Movies Ltd

του zerVo (@moviesltd)

Προσωπικά, τριάντα πέντε χρόνια τώρα, από εκείνη την στιγμή που έπεσε μια για πάντα πάνω στο The End το γνώριμο μουσικό μοτίβο του Παπαθανασίου, δεν υπήρξε ούτε μισή στιγμή που να αποζητήσω την συνέχεια του. Δεν την χρειάστηκα, δεν μου έκανε κανένα κέφι βρε αδελφέ να πληροφορηθώ αν συνέβη το παραμικρό στο κατόπι μιας ιστορίας, που έτσι κι αλλιώς για αυτοτελή την είχε σχεδιάσει ο μάστορης της. Κι αν καμιά βολά, συχνάκις, με έπιανε η νοσταλγική τάση να ξαναζήσω το αριστοτεχνικά δομημένο μεταμοντέρνο, νεο νουάρ ειδύλλιο του Blade Runner, ήξερα και με τυφλό σύστημα την διαδρομή μέχρι την βιντεοθήκη, όπου το κόσμημα του Scott ζει και αναπνέει ακόμη και στην πιο σπάνια εκδοχή του. Ποιοι τώρα, πείστηκαν και έπεισαν και άλλους, να στήσουν πάνω στο θρυλικό όνομα του αριστουργήματος, σίκουελ που δεν έχει το παραμικρό νόημα ύπαρξης, καρφί δεν μου καίγεται. Blade Runner στην δική μου συλλογιστική, υπάρχει μόνον ένα, εκείνο που λαμβάνει χώρα, εχμ, σε ενάμισι χρονάκο από σήμερα...

Γη, σωτήριον έτος 2049. Δεκαετίες έχουν περάσει από τα ολέθρια περιστατικά που άλλαξαν την μορφή του κόσμου όπως τον γνωρίζαμε - αόριστης υφής γεγονότα, που ο λαός αποκαλεί με μια λέξη, Μπλακάουτ. Οι κοινωνίες παλεύουν να ορθοποδήσουν και σε ένα σχετικό επίπεδο το έχουν καταφέρει, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση εκείνη του πολυσυλλεκτικού Λος Άντζελες, που σε μεγάλο βαθμό έχει επανέλθει στην γνώριμη πολύβουη χάι τεκ καθημερινότητα του, καθώς στις διαρκώς φωτισμένες με νέον γειτονιές του συνυπάρχουν αρμονικά πια, άνθρωποι και ανθρωποειδή. Από κοινού κατόρθωμα της Αστυνομίας της μεγαλούπολης και του υπερβολικά φιλόδοξου γενετιστή Νιάντερ Γουάλας, η υψηλής τεχνολογίας μπράντα του οποίου, έχει ρίξει στην αγορά μια ρέπλικα εξελιγμένης γενιάς, που λειτουργεί άβουλα κάτω από τις ανθρώπινες εντολές, ως Μπλέιντ Ράννερ εξολοθρευτής όλων των εναπομείναντων, παλιοκαιρισμένων (και με τάσεις επαναστατικές) μοντέλων.

Μια τέτοια περίπτωση τεχνητού μπάτσου που με προθυμία αναζητά τους επικίνδυνους αποστάτες, είναι και ο μοναχικός Κ, ένα λιγομίλητο, απόμακρο, άφιλο αντίγραφο, που προτιμά να ξοδεύει τον ελεύθερο χρόνο του στο λιτό του διαμέρισμα σε μπλοκ του LA, συντροφιά με το ολογραφικό κορίτσι του, Τζόι. Η πιο πρόσφατη αποστολή που θα κληθεί να φέρει εις πέρας, θα είναι και εκείνη που θα ανατρέψει τα πάντα στο μπερδεμένο μέσα του, καθώς θα ανακαλύψει θαμμένα στην γη, απομεινάρια μιας θηλυκού φύλου ρέπλικας, που οδηγώντας τα στο εργαστήριο για περαιτέρω εξέταση, θα φέρουν στην επιφάνεια ένα αδιανόητο μυστικό. Που θα φέρει τα πάνω κάτω στους ισχύοντες σοσιολογικούς κανόνες και που αν δημοσιοποιηθεί, ενδεχόμενα θα προκαλέσει άμεση ρήξη στις οριακά ισορροπημένες σχέσεις των κανονικών πολιτών και των γενετικά φτιαχτών σιμά τους.

