταξιδεύει μέσα στον ονειρικό κόσμο της επιτυχίας.
Χαρισματική ομάδα εισβολέων στα ανθρώπινα όνειρα, που μέχρι τώρα ειδικευόταν στην κλοπή της υπερπολύτιμης γνώσης, αναλαμβάνει το ρίσκο να εγκαταστήσει στο νου κληρονόμου ενός ενεργειακού κολοσσού, τον σπινθήρα της καταστροφής, όλων όσων είχε με πολύ κόπο κτίσει ο πατέρας του. Magnifique, που λένε οι φίλοι μας οι Φραντσέζοι! Όλα τα παιχνίδια με τον εγκέφαλο του μοναδικού λογικού όντος, άλλωστε, δημιουργούν έναν μυστηριώδη μαγνητισμό γύρω από την ύπαρξη τους, άσχετα αν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό η κινηματογραφική τους απεικόνιση δεν αποφέρει να αναμενόμενα αποτελέσματα. Είναι θέμα χειρισμού και καθοδήγησης σκέφτομαι. Και από την στιγμή που ο Nolan έχει δοκιμαστεί στο mind game, είμαι υποχρεωμένος να τον εμπιστευτώ.Αρχικά γιατί δεν τοποθετεί την ιστορία του χρονικά σε κανένα μακρινό μέλλον, που πρωταγωνιστούν οι Matrix και οι Σκοτεινοί Ιππότες. Το τοπίο είναι σημερινό, απτό, χειροπιαστό, οι ήρωες του δρουν στο απόψε και δεν θυμίζουν μορφές της DC και της Marvel. Σε αυτό τον ανταγωνιστικό κόσμο, ένας κυνικός και πλεονέκτης επιχειρηματίας, φτιάχνει την δική του Monopoly, για να εξοντώσει τον ένα και βασικό αντίπαλο του, παίρνοντας ολάκερη την πίτα για την πάρτη του. Μονάχα που οι οδοί πάνω στους οποίους κινούνται τα πιόνια, όχι μόνο δεν ανήκουν στον άξονα της πραγματικότητας, παρά είναι φανταστικοί, μεταβαλλόμενοι και τρισδιάστατοι. Πόρτα για το πέρασμα στην άλλη διάσταση - λογικό - το όνειρο. Στοιχείο που κάποιοι πανέξυπνοι χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη για την (άκρως παράνομη) δράση τους, αφού διαμέσου του ύπνου υποτάσσουν τους νευρώνες των στόχων τους, αφαιρώντας τους τα μυστικά που αξίζουν περιουσίες ολόκληρες.
Η πιο φημισμένη συμμορία διαρρηκτών είναι εκείνη του μοντέρνου εκτελεστή Ντίλιγκερ με το όνομα Κομπ, που την συνθέτουν κάθε λογής ληστές του ονείρου. Ο οργανωτής του πλάνου, η αρχιτέκτονας των τοποθεσιών, ο χημικός που θα προκαλέσει τον λήθαργο, ο παραχαράκτης των πρωταγωνιστικών υποκειμένων. Οι κανόνες λειτουργίας δεδομένοι και οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτούς προκαλεί μόνιμη και ανεπανόρθωτη βλάβη, εφόσον οι ταξιδευτές περάσουν στην διάσταση της ύπνωσης. Ο χρόνος: Πέντε λεπτά πραγματικότητας ισούνται με μια ώρα ονείρου, διάστημα που μεγεθύνεται γεωμετρικά, όταν εισβάλλει όνειρο μέσα σε όνειρο! Ο τόπος: Πρέπει να απεικονίζει την πραγματικότητα, όπως την ορίζει το υποσυνείδητο, μα καλό είναι να αποφεύγεται η εισβολή αναμνήσεων στις εικόνες, γιατί η παρουσία τους δημιουργεί εμπόδια στην εξέλιξη του σχεδίου. Ο θάνατος: Όποιος δει στον ύπνο του πως πεθαίνει, αυτομάτως ξυπνά. Σε ένα φυσιολογικό όνειρο όμως, γιατί αν εκείνο είναι πολυδιάστατο, το πνεύμα βυθίζεται αιώνια στην λίμπο, στην πνευματική άβυσσο και ουδέποτε επανέρχεται. Το ξύπνημα: Απαιτείται ένα και απλούστατο λάκτισμα για να επαναφέρει τον εισβολέα στον ρεαλισμό. Όταν η επίθεση είναι ομαδική, χρειάζεται συγχρονισμός στο ταρακούνημα, σε διαφορετική περίπτωση το παντοτινό σκοτάδι καραδοκεί. Μπορείς αυτά να τα βάλεις στον νου σου σε μια τάξη? Πίστεψε με ο Nolan θα σε βοηθήσει με όλη του την έμπνευση για να τα ταξινομήσεις σωστά.