Μαθημένος να μην αντιδρά στις εντολές των ανωτέρων του ο Κ θα κρύψει την αρχική του ταραχή, όσο η έρευνα του όμως θα προχωρά και καινούργια στοιχεία θα προστίθενται στην ατζέντα του, τόσο θα αντιλαμβάνεται πως τα πάντα τριγύρω του έχουν στηθεί πάνω σε σαθρά θεμέλια και δίχως στέρεες βάσεις. Όταν, δε, συνειδητοποιήσει πως τα ευρήματα, έχουν άμεση σχέση και με τον ίδιο, μολονότι δεν μπορεί να επαναφέρει τίποτα στην μνήμη του, καθώς οι θύμησες στο κεφάλι του είναι φυτευτές, τότε θα πάρει την κατάσταση αποκλειστικά στα χέρια του για να μάθει την πλήρη αλήθεια. Ακόμη κι αν για να συμβεί αυτό, θα κηρύξει τον εαυτό του, εκτός νόμου.

Παρότι λοιπόν η ιστορία που ειπώθηκε, συγκλονίζοντας άπαντες τότε, ποτέ δεν στήθηκε για να τραβηχτεί περαιτέρω κάποια στιγμή, μισό κοντά αιώνα μετά, η αφηγηματική της γραμμή, κάποιοι εκεί στον πλανήτη Χόλιγουντ, φαντάστηκαν πως θα ήταν φρόνιμο να συμβεί κάτι τέτοιο κι έστυψαν μυαλά και εμπνεύσεις, προκειμένου να πετύχουν την όσο το δυνατόν πιο αρμονική διασύνδεση με το παρελθόν. Και για να είμαι δίκαιος, η αλυσίδα στήθηκε με γερά κρικάκια, που με μπόλικη καλή θέληση δεν φθάρηκαν ιδιαίτερα από τα ερωτηματικά που λογικά σχηματίστηκαν στην πορεία της θέασης. Υπάρχει εξέλιξη στην πλοκή, εμφανίζονται νέες περσόνες που εντείνουν την δραματουργία, την ίδια ώρα που ακολουθείται πιστά το μοτίβο που έχουν τεθεί στις πιο πρόσφατες δημιουργίες που φέρουν την υπογραφή Scott, εκείνο δηλαδή της φιλοσοφικής αναζήτησης και της επίλυσης στο εκράν, μέσα από φιλμικό κουβεντολόι, βασικών αποριών της ύπαρξης μας.

Αν κανείς από την παραγωγό Sony με ρωτούσε - λέμε τώρα - στο pre production, ποιον θα πρότεινα για να καθίσει στην σκηνοθετική καρέκλα του σίκουελ, ζυγίζοντας καριέρες νέων ντιρεκτόρων, χωρίς δεύτερη σκέψη θα υποδείκνυα τον Rian Johnson, που από τον καιρό του Looper τον έχω πολύ ψηλά σε εκτίμηση, για τέτοιου είδους sci fi αναζήτησης. Δεύτερο θα διάλεγα τον Alex Garland του Ex Machina, επίσης νέο καλλιτέχνη με φρέσκες ιδέες. Που θέλω να καταλήξω? Έναν δεν θα τον επέλεγα με την καμία! Τον Denis Villeneuve, τον Καναδό εκείνον από την γαλλόφωνη όχθη του ποταμού Σεντ Λόρενς, που χάρη στο δημιουργικό του πείσμα έχει αναδειχτεί στον κορυφαίο οτέρ της εποχής μας, με την κάθε νέα του ταινία, να προβάλλει και με την βούλα, καλύτερη της έτσι κι αλλιώς πολύ υψηλού λέβελ προηγούμενης. Μεγάλο κεφάλαιο για το παγκόσμιο σινεμά ο Κεμπεκουά. Αρκεί να μην επαναλαμβάνεται. Και σε ότι αφορά τα κουέσιον μαρκς, ποιοι είμαστε, από που προερχόμαστε, ποιοι μας έφτιαξαν και για ποιον λόγο, δεν έχει περάσει χρόνος που τα απάντησε σε μια πραγματικά σπουδαία του ταινία.