Προκειμένου όμως η ίντριγκα να μην κυλίσει ομαλά, το σενάριο φροντίζει ο κεντρικός χαρακτήρας του να είναι προβληματικός και ψυχικά σχεδόν κατεστραμμένος. Η πρώιμη απώλεια της γυναίκας του, τον έχει καταστήσει έναν ζωντανό - νεκρό, ώστε να την οραματίζεται διαρκώς στο ξύπνιο του, πόσο μάλλον στον ύπνο του. Καταστρατήγηση του κανόνα υπ αριθμόν 2 δηλαδή, όπερ σημαίνει πως η mission impossible τελεί εν κινδύνω. Κι ενώ μέσα από τις παρεμβολές που προκαλεί ο Κομπ στα ονείρατα των κομπανιέρων του, μαθαίνουμε τα πάντα για τον κύριο εμφυτευτή, δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο ποιόν των υπολοίπων, που πρακτικά ίσως και να παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από εκείνου στην εκτέλεση του σχεδίου. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να κάνει πιο πολύπλοκο το θέμα και να χαθεί ολοσχερώς το τόπι από το χορτάρι? Πιθανότατα ναι, αν και η αίσθηση που θα άφηνε μια πληρέστερη προσέγγιση στα πρόσωπα που περιβάλλουν τον κάπταιν, ίσως να ήταν πιο ολοκληρωμένη, σε ότι αφορά στην επί του πραγματικού κόσμου μετάφραση του Inception.
Ενός κόσμου που ο καθείς δύναται να υποστηρίζει πως μπορεί να είναι απλά μια οφθαλμαπάτη, ένα ψέμα και που όσο δύσκολες στιγμές κι αν περνά, υπάρχει από πίσω ο ρεαλιστικός, που είναι πλασμένος μόνο για εκείνον και που κάποια στιγμή θα τον φιλοξενήσει στην παραδεισένια αγκαλιά του. Η ιδέα βλέπεις, σύμφωνα με όλους τους ψυχαναλυτές είναι το ισχυρότερο παράσιτο, η ελπίδα όμως είναι το πιο δυναμικό παρακλάδι της και μόνο στην ύπαρξη της ο κτήτορας μπορεί να ξεπεράσει κάθε αντιξοότητα, κτίζοντας την δική του χώρα της Εδέμ.
Για πες: Ο Nolan με αφετηρία αυτή την αισιόδοξη θεωρία, κτίζει ένα δαιδαλώδες θρίλερ, που διαθέτει και περιπετειώδη και έντονα συναισθηματικά, αλλά και ακραία δραματικά στοιχεία. Ο κατακερματισμός της σημερινής οικογένειας, η λατρεία για το χρήμα, η αναζήτηση όλων των μεθόδων εξαπάτησης, ο φαταουλισμός, κανόνες που διέπουν την μετά μιλένιουμ πραγματικότητα, δεν απουσιάζουν από την σκηνή. Κάδρο που ο σκηνοθέτης φροντίζει να αποτελείται από πλάνα διάρκειας το πολύ μερικών δευτερολέπτων, πλημμυρισμένα από μελετημένα ειδικά εφέ (το δίπλωμα της Μονμάρτης εν είδι καλτσόνε είναι μαγευτικό) προκειμένου να ανεβούν οι παλμοί, κάτι που επιτυγχάνει τέλεια, μόλις οι κοιμισμένες ψυχές εισέρχονται στην διαδικασία αφύπνισης. Για την ταυτόχρονη μελέτη των πολλαπλών πτυχών του ίδιου ονείρου - μέτρησα μέχρι κι πέντε - απαιτεί την εγρήγορση και την εξυπνάδα του θεατή, αν και όσο τα κομμάτια του παζλ μπαίνουν σε μια τάξη, το πράγμα απλουστεύεται και δεν είναι ο λαβύρινθος που φαίνεται.