Οπότε ποιο ακριβώς είναι εδώ το ζητούμενο από τον Ντενί - Ντενί? Να ρίξει στο τραπέζι ξανά μανά τις ίδιες υπαρξιακές κουβέντες, κάτω από την ομπρέλα του παλαιόθεν ζητήματος για το αν ποτέ θα φτάσουμε ως κοινωνία, οι κατασκευασμένοι να υπερκεράσουν τους γεννημένους. Που αν, λέμε αν, δεν μας το απάντησε το Blade Runner 35 έτη πριν, ε, βρέθηκε ένας Cameron, όχι απλά να το εξαντλήσει το πράγμα στους Εξολοθρευτές του, αλλά να μην αφήσει το παραμικρό περιθώριο, να σηκώσει δάκτυλο θεατής για να ζητήσει το λόγο. Εννοείται πως εδώ, στο αναίτια μακροσκελές χρονικά Blade Runner 2049, από όπου απουσιάζουν σχεδόν ολοκληρωτικά στιγμές δράσης και εντυπωσιασμού, πέφτουν σχεδόν βροχή και έτερα ζητήματα, περί της θεοποίησης των παρανόιντ γενετιστών, περί της καταπάτησης των ηθικών κανόνων λειτουργίας και το κυριότερο περί της ισοπέδωσης της σπουδαιότερης στιγμής που μπορεί να προκύψει σε ανθρώπινο ον, που βεβαίως δεν είναι άλλη από την ώρα που θα φέρει στον κόσμο το τέκνο του. Χμ! Δεν ξέρω αν είμαι εγώ που μετά από τριψήφιο αριθμό θεάσεων κάτι δεν κατάλαβα καλά από το ορίτζιναλ, αλλά δεν είμαι και τόσο βέβαιος πως αυτός ήταν ο αρχικός σκοπός των δημιουργών τότε, ώστε να αποφασίσουν να τον κάνουν πράξη απόψε...

Θα έλεγα δε, πως κοινωνιολογικά, οι στιγμές του νέου τσάπτερ που με συγκίνησαν πιότερο, ήταν εκείνες της απομόνωσης του υποκειμένου (fake ή real είναι αδιάφορο, πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο πια), του κλεισίματος στον εαυτό του, που δεν μοιάζει να εμπιστεύεται κανέναν για σύντροφο του, παρά μόνο κάποιον που ο ίδιος έχει γαλουχήσει κατά πως επιθυμεί. Για κάποιον εύκολα εξηγήσιμο λόγο (που ονομάζεται Ana De Armas, ένα εξαίσιο πλάσμα, που για πρώτη φορά δείχνει στοιχεία ερμηνευτικού τάλαντου) οι χαμηλότονες σεκάνς στην ημιφωτισμένη γκαρσονιέρα είναι και οι πιο ενδιαφέρουσες, καθώς φέρνουν στην επιφάνεια ένα από τα μεγαλύτερα μοντέρνα ζητήματα, της μοναξιάς και του καβουκισμού, της εθελούσιας στέρησης συντροφικότητας, αμά τη εμφανίσει της λυκορνίασης του περίγυρου. Ειδικά αν εκείνη η γειτονιά καταλάβει πως δεν είσαι κανονικός, αλλά διαφορετικός και σε πιάσει (και όχι μόνο) στο στόμα της.

Εννοείται πως ο Villeneuve στο κτίσιμο της ατμόσφαιρας δεν κάνει το σφάλμα να αλλάξει πολλά από το στυλ του πρωτότυπου, συνεπώς και εδώ υπάρχουν τα θεόρατα κτίρια, με τις γιγάντιες διαφημίσεις που ανάμεσα τους ταξιδεύουν τα εναέρια μέσα μεταφοράς. Κομπιουτεράιζ χαλί, μεταξύ των επιμέρους άριστα φωτογραφημένων από τον Roger - Οσκαρική πεντάδα βέβαιη - Deakins στουντιακών πλάνων, τονισμένων βεβαίως από το βούισμα του μουσικού θέματος, που επιμελείται ο Vangelis. (Τι εννοείς δεν το έχει γράψει ο Vangelis?) Παρόλο που τα συστατικά είναι έξοχα επιλεγμένα από το πάνω ράφι και έχει διαλεχτεί ο αστέρας εκείνος που με την παρουσία του και μόνο (στο 95 τοις εκατό του έργου) θα τα ενώσει σε σώμα ένα, εντούτοις η χημεία δεν δένει όπως θα καρτερούσε κανείς, από ένα πόνημα που φέρει τέτοια βαρύγδουπη μαρκίζα. Και όταν έρχεται η ώρα να μαζέψει τα γκέμια ο Villeneuve στην τρίτη πράξη, ρίχνοντας στην τσόχα το βαρύ χαρτί - ιδέα του (κορυφαίου του) Incedies, είναι πλέον αργά. Το αβάσταχτα χαμηλό τέμπο, είναι που μάλλον δίνει στον νου τον χρόνο να σκεφτεί καλύτερα και να απορρίψει μονομιάς άκυρες επιλογές, όπως φερειπείν του Leto, σε απόδοση μιας εικόνας που η Matrix τριλογία εξάντλησε μέχρι κεραίας ή της κακίστρως της πλοκής Λουβ (νάτες και οι βιβλικές αναφορές, για να δέσει το γλυκό) που σε κοψιά παλεύει και δεν καταφέρνει ποτέ, έστω να αγγίξει την απαράμιλλα μελετημένη μορφή της αφορμής για να ξαναδεί κανείς το Blade Runner 1982 και ακούει στο όνομα Sean Young. Εκτιμώ πως τα τριάντα δευτερόλεπτα που εδώ παίζει το CGI της, είναι απόλυτα ικανά να σε στείλουν στο βίντεο κλαμπ για να αναζητήσεις (φυσικά ξανά) το DVD...

Οπότε μένει σε εκκρεμότητα το καίριο ερώτημα. Για ποιον ακριβώς λόγο φτιάχτηκε το 2049, αν δεν υπάρχει ούτε ένα παλιός θεατής που να το απαίτησε, ενώ οι νέοι είναι σχεδόν αδύνατο να το παρακολουθήσουν δίχως να έχουν γνώση του παλιού? Που αν την αποκτήσουν σήμερα θα έχει λάθος λογική, μιας και σε καμία ορθολογική σκέψη το μελλοντολογικό παραμύθι του Blade Runner δεν μπορεί να στηθεί...του χρόνου? Για να εξετάσουμε φτου κι από την αρχή τα ίδια θεωρήματα ζωής on screen, καταλήγοντας λίγο πολύ σε πανομοιότυπα συμπεράσματα? Για να ανεβεί ακόμη παραπάνω το σταρικό επίπεδο του Gosling? Για να καταγραφεί μια εισπρακτική φλόπα - με στοίχημα - στο καρνέ της Columbia? Ή για να νιώσουμε ακόμη και οι πιο δύσπιστοι πως βαθιά μέσα στις ρέπλικες, υπάρχει πηγαίο φίλινγκ, πάθος, όνειρο, φιλοδοξία, ζωή, με μια λέξη η ψυχή, που δεν καταλαβαίνει από δέρματα, κορμιά και τομάρια? Ας είχε λίγη παραπάνω από δαύτη το άριστα στυλιζαρισμένο σίκουελ και θα το συζητούσαμε πιο διεξοδικά.