Μόνιμα πάνω στον πάγκο του ο μάστορας είχε το εργαλείο που ακούει στο όνομα Di Caprio, χρησιμοποιώντας τον σαν τον βασικό άξονα της ιστορίας του. Ο Leo δεν κάνει τίποτα παραπάνω - μάλλον κάνει και λιγότερο - από όσα έκανε στο Shutter Island, αφού ο ρόλος του μοιάζει σαν μια θεματική συνέχεια εκείνου του απότομα λοβοτομημένου ντετέκτιβ. Δεν μπορώ να πως το ίδιο όμως και για την υπόλοιπη εργαλειοθήκη, που μοιάζει φτιαγμένη από βανάντιο, σκληρή, απότομη και αντιφατικά ρεαλιστική, μέσα στο θολό περιβάλλον που καλείται να δράσει. Ο Gordon-Levitt οριστικά καταχωρείται ως ο ταλαντούχος κλώνος του Heath Ledger, η Page αριστεύει ως το βαρόμετρο της επιχείρησης, ο Watanabe σιγοντάρει άψογα όταν τον δείχνει η μπαγκέτα, ο Murphy είναι τόσο άχρωμος όσο του πρέπει, ενώ ο Hardy είναι αποθεωτικός, σπάζοντας σε πολλά σημεία με το ελαφρύ του χιουμοράκι τον καταιγιστικό παλμό. Μοναδικό καμπανάκι βαράει για την απρόσεχτη Cotillard, που ούτε στην τρίτη χολιγουντιανή της παρουσία πετυχαίνει να ξεχωρίσει, έχοντας αναλάβει να φέρει εις πέρας την ίδια μορφή καταλύτη που κάποτε έπαιξε η Carrie Ann Moss στο Memento. Το φιλμ δηλαδή που - ίσως και βοηθούμενο από το στοιχείο της καλτ έκπληξης - θεωρώ ως πιο πλήρη στιγμή του 40χρονου Λονδρέζου σκηνοθέτη, που το δικό του σβουράκι ακόμη στριφογυρνά, αποδεικνύοντας πως η πορεία του ακόμη ταξιδεύει μέσα στον ονειρικό κόσμο της επιτυχίας.
Στις δικές μας αίθουσες, 24 Αυγούστου 2010 από την Village
Rewind /// Trailer - Inception
3 σχόλια:
Εντυπωσιάστηκα με το Inception,αν και ήμουν σίγουρος για ταινία του Nolan.Είναι φοβερός σκηνοθέτης και πολύ μπροστά από τους άλλους.Όποιος μπερδεύτηκε από την ταινία, καλό είναι να διαβάσει λιγάκι ή να κάτσει λίγο να σκεφτεί.Δεν είναι όλα παραμυθάκια
Eκπληκτική ταινία, αντάξια των οσων ειχα ακούσει.Ο Νολαν ειναι απλά φοβερός με μια δικη του ιδέα.
Πάντα όταν έχω μεγάλες προσδοκίες για μια ταινία στο τέλος απογοητεύομαι! Αυτή τη ταινία την περίμενα 2 μήνες και τον τελευταίο μήνα το μόνο που άκουγα από το εξωτερικό ήταν απο καλά έως διθυραμβικά σχόλια (με αποκορύφωμα το 9.1 στο imdb από 160.000 σε 20 μέρες προβολής). Τελικά την είδα τη ταινία και όταν βγήκα από το σινεμά αυτό που θυμάμαι ήταν ότι με είχε συνεπάρει! Αυτό λέγεται επιτυχία. Είναι μια ταινία που σίγουρα σου δίνει πολλή τροφή για σχόλια και συζητήσεις μετά τη προβολή κι ενώ με μια δεύτερη σκέψη ίσως δεν πραγματεύεται κάτι τόσο σημαντικό, σίγουρα αυτές τις 2.5 ώρες που τη βλέπεις σε παρασύρει και περνάς πολύ καλά!!! Κι αυτό είναι που μετράει!
Johnny D
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική